Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Polityka ochrony powietrza w Polsce wobec integracji z Unią Europejską

100%

Karaczun Z.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1999

|

tom Vol. 25, no. 2

149-162

PL

Celem prezentowanej pracy jest dokonanie analizy polityki ochrony powietrza w Polsce i na tym tle przeprowadzenie oceny jej zgodności z wymaganiami Unii Europejskiej. Najważniejsza zmiana w zakresie ochrony powietrza w Polsce związana jest ze znacznym ograniczeniem ilości zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery. Niestety, uważna analiza trendu zmian wskazuje, że największy spadek emisji nastąpił w latach 1989-1992, od 1993 roku dynamika redukcji zmniejszyła się, a w przypadku niektórych zanieczyszczeń ich ilość odprowadzana do powietrza nawet wzrosła. Pokazuje to, że proste metody ograniczenia emisji uległy wyczerpaniu. Polityka ochrony powietrza będzie musiała w Polsce ulec pewnej zmianie, przede wszystkim ze względu na bliską integrację naszego kraju z Unią Europejską (EU) i obowiązkiem wdrożenia prawa EU. Chociaż cele ochrony powietrza w Polsce w zasadzie nie odbiegają od priorytetów programu Unii Europejskiej, to różne jest podejście do ochrony środowiska. Z tego względu, a także dlatego, że prawo ochrony powietrza w Unii Europejskiej jest znacznie bardziej rozwinięte niż w Polsce, należy spodziewać się, że koszty integracji w tym zakresie będą bardzo wysokie.

EN

The most important effect in the field of air protection in Poland during 1989-1997 was emission reduction of basic air pollutants. During this period emission of sulphur dioxide decreased by almost 40%, emission of nitrogen oxides by about 25%, carbon dioxide by 20%. Unfortunately a significant emission reduction occurred only during the preliminary period of economy transformations i.e. 1989-1992, whereas from 1993 the rate of emission reduction slowed down considerably. It shows that simple reserves of air protection have been exhausted and further reduction will only be possible if active measures are taken. It can also mean that Polish air protection policy is not so effective as should be. Polish Ecological Policy, including policy of air protection will have to change. It is caused primary by its unadaptation to free market condition. Additionally changes in Polish Ecological Policy will be extorted by approximation process. Therefore, Polish environment protection policy should by evaluated to see if it complies with European Union requirements. The main objective of the presented paper is to this evaluation, with focus on Polish air protection policy. In the paper the objectives and instruments of Polish air protection policy and its efficacy are reviewed. Additionally, expected changes in Polish policy have been discussed and cost of EU air protection directives implementation in Poland has been estimated.

2

Finansowanie ochrony środowiska z funduszy pomocy zagranicznej, uzyskanej przez Polskę w latach 1990-1998

100%

Karaczun Z.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2000

|

tom Vol. 26, no. 2

113-127

PL

Celem pracy jest ocena wielkości i znaczenia pomocy finansowej, przeznaczonej na ochronę środowiska, uzyskanej przez Polskę w latach 1990-1998. Celem pracy jest także wskazanie najważniejszych kierunków wykorzystania na ochronę środowiska funduszy zagranicznych pozyskiwanych przez Polskę w nadchodzących latach. W pracy przeprowadzono analizę głównych kierunków pomocy finansowej uzyskanej na wspieranie programów ochrony środowiska, dokonano przeglądu podstawowych kierunków wydatkowania uzyskanych funduszy oraz oceny zgodności wykorzystania funduszy z zasadami i celami Polityki Ekologicznej państwa i zasadami ekorozwoju. Na podstawie tak przeprowadzonych badań przedstawiono wnioski i rekomendacje dotyczące sposobu wydatkowania funduszy zagranicznych, które Polska pozyska w nadchodzących latach. W pracy skoncentrowano się na roli funduszy uzyskanych przez Polskę z następujących źródeł umowy bilateralne, program Phare i ekokonwersja polskiego długu.

EN

Objective of the work is to assess quantity and importance of foreign financial aids, focused on en-vironment protection, which Poland obtained in years 1990-1998. Additional goal of this study is to show how Poland should spend in the most effective way funds obtained in the future. In the paper the analysis of the main important direction of the foreign assistance on environmental programs is done. The author reviews how funds foreign assistance programs have been spent and if the investments were in accordance with Polish National Ecological Policy and with principles of sustainable development. Based on the effect of this work main results and recommendation are presented. In the presented paper the author focused on the funds obtained by Poland from: bilateral coopera-tion, Phare programs and from the eco-conversion of Polish debt.

3

Wpływ zasolenia na wzrost i rozwój traw gazonowych utrzymywanych w podłożu z dodatkiem hydrożelu

63%

Hadam A. , Karaczun Z.

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

|

2011

|

nr 259

4

Akumulacja chromu, kadmu, kobaltu, miedzi i niklu w glebach przy ruchliwych trasach komunikacyjnych

63%

Indeka L. , Karaczun Z.

Ekologia i Technika

|

2000

|

tom R. 8, nr 6

168-173

PL

Motoryzacja może być przyczyną skażenia środowiska przyrodniczego. Wśród zanieczyszczeń emitowanych z silników spalinowych znajdują się związki metali ciężkich, zwłaszcza ołowiu lecz także cynku, chromu, kadmu czy platyny. Obszarami najbardziej narażonymi na skażenia komunikacyjne są tereny zurbanizowane i sąsiadujące z ruchliwymi drogami. Celem badań było określenie zawartości chromu, kadmu, kobaltu, miedzi i niklu w użytkowanych rolniczo glebach terenów podmiejskich, położonych w pobliżu ruchliwych tras komunikacyjnych. Analizom poddano próby pobrane z pól badawczych na obrzeżach dużych miast: Białegostoku, Bielska Białej, Bydgoszczy, Kielc, Łodzi, Poznania, Rybnika, Sosnowca, Warszawy i Wrocławia. Poziom zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi w poszczególnych miastach jest bardzo zróżnicowany. Najwyższy był on w okolicach Wrocławia (Cu) i Sosnowca (Cd). W przypadku miedzi był to poziom wyższy od dopuszczalnego dla gleb użytkowanych rolniczo i przeznaczonych na pozyskiwanie plonu konsumpcyjnego, a w przypadku kadmu był to poziom ograniczający możliwość uprawy niektórych warzyw. Uzyskane wyniki wskazują na to, że na zawartość metali ciężkich w glebach większy wpływ mają inne źródła emisji niż komunikacyjne.

EN

Motorization is one of the main reasons of the natural environment contamination in Poland. Rapid development of motorization at the beginning of the nineties has caused increasing degradation of the environment. Internal combustion engine emits heavy metals compounds, mostly lead, zinc and the others. The mostly exposed to the traffic pollution areas are those located near traffic routes, especially in urban areas. The aim of the investigation was to define chrome, cadmium, cobalt, copper and nickel accumulation in the soils of agriculture use, located near traffic routes. The fields were located of the suburbs of big towns such as Białystok, Bielsko Biala, Bydgoszcz, Kielce, Łódź, Poznań, Rybnik, Sosnowiec, Warszawa and Wrocław (very often places of very intensive agricultural production). The concentration of the analyzed metals in the soil in the above mentioned towns is diverse. The highest level of the metals was in Wrocław (Cu) and Sosnowiec (Cd). Copper level have been higher than permissible stan-dards for agricultural soils, cadmium level have been on that level which prohibits cultivation of selected vegetables. The results of the investigation show traffic routes are not important source of soils contamination, especially in the case of the soils located of the suburbs of big towns. The occurrence of another sources of emission those elements also modify their accumulation in the soils.

5

Akumulacka wybranych metali cięzkich w glebach przy ruchliwych trasach komunikacyjnych

63%

Indeka L. , Karaczun Z.

Ekologia i Technika

|

1999

|

tom R. 7, nr 6

174-180

PL

Motoryzacja jest jedną z głównych przyczyn skażenia środowiska przyrodniczego. Wśród zanieczyszczeń emitowanych z silników spalinowych znajdują się związki metali ciężkich, zwłaszcza ołowiu lecz także cynku i innych. Obszarami najbardziej narażonymi na skażenia komunikacyjne są tereny zurbanizowane i sąsiadujące z ruchliwymi drogami. Celem badań było określenie zawartości ołowiu, cynku, żelaza i managanu w glebach użytkowanych rolniczo, położonych w pobliżu ruchliwych tras komunikacyjnych. Analizom poddano próby pobrane z pól badawczych na obrzeżach dużych miast: Białegostoku, Bielska Białej, Bydgoszczy, Kielc, Łódzi, Poznania, Rybniaka, Sosnowca, Warszawy i Wrocławia. Poziom zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi w poszczególnych miastach jest bardzo zróżnicowany. Najwyższy był on w Sosnowcu i Kilecach (Pb, Zn, Mn). W przypadku ołowiu i cynku był to poziom wyższy od dopuszczalnego dla gleb użytkowanych rolniczo. Uzyskane wyniki wskazują na wpływ szlaków komunikacyjnych na skażenie gleb ołowiem. Na zawartość metali ciężkich w glebach wpływ mają także inne źródła, np. zakłady emitujące zanieczyszczenia do atmosfery. Modyfikujący wpływ na akumulację metali ciężkich w glebie ma zieleń przydrożna.

EN

Motorization is one of the main reasons of the natural environment contamination in Poland. Its development at the begining of the nineties has caused increasing degradation of the environment, Internal combustion engine emits heavy metal compounds, mostly lead, zinc and others. Areas mostly exposed to the trafic pollution are those located near traffic routes, especialy in urban areas. The aim of the investigation was to define lead, zinc, iron and manganese accumulation in soils of agricultural use, adjacent to traffic routes. The fields werw located at outskirts of big cieties such as Białystok, BielskoBiała, Bydgoszcz, Kielce, Łódź, Poznań, Rybnik, Sosnowiec, Warszawa and Wrocław (very often places of very intensove agricultural production). Concentrations of the analyzed metals in soil near the cities diversed a great ded. The highest levels of metals was in Sosnowiec and Kielce (Pb, Zn i Mn). Lead level was higher than permissibile standards for agricultural soils. The resulys of the inwestigation show traffic routes as an important source of soil contamination, especially in the case of Pb and Zn. The wayside greenery influenece heavy metal accumulation is soils. The occurrence of other of emission sources elements also modify their accumulation in soils.

6

Akumulacja wybranych metali ciezkich w glebach przy ruchliwych trasach komunikacyjnych

63%

Indeka L. , Karaczun Z.

Ekologia i Technika

|

1999

|

tom 07

|

nr 6

174-180

7

Effect of hydrogel on the turf grass species growing under salt stress

51%

Hadam A. , Wrochna M. , Karaczun Z.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation

|

2011

|

tom 43

|

nr 1

EN

Hydrogels can absorb huge amount of water and so are able to decrease the drought stress in plants. They are used in horticulture and agriculture for years. It is possible that they may be applied also on the grass near - road areas. Because of water deficient and high salinity growth of plants in these conditions is however hard. Meanwhile, too high concentration of ions in soil can decrease efficacy of hydrogel, since it can absorb water and cations as well. Nevertheless there is still too less studies on such problem. From this point of view it seems that the complex assessment of hydrogels effect on urban lawn grass is needed. The aim of the study was therefore the evaluation of grasses condition after their cultivation under salt stress with and without hydrogels amendment. Experience was conducted for four months in the controlled green house conditions. The efficacy of hydrogels amendment was measured by the grass reactions (turfs height, fresh matter content and level of membranes injury) on three levels of salinity. The results allowed concluding that, concentration of the road deicing salt was the main factor, which affected condition of all tested species. This reaction was independent on the presence of hydrogel. Nevertheless under low and medium saline conditions watersorbent weakened significantly influence of salt stress on the grass.

PL

Hydrożele to substancje zdolne do gromadzenia dużej ilości wody, a wykorzystywane w praktyce maja łagodzić skutki suszy u roślin. Stosowane są od lat w ogrodniczej i rolniczej produkcji roślinnej, byc może znajdą również zastosowanie w pielęgnacji zieleni przyulicznej. Obszary przyuliczne są szczególnie trudne do rozwoju roślinności – występuje tam jednak nie tylko deficyt wody, ale i zasolenie. Obecność nadmiernej ilości jonów w roztworze glebowym może tymczasem obniżać skuteczność działania hydrożelu, który oprócz wody sorbuje również kationy. Brak jest jednak wystarczającej wiedzy na ten temat. Istnieje zatem potrzeba kompleksowej oceny skuteczności hydrożeli w warunkach przyulicznych, uwzględniająca jednocześnie kilka czynników stresowych. Opracowanie to prezentuje wstępne wyniki badań działania hydrożelu w warunkach zasolenia na przykładzie reakcji wybranych gatunków traw gazonowych (kostrzewy czerwonej odm. Raisa, wiechliny łąkowej odm. Jarotka i życicy trwałej odm. Accent), które występują powszechnie na trawnikach przyulicznych. Doświadczenie wazonowe prowadzono przez cztery miesiące w kontrolowanych warunkach szklarniowych. Miarą skuteczności działania hydrożelu była ocena: wysokości darni, produkcji świeżej masy i stopnia uszkodzenia błon komórkowych traw narażonych na trzy poziomy zasolenia podłoża, w obecności i przy braku sorbentu. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że głównym czynnikiem determinującym niniejsze parametry było stężenie soli w podłożu. Reakcja ta była niezależna od obecności hydrożelu w podłożu. Mimo to w warunkach małego oraz średniego zasolenia dodatek sorbentu osłabił istotnie działanie stresu solnego na badane trawy.

8

Toksyczność i genotoksyczność wód Wisły w Warszawie przed i po uruchomieniu układu przesyłowego ścieków do oczyszczalni Czajka

51%

Obidoska G. , Kalinowski M. , Karaczun Z.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

tom T. 18, nr 1

35--41

PL

Oceniono toksyczność i genotoksyczność próbek wody z Wisły pobranych w 6 wybranych punktach Warszawy za pomocą testu bioindykacyjnego z wykorzystaniem cebuli Allium cepa. Badania przeprowadzono przed i po uruchomieniu układu przesyłowego ścieków z lewobrzeżnej Warszawy do oczyszczalni Czajka (lata 2011 i 2013). Wyniki wskazały na zdecydowaną poprawę stanu wód w 2013 roku. Żadna z badanych próbek wody nie powodowała zahamowania wzrostu korzeni cebuli ani spadku wartości indeksu mitotycznego. Obserwowano natomiast stymulację wzrostu, czego przyczyną może być większa zawartość pierwiastków biogennych w porównaniu z próbką kontrolną, którą stanowiła woda wodociągowa. Genotoksyczność (zwiększenie częstości występowania aberracji chromosomowych w komórkach korzeni) stwierdzono jedynie w przypadku wody pobranej w punkcie 3-MP Most Poniatowskiego, co sugeruje możliwość miejscowego wprowadzania do rzeki wraz z wodami opadowymi i roztopowymi substancji genotoksycznych.

EN

The toxicity and genotoxicity of Vistula river water samples, collected from six selected points in Warsaw downstream from Gruba Kaśka, were assessed using the Allium cepa bioassay. The research was conducted in 2011 and in 2013, which was before and after the completion of the municipal wastewater transporting system from the left-bank Warsaw to Czajka treatment plant. The results indicate a significant improvement of the Vistula waters state in 2013. No toxicity (root growth inhibition) or mitotic index decrease was observed in water samples taken from any of the research points. Genotoxicity (increased frequency of chromosomal aberrations AAT) was detected only in water sample from one point: 3-MP (Most Poniatowskiego) - in the city center. There is the possibility of local discharging of genotoxic substances in detectable amounts into Vistula river. Cadmium, lead or organic pollutants, connected with heavy car traffic, may probably be transported with rain and melt-waters and cause the contamination. In 2011, before the completion of the municipal wastewater transporting system, no toxicity or genotoxicity was noted for the water sample collected at the city water-intake facility 1-GK (Gruba Kaśka), but downstream of this point, toxicity and genotoxicity increased for the water samples from point 2-PS (Pomnik Sapera) and from 3-MP (Most Poniatowskiego), before disappearing in water samples from 4-MG (Most Grota-Roweckiego) in the north of the city. The highest toxicity and genotoxicity was observed for the water sample collected at point 5-KB (Kolektor Burakowski). The Burakowski collector was discharging untreated municipal sewage from left-bank Warsaw (central and northern parts) directly into the Vistula in 2011. No significant toxicity or genotoxicity of the Vistula river waters were observed in point 6-OC (Oczyszczalnia Czajka) situated only about 8 km downstream.

9

Soil concentration of selected polycyclic aromatic hydrocarbons around the Petrochemical Plant in Plock in 1987-2006

51%

Indeka L. , Karaczun Z. , Obidoska G.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation

|

2009

|

tom 41

|

nr 1

10

Phytotoxicity and phytogenotoxicity of municipal sewage sludge

51%

Obidoska G. , Karaczun Z. , Zarska B.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Horticulture and Landscape Architecture

|

2020

|

nr 41

11

Ocena toksycznosci gleb uzytkowanych rolniczo polozonych w zasiegu oddzialywania emisji z rafinerii ropy naftowej

51%

Obidoska G. , Karaczun Z. , Indeka L.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2006

|

tom 515

327-333

PL

Praca polegała na ocenie fitotoksyczności i genotoksyczności gleb terenów rolniczych położonych w zasięgu oddziaływania emisji z rafinerii ropy naftowej w Płocku. Badane gleby to gleby płowe i brunatne wyługowane. Wykorzystano test Phytotox i test wschodów i wzrostu siewek oraz do oceny stopnia nasilenia czynników genotoksycznych test Vicia faba RTA (root tip assay). Próbki gleb zebrane w odległości 1, 3, 6, 12 i 18 km na płn.-wschodzie od rafinerii wykazały fitotoksyczność. Obecność czynników genotoksycznych stwierdzono dopiero w odległości 6 i więcej km. Ich natężenie, najwyższe przy 6 km, znacząco spadało przy 12 km, utrzymując się na tym samym poziomie w odległości 18 km od rafinerii.

EN

The aim of our study was to assess phytotoxicity and genotoxicity of soils in the vicinity of Petrochemical Plant in Płock. The investigated soils were grey- brown and leached brown. Phytotox assay, the Seedling Emergence and Growth test and, for genotoxicity evaluation, the Vicia faba RTA - root tip assay were applied. Soil samples collected at the distance of 1, 3, 6, 12 and 18 km North- East of the rafinery turned out to be phytotoxic, but the presence of genotoxic agents was observed at a distance of 6 km and more. The highest genotoxicity was noted 6 km from the rafinery, then it dropped significantly at 12 km remained stayed at the same level at the distance of 18 km.

12

Evaluation of the effect of proecological investments in petrochemical plant in Płock on heavy metal content in soils and agricultural products in the vicinity area

51%

Karaczun Z. , Obidoska G. , Indeka L.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

tom Vol. 15, nr 9

927-932

EN

The aim of research was to evaluate the effectiveness of proecological investments in the Płock refinery. In 2006 heavy metal content in soils in the vicinity of the plant, and in consumption yields (wheat grain and potato tubers) were investigated and compared with the results obtained in 1987-1988. Current soil phytotoxicity was also studied. The average content (for five sampling points at 1-18 km distances from the refinery) of analyzed metals in soils and plants decreased in 2006 in comparison with 1987-1988, however the phytotoxic effect of soil samples collected at 1-18 km distances in 2006 was noted.

PL

Badano efektywność działań proekologicznych podjętych przez petrochemię w Płocku. W 2006 r. zbadano zawartość metali ciężkich w glebach w sąsiedztwie zakładów i produktach rolnych (ziarno pszenicy i bulwy ziemniaka) i porównano z wynikami otrzymanymi w latach 1987-1988. Gleby badano także pod kątem ich fitotoksyczności. Średnia zawartość analizowanych metali (dla 5 punktów badawczych oddalonych 1-18 km od petrochemii)w glebach i częściach roślin spadła w roku 2006 w porównaniu do lat 1987-1988, jednakże w 2006 r. zanotowano fitotoksyczny efekt gleb zebranych 1-18 km od petrochemii.

13

Zmiany klimatu. Cz.1

38%

Karaczun Z.

Działkowiec

|

2014

|

nr 01

14

Zmiany klimatu. Cz.2

38%

Karaczun Z.

Działkowiec

|

2014

|

nr 02

15

Wysoka cena efektywności

32%

Karaczun Z.

Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy

|

2019-2020

|

nr 149