Zasadniczy problem artykułu odnosił się do odpowiedzi na pytania: czy przeżycie sytuacji zagrażających integralności psychicznej i życiu wpływa na proces przypominania bodźców afektywnych, które mogą być skojarzone z minioną traumą? A także czy temperament oraz aleksytymia modyfikują przetwarzanie bodźców afektywnych? O właściwościach zakodowanych doświadczeń wnioskowano na podstawie czasów reakcji badanych na bodźce afektywne skojarzone z minioną traumą. Przyjęto, zgodnie z LeDoux (2002), że im silniejszy afekt (strach, przerażenie) towarzyszył doświadczeniu, tym krótszy czas reakcji na bodziec przypominający traumę. W celu weryfikacji poczynionych założeń zaprojektowano badanie eksperymentalno - kwestionariuszowe z wykorzystaniem programu Superlab 4.0. Ponadto wykorzystano następujące metody diagnostyczne SSS-V - badanie poszukiwania doznań według koncepcji Zuckermana(1990); TAS-26 - pomiar aleksytymii Taylor, Bagby, za Maruszewski, Ścigała, (1998); oraz testy sprawdzające poziom zaburzeń pourazowych zależnie od okresu jaki minął od wypadku: do pomiaru ostrej reakcji stresowej ASD, Bryant, Harvey, (2003); oraz zaburzeń pourazowych PTSD, Foa (1995). W badaniach właściwych wzięły udział 104 osoby sprawcy i ofiary wypadków samochodowych oraz grupa kontrolna. Osoby po wypadkach zdecydowanie szybciej reagowały na bodźce wywołujące afekt negatywny U=668; p<0,001. Ponadto zgodnie z oczekiwaniami wykazano, że najkrótsze czasy reakcji na bodźce wywołujące afekt negatywny wystąpiły w grupie ofiar wypadków komunikacyjnych F(2,101)=6,934; p<0,01) η2= 0,12. Poza tym wykazano moderujący wpływ poszukiwania doznań w grupie badawczej F(2,98)= 4,4; p<0,05 η2= 0,28 oraz aleksytymii F(2,98)=10,672; p<0,001 η2=0,18.
EN
The aim of the experimental and questionnaire research was to look for the answer to the question concerning the influence of previous experience - traumatic in character - on processing affective stimuli associated with the previous trauma. And also if temperament and alexithymia can modify recalling of affective stimuli? It conclude about specificity encoded experiences on base of time reaction of examined on the stimuli affect related to departed traumatic experiences. It set up, according to LeDoux (2002) that stronger affect (fear, horror) accompany to the experience is connected to shorter time of the reaction on stimulus reminiscent the trauma. To verify this affirmations author has design the experimental and questionnaire research using the Superlab 4.0 program and other diagnostic methods as, for example, SSS-V, ASD, TAS-26 and others. At the main research there were examined 104 of person, 34 of the causes, 32 of victims of car accidents and 38 of control group. The participants both, the causes and the victims reacted considerably faster on stimuli associated with trauma. The results of the research clearly point to the permanent existence of negative emotions caused by the trauma as well as the phenomenon of recalling which depends on the state under the influence of which trauma associated stimuli cause faster reactions of the subject.
Samochód z oznakowaniem wózka inwalidzkiego na stałe wtopił się krajobraz polskich dróg. Osoba niepełnosprawna zgodnie z Ustawą o kierujących pojazdami może być kierowcą, o ile spełnia określone wymagania, w tym posiadanie sprawności fizycznej i psychicznej. W zakresie sprawności psychicznej niezbędnymi warunkami, jakie powinien posiadać kierowca jest miedzy innymi odpowiedni czas reakcji oraz koordynacja wzrokowo-ruchowa. O możliwości prowadzenia pojazdu przez osobę niepełnosprawną fizycznie (głównie ruchowo) każdorazowo decyzję podejmuje lekarz. Prezentowane w niniejszym artykule analizy dotyczą funkcjonowania psychomotorycznego osób niepełnosprawnych, zarówno aktywnie uczestniczących w ruchu drogowym, jak i kandydatów na kierowców, w porównaniu do populacji osób w pełni sprawnych ruchowo. Badaniom poddano zarówno czas reakcji, jak i koordynację wzrokowo-ruchową w warunkach laboratoryjnych. Wyniki wskazują na istnienie różnic pomiędzy osobami w pełni sprawnymi a niepełnosprawnymi w zakresie funkcji psychomotorycznych, niemniej jednak różnice te należy analizować w kontekście rodzaju niepełnosprawności.
EN
The car marked wheelchair permanently melted into the landscape of Polish roads. Person with a disability under the Act on a vehicle operators which can be a driver provided that it meets certain requirements, including having physical and mental. In terms of mental fitness necessary conditions, which should have, among others, the driver is an appropriate reaction time and eye-hand coordination. The possibility of driving a physically disabled person, each individual decision is made by the doctor. Presented in this article analysis refer to psychomotor functioning of persons with disabilities, both actively involved in road traffic, as well as candidates for drivers, compared to the population of the healthy people. The study included the reaction time as well as and hand-eye coordination in laboratory conditions. The results indicate the existence of differences between non-disabled and disabled in psychomotor functions, but these differences should be analyzed in the context of the type of disability.
Dla osób niepełnosprawnych, możliwość podróżowania oraz pozostawanie mobilnym jest bardzo ważnym czynnikiem autonomii. Niepełnosprawny kierowca (kandydat na kierowcę), musi spełniać określone wymagania, regulowane przez Ustawę o kierujących pojazdami, wśród których znajduje się między innymi posiadanie sprawności fizycznej i psychicznej. Ponadto, podobnie jak pełnosprawny kierowca, musi posiadać określoną wiedzę, umiejętności, które warunkują bezpieczne zachowania kierowcy w ruchu drogowym bowiem wpływają na ocenę sytuacji drogowej, możliwość podjęcia decyzji adekwatnych do aktualnej sytuacji drogowej. Jedną z podstawowych funkcji psychicznych człowieka odpowiedzialnych za właściwą ocenę sytuacji drogowej należy m.in.: percepcja wzrokowa. W artykule omówione zostaną niektóre funkcje wzrokowe istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa na drodze. Analizy przeprowadzone w grupie osób niepełnosprawnych (kandydatów na kierowców i kierowców) wykazały wiele istotnych zależności w zakresie funkcjonowania wzrokowego.
EN
The ability of travelling and staying mobile is a very important factor for the sense of independence of the people with different impairments. A disabled driver (trainee) has to meet certain requirements which are regulated by the Act on vehicle operators, among which physical fitness and mental requirements are listed. Additionally, he/she is obliged to possess certain knowledge and have the skills that condition safe behaviour while being on the road. These influence the road situation assessment as well as the ability to make decisions which are adequate to the current road situation. Visual perception is one of the basic mental functions responsible for a proper assessment of the road situation. The article describes some of the visual functions significant for the road safety. The analyzes carried out on a group of impaired individuals (both drivers and trainees) and able-bodied drivers revealed many important relationship in the scope of visual functioning.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.