Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rak jelita czy rak jajnika? Niejednoznaczne rozpoznanie i niestandardowe leczenie z dobrym efektem. Studium przypadku

100%

Cybulska-Stopa B. , Koper K. , Streb J. , Wysocki P. J.

Current Gynecologic Oncology

|

2016

|

tom 14

|

nr 3

178-182

EN

The treatment of patients with cancer has recently become more complex and challenging for oncologists. The paper presents a case of a 54-year-old woman treated due to small bowel adenocarcinoma, who underwent primary surgical procedure and adjuvant therapy, and who developed intra-abdominal cancer dissemination. Initially, XELOX regimen was administered, followed by multiorgan resection performed by an interdisciplinary team of gynecologists and surgeons as well as hyperthermic intraperitoneal chemotherapy (HIPEC). The therapy was complicated by impaired wound healing and an enterocutaneous fistula. Currently, the patient is under a follow-up and shows no evidence of recurrence. The wounds after the surgery and fistulas are healed, normal gastrointestinal function is preserved.

PL

Leczenie pacjentów z chorobą nowotworową staje się w ostatnich latach coraz bardziej skomplikowane i jest dla onkologów dużym wyzwaniem. W niniejszej pracy zaprezentowano przypadek 54-letniej chorej leczonej z powodu raka gruczołowego jelita cienkiego – po pierwotnym zabiegu operacyjnym i chemioterapii uzupełniającej – u której stwierdzono rozsiew procesu nowotworowego w obrębie jamy brzusznej. Początkowo zastosowano chemioterapię według schematu XELOX, a następnie wykonano zabieg wielonarządowej resekcji w interdyscyplinarnym zespole chirurgiczno-ginekologicznym oraz wdrożono chemioterapię dootrzewnową w hipertermii (HIPEC). Leczenie było powikłane upośledzonym gojeniem rany i powstaniem przetoki skórno-jelitowej. Obecnie chora pozostaje w obserwacji, bez cech wznowy procesu nowotworowego. Rany po zabiegu i przetokach są zagojone, przewód pokarmowy funkcjonuje prawidłowo.

2

Intensywne leczenie onkologiczne u starszych chorych – czy to ma sens? Analiza przypadku

100%

Cybulska-Stopa B. , Streb J. , Koper K. , Wysocki P. J.

Current Gynecologic Oncology

|

2016

|

tom 14

|

nr 3

183-187

EN

Anticancer therapy in elderly patients poses a great challenge for doctors since not all available therapeutic modalities can improve the wellbeing, alleviate symptoms or improve prognosis in this patient population. The paper presents a case of a 75-year-old woman diagnosed with advanced ovarian cancer who, despite advanced age, received intensive anticancer therapy, i.e. surgical treatment (modified posterior exenteration with the resection of pelvic peritoneum and tumor invasion in the diaphragmatic peritoneum along with its fragment, subtotal colectomy, resection of the omentum, spleen and gastric fragment along with the gastro-transverse ligament and an end ileostomy) as well as adjuvant chemotherapy. Severe complications occurring during treatment were not directly related to the therapy, but resulted from the lack of proper patient care in a home setting.

PL

Leczenie onkologiczne pacjentów w podeszłym wieku jest ogromnym wyzwaniem dla lekarza, ponieważ u starszych chorych nie wszystkie stosowane metody terapii poprawiają samopoczucie, łagodzą dolegliwości czy korzystnie wpływają na rokowanie. W niniejszej pracy zaprezentowano przypadek 75-letniej chorej z rozpoznaniem zaawansowanego raka jajnika, u której pomimo podeszłego wieku zastosowano intensywne leczenie onkologiczne: zabieg operacyjny (zmodyfikowane wytrzewienie tylne z usunięciem otrzewnej miednicy i nacieków na otrzewną przepony wraz z jej fragmentem, subtotalną kolektomią, resekcją sieci, śledziony, fragmentu żołądka wraz z więzadłem żołądkowo-poprzeczniczym i stomią końcową w obrębie jelita krętego) oraz chemioterapię uzupełniającą. Ciężkie powikłania, które wystąpiły w trakcie terapii, nie były bezpośrednio związane z leczeniem, lecz wynikały z braku należytej opieki nad chorą podczas jej pobytu w domu.

3

Możliwości zastosowania radioterapii w leczeniu nawrotu w pochwie u chorych z nowotworami narządu rodnego

100%

Biedka M. , Kuźba-Kryszak T. , Koper K.

Current Gynecologic Oncology

|

2016

|

tom 14

|

nr 4

222-230

EN

A major problem in cancer treatment is disease recurrence, i.e. a situation in which the standard procedures turned out to be ineffective and the previously used therapy significantly limits its next use. Vaginal recurrence is found in 2.4–15% of patients with uterine cancer. For large recurrent tumors radical treatment involves surgical pelvic exenteration. However, indications for this procedure are significantly limited; in addition, it is associated with a high risk of complications and a significantly compromised quality of life. For this reason, brachytherapy and/or another course of radiotherapy are administered, which until recently were used as a further-line treatment option or as palliative care. Over the last few years extension of indications for radiotherapy and brachytherapy has been noted due to the dynamic development of new techniques for planning and conducting treatment. These allow for the irradiation of the target volume which causes radiation-related reactions that are acceptable for the patient while protecting critical organs. The introduction of new therapeutic devices allowed for the use of different treatment techniques, including intensity-modulated radiation therapy, image-guided radiotherapy, RapidArc, tomotherapy, intraoperative radiotherapy and stereotactic body radiotherapy, which contributed to a significant increase in the role of repeat radiotherapy. One needs to remember about the possibilities of systemic treatment, although it is usually palliative in nature. Brachytherapy may be considered for the treatment of recurrent disease if the lesions are located in the region of the vagina or vaginal stump or if infiltration is found in the parametria; in other situations treatment combined with external beam radiotherapy should always be considered. The choice of brachytherapy method depends on the location of the lesion and the extent of infiltration. If the infiltration is up to 5 mm deep, intracavitary brachytherapy is performed. If the infiltration is deeper, the use of interstitial brachytherapy is indicated.

PL

Jednym z poważnych problemów w leczeniu onkologicznym są nawroty choroby, czyli przypadki, w których standardowe procedury okazały się nieskuteczne, a uprzednio przeprowadzona terapia znacznie ograniczyła możliwość jej ponownego wykorzystania. Nawrót w pochwie stwierdza się u 2,4–15% chorych na nowotwory narządu rodnego. W przypadku dużych nawrotowych guzów leczenie o założeniu radykalnym jest chirurgiczne i wiąże się z wytrzewieniem miednicy. Wskazania do tego zabiegu są jednak istotnie ograniczone, a ponadto jest on obarczony wysokim ryzykiem powikłań i znacznego pogorszenia jakości życia. Dlatego wykorzystuje się brachyterapię i/lub powtórną radioterapię, do niedawna jako leczenie kolejnego rzutu albo leczenie paliatywne. W ostatnich latach obserwuje się poszerzenie wskazań do radioterapii i brachyterapii – ze względu na dynamiczny rozwój nowych technik planowania i realizacji leczenia, które pozwoliły na napromienianie obszarów tarczowych przy akceptowanym przez pacjenta poziomie odczynów popromiennych, a jednocześnie umożliwiły ochronę narządów krytycznych. Wprowadzenie nowych aparatów terapeutycznych pozwoliło na stosowanie różnych technik leczenia, m.in. radioterapii z modulacją intensywności wiązki, radioterapii sterowanej obrazem, RapidArc, tomoterapii, radioterapii śródoperacyjnej i radioterapii stereotaktycznej, co wpłynęło na znaczący wzrost roli powtórnej radioterapii. Należy pamiętać o możliwościach leczenia systemowego, choć na ogół ma ono charakter paliatywny. O wykorzystaniu brachyterapii w leczeniu nawrotu można pomyśleć, gdy zmiany są zlokalizowane w okolicy pochwy lub jej kikuta albo gdy naciek obejmuje przymacicza; w innych sytuacjach zawsze należy rozważyć leczenie skojarzone z radioterapią wiązką zewnętrzną. Wybór metody brachyterapii zależy od lokalizacji zmiany i wielkości nacieku. Gdy grubość nacieku wynosi do 5 mm włącznie, przeprowadza się brachyterapię dojamową; gdy naciek tę grubość przekracza, wskazane jest zastosowanie brachyterapii śródtkankowej.

4

Poczucie własnej skuteczności i strategie przystosowania do choroby u pacjentek z nowotworem narządu rodnego

88%

Rogala D. , Mazur A. , Maślińska M. , Koper K. , Wysocka J.

Current Gynecologic Oncology

|

2015

|

tom 13

|

nr 3

154-164

EN

Aim: According to Bandura’s social cognitive theory, high self-efficacy has a positive impact on one’s motivation and achievements. There are two different attitudes which patients diagnosed with cancer adopt. The active attitude consists in putting up a fight for one’s health and life and in general mobilization, whereas the passive one manifests itself in fear and general surrender. The aim of the study was to analyze the relationship between mental adaptation to cancer and self-efficacy in women after hysterectomy performed for oncological reasons. Material and methods: The research involved 37 patients with reproductive organ cancer, after hysterectomy. The authors used their own survey, the General Self-Efficacy Scale (GSES) and the Mini-Mental Adjustment to Cancer scale – Mini-MAC. The authors analyzed the relationship between the coping strategies adopted by patients and the level of self-efficacy based on sociodemographic variables. In statistical computations, planned comparison (contrast analysis), Kruskal–Wallis analysis of variance (ANOVA), Pearson’s r correlation coefficient and Kendall’s tau coefficient were used. The significance level was assumed at p ≤ 0.05. Results: 1) Women after hysterectomy adopt constructive strategies of coping with the disease. These strategies are: “fighting spirit” and “positive reinterpretation.” 2) Women in a relationship adopt a destructive strategy called “helplessness/hopelessness” more often than single women, whilst women with a better economic status tend to adopt the constructive strategy known as “positive reinterpretation.” 3) Patients with higher self-efficacy more frequently adopt the “fighting spirit” and “positive reinterpretation” strategies. 4) The level of self-efficacy is higher in women in a relationship than in single women. Conclusions: 1) The level of self-efficacy in patients after hysterectomy is higher than its average level in the Polish population and the highest among the clinical populations studied so far. 2) Higher level of self-efficacy increases the tendency to adopt constructive strategies.

PL

Cel pracy: Zgodnie z teorią społeczno-poznawczą Bandury wysoka ocena własnej skuteczności pozytywnie wpływa na motywację do działania i osiągnięcia jednostki. Wyróżnia się dwie postawy przyjmowane przez pacjentów po zdiagnozowaniu choroby nowotworowej. Postawa aktywna polega na podjęciu walki o zdrowie i życie oraz ogólnej mobilizacji, pasywna zaś przejawia się lękiem i ogólną rezygnacją. Celem pracy była ocena związku między przystosowaniem psychicznym do choroby nowotworowej a poziomem poczucia własnej skuteczności u kobiet po zabiegu histerektomii przeprowadzonym z powodów onkologicznych. Materiał i metody: Badaniami objęto 37 pacjentek z nowotworem narządu rodnego po zabiegu histerektomii. Wykorzystano ankietę własnej konstrukcji, Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności – GSES i Skalę Przystosowania Psychicznego do Choroby Nowotworowej – Mini-MAC. Analizowano zależność między wyborem strategii walki z chorobą a poziomem własnej skuteczności w zależności od zmiennych socjodemograficznych. W obliczeniach statystycznych wykorzystano porównania zaplanowane (analiza kontrastów), test ANOVA rang Kruskala–Wallisa, współczynnik korelacji r Pearsona i tau Kendalla. Jako poziom istotności przyjęto p ≤ 0,05. Wyniki: l) Kobiety po histerektomii wybierają konstruktywne strategie walki z chorobą. Są to strategie „duch walki” i „pozytywne przewartościowanie”. 2) Kobiety żyjące w związku częściej niż samotne wybierają strategię destrukcyjną „bezradność – beznadziejność”, a te o lepszym statusie materialnym – strategię konstruktywną „pozytywne przewartościowanie”. 3) Pacjentki cechujące się wyższym poziomem własnej skuteczności częściej stosują strategie „duch walki” i „pozytywne przewartościowanie”. 4) Poziom własnej skuteczności u kobiet żyjących w związku jest wyższy niż u samotnych. Wnioski: l) Poziom własnej skuteczności pacjentek po histerektomii jest wyższy od przeciętnej w polskiej populacji i najwyższy spośród dotychczas badanych grup klinicznych. 2) Wyższy poziom własnej skuteczności sprzyja wyborowi konstruktywnych strategii.

5

Analiza wybranych problemów biopsji węzła wartownika u chorych z rakiem piersi

88%

Nowikiewicz T. , Biedka M. , Krajewski E. , Koper K. , Windorbska W.

Current Gynecologic Oncology

|

2012

|

tom 10

|

nr 4

296-306

EN

Sentinel lymph node biopsy in patients with early-stage breast cancer is an example of a surgical procedure which, despite its long history, has had no uniform standard of performance implemented. This is a problem which concerns both the indications and limitations of this method as well as many of the technical aspects connected with the procedure. This paper is an attempt to resolve some of the controversies mentioned above based on the clinical experience of the authors. Material and method: The group consisted of 974 patients suffering from breast cancer and treated from January 2004 through October 2011 in the Clinical Department of Breast Cancer and Reconstructive Surgery of the Oncology Center in Bydgoszcz who were also scheduled for sentinel lymph node removal. Data regarding the preoperative diagnosis of the primary tumor, such as minimally invasive methods (FNAB, core biopsy, and mammotome biopsy) or open surgical biopsy (tumorectomy, quadrantectomy, or past breast operations with no relation to the current treatment) of the location of the lesion and the sentinel lymph node identification method (combined isotope-dye, isotope, or dye method) was analyzed. Results: Ninety-four point five percent of all sought nodes were detected. The detection rate for the combined SLN marking and isotope methods amounted to 94.4% each, whereas in the case of the dye method, it amounted to 100%. Of all the patients who underwent surgery for the first time, 95.0% had the sentinel lymph node location isolated during the operation, whereas in the case of patients who had previously undergone surgical treatment of the breast or surgical biopsy of a tumor it was 92.1%. Moreover, the location of the tumor within the breast did not have a significant impact on the success of the sentinel lymph node biopsy. Conclusions: The surgical biopsy of the primary lesion preceding the removal of the sentinel lymph node does not have a significant impact on the possibility of the detection of the node sought. The situation is similar with regard to the selected method of sentinel lymph node detection and the location of the primary tumor. As a result, it is possible to extend the usage of the sentinel lymph node biopsy into a wider range of cases.

PL

Biopsja węzła wartownika u chorych z niezaawansowanym rakiem piersi jest przykładem procedury chirurgicznej, dla której mimo upływu długiego czasu od jej wprowadzenia nie przyjęto ujednoliconego standardu wykonania. Problem dotyczy zarówno wskazań i ograniczeń do zastosowania tej metody operacyjnej, jak i wielu aspektów technicznych. W prezentowanej pracy podjęto próbę rozstrzygnięcia niektórych spośród wspomnianych kontrowersji na podstawie zebranych doświadczeń klinicznych autorów. Materiał i metoda: Badaniami objęto grupę 974 chorych z rakiem piersi zakwalifikowanych do wycięcia węzła wartownika, leczonych na Oddziale Klinicznym Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy w okresie od 1.01.2004 do 31.10.2011 roku. Przeanalizowano dane dotyczące sposobu diagnostyki przedoperacyjnej guza pierwotnego – obejmującej metody małoinwazyjne (BAC, biopsja gruboigłowa, biopsja mammotomiczna) lub otwartą biopsję chirurgiczną (tumorektomia, kwadrantektomia bądź przebyte w przeszłości operacje gruczołu piersiowego – bez związku z obecnym leczeniem), lokalizacji zmiany oraz rodzaju metody identyfikacji węzła wartownika (skojarzonej izotopowo-barwnikowej, izotopowej lub barwnikowej). Wyniki: Poszukiwany węzeł zidentyfikowano ogółem u 94,5% badanych. Odsetek zidentyfikowanych węzłów za pomocą metody skojarzonej oznaczania węzła wartownika oraz metody izotopowej wyniósł po 94,4%, w przypadku użycia tylko barwnika – 100%. U chorych operowanych pierwszorazowo śródoperacyjnie węzeł wartownika wyizolowano u 95,0% pacjentek, u chorych po wcześniejszym leczeniu operacyjnym piersi bądź biopsji chirurgicznej guza – w 92,1% przypadków. Powodzenie biopsji węzła wartownika również nie zależało istotnie od umiejscowienia guza w obrębie piersi. Wnioski: Poprzedzająca wycięcie węzła wartownika biopsja chirurgiczna zmiany pierwotnej nie wpływa istotnie na możliwość odnalezienia poszukiwanego węzła. Podobna zależność dotyczy także metody identyfikacji węzła wartownika oraz lokalizacji guza pierwotnego. Umożliwia to rozszerzenie niektórych wskazań do zastosowania biopsji węzła wartownika.

6

Analiza porównawcza immunoreaktywnosci metalotioneiny w zasniadzie groniastym i w doczesnej w zaleznosci od zastosowanego leczenia – wyłacznie operacyjnego albo operacyjnego z uzupełniajaca chemioterapia

88%

Basta P. , Dutsch-Wicherek M. , Biedka M. , Koper K. , Mach P.

Current Gynecologic Oncology

|

2012

|

tom 10

|

nr 4

261-269

EN

Introduction: The presence of metallothionein in both the endometrium and decidua is associated with the resis- tance of both endometrial and decidual cells to immune-mediated apoptosis. Consequently, the aim of the pres- ent study has been to typify metallothionein immunoreactivity within the molar lesions of both the patients who were treated with surgery alone and those who were also given chemotherapy. Methods: We analyzed the immu- noreactivity of metallothionein in both the trophoblast and decidual cells derived from patients on whom curet- tage was performed due to a diagnosis of complete molar pregnancy. These patients were then divided into two subgroups according to whether or not they required chemotherapy following the surgical procedure. Results: We observed a statistically significantly lower metallothionein immunoreactivity levels within the trophoblast cells derived from the complete hydatidiform mole patients who had had surgery alone in comparison to the levels found in those patients for whom surgery was followed by chemotherapy. Conclusion: Resistance to apoptosis linked with metallothionein intracellular immunoreactivity may influence the clinical course of hydatidiform mole.

PL

Wprowadzenie: Obecność metalotioneiny w endometrium i doczesnej, czynnika antyapoptotycznego, jest zwią- zana z opornością na apoptozę zarówno komórek endometrium, jak i komórek doczesnej zależną od aktywności komórek układu odpornościowego. Celem niniejszego badania była ocena immunoreaktywności metalotioneiny w ogniskach zaśniadu u pacjentek leczonych wyłącznie operacyjnie i u chorych, u których dodatkowo zastosowa- no chemioterapię. Metoda: Analizowano immunoreaktywność metalotioneiny zarówno w komórkach trofoblastu, jak i w komórkach błony doczesnej uzyskanych w wyniku łyżeczkowania jamy macicy przeprowadzonego z powo- du rozpoznania ciąży zaśniadowej całkowitej. Pacjentki podzielono na dwie podgrupy: chorych, które wymaga- ły dodatkowej chemioterapii po zabiegu operacyjnym, oraz chorych, u których takiego leczenia nie zastosowano. Wyniki: Stwierdzono statystycznie znamienny niższy poziom immunoreaktywności metalotioneiny w obrębie ko- mórek trofoblastu pochodzących od pacjentek z zaśniadem groniastym całkowitym leczonych wyłącznie operacyj- nie w porównaniu z pacjentkami, u których leczenie operacyjne uzupełniono chemioterapią. Wniosek: Oporność na apoptozę może zależeć od wewnątrzkomórkowej obecności metalotioneiny, co prawdopodobnie ma wpływ na przebieg kliniczny zaśniadu groniastego.

7

Zmiany w populacji limfocytów Treg podczas chemioterapii u chorych na raka jajnika

76%

Wiśniewski M. , Koper K. , Łukaszewska E. , Jóźwicki W. , Windorbska W. , Dutsch-Wicherek M. , Wicherek Ł.

Current Gynecologic Oncology

|

2011

|

tom 9

|

nr 3

139-146

EN

Regulatory T lymphocytes CD4+CD25+FOXP3+ or Treg cells play a major role in immune system surveillance and tolerance. Treg cells are critical for controlling the immunological system because they inhibit the cytotoxic response. Moreover, it has been found that Treg cell recruitment into the tumor microenvironment reduces the chances of survival in cancer patients and that an increase in Treg cells in the peripheral blood correlates with the progression of ovarian cancer. In our study we addressed Treg cell population changes in cases of ovarian cancer where the patients were treated with chemotherapy. Using flow cytometry we determined the levels of CD4+CD25+FOXP3+ lymphocytes in the peripheral blood of the patients prior to chemotherapy, after 3 courses of chemotherapy, and then after 6 courses (the respective regimens were: TK – 13, CP – 1, TPT – 1 patient). We observed that the Treg lymphocyte levels of ovarian cancer patients decreased after 3 courses of chemotherapy though the difference (p=0.3) was not statistically significant. After 6 chemotherapy courses, however, levels did increase to a statistically significant degree (p=0.02). We have therefore concluded that a measurement of the Treg cell population could be helpful in estimating the impact of chemotherapy on a patient’s host immune system during the systemic treatment of ovarian cancer.

PL

Limfocyty regulatorowe T CD4+CD25+FOXP3+ (komórki Treg) odgrywają istotną rolę w mechanizmach nadzoru i tolerancji immunologicznej, hamując odpowiedź cytotoksyczną układu odpornościowego. Wykazano, że w trakcie rozwoju choroby nowotworowej liczebność limfocytów Treg wzrasta. Obecność nacieków z limfocytów Treg w mikrośrodowisku guza wiąże się z gorszym rokowaniem, a wzrost populacji komórek Treg we krwi obwodowej koreluje z progresją raka jajnika. W niniejszym badaniu sprawdzano wpływ chemioterapii stosowanej u chorych z rakiem jajnika na liczebność populacji Treg we krwi obwodowej. W tym celu odsetek Treg we krwi oznaczano przed, po 3 oraz po 6 kursach chemioterapii (TK – 13, CP – 1, TPT – 1 chora) za pomocą cytometrii przepływowej. Podczas pierwszych 3 cykli chemioterapii zaobserwowano początkowe zmniejszenie odsetka limfocytów T CD4+CD25+ FOXP3+ wśród limfocytów T CD4+, niemniej jednak różnica ta nie była znamienna statystycznie (p=0,3). Następnie w miarę kontynuowania chemioterapii odsetek limfocytów T CD4+CD25+FOXP3+ wśród limfocytów T CD4+ wzrastał i po 6. cyklu w stosunku do aktywności po 3. cyklu chemioterapii był statystycznie znamiennie większy (p=0,02). Autorzy wnioskują, że badanie populacji Treg może być przydatne do oceny wpływu chemioterapii na układ odpornościowy gospodarza podczas leczenia systemowego chorych na raka jajnika.

8

Podstawy immunologiczne powstawania i leczenia nowotworów kobiecego układu płciowego

76%

Leśniak M. , Dutsch-Wicherek M. , Koper K. , Basta T. , Makarewicz M. , Śpiewankiewicz B. , Wicherek Ł.

Current Gynecologic Oncology

|

2012

|

tom 10

|

nr 4

307-316

EN

A prerequisite for the development of a malignant tumor is the occurrence of a series of mutations in suppressor genes, so that cells acquire a malignant phenotype. There is no single molecular alteration that would lead a cell through a complex process of carcinogenesis. In the case of late-stage ovarian cancer, the next necessary step is the escape of these genetically altered cells from the supervision of the host immune system. Initially, the process of evasion from immune control is merely one of “cheating” the immune system. However, as the tumor increases in size, it takes control over the immune system, at least on a local scale, and the escalation of this phenomenon may result in generalized immune suppression. First, a cancer cell masks its presence, then it inhibits the non-specific immune system as well as the specific immune response by (among other things) initiating the apoptosis of the cytotoxic cells infiltrating its microenvironment. Finally, cancer cells modify their microenvironment so that it supports their development and by accumulating immunosuppressive Treg lymphocytes inhibits the immune response against them. Understanding the principles governing this phenomenon would thus appear to be key to being able to, but also to counteract it. The resulting knowledge might allow us to supplement the standard combination of antitumor treatment and immune therapy, thus improving its efficacy. Currently one of the most promising forms of immune therapy is the removal of Treg cells from the tumor microenvironment.

PL

Warunkiem powstania nowotworu złośliwego jest pojawienie się szeregu mutacji w zakresie genów supresorowych, tak aby komórka uzyskała fenotyp nowotworowy. Nie ma pojedynczej zmiany molekularnej, która mogłaby przeprowadzić komórkę przez złożony proces karcynogenezy. W przypadku klinicznie zaawansowanego raka jajnika oprócz tego konieczna jest jeszcze ucieczka tych zmienionych genetycznie komórek przed układem odpornościowym gospodarza. Początkowo proces ucieczki guza spod nadzoru immunologicznego jest tylko „oszukiwaniem” układu odpornościowego. Jednak w miarę wzrostu guza przejmuje on co najmniej miejscowo kontrolę nad układem odpornościowym, a narastanie natężenia tego zjawiska może doprowadzić do uogólnionej supresji. Najpierw komórka nowotworowa maskuje swoją obecność, następnie hamuje nieswoisty układ odpornościowy, po czym hamuje swoistą odpowiedź układu odpornościowego między innymi poprzez doprowadzenie do apoptozy komórek cytotoksycznych naciekających jej mikrośrodowisko. Ostatecznie komórki raka tak modyfikują swoje mikrośrodowisko, że wspiera ono ich rozwój i uczestniczy w zahamowaniu skierowanej przeciwko nim odpowiedzi układu odpornościowego, np. poprzez nagromadzenie limfocytów hamujących Treg. Wydaje się, iż poznanie zasięgu tego procesu z jednej strony ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia praw rządzących tym fenomenem, z drugiej umożliwia ingerencję w ten proces. W ten sposób będzie można uzupełnić skojarzone leczenie przeciwnowotworowe o immunoterapię i poprawić jego skuteczność. Jednym z obiecujących sposobów immunoterapii jest usunięcie komórek Treg z mikrośrodowiska guza.

9

Histopatologia raków jajnika współistniejących z endometriozą

63%

Stasienko E. , Wiśniewska M. , Kamecki K. , Skręt-Magierło J. , Opławski M. , Brożyna A. , Maleńczyk M. , Koper K. , Roszkowski K.

Current Gynecologic Oncology

|

2015

|

tom 13

|

nr 2

85-92

EN

Objective: The objective of this study was to demonstrate the histological diversity of endometriosis-associated ovarian carcinoma. Material and methods: Using record linkage techniques, we have conducted histopathological assessment in patients with endometriosis-associated ovarian cancer who received surgical treatment between 2004–2010 in the Oncology Centre in Bydgoszcz. Endometriosis and cervical carcinoma were confirmed in one tissue specimen in 62 patients. Results: Endometriosis seemed to promote the development of specific histologic types of ovarian cancer. Of 62 subjects, 53.22% (33/62) had endometrioid adenocarcinoma, 25.8% (16/62) had clear-cell carcinoma, 19.35% (12/62) had serous adenocarcinoma, and 1.61% (1/62) had mucinous adenocarcinoma. Our results support the hypothesis that coexistent endometriosis is more often associated with endometrioid and clear-cell carcinomas than other histologic subtypes as well as that clear-cell variant is the most common cancer developing in the abdominal wall scar from a previous laparotomy. Among patients with endometriosis-associated ovarian carcinoma in the abdominal scar, three (75%) had clear-cell carcinoma and one had papillary serous adenocarcinoma. Conclusions: According to Sampson’s criteria, endometrioid carcinoma of the ovary was the most common histological diagnosis in patients with endometriosis-associated ovarian carcinoma. The clear-cell variant of cancer was the most common type in patients with endometriosis-associated ovarian carcinoma in the abdominal scar after laparotomy.

PL

Cel: Celem pracy jest prezentacja zróżnicowania histopatologicznego raków jajnika współistniejących z endometriozą. Materiał i metody: Korzystając ze szpitalnej bazy danych, przeanalizowaliśmy wyniki histopatologiczne pacjentek z rakiem jajnika, które były operowane między 2004 a 2010 rokiem w Centrum Onkologii w Bydgoszczy. U 62 chorych potwierdziliśmy endometriozę i raka jajnika w jednym preparacie tkankowym. Wyniki: Wydaje się, iż endometrioza wpływa na rozwój specyficznych typów histopatologicznych raków jajnika. Spośród 62 pacjentek 53,22% (33 przypadki) miało raka endometrioidalnego, 25,8% (16) – raka jasnokomórkowego, 19,35% (12) – raka surowiczego, a 1,61% (1) – raka śluzowego. Nasze wyniki potwierdzają tezę, że endometrioza może promować rozwój określonych typów histopatologicznych raka jajnika. Odnotowaliśmy częstsze występowanie raka endometrioidalnego i jasnokomórkowego niż innych podtypów raka jajnika, a także przewagę raka jasnokomórkowego wśród raków powstałych w bliźnie po laparotomii. W grupie pacjentek z rakiem w bliźnie trzy (75%) miały raka jasnokomórkowego, a jedna – surowiczego. Podsumowanie: Jeśli przyjąć klasyczne kryteria Sampsona, typ endometrialny był najczęstszym rozpoznaniem histopatologicznym u pacjentek z rakiem jajnika, któremu towarzyszyła endometrioza. Typ jasnokomórkowy okazał się zaś najczęstszym rozpoznaniem wśród chorych z rakiem, któremu towarzyszyła endometrioza w bliźnie po laparotomii.

10

Znaczenie neoadiuwantowej chemioterapii w leczeniu zaawansowanego raka jajnika u chorych geriatrycznych

63%

Kojs-Pasińska E. , Cybulska-Stopa B. , Koper K. , Dziobek K. , Dziechciowski M. , Chamier-Ciemińska A. , Streb J. , Wysocki P. J. , Wicherek Ł.

Current Gynecologic Oncology

|

2016

|

tom 14

|

nr 4

212-221

EN

It is increasingly common for ovarian cancer to affect older women, with over half of all cases involving patients aged 65 years and older. Unfortunately, elderly patients with ovarian malignancy tend to be treated less aggressively than younger patients, with less extensive surgery and less intensive chemotherapy regimens. This is due to a variety of factors, such as overall medical fitness and the function of specific organs. Moreover, multiple morbidities are typical for geriatric patients and affect their eligibility for certain forms of cancer therapy as well as their treatment outcomes, which are commonly less satisfactory than in younger patients. Additionally, for fear of complications, treating physicians sometimes limit the extent of the necessary surgery, or adjust chemotherapy doses, even though such a course of management tends to be largely misguided. One available management option is neoadjuvant chemotherapy followed by a surgical treatment known as interval debulking surgery. This type of combination therapy is associated with fewer postoperative complications, thus increasing the patient’s chances of receiving a full course of adjuvant treatment. The decision to begin treatment with neoadjuvant chemotherapy tends to restrict later surgical therapy; however, under certain circumstances, this therapy can be a valid therapeutic option and, in fact, facilitate surgery. Prior to initiating therapy in elderly patients, their eligibility for combination therapy must be evaluated and the geriatric assessment of their performance and condition must be considered during the course of interdisciplinary preoperative management.

PL

Rak jajnika coraz częściej dotyka kobiety starsze, a ponad połowa zachorowań występuje u pacjentek w wieku powyżej 65 lat. Niestety starsze chore z rozpoznaniem raka jajnika częściej otrzymują mniej agresywne leczenie onkologiczne niż chore młodsze – mowa tu nie tylko o ograniczeniu zakresu zabiegów chirurgicznych, lecz także o mniej intensywnej chemioterapii. Wynika to z wielu czynników, takich jak stopień sprawności i wydolności poszczególnych narządów oraz często znaczna liczba schorzeń współistniejących. Wielochorobowość jest typowa dla osób w podeszłym wieku, co wpływa na kwalifikację do leczenia onkologicznego i na jego wyniki w tej grupie chorych. Wyniki terapii raka jajnika u pacjentek geriatrycznych są jeszcze bardziej niezadowalające niż u pacjentek młodszych. Ograniczenie leczenia chirurgicznego, opóźnienie kolejnych cykli lub redukcja dawek chemioterapii nierzadko są nieuzasadnione i wynikają z obawy przed wystąpieniem powikłań. Opcją postępowania może być wdrożenie w tej grupie chemioterapii neoadiuwantowej z następowym zabiegiem operacyjnym. Ten rodzaj leczenia skojarzonego jest związany z mniejszą liczbą powikłań pooperacyjnych, co może zwiększać prawdopodobieństwo otrzymania pełnego leczenia adiuwantowego. Decyzja o rozpoczęciu postępowania od chemioterapii neoadiuwantowej niejako przesądza również o ograniczeniu zakresu późniejszego zabiegu chirurgicznego, ale w pewnych okolicznościach można ten fakt wykorzystać w planie terapeutycznym i dzięki chemioterapii neoadiuwantowej umożliwić leczenie chirurgiczne. Rozpoczynając terapię u osób starszych, należy uwzględnić ocenę geriatryczną ich stanu zdrowia w procesie interdyscyplinarnej kwalifikacji do leczenia skojarzonego.

11

Zastosowanie monoklonalnych przeciwciał w ginekologii onkologicznej. Część II

63%

Wicherek Ł. , Windorbska W. , Wiśniewski M. , Koper K. , Dutsch-Wicherek M. , Mazur A. , Franczak P. , Drzewiecka M. , Kwiatkowski A. , Śpiewankiewicz B.

Current Gynecologic Oncology

|

2012

|

tom 10

|

nr 1

46-60

EN

Milstein and Köhler’s discovery of monoclonal antibodies has resulted in their widespread use in various fields of medicine. Monoclonal antibodies constitute a separate group of drugs that do not behave as either classic cytostatics or inhibitors of particular components of intracellular signaling pathways. Monoclonal antibodies are essentially highly specific biological agents able to block a particular receptor by showing a higher affinity for that receptor than its natural ligand. This property has been exploited in order to design monoclonal antibodies that block the receptors of the EGFR family and in order to develop drugs that block the receptors needed for the transmission of the signal controlling the activity of the host immune system. The next step in increasing the clinical use of monoclonal antibodies is the creation of hybrid drugs. The base for this kind of drug is an active substance with strong cytotoxic properties for which the monoclonal antibody serves as a carrier. While in the first part of this paper we reviewed the current literature on the use of monoclonal antibodies in oncologic gynecology, in this second part, we discuss monoclonal antibodies that block the molecular mechanisms involved in the regulation of the response of the immune system and signal the pathway associated with the EGFR receptor. We ask whether the time has not arrived when oncologic gynecology, like hemato-oncology, can no longer function without monoclonal antibodies.

PL

Odkrycie Milsteina i Köhlera doprowadziło do powszechnego zastosowania monoklonalnych przeciwciał w różnych dziedzinach medycyny. Monoklonalne przeciwciała stanowią odrębną grupę leków – nie są to klasyczne cytostatyki czy też leki z rodzaju inhibitorów poszczególnych składowych wewnątrzkomórkowego sygnałowania. Monoklonalne przeciwciała to przede wszystkim czynnik biologiczny o wysokiej specyficzności, który w związku z tym może zablokować konkretny receptor, wykazując większe powinowactwo do danego receptora niż jego naturalne ligandy. Właściwość tę wykorzystano, projektując monoklonalne przeciwciała blokujące receptory z rodziny EGFR, ale także leki blokujące receptory ważne dla przekazywania sygnałów regulujących aktywność układu odpornościowego gospodarza. Kolejnym krokiem w coraz szerszym zastosowaniu monoklonalnych przeciwciał jest stworzenie leków hybrydowych. Podstawę takiej terapii stanowi substancja czynna, która wykazuje silne właściwości cytotoksyczne, a jej nośnikiem jest monoklonalne przeciwciało. Dokonaliśmy przeglądu aktualnego piśmiennictwa w zakresie zastosowania monoklonalnych przeciwciał w ginekologii onkologicznej. W drugiej części manuskryptu zostały omówione monoklonalne przeciwciała blokujące mechanizmy molekularne związane z regulacją odpowiedzi układu odpornościowego oraz szlakiem sygnałowania związanym z receptorem EGFR. Chodziło o uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy nadszedł już czas, w którym ginekologia onkologiczna, tak jak hematoonkologia, nie może dalej funkcjonować bez monoklonalnych przeciwciał.

12

Leczenie chirurgiczne zaawansowanego raka szyjki macicy a wytrzewienie – przeglad literatury

63%

Mach P. , Krokowska K. , Stelmach A. , Siekiera J. , Szymankiewicz M. , Śpiewankiewicz B. , Kojs Z. , Koper K. , Wicherek Ł.

Current Gynecologic Oncology

|

2014

|

tom 12

|

nr 2

125-139

EN

While the surgical technique of exenteration has been around for 60 years now, recent progress in the development of reconstructive surgery has created new opportunities for gastrointestinal and urinary tract anastomosis. As pre- and postoperative care has improved and indications for the exenteration procedure have became more precise, the outcomes of the treatment for advanced malignant pelvic tumors have also improved. Consequently, the perioperative mortality rate has decreased from the 28% specified by Brunschwig to the present rate of 3%. Moreover, the number of complications resulting from such complex procedures has decreased. Today, postoperative complications are no longer a factor that impacts how eligibility for exenteration is decided. It has been demonstrated that the quality of life of patients subject to exenteration procedure compared to those having palliative chemotherapy is lower in the first months following surgery, but is higher in the long-term follow-up beginning 9 months after the procedure. At the same time, multiple studies have unambiguously demonstrated that the overall five-year survival rate in patients with cervical cancer recurrence after radiation therapy is the longest upon exenteration and, subject to strict following of the indications for the procedure, allows a survival rate of 50% to be exceeded in this group of patients. Since the exenteration procedure is the culmination of a combined treatment, eligibility for such a procedure should entail multiple factors related to the course of treatment and the biology of a given neoplasm and should be decided only by an interdisciplinary team composed of at least a radiation therapist, a gynecologist-oncologist, and a clinical oncologist. Also, surgery of this kind is of a disciplinary nature therefore the procedure should be performed only in a reference site employing gynecologists, oncologists, urologists, and oncological surgeons who have comprehensive surgical experience. Only sites that employ such health care professionals allow for the safe performance of the exenteration procedure.

PL

Technika zabiegu wytrzewienia znana jest od 60 lat. Jednak postęp, jaki dokonał się w rozwoju chirurgii rekonstrukcyjnej, stworzył nowe możliwości odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego i dróg moczowych. W efekcie ulepszania opieki przed- i pooperacyjnej oraz uściślenia wskazań do tego zabiegu poprawiły się wyniki leczenia zaawansowanych nowotworów złośliwych rozwijających się w miednicy. Śmiertelność okołooperacyjna zmniejszyła się obecnie z 28% opisywanych przez Brunschwiga do 3%. Liczba powikłań po tak rozległej operacji także znacznie się zmniejszyła. Dzisiaj powikłania nie są już czynnikiem wpływającym na podjęcie decyzji o kwalifikacji do wykonania tego zabiegu. Wykazano, że jakość życia chorych po wytrzewieniu w porównaniu z paliatywną chemioterapią jest gorsza tylko w pierwszych miesiącach po zabiegu, a z wieloletniej obserwacji wynika również, że od 9. miesiąca po operacji jakość życia jest nawet lepsza. Z wielu badań jednoznacznie wynika też, że całkowite przeżycie 5-letnie u pacjentek ze wznową raka szyjki macicy po radioterapii jest najdłuższe po leczeniu polegającym na wytrzewieniu, przy ściśle przestrzeganych wskazaniach do zabiegu, i pozwala w tej grupie chorych przekroczyć 50%. Ponieważ jest to operacja, która wieńczy niejako leczenie skojarzone, kwalifikacja do niego powinna uwzględniać wiele czynników związanych z dotychczasowym przebiegiem terapii oraz z biologią danego nowotworu i być podejmowana wyłącznie przez interdyscyplinarne zespoły, składające się co najmniej z radioterapeuty, ginekologa onkologa i onkologa klinicznego. Chirurgia w takim przypadku również ma charakter interdyscyplinarny, dlatego zabieg ten należy wykonywać jedynie w ośrodkach referencyjnych, w których doświadczenie chirurgiczne przenika pomiędzy ginekologami onkologami, urologami i chirurgami onkologami. Tylko ośrodki zatrudniające lekarzy o dużym doświadczeniu chirurgicznym mogą zapewnić bezpieczny przebieg zabiegu wytrzewienia.

13

Ograniczenia w leczeniu chirurgicznym raka jajnika

63%

Makarewicz M. , Koper K. , Śpiewankiewicz B. , Budzyński A. , Rajs T. , Kojs Z. , Bieda T. , Wicherek Ł.

Current Gynecologic Oncology

|

2014

|

tom 12

|

nr 2

140-154

EN

Removal of all foci of ovarian carcinoma during the first surgery considerably improves overall survival. Obtaining complete cytoreduction is not, however, possible in each case. When the procedure is performed in a referral center, complete cytoreduction is obtained in as many as 75–90% of patients. A lot of recent studies indicate that experience of the physician who performs the first procedure affects the degree of cytoreduction. Moreover, the experience of the center in which treatment is started also influences overall survival. Therefore, one might contribute to the improvement of the therapy outcome by refining one’s surgical skills. The experience of a surgeon is essential in resecting metastatic foci in sites such as the hepatoduodenal ligament, omental foramen, splenic recess of the peritoneum, superior omental recess, splenic hilum, tail of the pancreas as well as areas of the diaphragmatic and renal vessels. For a procedure to be effective, it must involve the entire peritoneum with all its recesses. The essential elements of the procedure which decide about the degree of cytoreduction are: 1) removing the rectum and peritoneum of the lower recess (modified posterior exenteration); 2) resection of the ovarian vessels and para-aortic lymphadenectomy; 3) removing the peritoneum of the diaphragm and partial resection of the diaphragm; 4) fragmentary resection of the gastrointestinal tract; 5) splenectomy with resection of foci in the lesser sac. The paper presents anatomic limitations that affect surgical treatment of ovarian carcinoma in these regions.

PL

Usunięcie wszystkich ognisk raka jajnika w czasie pierwszej operacji wydłuża znamiennie całkowite przeżycie. Doprowadzenie do całkowitej cytoredukcji nie jest jednak możliwe w każdym przypadku. Gdy zabieg przeprowadza się w ośrodku referencyjnym, całkowita cytoredukcja osiągana jest nawet u 75–90% operowanych chorych. Wiele ostatnich badań wskazuje, że o stopniu cytoredukcji decyduje doświadczenie lekarza, który wykonał pierwszą operację. Istotne dla całkowitego przeżycia jest także doświadczenie ośrodka, w którym rozpoczyna się leczenie. Dlatego dbając o warsztat chirurgiczny, można przyczynić się do poprawy wyników terapii. Doświadczenie chirurga jest niezbędne w resekcji ognisk przerzutowych w takich miejscach, jak więzadło wątrobowo-dwunastnicze, otwór sieciowy, zachyłek śledzionowy otrzewnej, zachyłek górny torby sieciowej, wnęka śledziony, ogon trzustki, okolice naczyń przeponowych i naczyń nerkowych. Aby zabieg zakończył się sukcesem, powinien dotyczyć całej otrzewnej i wszystkich jej zachyłków. Kluczowe elementy tej operacji, decydujące o stopniu cytoredukcji, to: 1) usunięcie odbytnicy i otrzewnej zachyłka dolnego (zmodyfikowane wytrzewienie tylne); 2) resekcja naczyń jajnikowych i limfadenektomia okołoaortalna; 3) usunięcie otrzewnej z przepony i częściowe resekcje przepony; 4) resekcje odcinkowe przewodu pokarmowego; 5) splenektomia wraz z resekcją ognisk z torby sieciowej. W pracy przedstawiono anatomiczne ograniczenia wpływające na przebieg leczenia chirurgicznego raka jajnika w tych obszarach.

14

Leczenie chirurgiczne w zaawansowanym raku jajnika

63%

Wicherek Ł. , Rajs T. , Koper K. , Mazur A. , Maślińska M. , Opławski M. , Mbamu N. , Leśniak M. , Kojs Z.

Current Gynecologic Oncology

|

2012

|

tom 10

|

nr 1

88-100

EN

Standard treatment for ovarian cancer is systemic therapy; as a rule it comprises surgical excision, chemotherapy and, in selected cases, radiotherapy. The scope of the surgical excision and its relation to chemotherapy recently underwent certain changes. On the one hand, the use of taxanes and platinum derivates has enhanced the role of chemotherapy; on the other hand, progress in surgery has enabled what only a few years ago were limitations to be overcome. Already in the 1970s, a link was suggested between the completeness of the surgical excision and the prolongation of the time period for both overall and progression-free survival. Now after the publication of several randomized trials, a direct correlation has been made between complete cytoreduction performed during the primary surgery and the prolongation of the time period for both overall and progression-free survival. It appears that non-resectability depends mainly on the experience of the surgeon and the degree of infiltration of the bowels and superior mesenteric vessels and bile ducts. Imaging studies are of no use in determining the resectability of lesions. Consequently, patients should not be qualified for lymphadenectomy based solely on the results of imaging studies. Systemic excision of pelvic and para-aortic lymph nodes is a permanent component of the surgical treatment of ovarian cancer in: 1) patients in the early clinical stages within the scope of staging; 2) patients with clinically positive nodes as a component of cytoreduction; 3) patients after complete cytoreduction as a prognosis-improving factor.

PL

Standardem w leczeniu raka jajnika jest leczenie systemowe, którego stałe elementy to leczenie chirurgiczne i chemioterapia oraz, w pewnych przypadkach, radioterapia. Zakres leczenia chirurgicznego oraz jego stosunek do chemioterapii podlegał w ostatnich latach pewnym zmianom. Z jednej strony zastosowanie taksanów i pochodnych platyny sprawiło, że wzrosło znaczenie chemioterapii, z drugiej postęp w chirurgii pozwolił przekroczyć nieosiągalne wcześniej granice. Już w latach 70. ubiegłego stulecia zasugerowano istnienie związku pomiędzy radykalnością leczenia chirurgicznego a wydłużeniem całkowitego przeżycia i wydłużeniem okresu wolnego od wznowy. Obecnie po opublikowaniu wyniku szeregu randomizowanych badań stwierdzono bezpośrednią zależność pomiędzy całkowitą cytoredukcją przeprowadzoną podczas pierwotnej operacji a wydłużeniem całkowitego przeżycia i wydłużeniem okresu wolnego od wznowy. Wydaje się, iż nieresekcyjność zależy głównie od doświadczenia chirurga i stopnia zajęcia naczyń krezkowych górnych oraz wnęki wątroby. Badania obrazowe nie znajdują zastosowania w określeniu resekcyjności zmian. Podobnie na podstawie wyników badań obrazowych nie powinno się kwalifikować chorych do usunięcia węzłów chłonnych. Systemowe usunięcie węzłów chłonnych miednicznych i okołoaortalnych to stały element chirurgicznego leczenia raka jajnika: 1) we wczesnych przypadkach raka jajnika – jako element określania stadium zaawansowania; 2) w przypadku klinicznie dodatnich węzłów – jako element cytoredukcji; 3) u chorych, u których wykonano całkowitą cytoredukcję – jako czynnik poprawiający rokowanie.