Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zespół Aspergera z towarzyszącym jadłowstrętem psychicznym czy transgeneracyjna transmisja traumy?

100%

Łucka I.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2018

|

tom 18

|

nr 4

418-425

EN

The identification criteria of autism spectrum disorders, based on symptoms presented by patients and difficulties reported by their carers, still raise controversies and doubts. Despite more and more precise diagnostic instruments, multiple dilemmas associated with establishing a proper diagnosis are still encountered in clinical practice. These mainly concern individuals with autism spectrum who are highly functional and able to compensate for or camouflage their deficits. It also happens that a behaviour of a given person confusingly resembles autism spectrum disorders, but its cause lies in problems linked with consequences of traumatic experiences of the posttraumatic stress nature which have been present for several generations. Moreover, the coexistence of both these mechanisms, i.e. neurobiological causes and disturbed relations resulting from trauma inheritance, cannot be excluded. The article discusses the process of psychotherapy in a patient who was allowed by her family system to seek specialist help only after the occurrence of severe clinical symptoms defined by a professional diagnosis. The woman belonged to a family generation that was able to recreate its dramatic history. This helped combine the cold intellectual message with profound feelings experienced by physically and emotionally harmed women, particularly during ethnic cleansing in the Polish Eastern Borderlands and repatriation.

PL

Kryteria identyfikacji zaburzeń ze spektrum autyzmu, bazujące na prezentowanych przez pacjentów symptomach i zgłaszanych przez opiekunów trudnościach, nadal budzą kontrowersje oraz wątpliwości. W codziennej praktyce klinicznej, mimo coraz precyzyjniejszych narzędzi diagnostycznych, napotykamy na wiele dylematów związanych z ustaleniem odpowiedniego rozpoznania. Dotyczy to zwłaszcza osób ze spektrum autyzmu wysoko funkcjonujących, potrafiących kompensować albo kamuflować swoje deficyty. Bywa i tak, że zachowanie danej osoby łudząco przypomina zaburzenia ze spektrum autyzmu, jednakże podłoża prezentowanych trudności należy szukać w problemach związanych z trwającymi od kilku pokoleń skutkami traumatycznych doświadczeń o charakterze stresu pourazowego. Nie można także wykluczyć współwystępowania obydwu mechanizmów – podłoża neurobiologicznego oraz zaburzeń w relacjach wynikających z dziedziczenia traumy. Praca omawia proces psychoterapii pacjentki, która dopiero po pojawieniu się ciężkich objawów klinicznych, zdefiniowanych diagnozą lekarską, zdołała uzyskać przyzwolenie systemu rodzinnego na poszukiwanie specjalistycznej pomocy. Kobieta przynależała do tego pokolenia w rodzinie, które mogło sobie pozwolić na odtworzenie dramatycznej historii z przeszłości. Dzięki temu udało się połączyć chłodny przekaz intelektualny z głębokimi uczuciami, których doświadczyły krzywdzone fizycznie i emocjonalnie kobiety, zwłaszcza podczas czystek etnicznych na Kresach Wschodnich oraz repatriacji.

2

Włosy babci – trauma transgeneracyjna

63%

Łucka I. , Nowak P.

|

tom 14

|

nr 2

89-94

EN

Traumatic experiences of the World War II continuously affect interpersonal relations in Polish families as well as individual functioning of members of trauma – afflicted family. For persons displaced from former “Kresy” (“eastern borderlands”), also for native inhabitants of Pomerania, additional difficulty to cope with painful memories was obligation to keep silence. The reason was a great fear of persecutions of Stalinism era. Poland remained under Soviet influence for years. Grief over loss of closest relatives, harm related to forced displacement, loss of properties that belonged to previous generations, persecutions by Soviet soldiers and authorities were injuries that must had been kept secret even among closest family. Deeply hidden traumatic experiences of the grandparents, stigmatized parents, and still impress a stamp on the grandchildren. In this article authors report a case of a patient who presented various psychopathological symptoms, which – as primary expected – developed due to a sexual trauma. Long-term psychotherapeutic work, enriched by genogram interpretation, enabled discovery of transgenerational transmission that conditioned patient functioning, especially in relationships. Revelation of kept in secret family stories let the patient to initiate recovery. Patient identified with her role of granddaughter, daughter and woman. She found her place in the family tree. Before that she felt “rootless”, alien, separate from the family system.

PL

Traumatyczne doświadczenia polskich rodzin z okresu II wojny światowej do dnia dzisiejszego rzutują na relacje i funkcjonowanie poszczególnych członków danego systemu. Dla osób wysiedlonych z Kresów Wschodnich, podobnie jak m.in. dla rdzennych mieszkańców Pomorza, dodatkowym utrudnieniem w radzeniu sobie z bolesnymi doświadczeniami była do niedawna konieczność zachowania milczenia, spowodowana początkowo strachem przed prześladowaniami w okresie stalinowskim, a następnie pozostawaniem Polski w strefie wpływów radzieckich. Żałoba po utracie bliskich, krzywda związana z przymusowymi wysiedleniami, utrata dorobku poprzednich pokoleń, a także prześladowania ze strony żołnierzy oraz władz radzieckich to krzywdy, o których nie można było rozmawiać nawet w gronie najbliższych. Głęboko skrywane, traumatyczne przeżycia dziadków ukształtowały rodziców i trwają nadal, odciskając swoje piętno na wnukach. W pracy została przedstawiona historia pacjentki prezentującej różnorodne objawy psychopatologiczne, które – jak się pierwotnie wydawało – rozwinęły się na skutek doświadczonej traumy seksualnej. Dopiero długotrwała praca psychoterapeutyczna, wzbogacona techniką genogramową, umożliwiła odkrycie przekazów transgeneracyjnych warunkujących określone funkcjonowanie pacjentki oraz budowanie przez nią specyficznych relacji międzyludzkich. Odnalezienie okrytych dotąd milczeniem historii rodzinnych pozwoliło pacjentce zapoczątkować proces prawdziwego zdrowienia. Umożliwiło jej nie tylko pracę nad osobistymi, traumatycznymi doświadczeniami, ale także odnalezienie się w roli wnuczki, córki, kobiety. Ponadto pozwoliło odnaleźć pacjentce swoje miejsce w drzewie genealogicznym – dotychczas czuła się osobą „bez korzeni”, jakby obcą, niepasującą i nieprzynależącą do systemu rodzinnego.

3

Transseksualizm – pytania i wątpliwości

51%

Radko M. , Łucka I. , Pleskot‑Kaczmarek J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2012

|

tom 12

|

nr 2

125-130

EN

Puberty is the time to determine self‑identity, wishes and desires, also those concerning one’s sexuality. Searching the self, one’s sexual orientation, and finding first objects of desire are crucial as well as stressful and emotional experiences for adolescents. A young person faces many problems on her/his journey to self‑discovery, especially if what she/he finds does not fit the social context and/or is not accepted by the families and friends. Such issues develop into a burden hard to bear for the adolescent. Problems with accepting one’s sexuality and how it is perceived by the family and/or the society may result in depression, anxiety, eating disorders or different forms of self‑aggression. In the face of such dangerous risks to mental health of an adolescent it is worth to consider the broad spectrum of aspects determining sexual diversity and the consequence of coming‑out. The authors wanted to analyze the context of transsexualism based on a case study, taking into consideration the patient’s personality patterns, family background,trauma factors and the consequences of coming out within the family and social context in conservative society. The authors wanted to present a case study of a person discovering his sexual identity taking into consideration the inter‑subject conditions, previous traumatic events as well as the patient’s family context. The authors wanted to emphasize the complexity of the coming‑out process, which is possible only in the atmosphere of understanding, support and acceptance. Thus the crucial role of the environment, which might foster and facilitate the process of self‑discovery or thwart it, has been shown. Controversies, questions and doubts connected with transsexualism are present in many different environments. The case study of the hospitalized patient shows the complexity of problems the patients with sexual identity disorders have to deal with on daily basis. According to the authors, comprehensive and integrated therapeutic activities should be a priority giving transsexual patients a chance for calm and dignified life in harmony with themselves and the world around them.

PL

Wiek dojrzewania jest czasem określania własnej tożsamości, odkrywania pragnień, dążeń, również w sferze seksualności. Poszukiwanie siebie, własnej orientacji seksualnej, znajdowanie pierwszych obiektów pożądania jest dla adolescenta nowym, ważnym przeżyciem, wyzwalającym silne emocje. Czasami jednak młody człowiek staje wobec dużych trudności, bowiem to, co odkrywa w sobie, nie znajduje umocowania w społecznych normach, nie jest akceptowane przez rodzinę i otoczenie, a w związku z tym dla samego adolescenta staje się ciężarem trudnym do uniesienia. Konsekwencją nieradzenia sobie z własną seksualnością, jej odbiorem rodzinnym lub społecznym mogą być zaburzenia depresyjne, lękowe, zaburzenia odżywiania oraz różnorodne formy autoagresji. W obliczu wysokiego ryzyka występowania zaburzeń psychicznych u osób w wieku rozwojowym, u których seksualność kształtuje się w sposób odmienny, należy rozważać szerokie spektrum czynników mogących determinować takie, a nie inne oblicze seksualności. Intencją autorów pracy było przedstawienie, w oparciu o przypadek kliniczny, historii człowieka odkrywającego swoją tożsamość płciową, biorąc pod uwagę zarówno osobnicze uwarunkowania, przebyte zdarzenia traumatyczne, jak i kontekst rodzinny pacjenta oraz konsekwencje procesu coming out. Autorzy starali się zwrócić uwagę na złożoność i wielostopniowość procesu ujawniania się, który stał się możliwy dopiero po zapewnieniu adolescentowi zrozumienia, wsparcia i akceptacji. Tym samym ukazano kluczową rolę środowiska, które może sprzyjać procesowi odkrywania się i umożliwić go lub przeciwnie – utrudnić czy też całkowicie go zablokować. Transseksualizm w różnych środowiskach budzi sporo kontrowersji, pytań i wątpliwości. Historia hospitalizowanego pacjenta obrazuje złożoność problemów, z którymi zmagają się osoby z zaburzeniami tożsamości płciowej. W ocenie autorów priorytetem są kompleksowe i zintegrowane oddziaływania terapeutyczne, umożliwiające osobom transseksualnym spokojne i godne życie w harmonii ze sobą oraz otaczającym je światem.

4

Zespół Aspergera u bliźniąt – dylematy diagnostyczne i terapeutyczne. Opis przypadku

51%

Łucka I. , Pleskot-Kaczmarek J. , Rynkiewicz A. , Przybyła-Ożóg E.

|

nr 1

55-60

EN

The purpose of this article is to present the case of twin boys who exhibited the characteristics of Asperger syndrome (AS). The twins were initially treated at an outpatient department and diagnosed with AS. Then they were hospitalised at the Medical University of Gdansk, in the Adolescents Ward of the Clinic of Developmental Psychiatry, Psychotic and Geriatric Disorders – for rediagnosis. Due to the divorce of the boys’ parents and the breakup of their family, the boys were affected in several ways by their parental upbringing. The twins exhibited many deficits, mostly impairment in social functioning, and were “evaluated” by many specialists, but each time the diagnosis did not go beyond the tentative stage. Both twins were involved in the fights of the ex-partners (their parents), who alternately either ignored the boys’ developmental impairments or did not accept the diagnosis and therapeutic directives offered. The introduction to this article also presents and explains what Asperger syndrome is. On the basis of the current research on autistic disorders in the DSM-5™ classification, all the previously indicated diagnostic units have been combined into one common diagnosis: autism spectrum disorder (ASD). However, the criteria for identifying disorders in reference to the whole spectrum of autistic disorders are controversial and cause disputes among experts. Molloy and Vasil consider the Asperger syndrome to be a neurological difference, which by current accepted social norms has been elevated to the rank of a disorder. Levin and Schlozman doubt and question the way of differentiating behaviours which are within the social norm and behaviour which should be considered as a disorder. On the other hand, Baron-Cohen claims that Asperger syndrome is not a disability, but just a different cognitive style, a different way of thinking.

PL

Podstawowym celem pracy jest przedstawienie losów bliźniąt prezentujących objawy zespołu Aspergera (ZA). Początkowo chłopców leczono ambulatoryjnie (rozpoznanie: ZA), później trafili na Oddział Młodzieżowy Kliniki Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w celu rediagnostyki. Bliźnięta były poddawane zmiennym oddziaływaniom wychowawczym – z uwagi na rozwód rodziców, rozpad rodziny i stratę osób znaczących dla systemu rodzinnego. Z powodu licznych deficytów, zwłaszcza w funkcjonowaniu społecznym, chłopców badało szereg specjalistów, zawsze jednak kończyło się to na etapie wstępnej diagnozy. Dzieci zostały włączone w walkę między byłymi małżonkami (swoimi rodzicami), co przejawiało się m.in. negowaniem na przemian przez jednego i drugiego rodzica obserwowanych nieprawidłowości w rozwoju dzieci oraz brakiem akceptacji dla ustalonego rozpoznania i zaleceń terapeutycznych. Artykuł wzbogacono o część teoretyczną, wprowadzającą do zagadnienia określanego mianem zespołu Aspergera. Zgodnie z aktualną wiedzą na temat zaburzeń autystycznych w klasyfikacji DSM-5™ scalono wszystkie wyszczególniane uprzednio jednostki diagnostyczne we wspólne rozpoznanie: zaburzenie ze spektrum autyzmu (ASD). Kryteria identyfikacji zaburzeń należących do ASD są jednak kontrowersyjne i dzielą ekspertów. Molloy i Vasil uznają zespół Aspergera za odmienność neurologiczną, z której obecne oczekiwania społeczne uczyniły zaburzenie. Levin i Schlozman kwestionują sposób dzielenia zachowań na te mieszczące się w granicach normy i te, które należy już uznać za zaburzenie. Baron-Cohen twierdzi zaś, że zespół Aspergera nie jest niepełnosprawnością, ale innym stylem poznawczym, innym sposobem myślenia.

5

Psychiatria wieku rozwojowego – badanie ankietowe uczestników I Kongresu Zdrowia Psychicznego

26%

Janik R. , Baran D. , Gmitrowicz A. , Janas-Kozik M. , Łucka I. , Karasek E. , Paruszkiewicz J. , Pilecki M. , Rozetti A. , Szaulińska K. , Wasilewska O. , Wolańczyk T. , Remberk B.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2018

|

tom 18

|

nr 2

166-172

EN

The ongoing debate regarding the provision of healthcare and additional support for patients with mental illnesses has continued for many years. Whilst discussing patient dignity and rights, it must not be overlooked that the right to treatment is the most important and basic among them. The First Mental Health Congress, held on May 8, 2017 in Warsaw, was organised to address the current critical state of mental healthcare in Poland. A separate session during the Congress was awarded to the issues associated with the provision of mental healthcare for children and adolescents, with a special survey distributed among its attendees; 54 completed survey questionnaires were returned. Nearly 90% of the respondents were mental healthcare professionals working with paediatric/adolescent patients. The questions asked for opinions regarding various aspects of the current situation of developmental psychiatry in Poland as well as attendee’s reflections on presentations and speeches featured during the session. The majority of the respondents evaluated the recent data concerning the prevalence of mental disorders among children and adolescents as “alarming.” They pointed out the lack of actual access to psychological and psychiatric aid within the public system, and stressed the need for urgent major improvements thereof. Another hot issue was the key role of preventive policies, including work with families. Also, systemic joint efforts of various public authorities, bodies and institutions are necessary to address the crisis, particularly effective collaboration between the medical and educational community. As a positive trend, the respondents listed the recent grassroots movement joining various social and professional groups to work together on possible solutions.

PL

Dyskusja na temat organizacji opieki medycznej i wsparcia pozamedycznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi trwa od wielu lat. W toku rozmów o godności i prawach pacjenta nie można zapominać, że podstawowym prawem chorego jest prawo do leczenia. I Kongres Zdrowia Psychicznego, który odbył się 8 maja 2017 roku w Warszawie, został zorganizowany ze względu na dramatyczny stan opieki psychiatrycznej w Polsce. Problemom psychiatrii dzieci i młodzieży poświęcona była osobna sesja; wśród 120 jej uczestników zostało przeprowadzone anonimowe badanie ankietowe. Otrzymano 54 wypełnione ankiety. Blisko 90% respondentów stanowili ludzie zawodowo zajmujący się opieką nad osobami w wieku rozwojowym. Pytania dotyczyły poglądów na temat sytuacji psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce, a także refleksji związanych z wystąpieniami prezentowanymi w trakcie sesji. Większość ankietowanych oceniła dane na temat rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży jako alarmujące. Badani zwracali uwagę na brak realnego dostępu do pomocy psychologicznej i psychiatrycznej oraz podkreślali, że system psychiatrycznej opieki zdrowotnej wymaga radykalnych działań naprawczych. Według respondentów konieczne są zmiany systemowe. Kolejnym często poruszanym zagadnieniem była kluczowa rola oddziaływań profilaktycznych. W profilaktyce należy uwzględnić pracę z rodziną. Ważna jest też współpraca z innymi resortami, zwłaszcza z resortem edukacji. Za pozytywne zjawisko ankietowani uznali podjęcie wspólnych działań przez przedstawicieli różnych środowisk.

6

Stanowisko ekspertów w kwestii postępowania w przypadku pacjentów z jadłowstrętem psychicznym o ciężkim przebiegu, którzy nie wyrażają zgody na leczenie

26%

Remberk B. , Gmitrowicz A. , Janas-Kozik M. , Namysłowska I. , Wolańczyk T. , Rajewski A. , Słopień A. , Gorczyca P. , Bryńska A. , Łucka I. , Jelonek I. , Sierakowski P.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2018

|

tom 18

|

nr 3

229-233

EN

Anorexia nervosa is a disorder which, in the absence of treatment or in an unfavourable course, can lead to the death of the patient. Frequently, reduced criticism is the element of the psychopathological picture which can result in lack of consent to the proposed treatment. The Mental Health Act specifies the situations in which the treatment without the person’s consent is acceptable. Ameeting of the team of experts appointed by the National Consultant in the field of Child and Adolescent Psychiatry was devoted to this issue. In the course of the discussion, the following opinion was formulated: there is a group of patients whose symptoms of anorexia nervosa meet the criteria for thought and perceptual disorders corresponding to the concept of mental illness within the meaning of article 23 and 29 of the Mental Health Act, while their physical condition and persistence in pursuing life-threatening behaviours pose danger to life. The symptoms meeting the criteria for thought and perceptual disorders corresponding to the concept of mental illness most often concern the assessment of reality (cause-and-effect relationships, assessment of one’s own health condition, perception of one’s own body). These beliefs are pathological in nature and are patently false (such as the conviction of one’s own obesity in an extremely emaciated person), despite being experienced as obvious. They are not subject to reflection or correction in the course of discussion, even in the face of clear evidence of exceedingly poor physical condition provided by additional tests. The character and severity of the symptoms correspond in such situations to the thought and perceptual disorders present in psychosis. There is, therefore, a group of patients with anorexia nervosa in whose case the disease can be considered a mental disorder within the meaning of the Mental Health Act and with respect to whom the fulfilment of the requirements stated in Art 23 or 29 of the Act can be established.

PL

Jadłowstręt psychiczny to zaburzenie, które w przypadku braku leczenia lub niekorzystnego przebiegu może doprowadzić do zgonu chorego. Elementem obrazu psychopatologicznego często jest obniżony krytycyzm, mogący skutkować brakiem zgody pacjenta na proponowane leczenie. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego określa sytuacje, w których dopuszczalne jest leczenie osoby chorej bez jej zgody. Zagadnieniu temu poświęcone było posiedzenie zespołu ekspertów powołanego przez konsultanta krajowego w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży. W toku dyskusji sformułowano następującą opinię: istnieje grupa pacjentów, u których objawy jadłowstrętu psychicznego (anorexia nervosa) spełniają kryteria zaburzeń myślenia i spostrzegania odpowiadające pojęciu choroby psychicznej w rozumieniu art. 23 i 29 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, a stan fizyczny i uporczywe kontynuowanie zagrażających zachowań stwarzają zagrożenie życia. Objawy spełniające kryteria zaburzeń myślenia i spostrzegania odpowiadające pojęciu choroby psychicznej najczęściej dotyczą oceny rzeczywistości (związków przyczynowo-skutkowych, oceny własnego stanu zdrowia, postrzegania swojego ciała). Przekonania te występują w kontekście chorobowym i są ewidentnie fałszywe (jak przekonanie o własnej tuszy u osoby skrajnie wyniszczonej), lecz odczuwane jako oczywiste. Nie podlegają refleksji ani też korekcji w przebiegu dyskusji, nawet wobec ewidentnych dowodów skrajnie złego stanu fizycznego w badaniach dodatkowych. Charakter i nasilenie objawów odpowiadają wówczas zaburzeniom treści myślenia i spostrzegania w postaci psychotycznej. Istnieje zatem grupa pacjentów z jadłowstrętem psychicznym, w których przypadku choroba może być uznana za chorobę psychiczną w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i można stwierdzić spełnienie przesłanek art. 23 lub 29 tejże ustawy.