Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zawartość Cd, Pb, Zn i cu w warzywach korzeniowych uprawianych w wybranych ogrodach działkowych Krakowa

100%

Szwalec A. , Mundala P.

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych

|

2012

|

nr 53

2

Zawartość Cd, Pb, Zn i Cu w glebach wybranych parków miejskich Krakowa

100%

Szwalec A. , Mundala P.

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych

|

2012

|

nr 53

3

Metale ciezkie...Pierwiastki zycia czy smierci

100%

Mundala P.

Doradca. Galicyjski Magazyn Rolniczy

|

1995

|

nr 37

15

4

Wpływ składowiska odpadów paleniskowych elektrowni CEZ Skawina SA na skład florystyczny zbiorowisk roślinnych zasiedlających tereny przyległe

80%

Kostuch R. , Mundala P. , Szwalec A. , Kedzior R.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2016

|

tom 15

|

nr 1

5

Zawartosc metali ciezkich [Cd, Pb, Zn] w glebach wybranych rejonow poludniowej Polski poddanych w roznym stopniu antropopresji

80%

Szwalec A. , Mundala P. , Lason B. , Wojcik R.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2005

|

tom 26

405-416

6

Ocena właściwości chemicznych i geotechnicznych mieszaniny popiołowo-żużlowej z Elektrowni Skawina SA w modelowym badaniu zapory ziemnej

80%

Cholewa M. , Szwalec A. , Mundala P.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2014

|

tom 13

|

nr 4

PL

W modelu zapory ziemnej zbudowanej w korycie hydraulicznym badano podstawowe właściwości chemiczne i geotechniczne mieszaniny popiołowo-żużlowej, pozyskanej z Elektrowni Skawina SA. Dysponując piezometrami pozwalającymi ująć wody: górną, dolną oraz filtrującą przez nasyp, badano ich jakość po dobowej i dwudziestopięciodobowej ekspozycji. Wykorzystano wodę wodociągową – ze względu na lokalizację jednostki była to woda z Wodociągów Krakowskich. Z właściwości fizycznych badano skład granulometryczny gruntu, wskaźnik różnoziarnistości, wilgotność naturalną, gęstość objętościową, gęstość objętościową szkieletu, wilgotność optymalną, maksymalną gęstość objętościową szkieletu, współczynnik filtracji. Sklasyfikowano grunt według norm PN-B-02481:1998 i PKN-CEN ISO/TS 17892-4:2009. Wykreślono krzywą filtracji. Materiał nasypu – z uwagi na jego parametry geotechniczne – bardzo łatwo poddawał się zjawisku sufozji. Pomierzone objętościowe natężenie przepływu było w przedziale 1700–2500 cm3 · godz.–1. Z właściwości chemicznych badano stężenia ośmiu metali, konduktancję i pH wód dolnej, górnej i z korpusu zapory przy ekspozycjach po jednej i dwudziestu pięciu dobach. Warunki ługowalności badanych składników były odmienne od założonych w normie [Rozporządzenie… 1999], jednak znacznie bardziej zbliżone do warunków na pograniczu budowla wodna – ekosystem. Analizując zawartości metali, wartości pH oraz kondunktancji w odciekach uzyskiwanych z piezometrów rozmieszczonych w modelu zapory, należy stwierdzić, iż badany materiał wpływa na zmianę chemizmu wód mających z nim bezpośredni kontakt, szczególnie w odniesieniu do zawartości Na, K, Ca i Mg, przekraczając dopuszczalne dla wód powierzchniowych i podziemnych normy [Rozporządzenie… 2008, Rozporządzenie... 2011]. Ołów, kadm oraz chrom występują w stosunkowo wyrównanych zakresach w obu okresach ekspozycji, spełniając równocześnie dopuszczalne normy dla wód powierzchownych i podziemnych oraz normy w przypadku wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi [Rozporządzenie…2006, Rozporządzenie…2008, Rozporządzenie... 2011].

EN

Basic chemical and geotechnical properties of an ash-slag mixture from Skawina Power Plant were tested in a dam model, which was built in a medium-sized apparatus for testing the filtration through the embankment models. Piezometers in the apparatus allowed taking samples of the upper water, lower water and water filtrating throughout the dam. Tap water was used in the experiment model, which due to the localization was Krakow city water. Chemical properties were examined for water samples taken after a day and twenty five days of the experiment. From geotechnical properties following were tested: grain size distribution, uniformity coefficient, natural moisture content, wet bulk density, dry density of solid particles, optimum moisture content, maximum dry density of solid particles and permeability coefficient. Soils were classified according to the following standards: PN-B-02481:1998 and PKN-CEN ISO/TS 17892-4:2009. Additionally filtration curve was drawn. Embankment material, due to its geotechnical parameters, very easily succumbed to a suffusion phenomenon. Measured volumetric flows were in the range of 1700–2500 cm3 · hour–1. After a day and again after twenty five days following chemical prosperities of each water (upper, lower, filtrating throughout the embankment material) were tested: conductance, reaction, metal contents (Cd, Cr, Cu, Pb, Ca, K, Mg, Na). Leaching conditions in the experiment were different from those assumed in a standard [Rozporządzenie…1999], however they were much closer to the ones on the borderline of ecosystem and water construction. It was stated that the tested ash-slag mixture has an influence on the tap water used in experiment, particularly in case of reaction, conductance and metals contents (mainly Na, K, Ca and Mg). Determined sodium, potassium, calcium and manganese contents were higher than allowed in standards for surface and ground water [Rozporządzenie… 2011, Rozporządzenie… 2008]. Cadmium, chromium and lead contents were in narrow ranges (Cd and Cr) often below the spectrophotometer determination level. In all cases determined contents were lower than permissible levels for surface and ground water. Additionally, requirements for substances, which are allowed to be put in water or ground were fulfilled [Rozporządzenie… 2011, Rozporządzenie… 2008, Rozpozrądzenie… 2006].

7

Możliwość wykorzystania wijów jako wskaźników w monitoringu środowiska

80%

Mundala P. , Szwalec A. , Telk M. , Mazur M.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2004

|

tom 25

8

Mean Individual Biomass (MIB) of ground beetles (Coleoptera, Carabidae) as indicator of succession processes in postindustrial areas

80%

Kedzior R. , Szwalec A. , Mundala P.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2018

|

tom 17

|

nr 2

EN

Carabid beetle mean individual biomass (MIB) was analysed in three postindustrial areas, where different environment regeneration types were observed. In total three postindustrial dumps were selected, two of them with spontaneous succession (age about 70 and 15–20 years) and one recultivated (age about 15–20 years). Moreover undisturbed forest was chosen as reference area. Additionally in research areas observations concerning changes in the abundance and dominance of individuals characteristic for open and forest habitats were done. During the field studies 1871 carabids were caught and indicated to species level. The results showed significant differences in MIB values according to regeneration type and succession age. Generally according to one-way Anova analysis MIB values increased with stand age, but there are also difference according to spontaneously revegetaed and recultivated areas. Comparing postindustrial areas with the same age, but with different type of regeneration (spontaneous or recultivation), the MIB values was lower in recultivated area. In these areas, the lowest number of carabids forest species was observed too, which may indicate a strongly disturbed and slow rate of assemblages regeneration. Our results indicate that the mean individual biomass index (MIB) can be usefull tool for assessment succession rate in strongly disturbed postindustrial areas.

PL

Głównym celem pracy było przetestowanie użyteczności wskaźnika SBO w ocenie tempa procesów sukcesyjnych w obszarach poprzemysłowych. Porównaniu poddano wartości wskaźnika SBO opisującego sukcesję zgrupowań biegaczowatych w obszarach o różnym wieku oraz sposobie regeneracji (procesy spontanicznej sukcesji oraz rekultywacja). Ponadto obliczono udział gatunków leśnych w regenerujących się zgrupowaniach biegaczowatych w celu określenia stabilności zgrupowań w różnych typach środowiskowych. Badania prowadzone były na obszarach poprzemysłowych, które stanowiły trzy składowiska: dwa różniące się wiekiem, regenerujące się w wyniku spontanicznych procesów, oraz składowisko rekultywowane metodą zadrzewiania. Dodatkowo dla celów porównawczych wybrano niezaburzone obszary leśne jako powierzchnie referencyjne. Chrząszcze z rodziny biegaczowatych zbierano czterokrotnie z wykorzystaniem pułapek ziemnych w ciągu całego sezonu wegetacyjnego 2015 roku. Wyniki indeksu SBO różnicują się istotnie w zależności od charakteru obszaru badawczego. Zaobserwowano istotny wzrost wartości indeksu SBO wraz z wiekiem regeneracji składowisk, aczkolwiek nawet pomimo długiego okresu odtwarzania (około 70 lat) wartości te utrzymują się na istotnie statystycznie niższym poziomie względem stanowisk referencyjnych. Najniższe wartości SBO zanotowano na rekultywowanym składowisku, gdzie wykazano również najmniejszy udział gatunków leśnych w zgrupowaniu biegaczowatych, co wskazuje na bardzo powolne i zaburzone tempo regeneracji zgrupowań. Przeprowadzone badania wskazują, iż indeks średniej biomasy ososbniczej (SBO) może być wykorzystywany jako wskaźnik sukcesji naobszarach poprzemysłowych.

9

Wplyw antropopresji na sklad chemiczny aluwiow, transport rumowiska oraz roslinnosc wzdluz koryta cieku gorskiego na przykladzie potoku Mlynne w Gorcach

80%

Mundala P. , Radecki-Pawlik A. , Szwalec A. , Szymacha A.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2006

|

tom 27

17-28

10

Zawartosc metali ciezkich w glebach uprawnych wokol huty im.T.Sendzimira w latach 1987-94

80%

Curzydlo J. , Gambus F. , Mundala P.

|

1995

|

tom 421a

39-45

EN

The purpose of the study was to find out whether and to what degree environment-friendly activities of the T. Sendzimir Steelworks, particularly intensive in recent years, reduced the accumulation of heavy metals in arable soils affected by its activity. The evaluation was based on an analysis of the cadmium, lead, zinc and iron in soil samples taken at the distance of 1-18 km from the borders of the Steelworks in the years 1987, 1989 and 1994. It was noted that the Steelworks’ activity contributed significantly to the increase in the content of zinc and cadmium in the surface layer (0-20 cm) of soils affected by the Steelworks’ activity. The increased lead content in this soil layer was also caused by emission sources of this metal other than the Steelworks. The zone of evident pollution of arable soils with heavy metals covers an area of 3-6 km from the Steelworks’ borders. Despite a marked reduction of dust pollution by the Steelworks in recent years, heavy metals are slowly accumulating in the surface soils affected by the Steelworks’ emission sources.

PL

Celem badań było stwierdzenie czy i w jakim stopniu prowadzone, szczególnie intensywnie w ostatnich latach, proekologiczne działania Huty im. T. Sendzimira wpłynęły na ograniczenie kumulacji metali ciężkich w glebach uprawnych rejonu jej oddziaływania. Oceny dokonano w oparciu o analizę zawartości kadmu, ołowiu, cynku i żelaza w próbkach gleb pobranych w rejonie 1-18 km od granic Huty w latach 1987, 1989 i 1994. Stwierdzono, że działalność Huty przyczyniła się do znacznego podwyższenia zawartości cynku i kadmu w wierzchniej warstwie (0-20 cm) gleb położonych w zasięgu jej oddziaływania. Zwiększona zawartość ołowiu w tej warstwie gleby spowodowana została również przez inne, poza Hutą, źródła emisji tego metalu. Strefa wyraźnego skażenia gleb uprawnych metalami ciężkimi obejmuje obszar 3-6 km od granic Huty. Pomimo znacznego ograniczenia przez Hutę emisji zanieczyszczeń pyłowych w ostatnich latach, następuje dalsze powolne ich nagromadzanie w wierzchniej warstwie gleb, w rejonie wpływu emitorów HTS.

11

Ocena zawartosci Cd, Pb, Zn, Cr w wybranych warzywach korzeniowych uprawianych w ogrodach dzialkowych Skawiny i Jasla

80%

Szwalec A. , Mundala P. , Telk M. , Machanski P.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2006

|

tom 27

97-106

12

Zróżnicowanie zawartości Cd, Pb, Zn i Cu w kompostach wytwarzanych w różnych technologiach i miejscach

80%

Szwalec A. , Mundala P. , Kedzior R. , Telk M.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2016

|

nr III/2

13

Zgrupowania biegaczowatych w rekultywowanych i regenerujących się spontanicznie ekosystemach leśnych na obszarach postindustrialnych

80%

Kedzior R. , Szwalec A. , Mundala P. , Skalski T.

|

nr 06

EN

The main purpose of the study was to compare carabid beetles assemblages from recultivated and spontaneously regenerated forest of post−industrial areas. The survey was conducted in southern part of Poland in three environmental types: recultivated (afforested) dumping grounds, spontaneously re−vegetated dumping grounds and reference forests. In total, 2036 specimen belonging to 36 Carabidae species were collected. GLM analysis indicated that carabids assemblages structures (abundance, species richness, Fisher alpha index, general biomass and mean individual biomass) decreased on recultivated dumping grounds in comparison to areas with spontaneous succession and reference forest. Analysis of redundancy showed a wide variety of species composition and life traits parameters in respect to environmental types. SIMPER analysis showed that species characteristic for recultivated dumping grounds included e.g. Harpalus rufipes and Calathus erratus (small body size and herbivore strategy of feeding). C. erratus was the most dominant on spontaneously regenerated dumping grounds, while species typical for forest ecosystems included representatives of Carabus and Pterostichus sp. (brachypterous large or medium size predators).

14

Chemical and geotechnical properties of ash-slag mixture from "Czajka" landfill near Tarnow

80%

Gruchot A. , Szwalec A. , Mundala P.

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych

|

2013

|

tom 24

|

nr 2(56)

15

Zanieczyszczenie wybranymi metalami ciężkimi gleb dzikich składowisk odpadów na terenie Lipnicy Małej i Domaradza

80%

Szwalec A. , Mundala P. , Petryk A.

|

2011

|

nr 49

16

Agroturystyka w rejonie Bieszczadów i możliwości jej dalszego rozwoju

71%

Curzydlo J. , Galka A. , Mundala P. , Curzydlo M. , Legutko S.

Wieś i Doradztwo. Pismo Małopolskiego Stowarzyszenia Doradztwa Rolniczego

|

2002

|

nr 2

17

Zanieczyszczenie wybranymi metalami ciężkimi osadów dennych Zalewu Nowohuckiego

71%

Mundala P. , Szwalec A. , Siejka Z. , Kedzior R. , Lipka K.

Acta Agrophysica

|

2016

|

tom 23

|

nr 3

PL

Celem badań była ocena stanu zanieczyszczenia Cd, Pb, Zn, Cu, Cr i Ni osadów dennych Zalewu Nowohuckiego. Zbiornik ten wybudowano jako rekreacyjny w Krakowie, w zlewni rzeki Dłubnia, od ponad 60 lat poddanej emisji metali ciężkich z Kombinatu Metalurgicznego Nowa Huta. Na zbiorniku wyznaczono osiem obszarów badawczych, z których w sposób losowy w oparciu o siatkę kwadratów pobierano próbki pierwotne osadów. Stwierdzono, że zawartości wszystkich badanych metali przekraczają wartości tła geochemicznego dla osadów wód powierzchniowych Polski. Natomiast jedynym z analizowanych pierwiastków, którego średnie stężenie nie przekracza wartości tła geochemicznego dla osadów dennych wód powierzchniowych rejonu śląsko- krakowskiego, jest kadm. Zgodnie z klasyfikacją przyjętą przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) badane osady należy uznać za średnio zanieczyszczone cynkiem oraz miernie zanieczyszczone kadmem i cynkiem a także niklem. Na podstawie potencjalnie wnoszonych ładunków cynku i chromu należy odrzucić możliwość wykorzystania tych osadów w rolnictwie do poprawy właściwości gleb. Można rozważyć utylizację tych osadów w rekultywacji składowisk odpadów, kształtowaniu obszarów zieleni miejskiej oraz w zalesieniach, w tym ostatnim przypadku w przygotowaniu gleb, które miałyby być zalesione.

EN

The aim of the study was to assess the pollution of Nowa Huta Lake bottom sediments with Cd, Pb, Zn, Cu, Cr and Ni. The lake is located close to a large steelworks and has been influenced by heavy metals emission for over sixty years. Eight research areas were selected on the lake. A self-created square grid was applied to create the base for sampling, then samples of bottom sediments were taken. The content of all metals tested exceeded the Polish surface water geochemical sediment background. In contrast, among the analysed elements, only the average concentration of cadmium did not exceed the value of the surface water geochemical sediment of the Silesia- Krakow region According to the classification of the Polish Geological Institute examined sediments should be regarded as medium contaminated with zinc and moderately polluted with cadmium and zinc and nickel. On the basis of potential loads of zinc and chromium, the idea of agricultural use of the sediment for soil amendment must be rejected. The utilisation of the sediments in reconstructing city green areas, in reclamation of landfills and also in forestry should be considered.

18

Zroznicowanie szaty roslinnej, skladu chemicznego oraz transport rumowiska dennego w wybranych przekrojach poprzecznych czesciowo uregulowanego cieku gorskiego na przykladzie potoku Kudowski

71%

Szwalec A. , Mundala P. , Szymacha A. , Radecki-Pawlik A. , Zydron T.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2006

|

tom 27

29-39

19

Zróżnicowanie zawartości Cd, Pb, Zn i Cu w biomasie wykorzystywanej na cele energetyczne

71%

Szwalec A. , Mundala P. , Kedzior R. , Telk M. , Gawronski P.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2016

|

tom 15

|

nr 4