Ogólną podstawą dla prowadzonych refleksji i analiz jest koncepcja S. Kawuli, który zwraca uwagę na cztery dopełniające się komponenty (człowiek, środowisko, wartości, działania społeczne). W wielu miejscach odwołuję się do społecznej psychologii rozwoju (teoria E. Eriksona), koncepcji środowiska lokalnego, małej ojczyzny (W. Theiss) oraz koncepcji edukacji międzykulturowej (T. Lewowicki, J. Nikitorowicz). Zwracam uwagę na udział środowiska lokalnego w zaspokajaniu potrzeby tożsamości (realizacji zadania indywidualnego), w stymulowaniu mieszkańców do realizacji zadań grupowych, do tworzenia korzystniejszych warunków życia. Podkreślam znaczenie sił ludzkich w zachowaniu ciągłości i przekształcaniu środowiska. Rozważania ograniczam do wybranego środowiska lokalnego – Śląska Cieszyńskiego – regionu swoistego, ze względu na wielokulturowość, wielowyznaniowość, a także tradycje kształtowania tożsamości wielowymiarowej. Przywołuję rezultaty badań ilościowych i jakościowych przeprowadzonych wśród młodzieży. Na ich tle wskazuję na kształtowanie się tożsamości otwartej młodzieży oraz możliwości (samo)rozwoju środowiska lokalnego. Utrzymuję, że bez wykrystalizowania się tożsamości jednostka nie może stać się zdolnym do działania podmiotem. Możliwości (samo)rozwoju lokalnego środowiska zależą od współdziałania wielu podmiotów życia społecznego kształtujących warunki rozwoju jednostek i społeczności, tworzących podstawy szeroko pojmowanej edukacji społecznej – środowiskowej. Zadaniem edukacji jest wspierać rozwój tożsamości jednostek. To edukacja (w tym edukacja międzykulturowa), dostarczając wiedzy, kształtując nastawienia emocjonalne, wdrażając do działań pozwala lepiej zrozumieć problemy współczesności, zaakceptować nowe pojmowanie tożsamości osobistej i społecznej w wielu wymiarach.
EN
What constitutes the general framework for the conducted reflections and analyses is S. Kawula’s concept, in which four complementary elements are focused on (human being, environment, values, social activities). On many occasions in this study, references are made to social psychology of development (E. Erikson’s theory), the concept of local environment, little homeland (W. Theiss) and the concept of intercultural education (T. Lewowicki, J. Nikitorowicz). Due attention is drawn to participation of the local environment in fulfilling the need of identity (implementation of an individual task), in stimulating the inhabitants to fulfill group tasks and to create more favourable life conditions. Moreover, the significance of human powers in maintaining the continuity and in transforming the environment is emphasized. The discussion is limited to the selected local environment of Cieszyn Silesia – a specific region due to its multiculturalism and religious pluralism as well as the traditions of shaping the multicultural identity. The results of some quantitative and qualitative studies conducted among the youth are referred to. What is indicated against this background is forming the youth’s open identity and the prospects for (self)development of the local environment. It is claimed that the individual cannot become a subject capable of acting without a crystalized identity. The possibilities of (self) development of the local environment depend on cooperation of many agents of social life, who both shape the conditions of the development of individuals and communities and lay foundations of broadly understood socio-environmental education. It is education (including intercultural education) which by providing knowledge, shaping emotional attitudes, and stimulating to act, enables better understanding of contemporary problems and the acceptance of the new sense of individual and social identity in many dimensions.
What is focused on in the search for the mechanisms of constructing young people’s identity is the role and significance of the socio-cultural environment and formal and non-formal intercultural education, which supports individuals in the unceasing creation of their own Self, in understanding the world and organizing positive intercultural relations. In the theoretical framework of the undertaken considerations, the following concepts are referred to: J. Kozielecki’s concept of the multidimensional human, J. Nikitorowicz’s concept of constantly created identity, T. Lewowicki’s theory of identity behaviours, and M. Sobecki’s concept of identification profiles. The assumption is made that shaping the multidimensional identity of the young first of all requires cultural rooting, educational activities and the support of educational policy. Against the background of the research conducted systematically for 25 years among the youth from the Polish-Czech borderland, the dynamics is shown of shaping the young generation’s feeling of identity. Moreover, the intensity of identifications is diagnosed as well as young people’sidentification profiles, which provide information on interrelations between particularidentification dimensions in declarations of a person. (Translated by Agata Cienciała)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.