Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ecological risk classification in the regulated and conserved watercourses

100%

Hachoł J. , Bondar-Nowakowska E.

|

tom Vol. 6, No. 2

517--522

EN

The subject of the following study is ecological risk in regulatory and maintenance works conducted in small and medium-sized lowland watercourses. Risk has not been identified enough for the designers and contractors to take any actions for its limitation. The following research presents a proposal of solving the problem on an example of alternations in hydromacrophytes communities. The results of the field work conducted between 2007 and 2008 on 10 regulated, maintained and unmodified Lower Silesian lowland watercourses form a basis for this analysis. The research included hydromacrophytes identification and the degree of the bottom coverage by these aquatic plants. The analysis of quality and quantity alternations in aquatic plants communities concerning the range and conditions of works conduction enabled assigning measures to the factors of considered risk. It served as a basis for describing the matrix of risk classification. Three risk levels were accepted - low, moderate and high.

PL

Przedmiotem pracy jest ryzyko ekologiczne w robotach regulacyjnych i konserwacyjnych wykonywanych na małych i średnich ciekach nizinnych. Ryzyko to nie jest jeszcze rozpoznane w stopniu pozwalającym projektantom oraz wykonawcom robót na podjęcie działań mających na celu jego ograniczanie. W pracy przedstawiono propozycję rozwiązania tego problemu na przykładzie zmian w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych. Podstawę analizy stanowią wyniki badań terenowych prowadzonych w latach 2007-2008 na 10 uregulowanych, konserwowanych oraz nieprzekształconych nizinnych ciekach Dolnego Śląska. Badania obejmowały identyfikację występujących w korycie gatunków naczyniowych roślin wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Wykazały one, że w następstwie prac regulacyjnych i konserwacyjnych zachodzą zmiany jakościowe i ilościowe w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych. Analiza tych zmian, z uwzględnieniem zakresu oraz warunków wykonania robót, pozwoliła na przypisanie miar czynnikom rozpatrywanego ryzyka. Stanowiło to podstawę opracowania macierzy klasyfikacji ryzyka. Przyjęto w niej 3 poziomy ryzyka - niskie, umiarkowane oraz wysokie.

2

Tendencies in the Development of Hydromacrophytes after the Completion of Regulatory and Maintenance Works in a River Bed

100%

Hachoł J. , Bondar-Nowakowska E.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

tom Vol. 19, nr 9

997-1013

EN

The subject of the following study is the analysis of qualitative and quantitative changes in water plants communities after the completion of regulatory and maintenance works in four Lower Silesian rivers. The field research was conducted in vegetative seasons of 2007, 2008 and 2011 in unmodified, maintained and regulated watercourses. It comprised of an identification of a presence of hydromacrophytes species and the level of the bottom coverage by them. Basing on the results of the research agglomerative analysis allowing identification of the study sections was done. Particular sections were similar in the variability of plants communities. An assessment of species variability and similarities between unmodified and modified communities in a result of works was also performed. Qualitative and quantitative composition of hydromacrophytes communities after completion of maintenance and regulatory works was changing in time. Species similarity to unmodified sections was higher in the first year after the works completion. However, in the later years the direction of these changes depended on the range of performed works. The structure of hydromacrophytes communities on maintained and regulated sections was getting a lot more similar to the communities structure on the sections excluded from the interference.

PL

Przedmiotem pracy jest analiza zmian jakościowych i ilościowych w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych po wykonaniu robót regulacyjnych i konserwacyjnych w czterech ciekach nizinnych Dolnego Śląska. Badania terenowe prowadzono w sezonach wegetacyjnych 2007, 2008 i 2011 r. na ciekach nieprzekształconych, konserwowanych oraz regulowanych. Obejmowały one identyfikację występujących w korycie gatunków naczyniowych roślin wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na podstawie wyników badań wykonano analizę skupień, pozwalającą na pogrupowanie odcinków badawczych, podobnych pod względem zróżnicowania zbiorowisk roślin wodnych. Dokonano również oceny różnorodności gatunkowej oraz oceniono podobieństwo zbiorowisk nieprzekształconych i przekształconych w następstwie robót. Skład jakościowy i ilościowy zbiorowisk naczyniowych roślin wodnych po wykonaniu w korycie robót konserwacyjnych i regulacyjnych zmieniał się w czasie. Podobieństwo gatunkowe do odcinków nieprzekształconych wzrastało w pierwszym roku po zakończeniu robót. Natomiast w kolejnych latach kierunek tych zmian zależał od zakresu przeprowadzonych prac. Struktura zbiorowisk roślinnych na odcinkach konserwowanych i regulowanych z czasem stawała się coraz bardziej zbliżona do struktury zbiorowisk na odcinkach nieobjętych tą ingerencją.

3

Vulnerability of the Biological Elements of River Bed Ecosystem on Regulatory Works

100%

Hachoł J. , Bondar-Nowakowska E.

Journal of Ecological Engineering

|

2017

|

tom Vol. 18, nr 2

51--56

EN

The vulnerability of the system to changes is an additional factor that is often taken into account in risk analysis. Usually this assessment takes into account only two elements – probability and consequences of an event. The study attempts to assess the vulnerability of vascular aquatic plant communities to the qualitative and quantitative changes as a result of regulatory works in a river bed. The aim of the paper is to assess the possibility of using biological indicators, commonly used in assessing the status of aquatic ecosystems, as indicators of the vulnerability of analyzed communities. These are: the number of plant species, the degree of their bottom coverage, Shannon-Wiener diversity index, Pielou evenness index and ecological status. Field studies were carried out in growing seasons from 2008–2014 in small and medium-sized lowland watercourses in Lower Silesia. The field study included an inventory of vascular aquatic plants. Based on the results of the research, values of biological indicators were calculated and statistical analysis (cluster analysis and Spearman’s rank correlation) were performed. On this basis it was found that the number of aquatic plants species and diversity index may be indicators of the vulnerability of plant communities to the changes as a result of river regulation.

4

Zmiany w składzie gatunkowym naczyniowych roślin wodnych po konserwacji cieków

100%

Bondar-Nowakowska E. , Hachoł J.

|

2010

|

tom T. 10, z. 3

41-48

PL

W 2006 r. na cieku Sąsiecznica (dopływ Baryczy) wykonano prace konserwacyjne, obejmujące koszenie skarp i odmulenie dna cieku. Ich skutkiem było całkowite usunięcie naczyniowych roślin wodnych. W sezonie wegetacyjnym następnego roku dokonano szczegółowej inwentaryzacji flory wodnej na dwóch konserwowanych i dwóch niekonserwowanych odcinkach cieku. Niekonserwowane odcinki koryta cieku wykorzystano jako porównawcze. Przeprowadzone badania wykazały, że rośliny wodne szybko odrastały. Prace konserwacyjne spowodowały jednak pojawienie się gatunków, które nie występowały na odcinkach niekonserwowanych. Podobną tendencję stwierdzono na trzech innych, małych ciekach nizinnych Dolnego Śląska.

EN

In 2006 the maintenance works were done in the Sąsiecznica River (a tributary of the Barycz River). They included mowing slopes and sediment removal from the river bed. Vascular aquatic plants were completely removed. Field studies carried out in the vegetation season next year showed the recovery of aquatic plants. We performed a detailed survey of aquatic plant communities in two transformed and two non-transformed river sections, the latter dealt with as a control. The analysis demonstrated that the aquatic plant communities rapidly recovered after the maintenance works which, however, caused the appearance of some species formerly absent from non-transformed river sections. Similar trend was found in three other lowland streams in Lower Silesia.

5

Ecological Risk Classification in the Regulated and Conserved Watercourses

100%

Hachoł J. , Bondar-Nowakowska E.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

tom Vol. 18, nr 12

1763-1776

EN

The subject of the following study is ecological risk in regulatory and maintenance works conducted in small and medium-sized lowland watercourses. Risk has not been identified well enough. It results from the lack of the data to assess its level objectively. The following research presents a proposal of solving the problem. The results of the field work conducted between 2007 and 2008 on 10 Lower Silesian lowland watercourses form a basis for this analysis. The research included hydromacrophytes identification and the degree of the bottom coverage by these aquatic plants. The following study showed that in a result of regulatory and maintenance works quality and quantity alternations in aquatic plants communities were observed. The analysis of these alternations enabled assigning measures to the factors of considered risk. It served as a basis for describing the matrix of risk classification. Risk classification method suggested in the study may be useful in designing plans concerning ecological risk management and at the determination of the safety management rules in case of technical interferences in the watercourses.

PL

Przedmiotem pracy jest ryzyko ekologiczne w robotach regulacyjnych i konserwacyjnych wykonywanych na małych i średnich ciekach nizinnych. Ryzyko to nie jest jeszcze dobrze rozpoznane. Wynika to m.in. z braku podstaw do obiektywnej jego oceny. W pracy przedstawiono propozycję rozwiązania tego problemu. Podstawę analizy stanowią wyniki badań terenowych prowadzonych w latach 2007-2008, na 10 nizinnych ciekach Dolnego Śląska. Badania obejmowały identyfikację występujących w korycie gatunków naczyniowych roślin wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Wykazały one, że w wykonanych prac zachodzą zmiany jakościowe i ilościowe w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych. Analiza tych zmian pozwoliła na przypisanie miar czynnikom rozpatrywanego ryzyka. Stanowiło to podstawę opracowania macierzy klasyfikacji ryzyka. Zaproponowana w pracy metoda klasyfikacji ryzyka może być przydatna w opracowywaniu planówzarządzania ryzykiem ekologicznym oraz przy określaniu zasad zarządzania bezpieczeństwem środowiska przyrodniczego w przypadkach ingerencji technicznych w korytach cieków.

6

The risk as a measure of ecological safety in watercourses

100%

Bondar-Nowakowska E. , Hachoł J.

Journal of Water and Land Development

|

2014

|

tom no. 20

3--10

EN

The study analyses possibilities of PHA (Preliminary Hazard Analysis) usage in ecological risk assessment conducted within technical risk assessment. The analysis was performed based on results obtained in a study performed between 2007 and 2013 in natural and modified lowland Lower Silesian watercourses. The object of the study was communities of hydromacrophytes being good indicators of the water ecosystem quality. The research constituted a base for the determination of ecological risk factors i.e. the probability of hazard occurrence and its effects. It allowed for the acquisition of the risk classification matrix which included three levels – low, medium and high.

PL

W pracy przeprowadzono analizę możliwości wykorzystania metody wstępnej oceny zagrożeń (ang. Preliminary Hazard Analysis – PHA), stosowanej w ocenie ryzyka technicznego, do oceny ryzyka ekologicznego. Analizę przeprowadzono na podstawie wyników badań wykonanych w latach 2007–2012 w czterech nizinnych rzekach Dolnego Śląska. Na rzekach tych wyznaczono 15 odcinków badawczych, zróżnicowanych pod względem stopnia ich przekształcenia. Przedmiotem badań były zbiorowiska naczyniowych roślin wodnych. Badania terenowe obejmowały identyfikację gatunków roślin występujących na poszczególnych odcinkach badawczych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na tej podstawie dla każdego odcinka obliczono wskaźnik różnorodności Shannona-Wienera. W celu oceny zmian jakościowych i ilościowych w rozpatrywanych zbiorowiskach, wynikających z przekształcenia koryt cieków, wykonano analizy porównawcze. Podstawę do klasyfikacji wielkości szkód zaistniałych w wyniku przeprowadzonych robót stanowiły zmiana liczby gatunków w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych oraz wskaźnika bioróżnorodności, określone w stosunku do odcinków nieobjętych ingerencją techniczną. Na podstawie wyników badań określono czynniki ryzyka ekologicznego, tj. prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń oraz skutki tych zagrożeń. Umożliwiło to opracowanie macierzy klasyfikacji ryzyka, w której przyjęto trzy poziomy ryzyka – niskie, umiarkowane oraz wysokie. Zakwalifikowanie ryzyka do odpowiedniego przedziału pozwala na porównanie różnych rozwiązań projektowych oraz na podjęcie decyzji, które z nich przyjąć do realizacji.

7

An effect of regulatory works range on ecological changes in watercourse bed

100%

Bondar-Nowakowska E. , Hachoł J.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2016

|

tom nr IV/1

1129--1142

EN

This paper attempts to assess an effect of the range of regulatory works in watercourse beds on the aquatic plant communities. The results of field studies carried out on sections transformed as a result of regulatory works and the non-altered sections were compared for this purpose. The field studies were conducted in growing seasons in years 2008-2014 on 11 small and medium-sized lowland watercourses in Lower Silesia. They included identification of aquatic plant species and estimation of the degree of bottom coverage with them. The assessment was based on analysis of changes in the values of five biological indicators such as: the number of aquatic plant species, Jaccard similarity coefficient, ecological status, Shannon-Wiener biodiversity index and Pielou`s evenness index. Comparative analyzes enabled to determine the qualitative and quantitative changes in the aquatic plant communities. However, they did not show any correlation between the analyzed biological indicators and the range of regulatory works in watercourse beds.

8

Ecological risk assessment in the regulated watercourses

100%

Bondar-Nowakowska E. , Hachoł J.

Journal of Ecological Engineering

|

2015

|

tom Vol. 16, nr 5

183--189

EN

Ecological risk has not been identified well enough for the designers and contractors to take any actions for its limitation. It results from the lack of the basis formed to assess its level objectively. The aim of this study was to determine the standards useful in the evaluation of the ecological risk for aquatic plants in rivers, where it is planned to conduct regulatory works. The basis for the analysis were the results of the study performed in 2008–2014 in unmodified and transformed lowland watercourses in Lower Silesia. 41 study sections were analysed in 11 watercourses. 30 sections were located in regulated watercourses, while 11 were in unmodified streams. The research included vascular aquatic plants identification and the degree of the bottom coverage by these plants. As a result of regulatory works qualitative and quantitative changes in aquatic plants communities were observed. The analysis of these changes concerning the range and conditions of works conduction enabled assigning measures to the factors of the considered risk. It served as a basis for describing the risk register and the matrix of risk. The study demonstrated that the most important threats resulting from the river regulation from the point of view of environmental protection are complete shading of watercourse bed, and in some cases, bed widening and deepening, embankments slope of 1: 1, 1: 0, embankments protection with stone material or their concreting.

9

Applying the Analytical Hierarchy Process (AHP) into the effects assessment of river training works

80%

Hachoł J. , Hämmerling M. , Bondar-Nowakowska E.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

tom no. 35

63--72

EN

The aim of the following study was to compare a few methods of river regulations and indicate the one which fully meets technical regulative standard and concurrently ensures protection of the watercourse ecosystem. According to the sustainable development rules it is of the most importance in every human activity to compromise between developmental and environmental needs of current and future generations. Therefore, both technical criteria related to flood safety and environmental ones were taken into consideration in the analysis. Field study was conducted in vegetation stage between 2008 and 2014 in small and medium lowland watercourses in Lower Silesia. The research comprised of measurements and descriptions of selected technical and environmental elements of a complex system of the watercourse river bed. Basing on obtained results a multicriterial assessment of the effects of the works was conducted. In order to assess the results an Analytic Hierarchy Process (AHP) was used in the study. It facilitated the creation of linear ranking of river beds and indicate the most optimal solution in terms of sustainable development. Such methods have not been applied in solving problems connected with river regulation. That’s why this study aims also at checking the utility of this method in decision making in both planning and regulation works realization. Results of the study indicate high usefulness of AHP method in the decision-making process.

PL

Celem pracy było porównanie kilku metod regulacji rzek oraz wskazanie tej, która w maksymalnym stopniu spełnia wymagania techniczne regulacji i równocześnie zapewnia ochronę ekosystemu koryta cieku. Zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju w każdej działalności człowieka bardzo ważne jest znalezienie kompromisu między rozwojowymi i środowiskowymi potrzebami obecnych i przyszłych pokoleń. Dlatego w analizie uwzględniono zarówno kryteria techniczne, związane z bezpieczeństwem powodziowym, jak i przyrodnicze. Badania terenowe wykonano w okresach wegetacyjnych w latach 2008–2014 w małych i średnich ciekach nizinnych na Dolnym Śląsku. Badania obejmowały pomiar i opis wybranych technicznych i przyrodniczych elementów złożonego systemu koryta cieku. Na podstawie wyników badań dokonano wielokryterialnej oceny skutków robót. W tym celu zastosowano metodę analizy hierarchicznej problemu (Analytic Hierarchy Process, AHP). Umożliwiło to utworzenie liniowego rankingu koryt rzecznych oraz wskazanie najbardziej optymalnego rozwiązania w aspekcie zrównoważonego rozwoju. Metody tego typu nie były dotychczas stosowane w rozwiązywaniu problemów związanych z regulacją rzek. W związku z tym praca ma również na celu sprawdzenie przydatności tej metody do podejmowania decyzji na etapie planowania i realizacji robót regulacyjnych. Wyniki badań wskazały na dużą przydatność metody AHP w procesie decyzyjnym.

10

Ryzyko pogodowe w wykonawstwie robót konserwacyjnych w ciekach

80%

Bondar-Nowakowska E. , Hachoł J. , Rybka I.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2012

|

nr 3/I

PL

Ujemna temperatura powietrza, opady atmosferyczne oraz wiatr pogarszają techniczne warunki wykonania robót konserwacyjnych, a także mają wpływ na bezpieczeństwo pracy. Skutkiem rozpatrywanych zdarzeń pogodowych są opóźnienia w wykonywaniu robót oraz zwiększenie ich kosztów wskutek robót dodatkowych. Potencjalna strata finansowa, jaka może dotknąć przedsiębiorstwo wskutek niekorzystnych warunków pogodowych określana jest jako ryzyko pogodowe. W pracy dokonano oceny poziomu tego ryzyka w robotach konserwacyjnych na ciekach. W tym celu przeprowadzono analizę kształtowania się pogody w okolicach Wrocławia w latach 2000-2011. Rozpatrywano trzy czynniki pogodowe - temperaturę powietrza poniżej 0°C, opady deszczu i śniegu oraz prędkość wiatru. Analizę przeprowadzono na podstawie danych meteorologicznych uzyskanych ze stacji Wrocław Port Lotniczy. Oceny dokonano dla okresu zalecanego do prowadzenia robót konserwacyjnych na ciekach tj. od 1września do 31 grudnia. Na podstawie uzyskanych danych określono częstość występowania dni, w których warunki pogodowe stanowiły przeszkodę w wykonawstwie robót konserwacyjnych. Analiza wykazała, że niekorzystne warunki pogodowe dla realizacji robót w rozpatrywanym okresie występowały często. Na podstawie uzyskanych danych stwierdzono, że w wykonawstwie robót konserwacyjnych ryzyko pogodowe kształtuje się na poziomie średnim we wrześniu i październiku oraz jest duże w listopadzie. W grudniu zaś nie należy wykonywać robót konserwacyjnych.

EN

Occurence of minus air temperature, precipitation and wind worsen technical conditions of the performance of maintenance works and it also has an impact on the occupational safety. Some of the results of considered weather events are the delays in the performance of particular works and an increase of their costs in a result of additional works. Potential financial loss that may influence enterprise in a result of unfavourable weather conditions is determined as the weather risk. In the following research the level of the risk in maintenance works in watercourses was assessed. The analysis of the weather forms was conducted in Wroc 􀃡aw between 2000 and 2011 for that purpose. Three weather conditions such as the air temperature below 0, rainfall, snowfall and the velocity of the wind were considered. Analysis was conducted basing on the data obtained from the Wroclaw Airport station. It was performed for the period recommended for the performance of maintenance works in watercourses from the 1st to the 31st of December. Frequency of the days occurence while weather conditions constituted an obstacle was determined basing on the obtained data. The analysis revealed that unfavourable weather conditions occurred often in realization of the works in the considered period of time. The data suggests that the greatest risk in the performance of maintenance works occurs in November while in September and October it is lower. It was also reported that in December maintenance works shouldn`t be performed.