Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ dobowego opadu atmosferycznego na wielkość wyerodowanego materiału glebowego w górskiej zlewni, z użyciem modelu MUSLE

100%

Kruk E.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2017

|

tom 16

|

nr 2

2

Porównanie krajobrazów dźwiękowych wsi tradycyjnej i podmiejskiej

51%

Malec M. , Klatka S. , Kruk E. , Ryczek M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2017

|

tom T. 17, z. 3

71--84

PL

Celem niniejszej pracy jest porównanie i ocena krajobrazu dźwiękowego dwóch małopolskich wsi różniących się przede wszystkim sposobem użytkowania i trybem życia ich mieszkańców. Badania zostały przeprowadzone w jednej porze roku (jesień) na terenie tradycyjnej wsi Zdynia oraz podmiejskiej wsi Zielonki. Na terenie obu obiektów badawczych przeprowadzono pomiar poziomu hałasu oraz dokonano inwentaryzacji charakterystycznych dźwięków. Poniższe badania wskazują, jak ogromne różnice występują pomiędzy krajobrazem dźwiękowym wsi tradycyjnej i podmiejskiej. Pod względem natężenia hałasu największe różnice można zaobserwować pomiędzy wartościami średnimi i maksymalnymi. Wartości średnie na terenie wsi Zielonki są wyższe odpowiednio – w ciągu dnia o 23,2 dB, wieczorem 18,0 dB i w nocy 10,6 dB. W przypadku wartości maksymalnych zmierzonych w obu wsiach największą różnicę obserwuje się w porze dziennej, gdzie w jednym z punktów pomiarowych we wsi Zielonki zanotowano 102,3 dB – co było największą uzyskaną wartością. Dla porównania w Zdyni największa wartość w porze dziennej to zaledwie 46,2 dB, co daje aż 56,1 dB różnicy. Podobne różnice można dostrzec w samej sferze fonicznej – w Zielonkach najczęściej słyszane są dźwięki z grupy antropogenicznych (56 zdarzeń z 57 to dźwięki komunikacyjne – głównie samochody). Z kolei wieś Zdynia jesienią jest bardzo uboga w dźwięki antropogeniczne, przeważają te o charakterze przyrodniczym.

EN

The aim of the work is comparison and evaluation of sound of two Little Poland villages differing first of all in land use and lifestyle of residents. Investigations were carried out during one season (autumn) on the area of “traditional” village Zdynia and suburban village Zielonki. On the area of both research objects the measurements of noise and inventory-making of characteristic noises were carried out. The investigations show how severe differences occurs between sound landscape of “traditional” and suburban villages. village and Regarding noise intensity the highest differences may be observed between mean and maximum values. Mean values for the Zielonki village are higher adequately during day of 23.2 dB, and during night of 10.6 dB. In the case of maximum values in both villages the most severe difference was observed during day, where in one measuring point in the Zielonki village the value 102.3 dB was recorded, what was the highest obtained value. For comparison in Zdynia the highest value during day was 46.3 dB, what consists as many as 46.2 dB of difference. Similar differences was observed in sound transmission sphere, where in Zielonki most often are heard sounds from the anthropogenic group (56 of 57 that are communication sounds, mainly cars). As opposed in the Zdynia village in autumn season the sound landscape is poor as far as anthropogenic sounds are concerned, prevail the ones of natural character.

3

Modelowanie oceny ryzyka wystąpienia erozji wodnej powierzchniowej w rolniczej zlewni górskiej

51%

Kruk E. , Ryczek M. , Klatka S. , Malec M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

tom Vol. 18, nr 1

9--17

PL

Ocenę ryzyka wystąpienia erozji wodnej powierzchniowej w zlewni Potoku Mątny o powierzchni 1,47 km2, położonej w Gorcach przeprowadzono metodą Masoudi’ego i Pathwardhan’a. Metoda ta opiera się na dziewięciu wskaźnikach (współczynnik podatności gleby na erozję, głębokość gleby, spadki, intensywność opadu, suma opadu rocznego, udział nieosłoniętej gleby, stopień pokrycia terenu roślinnością, stan erozji wodnej i podłoże geologiczne), które zostały pogrupowane na 5 klas, w zależności od granicznych wartości, a następnie w zależności od możliwości wystąpienia niekorzystnych zdarzeń w przyszłości, model pozwala wyznaczenie map obszarów przedstawiających procent ryzyka zagrożenia erozją wodną. Parametry do modelu zostały w pełni zidentyfikowane w oparciu o metody i bazy danych wchodzących w zakres szeroko rozumianych technik GIS. W analizowanej zlewni wartości prawdopodobieństwa wystąpienia erozji na ponad połowie badanego obszaru wyniosły poniżej 50%. Zastosowana metoda określania ryzyka erozji może stanowić szczegółowe uzupełnienie dotychczas szeroko stosowanej metody określenia erozji potencjalnej wg Józefaciuków.

EN

Evaluation of surface erosion risk according to be Masoudi and Pathwardhan method was carried out in the Mątny stream basin of area 1.47 km2, located in the Gorce Mountains. The method is based on nine parameters (soil erodibility factor, soil depth, slopes, rainfall intensity, yearly rainfall, ratio of uncovered soil, ratio of plant cover, state of water erosion, geological background), which were grouped in five classes, regarding boundary values, and then depending upon possibility of erosion occurrence in future. A model allows to determine areas maps presenting percentage risk of water erosion. Parameters for the model were fully identified based on methods and databases covering GIS techniques. In the analyzed basin on more than half of the area were below 50%. The used method of erosion risk evaluation may be supplementary for the known very well method elaborated by the Józefaciuk.

4

Wykorzystanie technik GIS do oceny zagrożenia erozją wodną na przykładzie rolniczej zlewni potoku Mątny w Beskidzie Wyspowym

51%

Ryczek M. , Boron K. , Klatka S. , Kruk E.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo

|

2010

|

tom 96

PL

W pracy przedstawiono wyniki oceny potencjalnego zagrożenia erozją wodną zlewni potoku Mątny, położonej w Beskidzie Wyspowym, przy użyciu modelu USLE z zastosowaniem technik GIS. Zlewnia ma powierzchnię 1,36 km2. Średnia wysokość zlewni osiąga 587,0 m npm. Śred¬ni spadek zlewni wynosi 15,49%. Jest zlewnią rolniczą, w znacznej części wykorzystywaną pod grunty orne - 56,62%, lasy zajmują niewielką powierzchnię - 7,35%. Największe zagrożenie ero¬zją wodną występuje na gruntach ornych, o dużych spadkach, o niewłaściwym kierunku uprawy. Obliczona łączna potencjalna wielkość rocznej straty gleby na terenie zlewni wynosi 1741,1 Mg, co w przeliczeniu na 1 ha daje średnią wartość dla całej zlewni 12,802 Mg, a to klasyfikuje badaną zlewnię jako średnio zagrożoną - IV klasa, w 6-stopniowej skali zagrożenia erozją wodną.

EN

The results of evaluation of potential water erosion threat in the Mątny stream basin, located in the Beskid Wyspowy, using the GIS techniques were presented in the work. The area of basin is 1,36 km2. Mean height of basin amounts 587,0 m asl. Mean basin slope is 15,49%. The Mątny stream basin is the basin of agricultural use, where share of arable lands is 56,62%, while forests occupy 7,35%. The highest threat of water erosion occurs on arable lands with high slopes and un¬suitably direction of cultivation. Calculated total potential amount of yearly soil loss on the area of investigated basin is 1741,1 Mg, what gives mean value for 1 ha of area for the whole basin 12,802 Mg. This is the value which classifies investigated basin to IV class (mean) in six-degree scale of water erosion threat.

5

Kształtowanie się współczynnika wilgotności gleby w zlewni potoku Mątny w Gorcach

51%

Kruk E. , Ryczek M. , Malec M. , Klatka S.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

tom Nr 50

99--105

PL

W pracy przedstawiono wyniki oznaczeń współczynnika wilgotności gleby, zdefiniowanego jako stosunek zawartości wody w dowolnym punkcie zlewni w stosunku do zawartości wody w poziomie bazowym, zlokalizowanym na wierzchowinie zlewni, przeprowadzonych według modelu zaproponowanego przez Svetlitchnyi i in. Uzyskane wyniki porównano z wynikami oznaczeń empirycznych, przeprowadzonych w różnych warunkach wilgotności gleby. Rozkład przestrzenny wilgotności gleby opracowano metodą krigingu na podstawie pomiarów objętościowej zawartości wody wyznaczonej za pomocą urządzenia TDR HH2 przeprowadzonych w trzech okresach o AMC (Antedescent Moisture Conditions). Badania przeprowadzono w zlewni potoku Mątny, o powierzchni 1,47 km2 położonej w na granicy Gorców i Beskidu Wyspowego. Analiza porównawcza pokazała dość słabe dopasowanie modelu do danych eksperymentalnych uzyskanych dla badanej zlewni. Model zaproponowany przez Svetlitchnyi i in. wymaga analizy wpływu innych czynników na kształtowanie się tego współczynnika na obszarze zlewni.

EN

In the work presentsd results of investigations of wetness coefficient defined as ratio of water content in an any point of a basin to comparative point located on the Surface of a basin, carried out according to model proposed by Svetlitchnyi et al. (2003). The obtained research results were compared with the empirical ones carried out during various soil humidity periods AMC (Antedescent Moisture Conditions). Investigations were carried out in the Mątny stream basin, of area 1.47 km2, located between Gorce and Beskid Wyspowy. Comparative analysis showed very low fitting for the experimental results. The model proposed by Svetlitchnyi et al. requires the analysis of influence of another factors oh distribution of this parameter on the area of a basin.

6

Porównanie krajobrazów dźwiękowych wsi tradycyjnej i podmiejskiej

51%

Malec M. , Klatka S. , Kruk E. , Ryczek M.

|

2017

|

tom 17

|

nr 3[59]

7

Concept of soil temperature coefficient for determining spatial distribution of soil temperature, using physiographic parameters of the basin and artificial neutral network (ANN)

51%

Kruk E. , Malec M. , Klatka S. , Brodzinska-Cygan A.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2018

|

tom 17

|

nr 2

EN

The paper presents the concept of soil temperature coefficient, as a ratio of soil temperature in the given point on the area of a basin and soil temperature in the basal point located within the watershed. For modelling the distribution of the soil temperature coefficient depending on selected soil and physiographic parameters, artificial neural networks (ANN) were used. ANN were taught based on empirical data, which covered measurements of soil temperature in 126 points, in the layer of soil at the depth of 0–10 cm, within the area of the Mątny stream basin located in the Gorce mountain range of West Carpathians. The area size of the basin amounts to 1.47 km2. Temperature was measured by means of a TDR device. The soil and physiographic parameters included: slopes, flow direction, clay content, height above sea level, exposition, slope shape, placement on the slope, land-use, and hydrologic group. Parameters were generated using DEM of 5m spatial resolution and soil maps, using the ArcGIS program. The MLP 10-8-1 model proved to be the best fitted neural network, with 8 neurons in the hidden layer. The quality parameters were satisfactory. For the learning set, the quality parameter amounted to 0.805; for the testing set, 0.894; and for the validating set, 0.820. Global sensitivity analysis facilitated the assessment of percentage shares, contributing to the soil temperature ratio. Land use (25.0%) and exposition (20.5%) had the highest impact on of the aforementioned ratio, while the placement on the slope and flow direction had the lowest impact.

PL

W pracy zaprezentowano koncepcję współczynnika temperatury gleby, jako ilorazu temperatury gleby w danym punkcie w zlewni i temperatury w punkcie bazowym zlokalizowanym na wododziale. Do modelowania rozkładu współczynnika temperatury gleby w zależności od wybranych parametrów fizjograficznych i glebowych wykorzystano sztuczne sieci neuronowe (SSN). SSN została nauczona w oparciu o dane empiryczne, obejmujące pomiary temperatury gleby, w warstwie 0–10 cm w 126 punktach, na terenie zlewni potoku Mątny zlokalizowanej w Gorcach, w Karpatach Zachodnich. Powierzchnia zlewni wynosi 1,47 km2 . Temperatura była mierzona za pomocą urządzenia typu TDR. Parametry glebowe i fizjograficzne objęły: kierunek spływu, zawartość iłu, wysokość n.p.m., ekspozycję, kształt stoku, położenie na stoku, użytkowanie terenu i grupę hydrologiczną gleby. Parametry zostały wygenerowane przy użyciu NMT o rozdzielczości 5 m i mapy glebowo-rolnicze, przy użyciu programu ArcGIS. Najlepiej dopasowanym modelem sztucznych sieci neuronowych okazał się m1odel MLP 10-8-1, z 8 neuronami w warstwie ukrytej. Parametry jakości dopasowania sieci były satysfakcjonujące. Parametr jakości dla zbioru uczącego wyniósł 0,805, dla testowego 0,894 i dla walidacyjnego 0,820. Globalna analiza wrażliwości sieci pozwoliła na ocenę procentowego udziału poszczególnych parametrów wyjaśnianiu kształtowania się wartości współczynnika temperatury gleby. Największy wpływ miały: użytkowanie terenu (25,0%) i ekspozycja (20,5%), a najmniejszy położenie na stoku oraz kierunek spływu wody.

8

Przebieg procesu torfotwórczego na zdegradowanym torfowisku Baligówka

51%

Malec M. , Ryczek M. , Klatka S. , Kruk E.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2016

|

tom 15

|

nr 3

9

Ocena zdolności retencyjnych wybranych odpadów przemysłowych

45%

Klatka S. , Malec M. , Ryczek M. , Kruk E. , Zajac E.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2016

|

tom 15

|

nr 4

10

Comparison of methods for determination of soil erodibility factor (K-USLE) on the example of the Kasinczanka stream basin

45%

Ryczek M. , Kruk E. , Boron K. , Klatka S. , Stabryla J.

|

tom 12

|

nr 2

EN

Comparison of various methods for K-USLE soil erodibility factor determination was the purpose of this work. The used methods were: Wischmeier’s, Wischmeier’s and Smith’s, Monchareonm’s, Wiliams et al., Renard’s et al., Torii’s et al., Stone’s and Hilborn’s, and two methods NRCS. Calculations were carried out for mountainous basin of the Kasińczanka stream, tributary of the Raba river in the Western Carpathians. The obtained results shows that methods used for soil erodibility factor determination differ considerably. Mean values obtained by analyzed methods fluctuated between 0,138 and 0,354 Mg · ha–1 · Je–1.

PL

Celem pracy było porównanie różnych metod wyznaczania współczynnika erozyjności gleby do modelu USLE. Wybranymi metodami były metody: Wischmeiera, Wischmeiera i Smitha, Monchareonma, Wiliamsa i in., Renarda i in., Toriiego i in., Stonea i Hilborna oraz dwie metody NRCS. Porównanie zostało przeprowadzone dla górskiej zlewni potoku Kasińczanka, dopływu Raby w Karpatach Zachodnich. Otrzymane wyniki pokazują, że metody dają znacznie różniące się rezultaty. Średnie wartości otrzymane zastosowanymi metodami wahały się pomiędzy 0,138 i 0,354 Mg · ha–1 · Je–1.

11

Applying an artificial neural network (ANN) to assess soil salinity and temperature variability in agricultural areas of a mountain catchment

45%

Halecki W. , Mlynski D. , Ryczek M. , Kruk E. , Radecki-Pawlik A.

|

tom 26

|

nr 6

EN

Spatial analysis is currently a popular research tool, particularly in studies that focus on soil properties, and it is important for a comprehensive presentation of results by means of spatial statistics techniques. Spatial autocorrelation determines a degree of relationship between variables for two specific spatial units (locations). This relationship is reflected by spatial dependence of investigated soil properties. Moran’s I was used as a measure of spatial autocorrelation. Positive spatial autocorrelation was determined for soil salinity (electrical conductivity) and temperature. Thus, the aim of the study was to identify the factors affecting spatial correlation of electrical conductivity (EC) and temperature in farmland and forest-covered areas. A model of artificial neural network was based on salinity, as salinity reduces the amount of nutrients and soil temperature, thus inhibiting plant root growth. Our study revealed that the most effective parameters determining soil temperature were EC and moisture content. The best results in the EC model were achieved for soil moisture content, temperature, and soil texture. Both soil parameters were impacted by catchment land use. Spatial analysis of soil properties and identification of factors affecting their diversity may be helpful in determining proper land use – particularly of sustainable agricultural practices in mountain areas.

12

Pedotransfer function for determining saturated hydraulic conductivity using artificial neural network (ANN)

45%

Kruk E. , Malec M. , Klatka S. , Brodzinska-Cygan A. , Kolodziej J.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2017

|

tom 16

|

nr 4