Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Natural endocranial casts of the Cervidae from Węże I near Dzialoszyn (Poland)

100%

Czyzewska T.

Acta Zoologica Cracoviensia

|

1982-1983

|

tom 26

|

nr 1 (1-7)

2

Deers from Węże and their relationship with the Pliocene and Recent Eurasiatic Cervidae

100%

Czyzewska T.

Acta Palaeontologica Polonica

|

1968

|

tom 13

|

nr 4

EN

Three species of deers, Procapreolus wenzensis (Czyżewska, 1960). Cervus warthae n. sp. and Muntiacus polonicus n. sp. are described from the Pliocene locality Węże near Działoszyn. A new systematics of the subfamily Cervinae is here suggested and its evolution presented. The results of a quantitative analysis of deer remains from the bone breccia of that locality and the palaeontological conclusions drawn from them are also discussed.

PL

Z pliocenu Wężów opisano poprzednio (Czyżewska, 1959, 1960) dwa gatunki: Cervus (Rusa) sp. i Cervocerus wenzensis, na podstawie części okazów wydobytych z brekcji. Nowy i bogaty materiał jest podstawą ponownego opracowania. Autorka niniejszej pracy proponuje wprowadzenie podziału podrodziny Cervinae na plemiona: A. Pliocervini (= Pliocervinae Khomenko), zaliczając tu Cervavitus Khomenko i jako incertae sedis Pliocervus Hilzheimer; B. Capreolini Simpson (= Capreolidae Brooke) wraz z Capreolus Frisch i Procapreolus Schlosser: C. Cervini Weber; do plemienia tego należą: Axis H. Smith, Cervus L., Eucladocerus Falconer, Dama Frisch i Elaphurus Milne-Edwards; D. Alcini Simpson; należą tu: Alce Frisch, Cervalces Scott i Libralces Azzaroli; E. Megacerini Viret, z rodzajem Mcgaloccros Brooke. Autorka podkreśla pierwotny charakter Pliocervini w ramach podrodziny Cervinae i niewątpliwy związek plemienia Capreolini z jeleniami Eurazji. Przedstawiony w pracy obraz ewolucji plioceńskich Cervinae wskazuje na bliskie pokrewieństwo Pliocervini i Capreolini; autorka omawia ponadto filogenezę rodzaju Procapreolus, Pliocervini i plioceńskich Cervini. Węże są najdalej na północ wysuniętym stanowiskiem rodzaju Procapreolus. Stwierdzenie występowania w Wężach rodzaju Muntiacus przesuwa daleko na zachód i północ linię zasięgu tego rodzaju. W pracy przedyskutowano zagadnienie śmiertelności kopalnej populacji jeleni z Wężów. Wykonano analizę ilościową szczątków tych jeleni, sporządzając tabelę życia, używaną do ilustrowania śmiertelności populacji współczesnych. Wykresy krzywych przeżywania zestawiono z analogicznymi krzywymi kilku współczesnych przedstawicieli parzystokopytnych. Autorka wyciąga wnioski, dotyczące populacji kopalnej z Wężów, sposobu życia i charakteru środowiska. Opisano budowę czaszki i uzębienia Procapreolus wenzensis (= Cervocerus wenzensis Czyżewska). Budowa czaszki Procapreolus nie była dotychczas znana. Czaszka tego jelenia podobna jest do czaszki sarny i charakteryzuje się dużą prymitywnością, na co wskazują długie i nachylone nasady rogów, wypukłe czoło, długa mózgoczaszka, głęboki i duży dół łzowy, gładka bulla tympani i występowanie górnych kłów. Diagnozy nowych gatunków. Cervus warthae n. sp. (Pl. V-VII; Pl. VIII, Fig. 1-2) Rozmiary nieco mniejsze od Cervus (Rusa) unicolor i C. elaphus L. Poroże rozgałęzione; pierwsze odgałęzienie, osadzone blisko róży, ma kształt haczykowaty i tworzy z łodygą kąt rozwarty. Łodyga lekko wygięta między odgałęzieniami. P₄ o budowie pierwotnej. Płat przedni i tylny przedtrzonowców górnych wyraźnie oddzielony. Czoło wysokie i wypukłe, czaszka szczególnie szeroka za orbitami. Dół łzowy średniej wielkości. Bulla tympani mała, o gładkiej powierzchni. Muntiacus polonicus n. sp. (Pl. VIII, Fig. 3-4) Mały jeleń o rozmiarach Muntiacus reevesi Ogilby. Dolne trzonowce bez fałdy paleomeryksowej i cingulum. Zęby mleczne żuchwy o budowie pierwotnej. Żuchwa gruba i średniej wysokości w porównaniu ze współczesnymi Muntiacini.

RU

Из плиоценовых осадков в местности Венже близ Дзялошина, на основании экземпляров найденных в брекчии, описано ранее (Чижевска, 1959, 1960) два вида: Cervus (Rusa) sp. и Cervocerus wenzensis. Новый и обильный материал является основанием вторичного изучения. Автор настоящей работы предлагает ввести подразделение подсемейства Cervinae на племена: A. Pliocervini (= Pliocervinae Khomenko), включая сюда Cervavitus Khomenko и как incertae sedis - Pliocervus Hilzheimer. B. Capreolini Simpson (= Capreolidae Brooke), вместо c Capreolus Frisch и Procapreolus Schlosser. C. Cervini Weber; к этому племени принадлежат: Axis Н. Smith, Cervus L., Eucladocerus Falconer, Dama Frisch и Elaphurus Milne-Edwards. D. Alcini Simpson; принадлежат здесь: Alce Frisch, Cervalces Scott и Libralces Azzaroli. E. Megacerini Viret, с родом Megaloceros Brooke. Автором подчеркивается первичный характер Pliocervini в пределах подсемейства Cervinae и несомненную связь племени Capreolini с оленями Евразии. Представленная в работе схема эволюции плиоценовых Cervinae указывает на близкое родство Pliocervini и Capreolini; автором обсуждается также филогенез рода Procapreolus, Pliocervini и плиоценовых Cervini. Венже являются наиболее на север выдвинутым пунктом нахождения рода Procapreolus. Нахождение рода Muntiacus в Венжах перемещает пределы распространения этого рода далеко к северу и западу. В работе обсуждается вопрос смертности ископаемой популяции оленей из Венжев. На основании количественного анализа ископаемых остатков этих оленей составлено таблицу продолжительности жизни, применяемую для иллюстрации смертности современных популяций. Графики кривых проживания сопоставлено с аналогическими кривыми нескольких современных представителей двукопытных. Автор делает выводы относительно структуры ископаемой популяции из Венжев, образа жизни и характера среды. Описано строение черопа и зубной системы Procapreolus wenzensis (= Cervocerus wenzensis Czyżewska). Строение черепа Procapreolus не было до сих пор известно. Череп этого оления очень примитивный, что проявляется в таких чертах как: длинные и наклоненные основания рогов, выпуклый лоб, длинный мозгочереп, глубокая и большая предглазничная впадина (fossa lacrimalis), гладкий слуховой пузырь (bulla tympani) и наличие верхних клыков. Диагнозы новых видов Cervus warthae n. sp. (Пл. V-VII; Пл. VIII, фиг. 1-2) Размеры меньшие чем у С. (Rusa) unicolor и С. elaphus. Порожье разветвленное, первая развилка близко розетки, крючкообразная и со стеюелем образует тупой угол. Стебель слегка выгнутый между развилками. Р₄ о примитивном строении. Передняя и задняя пластина верхних предкоренных зубов четко отделены. Лоб высокий и выпуклый, череп особенно широкий за орбитами. Предглазничная впадина средних размеров. Слуховой пузырь малый, с гладкой поверхностью. Muntiaeus polonicus n. sp. (Пл. VIII, фиг. 3-4) Малый олень размеров М. rcevesi Ogilby. Нижние коренные зубы без палео-мерыксовой складки и cingulum. Молочные зубы челюсти имеют примитивное строение. Челюсть толстая и средней высоты в сравнении с современным Muntiacini.

3

XI Konferencja Paleontologiczna - Zagadnienia lądowego neogenu Polski południowo-zachodniej

100%

Czyzewska T.

Przegląd Zoologiczny

|

1988

|

tom 32

|

nr 2

4

Natural endocranial casts of Hypolagus brachygnathus Kormos, 1934 (Leporidae, Lagomorpha) from Weze I near Dzialoszyn (Poland)

100%

Czyzewska T.

Acta Zoologica Cracoviensia

|

1985-1986

|

tom 29

|

nr 1 (1-12)

5

Nowy gatunek jelenia rodzaju Cervocerus khomenko z plioceńskiej brekcji kostnej z Wężów

100%

Czyzewska T.

Acta Palaeontologica Polonica

|

1960

|

tom 05

|

nr 3

PL

Autorka podaje opis szczątków małego jelenia, pochodzących z plioceńskiej brekcji kostnej z Wężów . Opracowywany materiał składa się z niepełnych czaszek z uzębieniem, żuchw z zębami oraz z fragmentów poroży. Jedna z czaszek posiada zachowane prawie kompletne poroże . Po przeprowadzeniu porównania szczątków z Wężów ze współczesną sarną i z kopalnymi jeleniami z pliocenu i dolnego plejstocenu, autorka dochodzi do wniosku, że mały jeleń z Wężów należy do nowego gatunku rodzaju Cervocerus.

FR

De la breche esseuse pliocene qui remplissait une caverne karstique a Węże et dont on a decrit deja de nombreux restes de Vertebres, on a reussi a preparer dernierement des os appartenant a un Cervide que l'auteur assigne a une spece nouvelle du genre Cervocerus Khomenko, en le decrivant sous le nom de Cervocerus wenzensis n. sp . Parmi les restes de Cervides, rencontres jusqu'ici dans la brecht, predominent les individus jeunes, souvent sans bois , ce qui rend probable la supposition qu 'il s'agit la des victimes des Carnivores.

6

Uzębienie górnej szczęki Dicerorhinus mercki (Jager) ze Szczęsliwic koło Warszawy

100%

Czyzewska T.

Acta Palaeontologica Polonica

|

1962

|

tom 07

|

nr 1-2

PL

Autorka opisuje uzębienie szczęki górnej nosorożca Dicerorhinus mercki (Jäger) na podstawie okazów znalezionych w Szczęśliwicach k. Warszawy. Budowa tego uzębienia odpowiada uzębieniu formy typowej D. mercki (Jäger) z Europy centralnej.

EN

In 1935, several upper teeth of a rhinoceros were collected by Prof. L. Sawicki from interglacial beds at Szczęśliwice near Warsaw. The assignment of this rhinoceros to the species Dicerorhinus mercki (Jäger) is based on the following evidence: 1) structure of teeth: the anterior valley is seen to be open on all the teeth, P³ excepted, in spite of considerable wear of the crowns; there are no secondary pits, separated by the crochet, the antecrochet and the crista; on every tooth, M³ excepted, we can observe a second costa and a convexity on the outer wall, a reduction of the outer wall of M³, expressed by the presence of a node at the base of the crown and the development of an extremely small posterior valley; 2) smooth surface of the enamel; 3) large dimensions of teeth, fitting into the variation range of size of teeth of a typical Dicerorhinus mercki (Jäger). In view of the great width of M² (indexes 1.232 and 1.155), the strong inclination of the outer and inner walls of molars and the structure of the anterior cingulum, the Szczęśliwice rhinoceros agrees with the typical form of Dicerorhinus mercki (Jäger) distinguished by Staesche (1941) from the Middle and Upper Pleistocene strata of Central Europe.

RU

В 1935 году проф. Л. Савицки нашел в междуледниковых слоях в Щенсли-вицах около Варшавы зубы верхней челюсти носорога. Носорог этот принадлежал к виду Dicerorhinus mercki (Jäger), на что указывают следующие признаки: 1) строение зубов, в которых главная долинка является открытой на всех зубах, за исключением Р³, несмотря на довольно большую изношенность коронок; кроме М³ ни на одном из остальных зубов нет т. наз. fossetes, отделенных посредством crochet, antecrochet и crista; имеется ребрышко и выпуклость внешней стенки; редукция внешней стенки М³, проявляющаяся в образовании бугра возле основания коронки, и образование очень маленькой задней долинки; 2) гладкая поверхность эмали; 3) большая величина зубов помещающаяся в пределах изменчивости зубов типичного Dicerorhinus mercki (Jäger). Ввиду большой ширины М² (показатель 1,232 и 1,155), сильного наклона внутренних и внешних стенок коренных зубов и строения cingulum, носорог из Щенсливиц соответствует выделенной Стешем (K. Staesche, 1941) форме типичного Dicerorhinus mercki (Jäger), выступающей в среднем и верхнем плейстоцене центральной Европы.

7

Zbigniew Ryziewicz (1898-1977)

100%

Czyzewska T.

Acta Palaeontologica Polonica

|

1977

|

tom 22

|

nr 4

8

Pinocetus polonicus gen.n., sp.n. (Cetacea) from the Miocene Limestones of Pinczow, Poland

63%

Czyzewska T. , Ryziewicz Z.

Acta Palaeontologica Polonica

|

1976

|

tom 21

|

nr 3

EN

An incomplete skeleton with a damaged skull of a whale of the family Cetotheriidae, discovered near Pińczów, central Poland, is described and assigned to the new genus and species, Pinocetus polonicus. In the structure of the skull with its telescopic shape it is similar to Aulocetus sammarinensis Capellini, family Cetotheriidae. In the present writers' opinion, Pinocetus polonicus and Mixocetus elysius belong to the same evolutionary stock. It is suggested that Pinocetus was not yet an efficient swimmer and was incapable of rapid and deep diving. It lived in shallow Miocene seas, but could also reach distant off shore areas.

PL

W mioceńskich wapieniach wydobywanych w kamieniołomie w Nowej Wsi koło Pińczowa, obok szczątków ryb spotykane są także kości waleni. Między innymi znaleziono tam niekompletny szkielet walenia należący do rodziny Cetotheriidae Cabrera nazwanego Pinocetus polonicus gen.n., sp.n. Kości tego szkieletu były zachowane w naturalnym porządku, czaszka była prawie kompletna, ale uległa uszkodzeniu w czasie wydobywania okazu. Zwłoki tego osobnika musiały leżeć na boku, co wywołało odkształcenie wyrostków poprzecznych na kręgach lędźwiowych i zgniecenie żeber. Znalezisko to jest tym bardziej interesujące, że szkielety waleni, których kości są połączone znajduje się w stanie kopalnym stosunkowo rzadko. Z porównania Pinocetus polonicus z innymi Cetotheriidae miocenu wynika, że jest on pod względem budowy czaszki najbliższy gatunkowi równowiekowemu Aulocetus sammarinensis Capellini. Jednak czaszka Aulocetus jest bardzo szeroka a rostrum przesunięte trochę dalej ku tyłowi niż u Pinocetus, co świadczy o bardziej podkreślonej teleskopowości czaszki Aulocetus. Biorąc pod uwagę stopień wydłużenia lub spłaszczenia trzonów kręgów w okolicy szyjnej i odcinku piersiowym od kręgu I-X Pinocetus odznacza się: 1) wydłużeniem trzonu VII kręgu szyjnego; pozostałe kręgi szyjne wykazują średni stopień wydłużenia trzonów; 2) wydłużeniem trzonów przednich kręgów piersiowych; podobna tendencja występuje też u Pelocetus, Cophocetus, Mixocetus, Diorocetus i Balaenoptera acutorostrata Lacepède; 3) długością trzonu X kręgu piersiowego Pinocetus większą od szerokości; ta cecha występuje także u Mixocetus i Pariaetobalaena. Podobieństwo istniejące w teleskopowości czaszki i budowie kręgosłupa między Pinocetus polonicus i Mixocetus elysius Kellog pozwala przypuszczać, że oba te gatunki spotykane w różnych wiekowo poziomach miocenu należą do jednego szeregu rozwojowego, w którym rozwój prowadził do znacznego powiększenia rozmiarów, zwężenia czaszki, zmniejszenia odległości między szczytem łuski potylicznej a tylną krawędzią kości nosowej i do rozszerzenia łopatki. Czaszka Pinocetus była wyposażona w fiszbin. Otwory nosowe odsunięte od szczytu czaszki i przedniej ścianki mózgoczaszki, oraz wydłużone kości nosowe nadają temu waleniowi charakter pierwotny. Otwór nosowy znajdował się wyraźnie poniżej szczytu czaszki i z tego powodu Pinocetus dla zaczerpnięcia powietrza musiał wystawiać stosunkowo dużą część głowy nad powierzchnię wody. Kanał nosowy Pinocetus jest ustawiony ukośnie i jest stosunkowo długi. Klatka piersiowa Pinocetus w stosunku do innych Cetotheriidae była bardziej ruchliwa, ponieważ tylko cztery pary żeber łączą się z kręgami przy pomocy głowy i guzka. Była ona wydłużona ale w sposób pierwotny - przez wydłużenie trzonów poszczególnych kręgów a bez zwiększenia ilości samych kręgów; przednia część tułowia miała przekrój owalny. Przy takiej formie klatki piersiowej płuca mogły być tylko umieszczone nisko, co powodowało małą stabilność ciała przy pływaniu. Wydłużenie kręgów wskazuje na małą giętkość kręgosłupa ale powierzchnia przyczepów mięśni była duża, szczególnie silnie umięśniona była okolica lędźwiowa i nasada ogona, natomiast okolica karkowa, zespół musculus semispinalis, była znacznie słabiej umięśniona. Ze względu na taki rozwój mięśni wyginanie ciała u Pinocetus następowało głównie w tylnym centrum wyginania a nie w przednim znajdującym się między kłykciami potylicy a pierwszym kręgiem szyjnym. Płetwy Pinocetus charakteryzowała możliwość ruchów obrotowych (półkulista głowa kości ramiennej), ale ruchy te były niesprawne ze względu na słabe umięśnienie kończyny i wydłużenie kości ramiennej. Pinocetus przypuszczalnie nie był dobrym pływakiem, silne umięśnienie tylnej partii tułowia i ogona mogło być wykorzystywane nie tyle dla szybkiego pływania ale przy wyginaniu ciała w trakcie wynurzania się czy pogrążania w wodzie. Usztywnienie przedniej części klatki piersiowej nie pozwalało mu na szybkie i głębokie nurkowanie. Waleń ten był mieszkańcem przede wszystkim niegłębokich mioceńskich mórz ale był on już zdolny do wypływania na obszary wód bardziej odległe od brzegu na co wskazują wydłużone trzony kręgów.

RU

В миоценовых известняках, добываемых в карьере в с. Нова-Весь близ г. Пиньчув, вместе с остатками рыб встречаются кости китообразных. Среди них был найден неполный скелет представителя семейства Cetotheriidae Cabrera, названного Pinocetus polonicus gen. n., sp. n. Кости скелета находились в естественном положении, череп почти комплектный, однако был поврежден при извлечении экземпляра. Тело животного было захоронено на боку, что обусловило деформацию поперечных отростков на бедренных позвонках и сжатие ребер. Эта находка имеет важное значение, так как скелеты китообразных с соединенными костями встречаются в ископаемом состоянии сравнительно редко. Сравнение Pinocetus polonicus с другими миоценовыми Cetotheriidae доказывает, что по строению черепа он наиболее сходен с одновозрастным видом Aulocetus sammarinensis Capellini. Однако у Aulocetus череп более широк и ростр сдвинут назад, что является признаком более четко выраженной телескопичности черепа Aulocetus. Изучение формы шейных и грудных позвонков с I по X показывает, что Pinocetus обладает следующими признаками: 1) удлиненный шейных позвонок VII; остальные шейные позвонки характеризуются средней длиной; 2) удлиненные передние грудные позвонки; такого типа признак наблюдается и у Pelocetus, Cophocetus, Mixocetus, Diorocetus и Balaenoptera acutorostrata Lacépède; 3) длина X грудного позвонка Pinocetus превышает ширину; этот признак отмечается также у Mixocetus и Pariaetobalaena. Сходства в телескопичности черепа и строении позвоночника у Pinocetus и Mixocetus elysius Kellog позволяют предполагать, что оба вида, распространенные в разновозрастных горизонтах миоцена, принадлежат к одному эволюционному ряду, развитие которого происходило путем значительного увеличения размеров животного, сужения черепа, сокращения интервала между верхушкой затылочной мыщелки и задним краем ноздрей, расширения лопатки. Череп Pinocetus был снабжен китовым усом. Носовые отверстия отодвинуты от верхушки черепа и от передней стенки мозговой коробки, носовые кости вытянутые, что придает этому животному первичный характер. Носовое отверстие располагалось намного ниже макушки черепа и в связи с этим Pinocetus для зачерпывания воздуха был вынужден выставлять над поверхностью воды большую часть головы. Носовой канал Pinocetus сравнительно длинный, располагался косо, по сравнению с другими Cetotheriidae обладал более пожвижной грудной клеткой, так как лишь четыре пары ребер соединялись с позвонками посредством головки и бугорка. Она была удлинена, но примитивным образом - путем удлинения отдельных позвонков, без увеличения их количества. Передняя часть туловища имела овальное сечение. При такой форме грудной клетки легкие могли помещаться низко, что не давало большей стабильности при плавании. Удлиненные позвонки снижали гибкость позвоночника, однако поверхности прикрепления мускулов были большие. Особенно сильно мышцы были развиты в бедренной части и у основания хвоста, значительно слабее в шейной части и в системе musculus semispinalis. Вследствие такой мускульной системы изгибы тела Pinocetus происходили, главным образом, в заднем центре изгибания, а не в переднем, который располагался между затылочными выступами и первым шейным позвонком. Плавники Pinocetus обладали способностью вращательного движения (полушаровая форма головки плечевой кости), однако их подвижность была ограничена слабыми мышцами конечности и удлинением берцевой кости. Pinocetus очевидно не являлся быстро плавающим животным. Сильно развитые мышцы задней части туловища и хвоста предназначались в основном для изгибов тела при выплывании на поверхность и погружении в воду. Мало гибкая передняя част грудной клетки препятствовала быстрому и глубокому нырянию. Описанное животное обитало, главным образом, в неглубоком миоценовом море, однако обладало уже способностью заплыва на большие расстояния от берега, что доказывается удлиненными позвонками.

9

Euprox furcatus [ Hensel, 1859 ] [ Cervidae, Mammalia ] from Przeworno [ Middle Miocene, Lower Silesia, Poland ]

63%

Czyzewska T. , Stefaniak K.

Acta Zoologica Cracoviensia

|

1994

|

tom 37

|

nr 1

10

Tragulidae [ Artiodactyla, Mammalia ] from the Middle Miocene of Przeworno [ Lower Silesia, Poland ]

63%

Czyzewska T. , Stefaniak K.

Acta Zoologica Cracoviensia

|

1994

|

tom 37

|

nr 1