W artykule przedstawiono wyniki studiów nad Tułowicami, najmłodszym miastem województwa opolskiego (status miasta od 2018). Założone cele pracy to przedstawienie profilu funkcjonalno-przestrzennego nowego miasta Opolszczyzny na tle jego położenia, powiązań i historii oraz nakreślenie mocnych i słabych stron miasta, szans i zagrożeń jego rozwoju w ramach przyjętego zakresu badań. W badaniach zastosowano metody: logicznej argumentacji, historyczno-interpretacyjną, pojedynczego studium przypadku oraz elementy analizy SWOT. Z przeprowadzonych badań wynika, że Tułowice są miastem o znaczącym potencjale, wyrazistej tożsamości i dobrych perspektywach rozwoju.
EN
The article presents the results of studies on Tułowice, the youngest town of the Opolskie Voivodeship (city status from 2018). The assumed aims of the work are to present the functional and spatial profile of the new town of the Opole region against the background of its location, connections and history, as well as outlining the strengths and weaknesses of the town, opportunities and threats to its development within the adopted scope of research. The following methods were used in the research: logical argumentation, historical-interpretative, a single case study and SWOT analysis elements. The research shows that Tułowice is a town with significant potential, distinct identity and good development prospects.
Arthur Kickton is a German architect educated at the Technical University in Berlin, specializing in sacred architecture, professionally connected mainly with East Prussia and Silesia. The article presents Kickton’s most important implementations and designs of sacred objects in Silesia, in a chronological way, with an outline of the architect’s occupational biography. The aim of the publication is to indicate formal solutions applied by the architect, distinguish elements contributing to the individual character of his architectural works and define the features of his style. The article makes use of the method of historical investigations and interpretation and the method of logical argumentation based on analysis and synthesis. The research carried out has shown that Kickton’s sacred architecture in Silesia combines solutions between tradition and modernity. The architect freely drew from the heritage of the styles of past epochs. He creatively transformed and modernized historical patterns of sacred art using the language of contemporary forms and innovative material solutions.
PL
Arthur Kickton to wykształcony na berlińskiej politechnice niemiecki architekt specjalizujący się w architekturze sakralnej, związany zawodowo głównie z Prusami Wschodnimi i Śląskiem. W artykule w układzie chronologicznym zaprezentowano główne projekty budowli sakralnych autorstwa Kicktona na Śląsku, z zarysem biografii zawodowej architekta. Celem publikacji jest wskazanie stosowanych przez architekta rozwiązań formalnych, wyróżnienie elementów kształtujących indywidualność jego dzieł oraz zdefiniowanie stylistyki. W pracy zastosowano metodę badań historyczno-interpretacyjnych oraz metodę argumentacji opartej na analizie i syntezie. Przeprowadzone badania pokazały, że śląska architektura sakralna autorstwa Kicktona wpisuje się stylistycznie pomiędzy tradycję a nowoczesność. Architekt korzystał swobodnie z dziedzictwa stylów minionych epok, twórczo przekształcając i modernizując historyczne wzorce sztuki sakralnej przy użyciu języka form współczesnych i nowatorskich rozwiązań materiałowych.
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących nowych ośrodków miejskich województwa opolskiego, którym nadano status miasta po 1945 r. Założone cele pracy to: analiza aktów prawnych związanych z nadaniem statusu miasta w Polsce, charakterystyka miejskiej sieci osadniczej Opolszczyzny i wstępne rozpoznanie zbioru nowych miast regionu. W badaniach zastosowano metodę logicznej argumentacji oraz metodę historyczno-interpretacyjną. Z przeprowadzonych badań wynika, że większość nowych miast została utworzona w okresie 1945-1989, nadaniu statusu miejskiego części z nich sprzyjała obecność przemysłu jako głównego czynnika ich rozwoju ekonomicznego. Zbiór tworzą miasta małe, pełniące funkcje siedzib gmin miejsko-wiejskich.
EN
The article presents the results of research on new urban centers of the Opolskie Voivodeship, which were given the status of a city after 1945. The assumed aims of the study are: analysis of legal acts related to granting the status of a town in Poland, characteristics of the urban settlement network of the Opole region and preliminary identification of a set of new towns in the region. The research used the method of logical argumentation and the historical-interpretative method. The study shows that most of the new towns were established in the period 1945-1989, and some of them were granted urban status due to the presence of industry as the main factor of their economic development. The collection consists of small towns that function as seats of urban and rural communes.
Place miejskie to przestrzeń publiczna o szczególnym znaczeniu w tkance miast, to wnętrza urbanistyczne ogniskujące życie miast i pełniące funkcję „miejskich salonów”. Przełom wieków XX oraz XXI to dynamiczny okres przeobrażeń funkcjonalno-przestrzennych placów miejskich w Polsce w kierunku atrakcyjnej wizualnie przestrzeni publicznej o wysokiej estetyce rozwiązań i zróżnicowanym profilu funkcjonalnym. W artykule, opartym na metodologii studium przypadku, analizie poddano plac Mikołaja Kopernika w Opolu o szczególnej historii, położeniu oraz znaczeniu w zurbanizowanej przestrzeni miasta. Celem badań jest przedstawienie zrealizowanej w latach 2017–2019 kompleksowej transformacji funkcjonalno-przestrzennej placu z odniesieniem do jego historii, chronologii wcześniejszych przeobrażeń oraz wiążących uwarunkowań. Plac Kopernika jako znaczące wnętrze urbanistyczne Opola nie został do tej pory objęty monograficznym opracowaniem, niniejszy artykuł jest próbą wypełnienia tej luki badawczej.
EN
City squares are public spaces of special importance in the fabric of cities, urban interiors focusing city life and acting as "city salons". The turn of the 20th century is a dynamic period of functional and spatial transformations of city squares in Poland towards a visually attractive public space with high aesthetics of solutions and a diversified functional profile. The article, based on the case study methodology, analyzes the Nicolaus Copernicus Square in Opole with its special history, location and importance in the urbanized space of the city. The aim of the research is to present the comprehensive functional and spatial transformation of the square carried out in 2017-2019 with reference to its history, chronology of previous transformations and binding conditions. Copernicus Square as a significant urban interior of Opole has not been covered by the monographic study so far, this article is an attempt to fill this research gap.
The aim of this paper was to study the morphogenesis and analyse the preservation of historical compositional values in the context of the process of layout transformation taking into account the radial forms of former Frederician villages in contemporary Poland. A multiple-case study was applied to five former Prussian colonies that correspond to locational and morphological criteria: Jedlice, Kup, Pokój, Nowosolna and Paproć Duża. The study employed morphological plan analysis in conjunction with the retrogressive genetic method. Research in dynamic form was based on a sequence of chronologically collated plans and historical maps. The reconstruction of the initial stage and the study of the directions of transformation and sustainability of the former spatial composition in comparative terms were the results of the research. The analysed forms are unique, i.e., very valuable in terms of their layout features. Paproć Duża is a fully preserved layout with high values in terms of the durability of its historical composition. Kup, Pokój and Nowosolna, due to a considerable morphological transformations, comprise a group of partially preserved spatial layouts, with average values, while Jedlice is an example of a poorly preserved historical layout with low compositional values
PL
Celem artykułu było zbadanie morfogenezy oraz przeanalizowanie stopnia zachowania historycznych walorów kompozycyjnych w kontekście procesu transformacji rozplanowania w odniesieniu do form radialnych dawnych wsi fryderycjańskich we współczesnych granicach Polski. Zastosowano wielokrotne studium przypadku w stosunku do pięciu dawnych kolonii pruskich, które spełniły zakładane kryteria lokalizacyjne i morfologiczne: Jedlice, Kup, Pokój, Nowosolna oraz Paproć Duża. W artykule posłużono się metodą analizy morfologicznej planu w powiązaniu z retrogresywną metodą genetyczną. Badania w tym zakresie miały charakter dynamiczny i oparte były na sekwencji chronologicznie zestawionych planów i map historycznych. Efektem badań była rekonstrukcja stadium inicjalnego oraz określenie kierunków przemian i trwałości dawnej kompozycji przestrzennej w ujęciu porównawczym. Analizowane układy należą do form unikatowych, tj. szczególnie cennych pod względem posiadanych cech rozplanowania. Paproć Duża stanowi układ całkowicie zachowany o wysokich wartościach w zakresie czytelności historycznej kompozycji. Kup, Pokój i Nowosolna ze względu na znaczny stopień przekształceń morfologicznych należą do grupy częściowo zachowanych układów przestrzennych o wartościach przeciętnych, zaś Jedlice stanowią przykład słabo zachowanego rozplanowania historycznego o niskich wartościach kompozycyjnych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.