Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mineralogia kruszcowa i geochemia ciała rudnego złoża Lubin-Sieroszowice

100%

Kucha H.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2007

|

tom nr 423

77-94

PL

Głównymi minerałami miedzi są: chalkozyn, digenit, bornit, chalkopiryt, djurleit, kowelin, spionkopit, geeryt, yarrowit, tennantyt, anilit i 1/2bornit. Występują także akcesorycznie: idait, mooihoekit, haycockit i nowa faza Cu7Fe0,3S4. Rzadkimi minerałami miedzi, niklu i kobaltu są enargit, luzonit, famatynit, stibioluzonit, linneit, siegenit, carrolit, skutterudyt i lautyt. Głównymi minerałami miedzionośnymi są: piryt (villamaninit), thiosiarczany Fe, glaukonit (fengit), illit, skalenie i kalcyt. Drugim po miedzi pierwiastkiem jest srebro, które decyduje o wartości złóż miedzi. Jego główne minerały to stromeyeryt, mckinstryit, srebro rodzime, a podrzędne - amalgamaty Ag, chlorargiryt, eugenit i jalpait. Głównymi minerałami srebronośnymi są: bornit, chalkopiryt (mooihoekit, hay cockit), melnikovit, tennantyt, chalkozyn i digenit. Szczególnie bogate w srebro są kryształy melnikovitu zbudowane z przerostów thiosiarczanów i siarczynów, zawierające od 2,82 do 17,15% wag. Ag. Głównym minerałem ołowiu jest galena, podrzędnie występuje clausthalit, a bardzo rzadko castaingit ołowiowy, złoto ołowiowe, ołów rodzimy i plattneryt. Głównymi minerałami ołowionośnymi są piryt, melnikovit, kalcyt i dolomit oraz skaleń ołowiowy. Głównym minerałem cynku jest sfaleryt zawierający średnio 0,65% wag. Fe oraz 0,58% wag. Cd. Głównymi minerałami cynkonośnymi są (średnio, % wag. Zn): tennantyt - 5,39, dolomit - 1,05, skalenie - 0,38 oraz anhydryt - 1,18. Główne minerały molibdenu to castaingit CuMo2S5, CuMoS3, Cu8MoS9, Cu9MoS9, Pb-castaingit, K-castaingit, związek chevrel, który jest minerałem nowym, a śladowe - molibdenit i jordisyt. Minerałami metali szlachetnych są złoto o wysokiej próbie (powyżej 92% wag. Au), elektrum, sobolevskit, pallad rodzimy, tetraauricupryt, vincentyt. W thucholicie występują również organometaliczne związki Au, Pd, Pt, As i U. Minerały uranu to: thucholit, uraninit, coffinit, smółka uranowa, branneryt, masuyit oraz organometaliczne związki w thucholicie. Substancja organiczna występuje głównie w łupku w ilościach do 30% wag. Z reguły tworzy matrycę złożoną z mikronowych-submikronowych, sandwiczowych przerostów grafit-illit oraz grafit-montmorillonit o wzajemnie skorelowanym uporządkowaniu krystalograficznym. Wanad jest głównym metalem obecnym w postaci ethioporfiryn wanadylowych zawierających znaczacą ilość niklu w substancji ilasto-organicznej. Towarzyszą mu As oraz Mo. Matryca ilasto-organiczna łupków złotonośnych wzbogacona jest w Ti, Ni, Pd, Ag, Pt, Au, U i Pb radiogeniczny. W złożach miedzi Lubina opisano trzy nowe minerały: morozewiczyt, polkowicyt oraz eugenit. Specyficzne paragenezy mineralne opisane z łupków miedzionośnych są wynikiem procesów akumulacji minerałów rudnych w obrębie stref oksydacyjno-redukcyjnych.

EN

Main copper minerals are: chalkocite, digenite, bornite, chalkopyrite, djurleite, covellite, spionkopite, geerite, yarrowite, tennantite, anilite and 1/2bornite. Accessoric minerals are: idaite, mooihoekite, haycockite, and a new mineral Cu7Fe0,3S4. Rare minerals of Cu, Ni and Co are: enargite, luzonite, famatinite, stibioluzonite, linneite, siegenite, carrolite, skutterudite and lautite. The main copperbearing minerals are: pyrite (villamaninite), Fe-thiosulphates, glauconite (phengite), illite, feldspars and calcite. Silver is the second most important metal in Kupferschiefer. Main silver minerals are: stromeyerite, mckinstryite, native silver and minor Ag-amalgams, chlorargyrite, eugenite and jalpaite. The main silver-bearing minerals are: bornite, chalcopyrite (mooihoekite, hay cockite), melnikovite, tennantite, chalcocite and digenite. Melnikovite grains composed of intergrowths of thiosulphates and sulfites contain from 2.82 to 17.15 wt. % Ag. The main lead mineral is galena. Clausthalite is rare. Pb-castaingite, plumbian gold, native lead and plattnerite are rare. The main Pb-bearing minerals are: pyrite, melnikovite, calcite, dolomite, and Pb-feldspar. The main Zn mineral is sphalerite containing average 0.65 wt. % Fe and 0.58 wt. % Cd. The main Zn-beraing minerals are (average, wt. % Zn): tennantite - 5.39, dolomite - 1.05, feldspars - 0.38 and anhydrite - 1.18. The main molybdenum minerals are castaingite CuMo2S5, CuMoS3, Cu8MoS9, Cu9MoS9, Pb-castaingite, K-castaingite, a new mineral chevrel compound, and traces of molybdenite and jordisite. Noble metal minerals are gold of high fineness (over 92 wt. % Au), electrum, sobolevskite, native palladium, tetraauricuprite, vincentite. Organometallic compounds of Au, Pd, Pt, As and U are present in thucholite. Uranium minerals are represented by: thucholite, uraninite, coffinite, pitch blende, brannerite, masuyite, and organometallic compounds in thucholite. The organic matter content reaches up to 30 wt. %. This substance forms a matrix composed of micron-submicron, ordered sandwich intergrowths of graphite-illite and graphite-montmorillonite. V is the main element present in the organic matrix as vanadyle ethioporphyrins with Ni. Locally ethioporpyrins show admixture of As and Mo. Clay-organic matrix of noble metals bearing shale is enriched in Ti, Ni, Pd, Ag, Pt, Au, U and radiogenic Pb. There are three new minerals found in the Lubin deposits: morozeviczite, polkovicite and eugenite. The mineral parageneses described are a result reduction and oxidation reactions taking place during deposit formation on the redox interface.

2

Charakterystyka mineralizacji kruszcowej cechsztynu na obszarze Weisswasser w Niemczech

63%

Kucha H. , Bil B. W.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2017

|

tom nr 468

143--151

PL

Przedmiotem badań są próbki rdzeni wiertniczych pozyskanych podczas prac poszukiwawczych rud miedzi na obszarze Weisswasser w Saksonii. Obszar stanowi północno-zachodnią część niecki północnosudeckiej, której profil litostratygraficzny wykazuje podobieństwo do typowego wykształcenia znanego ze złoża Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego (LGOM). Materiał badawczy poddano szczegółowym obserwacjom mikroskopowym w świetle odbitym i analizom składu chemicznego w mikroobszarze przy użyciu mikroskopu skaningowego. W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano minerały kruszcowe: chalkopiryt, chalkozyn, bornit, digenit, galenę, sfaleryt, srebro rodzime, amalgamaty-Ag, mckinstryit, stromeyeryt, anilit i betechtinit. Przedstawiono szczegółową charakterystykę występowania mineralizacji siarczkowej, określając jej formę, zrosty i paragenezy, relację w stosunku do uwarunkowań mikrotektonicznych, a także implikacje zmian morfologicznych dna zbiornika cechsztyńskiego. Stwierdzono 3 formy mineralizacji: śródwarstwowe soczewki siarczków miedzi powstałe poprzez hydrauliczne odspajanie wzdłuż płaszczyzn laminacji osadu wywołane przez zmineralizowane roztwory pod wysokim ciśnieniem; siarczki miedzi zastępujące wcześniejsze soczewki pirytu framboidalnego oraz zastępowanie bioklastów. Siarczki miedzi nagromadziły się kosztem siarki zgromadzonej podczas sedymentacji i wczesnej diagenezy w postaci bakteryjnego pirytu. Mineralizacja rudna występuje w cienkim horyzoncie o rozbudowanej sieci mikrospękań. W łupku miedzionośnym obserwuje się także pojedyncze ziarna ostrokrawędzistego chalkopirytu zaburzającego laminacje poniżej i powyżej, co świadczy o przemieszczeniu ziarna z pokruszonego konglomeratu i ponownej sedymentacji razem z łupkiem oraz dalszy wzrost w plastycznym osadzie. Zaobserwowane formy mineralne wiążą się z przynajmniej dwoma systemami spękań powstałymi w wyniku pompowania sejsmicznego roztworów mineralizujących oraz spękaniami w obrębie wzrastających kryształów.

EN

The research deals with drill core samples collected during exploration of copper in the Weisswasser area in Saxony. The area is the north-western part of the North-Sudetic Basin, the lithostratigraphic section of which is similar to the typical one known from the Lubin district. As a result of mineralogical observations using reflected light microscopy and scanning electron microscopy, the following minerals were identified: chalcopyrite, chalcocite, bornite, digenite, galena, sphalerite, native silver, Ag-amalgams, mckinstyite, anilite and betechtinite. Detailed characteristics of the occurrence of sulphide mineralization is presented, describing its form, mutual inclusions and paragenesis, relationship to microtectonic conditions, as well as implications of morphological changes on the bottom of the Zechstein. Three forms of mineralization were found: (1) horizontal, mid-layered copper sulphide lenses formed by hydraulic peeling along the sludge lamination surfaces caused by mineralized high-pressure solutions, (2) horizontal copper sulphide lenses replacing previous framboidal pyrite lenses, and (3) replacement of bioclasts. Copper sulphides were concentrated at the expense of sulphur deposited during sedimentation and early diagenesis as bacterial pyrite. Ore mineralization occurs in the thin horizon with an extensive microtectonic net. Two tectonic episodes can be distinguished: Mesozoic tectonic events that enabled seismic pumping of hot fluids, and microfractures that developed during ore minerals precipitation. Futhermore, single sharp-edged grains of chalcopyrite disturbing lamination of copper shale are observed. It indicates the displacement of grains from crushed conglomerate and resedimentation together with copper shale.

3

Ag, Au, Pt i Pd w produktach hutniczych miedzi

63%

Cichowska R. , Kucha H.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2001

|

tom T. 27, z. 2--4

697-702

PL

Przeprowadzono analizy mineralogiczno-geochemiczne dla żużli szybowych, konwertorowych i kamienia miedziowego z Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Wydzielenia srebra metalicznego pojawiają się jako małe inkluzje w ziarnach miedzi metalicznej i ołowiu, zarówno w kamieniu miedziowym, jak i w metalicznych i siarczkowych wkropleniach w żużlach. Ag pojawia się także jako zanieczyszczenie w miedzi metalicznej i w stopach Pb-Ag. Nośnikiem złota są fazy metaliczne: srebra, ołowiu i miedzi. Głównym nośnikiem Pd i Pt jest srebro metaliczne

EN

Mineralogical and geochemical research was carried out on shaft slags, converter slags and copper matte from Legnica-Głogów Copper Region. Silver appears as small metallic inclusions in metallic Cu and metallic Pb in both copper matte as well as in metallic and sulphide droplets in slags. Silver occurs also as solid solution in metallic Cu and as Ag alloys. The main gold carriers are metallic phases: silver, lead and copper. The main carriers of Pd and Pt is metallic silver

4

Precious metals in copper smelting products

63%

Kucha H. , Cichowska R.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2001

|

tom Vol. 35

91-101

EN

Mineralogical and geochemical research was carried out on shaft slags, converter slags, suspension slags and copper matte from the Legnica-Glogow Copper Region. Silver appears as small metallic inclusions in metallic Cu, metallic Pb is found in both in copper matte as well as metallic and sulphide droplets in slags. Silver occurs also as solid solution in metallic Cu and as Pb-Ag alloys. The main gold carriers are metallic phases: silver, lead and copper. The main carriers of Pd and Pt is metallic silver and metallic copper.

PL

Celem badań była charakterystyka minralogiczno-geochemiczna żużli i kamienia miedziowego z Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego oraz identyfikacja faz, w których lokują się metale szlachetne.Próbki żużli i kamienia miedziowego były badane przy użyciu mikroskopu do światła odbitego, skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM), mikrosondy elektronowej, analizy fluorescencyjnej indukowanej jonami (PIXE) + ICP. Głównym składnikiem żużli jest faza szklista zawierająca małe, okrągłe wtrącenia miedzi metalicznej, siarczków, stopów Fe-Co, Pb-Ag, spineli, sfalerytu, faz arsenowych, czasem kryształy oliwinu, piroksenów, bądź amfiboli. Głównym składnikiem kamienia miedziowego są siarczki miedzi 80- 95%, miedź metaliczna 5-17%, a także stopy Fe-Co, Pb-Ag, Pb-Ni, Pb-Cu i arsenki. Srebro pojawia się jako małe inkluzje w miedzi i ołowiu metalicznym zarówno w kamieniu miedziowym, jak i w siarczkowych wkropleniach w żużlach. Czasem Ag metaliczne zawiera domieszkę złota. W żużlach konwertorowych z Legnicy srebro związane z siarczkami miedzi zawiera do 4,73 % wag. Pd. Obecność Pd w tych produktach sugeruje ucieczkę tego metalu do żużli. Problem palladu wymaga dalszych badań. Głównym nośnikiem złota jest miedź metaliczna, srebro metaliczne, ołów metaliczny i stopy Pb-Ag. Obecność Au związana jest z Pb – problem wymaga dalszych badań. Przeprowadzone do tej pory badania wykazały, że Pt związana jest z miedzią metaliczną z kamienia miedziowego. Badania nad obecnością metali szlachetnych w produktach hutniczych miedzi będą kontynuowane.

5

Wstępne badania geochemii talu i arsenu w rudach Zn-Pb Górnego Śląska

63%

Kucha H. , Rajchel B.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

tom T. 35, z. 2/1

151-158

EN

Upper Silesian Zn-Pb deposits contain toxic elements, such as: thallium and arsenic. Basing on data from literature (Harańczyk 1965), factor analysis was performed for: Ag, As, Cd, Fe, Mn, Pb, S, Tl, Zn. This analysis showed that ores have to be present new minerals, which contain arsenic and thallium. Following detailed mineralogical research defined a new oxysulphide mineral - (Fe1.8Pb0.1Zn0.1)2 SlO5.

6

Badania genezy cechsztyńskich złóż miedzi w Polsce

63%

Kucha H. , Pawlikowski M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2010

|

tom T. 36, z. 4

513-538

PL

Złoża Cu Kupferschiefer mogły powstać wskutek mieszania się dwóch solanek. Górna, chłodna solanka była niezmineralizowana i bogata w Na, Ca, SO4 oraz Cl, pH > 7. Powstała ona w ewaporatach występujących nad złożami Cu na monoklinie przedsudeckiej. Dolna, gorąca solanka była bogata w Mg, K, Cl, SO4 oraz CO2, pH < 7 i mogła pochodzić z centralnej, ewaporatowej części basenu cechsztyńskiego z głębokości 6-7 km. Miała temperaturę 200-250°C i migrowała konwekcyjnie ku monoklinie przedsudeckiej wzdłuż spągu węglanów Z1. Proces strącania mineralizacji siarczkowej nastąpił w wyniku mieszania się obu tych solanek o silnym kontraście chemicznym i fizycznym oraz katalitycznego utleniania substancji organicznej czarnych łupków na stosunkowo niewielkich głębokościach monokliny przedsudeckiej. Granica solanek na ogół pokrywała się z kontaktem piaskowiec/ łupek Cu. Za istnieniem dolnej solanki związanej z ewaporatami przemawia obecność gniazd i żyłek sylwitu KCl, chlorargirytu AgCl oraz castaingitu potasowego w spągu łupków/stropie piaskowców Cu. Obecność dobrze zachowanych skaleni sodowych w górnej części, zaś skaleni potasowych w dolnej części horyzontu złożowego sugeruje istnienie systemu dwóch solanek. Część złóż miedzi występuje w odcinku profilu pozbawionym łupków. Może to świadczyć, że samo współdziałanie solanek było wystarczające do utworzenia mineralizacji Cu-Pb-Zn o znaczeniu ekonomicznym. Zmienność pionowa rozmieszczenia głównych metali od spągu ku stropowi w sekwencji od hematytu poprzez metale szlachetne do Cu, Pb i Zn jest powszechnie spotykana w złożach Cu Kupferschiefer.

EN

Kupferschiefer Cu deposits were probably formed as a result of two brines mixing. The upper cold brine (UCB) was base metal-free but rich in Na, Ca, SO4 and Cl with pH > 7 and originating from evaporates overlying the Cu deposits. The lower hot brine (LHB) was rich in Mg, K, Cl, SO4, CO2 and pH < 7 formed in the central part of the Polish Zechstein Basin at a depth of 6-7 km. The LHB was heated up to 200-250°C and was a subject of upward convection towards the Zechstein suboutcrops along the bottom of the Z1 carbonates. The mineralization process was a result of the mixing of the brines LHB and UCB, and catalytic autooxidation of organic matter of the black shale which operated at shallow depth of the Fore-Sudetic Monocline. The boundary of these brines generally overlapped the strike of the black shale. The presence of nests and veinlets of silvite (KCl), AgCl (chloargirite) and K-castaingite in the black shale bottom speaks in favor of the LHB existence. Parts of shale-free Cu deposits suggest that the action of two brines was capable of accumulation of economic Cu, Pb and Zn ore horizons. Where the boundary of brines overlaps the autooxidation zone (the black shale bottom) and also coincides with á and g radiation of thucholite concentrations of noble metals occur. The characteristic vertical distribution of the quadruplet hematite Cu Pb Zn from the bottom upwards is universal in the Kupferschiefer deposits.

7

Minerały autigeniczne i osady w strefie hyporeicznej aluwiów Białej Przemszy zanieczyszczonej przez górnictwo rud metali

51%

Ciszewski D. , Kucha H. , Skwarczek M.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

tom Vol. 65, nr 10/1

650--660

EN

Sediments and waters of the hyporheic zone have been investigated in the middle reach of the Biala Przemsza River (southern Poland). The river is polluted with mine waters dischargedfrom lead-zinc ore mines, and ground waters sampled from piezometers in a sand bar are polluted to a similar degree down to a depth of at least 3 m. Very high content of heavy metals in the upper 1 m-thick strata of the bar indicates that their accumulation follows start-up of the lead-zinc mining in the mid-20th century. Common authigenic pyrite, gypsum and other less widespread heavy metal minerals are observed in the sediments of both the mining- and pre-mining times. It is related to the intense infiltration of sulphate-rich waters into the sand bar and microbially controlled anoxic conditions, which favour pyrite formation.

8

Geochemistry and mineralogy of gold an pge's in mesothermal and epithermal deposits and their bearing on the metal recovery.

51%

Kucha H. , Plimer I. R. , Stumpfl E. F.

Fizykochemiczne Problemy Mineralurgii

|

1998

|

tom Vol. 32

7-30

EN

In mesothermal-epithermal (below 250 degree C noble metal deposit mineralogy and geochemistry of Au, Pd and Pt are complex. The metals from substitutions in arsenides antimonide, sulphides, organic matter, arsenates and oxysulphides. In some deposit yje metals from their own oxysulphides, organometallic compounds, silicates, tellurides, selenides, sulphides, arsenidea and arsenates. Such complex mineralogy and geochemistry of noble metals involving direct chemical bonding to the host lattice causes difficulties in the recovery. A treatment of such ores requires prior geochemical and mineralogical study to design optimal technology of the ore treatment.

PL

W mezotermalnych i epitermalnych złożach metali szlachetnych mineralogia i geochemia Au , Pd, i Pt jest złożona. Wymienione modele tworzą domieszki izomorficzne w arsenkach Ni-Co (Lubin , Maldom), antymonkach (Maldom), siarczkach (Veitsch, Miterberg, Lubin, Maldon, Barbetron), materii organicznej (Lubin, Maldon). w niektórych złożach wymienione metale tworzą własne oksysiarczki Au2SO3 (Veitsch, Mitterberg), związki organometaliczne (Lubin, Maldon), krzemiany (Maldon, Barramiya, Barberton), tellurki, selenki, siarczki, arsenki, (Lubin) i arseniny Pd2AsO4 (Lubin). Obecność złota chemicznie związanego z siecią minerałów goszczących potwierdzona została obecnością Au +1 i Au +3. Tak złożona mineralogia i geochemia metali szlachetnych tworzących bezpośrednie wiązanie chemiczne z siecią goszczącą powoduje trudności z odzyskiwaniem metali szlachetnych z rudy. Przeróbka takich rud wymaga najbardziej nowoczesnych badań geochemicznych i mineralogicznych w celu dobrania właściwych metod przeróbki. W przeciwnym razie straty w odzyskiwaniu metali szlachetnych mogą sięgać nawet do 50%.