Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ trudnych warunków cieplnych na organizm ludzki

100%

Szlązak N. , Tor A.

|

2000

|

tom nr 5

9-13

PL

W artykule scharakteryzowano czynniki wewnętrzne i środowiskowe decydujące o zachowaniu organizmu ludzkiego w zmiennych warunkach klimatycznych. W pracy przedstawiono bilans energetyczny organizmu ludzkiego oraz opisano sposoby wymiany ciepła z otoczeniem. Autorzy podkreślili szczególne znaczenie parowania potu, jako sposobu oddawania ciepła w wysokich temperaturach. Scharakteryzowano presec termoregulacji organizmu, jako środek osiągnięcia i utrzymania stanu równowagi cieplnej. W końcowej częsci artykułu opisano przyczyny i objawy stanów chorobowych związanych z przebywaniem człowieka w niesprzyjających warunkach klimatycznych.

EN

The paper presents internal agents and enviromnental factors deciding about behavior of the human organism in various climatic conditions. An energy balance of the human organism is described and ways of heat exchange with the enviromnent are specified. The authors emphasise a particular significance of sweat evaporation as a way of giving of heat ih an environment of a high temperature. A process of organism thermoregulation as a way to achieve and keep a thermal equilibrium state is presented. Finally, causes and symptoms of sickness relevant to stay of a human in unfavourable climatic conditions are described.

2

Klimatyzacja wyrobisk w kopalniach podziemnych

100%

Szlązak N. , Szlązak J.

|

2010

|

tom nr 2

63-80

PL

W górnictwie podziemnym z każdym rokiem występują coraz trudniejsze warunki klimatyczne na stanowiskach pracy. W najbliższej przyszłości należy się liczyć z dalszym pogarszaniem tych warunków w wyniku schodzenia z eksploatacją na głębsze poziomy oraz w wyniku zwiększania koncentracji wydobycia. W artykule przedstawiono stan zagrożenia klimatycznego w polskich kopalniach. Omówiono źródła i sposoby dopływu strumienia ciepła do wyrobisk górniczych. Scharakteryzowano stosowane obecnie metody poprawy warunków pracy w kopalniach o dużym zagrożeniu temperaturowym. W oparciu o wdrażane systemy klimatyzacji w polskich kopalniach określono kierunki rozwoju klimatyzacji.

EN

Every year in underground mining more difficult climate conditions are encountered at workplaces. In the nearest future it should be expected that these conditions will go worse with bigger mining depth and increased concentration of mining works. The level of climate hazard in Polish mines is presented in the paper. Sources and ways of heat stream inflow to mine workings are described. Currently used methods of work conditions improvement in mines with high temperature hazard are presented. Basing on air conditioning systems implemented in Polish mines the future trends are described.

3

Filtracja powietrza w zrobach ścian zawałowych

100%

Szlązak J. , Szlązak N.

|

2001

|

tom R. 25, z. 4

223-238

PL

W większości polskich kopalń eksploatacja prowadzona jest na zawał, a pokłady eksploatowane charakteryzują się dużym zagrożeniem pożarowym. Intensywność przewietrzania zrobów ścian zawałowych stanowi główny czynnik decydujący o wielkości zagrożenia pożarowego w zrobach. Przyczyną tych pożarów są przede wszystkim straty węgla w zrobach lub dostawanie się do nich węgla z pokładów pozabilansowych i przenikanie powietrza przez te zroby pod wpływem oddziaływania wentylatorów głównych. W artykule zamieszczono rozwiązania równań opisujących rozkład prędkości i ciśnienia powietrza dla stałych wartości współczynnika przepuszczalności. Jeśli przepuszczalność ośrodka k nie stanowi funkcji ciśnienia, a jedynie zmiennych przestrzennych x oraz y, istnieje możliwość uzyskania analitycznego rozwiązania równania różniczkowego cząstkowego drugiego rzędu na pole ciśnień przy warunkach brzegowych pierwszego rodzaju. Jak wynika z doświadczeń obliczeniowych, analityczna postać rozwiązania wyrażająca się słabo zbieżnymi szeregami Fouriera jest niezbyt wygodna w użyciu, ponieważ nie posiada charakteru matematycznego uogólnienia i w związku z tym nie może być stosowana dla warunków brzegowych określanych doświadczalnie w warunkach kopalnianych. Z tego też powodu w artykule przedstawiono również sposób wyznaczania pola ciśnień w zrobach w oparciu o rozwiązania numeryczne.

EN

In most of the Polish mines the caving exploitation is carried on and in the exploited strata a high fire hazard occurs. Intensity of ventilation of abandoned workings of longwalls with cavings is the main factor deciding of the fire hazard magnitude in the abandoned workings. The cause of the fire is mainly a coal loss in the old workings or penetration of the coal into them because of the main ventilators influence. In the paper can be found solutions of the equations describing distribution of the velocity and pressure of the air for constant values of the permeability coefficient. If the permeability of the medium k is not a pressure function but a function of spatial variables x and y only, there is a possibility to obtain analytical solution of a partial differential equation of 2nd order on the pressure-field in the form (4) for boundary conditions of 1st type. As it results from computational experiences the analytical form of the solutions expressed by means of the weakly convergent Fourier series is not very convenient in practise because it does not have the character of mathematical generalisation and, therefore, cannot be applied to the boundary conditions experimentally determined in the mining conditions. For this reason the pressure field in the abandoned workings has also been determined by means of numerical solutions.

4

Przybliżona metoda dla określenia zasięgu strefy drenażu metanu otworami wiertniczymi.

80%

Nowak B. , Roszkowski J. , Szlązak N.

|

1998

|

tom nr 2

207-229

PL

Przytaczając rezultaty pracy [3], na podstawie przeprowadzonych pomiarów w warunkach naturalnych wybranej kopalni, w niniejszej pracy określono zasięg strefy drenażu metanu otworami wiertniczymi. W tym celu mierzono wydatek objętościowy przepływu metanu w otworze (otworach) po skokowej zmianie na nim ciśnienia i utrzymaniu tej skokowej zmiany ciśnienia przez dłuższy czas. Rozważano pracą jednego lub wiązki otworów drenażowych wierconych z trzech różnych wnęk. Obliczenia przeprowadzono dla trzech różnych wartości przepuszczalności górotworu. Wyniki pomiarów wraz z rezultatami obliczeń zestawiono tabelarycznie.

EN

This study describes how bore-holes were used to determine the range of drainage zone on the basis of measurements made in natural conditions of a selected mine. To determine the range of drainage zone, the volumetric methane flow rate in a hole (holes) was measured following a sudden change in the pressure on a hole and after maintaining this new pressure for a given period of time. The performance a bundle of drainage holes drilled from three different insets was considered. Calculations were performed for three different values of strata permeability. The results of measurements and calculations are presented in tables.

5

Wpływ budowy geologicznej złoża w południowo-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na stan zagrożenia metanowego

80%

Szlązak N. , Sporysz G. , Borowski M. , Obracaj D.

|

2010

|

tom nr 3

3-11

PL

Określenie zawartości metanu w pokładach węgla jest ważnym krokiem do oceny zagrożenia metanowego w nowo rozcinanych partiach złoża. Prowadzenie eksploatacji o dużej koncentracji na coraz to większych głębokościach powoduje wzrost poziomu występujących równocześnie zagrożeń naturalnych (metanowego, pożarowego, tąpaniami, wyrzutowego), których wzajemne oddziaływanie ma charakter kumulacyjny. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie oceny stanu zagrożenia metanowego w południowo-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na tle budowy geologicznej złoża.

EN

The determination of methane content in coal deposits is a major step to the methane hazard assessment in newly splitted deposit lots. The conducting of high-concentrated operation on more and more large depths causes an increase in the level of natural hazards occurring at the same time (methane, fire, rock burst hazard as well as outburst), the mutual interaction of which has a cumulative character. The present publication aim is presentation of methane hazard status assessment in the south-eastern part of Upper Silesian Coal Basin against a background of geological structure of coal deposit.

6

Numeryczne wyznaczanie bocznic przekątnych w kopalnianych sieciach wentylacyjnych

80%

Szlązak N. , Jian L. , Borowski M. , Obracaj D.

|

1998

|

tom nr 4

549-561

PL

W artykule wskazano na celowość szybkiego wyszukiwania bocznic przekątnych w praktyce kopalnianej. Jednocześnie przedstawiono spotykane w literaturze metody wyznaczania bocznic przekątnych w kopalnianych sieciach wentylacyjnych. W oparciu o metodę "the deplh first search" opracowano sposób wyznaczania bocznic przekątnych poprzez wyszukiwanie w sieci odpowiednio zdefiniowanych struktur 0. Przedstawiono algorytm opracowanego programu komputerowego umożliwiającego automatyczne wy-znaczanie bocznic przekątnych w numerycznych zapisach kopalnianych sieci wentylacyj-nych. Program komputerowy przystosowany jest do bezpośredniego odczytu danych zapisanych programem edtxt.exe opracowanym przez Pracownię Wentylacji IMG PAN w Krakowie. W formie tabelarycznej przedstawiono wyniki wyznaczania bocznic przekąt-nych w kilku rzeczywistych sieciach wentylacyjnych.

EN

This article presents the necessity of quick search for diagonal branches in real-life mining conditions. Simultaneousły methods for determining diagonal branches in inining yentiiation networks arę presented on the basis of what has aiready been published. On the basis of the method "Ihe depth first search", a method for determining diagonal branches by means of searching in Ihe network for adequa!ely defined structures 0 is presented. The algorithm of a computer programme enabling automatic determinalion of diagonal branches in numerical mining records of ventilation networks is also presented. The computer programme is adjusted to the direct read-out ofdata base put in by programme edlxt.exe designed by IMG PAN in Cracow. The results of determining diagonal branches in a few real-life ventilation networks arę presented in the form of tables.

7

Wykorzystanie swobodnego chłodzenia w systemach klimatyzacji kopalń podziemnych

80%

Szlązak N. , Obracaj D. , Borowski M.

|

2009

|

tom nr 4

60-64

PL

W niniejszym artykule omówiono również sposoby swobodnego chłodzenia w układach kogeneracyjnych i energetyczno-chłodniczych. Zwrócono uwagę na efektowność klimatyzacji ze swobodnym chłodzeniem w klimatyzacji kopalń podziemnych. Przedstawiono przykłady odzysku ciepła w czterech układach klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych.

8

Optymalny dobór parametrów wentylacji lutniowej dla wyrobisk korytarzowych przy wykorzystaniu programu komputerowego AGHWEN

80%

Szlązak N. , Obracaj D. , Borowski M.

|

2001

|

tom R. 25, z. 3

137-148

PL

W pracy przedstawiono sposób doboru parametrów wentylacji lutniowej dla wyrobisk ślepych za pomocą programu AGHWEN. Na podstawie algorytmu programu przedstawiono zależności matematyczne umożliwiające określenie współpracy wentylatora lutniowego z lutniociągiem. Dla ułatwienia obliczeń parametrów wentylacji i doboru wentylatorów lutniowych zaproponowano sposób aproksymacji charakterystyk wentylatorów wielomianem drugiego stopnia, co może ułatwić obliczenia, szczególnie przy użyciu mikrokomputerów. Aproksymacja charakterystyk została wykorzystana w programie komputerowym AGHWEN.

EN

In the article with the help of the AGHWEN program the method of selection of the air separate ventilation parameters for the blind headings has been presented. By means of the algorithm of the program mathematical relations have been shown, which make it possible to determine the mating of the pipe ventilator with the air pipe duct. In order to facilitate the calculations of the ventilation parameters and selection of the pipe ventilators the authors have suggested a way of approximation of the characteristics of the ventilators by means of a polynomial of 2nd degree which can simplify the calculations particularly in case the micro-computers are used. The approximation of the characteristics has been used in the AGHWEN computer program.

9

Nierównomierność podgrzewania powietrza w szybach wdechowych i jej wpływ na zaburzenia kierunków przepływu

80%

Szlązak N. , Borowski M. , Kloc L. , Obracaj D.

|

2000

|

tom R. 24, z. 4

259-269

PL

Podczas przepływu powietrza w szybach wdechowych generowana jest depresja cieplna, która w okresach zimowych oddziaływuje przeciwnie do kierunku działania depresji mechanicznej wentylatorów głównych. Wymagane przepisami górniczymi podgrzewanie powietrza wlotowego potęguje działanie depresji cieplnej, co powoduje zmniejszenie ilości powietrza sprowadzanego do kopalni. Jednocześnie nierównomierność podgrzewania powietrza w kilku szybach wdechowych przyczynia się do zaburzeń przepływu powietrza w wyrobiskach łączących podszybia szybów wdechowych. Przedstawiono wpływ nierównomierności ogrzewania powietrza na stabilność prądów powietrza na przykładzie komputerowego odwzorowania dwóch rzeczywistych sieci wentylacyjnych. Tym samym wskazano na możliwość obliczania krytycznych wartości depresji cieplnych oraz parametrów nagrzewnic powietrza przy użyciu programu komputerowego symulującego rozpływ powietrza w kopalni.

EN

During the air flow in downcast shafts heat depression is being generated which, in wintertime, acts oppositely to the direction of mechanical depression of main fans. Heating of inlet air, demanded by mining laws, enhances heat depression thus resulting in the decrease of the amount of air imported to the mine. At the same time, inequality of air heating in several downcast shafts results in the disturbance of air flow in excavations joining pit bottoms of downcast shafts. The effect of inequality of air heating on the stability of air currents were presented an the example of computer simulation of two existing fan networks. Thus, the possibility of calculation of critical values of heat depression as well as of parameters of air heater with the use of computer software simulating distribution of air in the mine, was given.

10

Prognozowanie temperatury i wilgotności powietrza w wyrobiskach eksploatacyjnych przewietrzanych systemem na "U" od granic

80%

Szlązak N. , Gruszczyk B. , Gruszczyk D.

|

2001

|

tom R. 25, z. 3

149-163

PL

Przeprowadzone w pracy rozważania dotyczą określenia wpływu temperatury i wilgotności powietrza na wlocie do wentylatora, wymuszającego jego przepływ przez przeponową chłodnicę o działaniu pośrednim, na temperaturę i wilgotność powietrza schłodzonego oraz na moc układu wentylator-chłodnica. Podano zastosowaną procedurę obliczeń, a otrzymane wyniki przedstawiono w dwóch tabelach oraz w formie wykresów na czterech rysunkach. W obliczeniach uwzględniono 16 przypadków kombinacji wartości temperatury i wilgotności powietrza na wlocie do wentylatora lutniowego, współpracującego z chłodnicą GCCP-115.

EN

In the paper the authors have described main parameters having an effect on forming climatic conditions in the mine. In particular, the parameters affecting temperature and air humidity in exploitation headings have been taken under consideration. Also a model of forecasting temperature and air humidity in the walls ventilated by means of the "U" system with the use of artificial neuron grids along with their brief characteristic, has been presented.

11

Wykorzystanie ciepła odpadowego w skojarzonym układzie energetyczno-chłodniczym

80%

Szlązak N. , Szlązak J. , Obracaj D. , Borowski M.

|

2001

|

tom R. 25, z. 2

121-128

PL

W artykule przedstawiono skojarzony układ energetyczno-chłodniczy na przykładzie klimatyzacji centralnej KWK "Pniówek". Wskazano na zalety stosowania chłodziarek absorpcyjnych w systemie chłodniczym przy możliwości wykorzystania ciepła odpadowego z innych procesów. Omówiono etap wyboru i projektowania klimatyzacji centralnej w kopalni "Pniówek". Zaprezentowano sposób wytwarzania energii elektrycznej z metanu pozyskiwanego w kopalni oraz sposób wykorzystania ciepła powstającego podczas tego procesu w systemie klimatyzacyjnym kopalni "Pniówek. Przedstawiono zalety skonstruowanego układu energetyczno-chłodniczego oraz koszty eksploatacji tego układu w ogólnych kosztach wydobycia węgla kamiennego. Wskazano również na aspekt ekologiczny utworzonego systemu energetyczno-chłodniczego.

EN

In the paper the associated energy-cooling system has been presented and illustrated by a central air-conditioning in the "Pniówek" coal mine. Advantages of the use of absorption chillers in the cooling system with possible waste heat utilization have been shown. The selection and design stage of the central air-conditioning in the "Pniówek" mine has been discussed. The way of electric energy generation out of methane obtained from the mine as well as the way of utilization of the heat generated during this process in the air-conditioning system of the "Pniówek" mine have been discussed. Advantages of the constructed energy-cooling system and operating costs of this system in general costs of the coal output have also been shown. Ecological aspect of created energy-cooling system has been indicated.

12

Wpływ skokowej zmiany ciśnienia w kopalnianych otworach drenażowych na strumień metanu

80%

Nowak B. , Roszkowski J. , Szlązak N.

|

1998

|

tom R. 22, z. 1

9-20

PL

W pracy zamieszczono w formie graficznej na 15 rysunkach wyniki pomiarów wydatku objętościowego przepływu metanu w otworach drenażowych po skokowej zmianie na nich depresji. Pomiary te przeprowadzono w warunkach naturalnych w KWK "Brzeszcze". Depresje na otworach drenażowych zmieniono wariantowo. W pierwszym wariancie depresja ulega skokowej zmianie od wartości 140 hPa do wartości 20 hPa, a w drugim - od wartości 20 hPa do wartości 140 hPa. Otrzymane wyniki pomiarów mogą być wykorzystywane w przedstawionej w [3] zmodyfikowanej metodzie opisu filtracji metanu do otworów drenażowych.

EN

The work presents the results of methane volume output measurements in drain boreholes after a rapid increase of depression in them in graphical form on 15 figures. The measurements were taken under natural conditions at KWK "Brzeszcze". Depression on boreholes was changed in variants. In the first variant the depression was rapidly changed from 140 [hPa] to 20 [hPa], and in the second - from 20 [hPa] to 140 [hPa]. The results obtained might be used in the modified methane filtration method into the drain boreholes described in [3].

13

Możliwości oceny zagrożenia metanowego w ścianach w oparciu o wcześniej prowadzoną eksploatację

80%

Szlązak N. , Borowski M. , Kloc L. , Obracaj D.

|

2000

|

tom R. 24, z. 4

271-279

PL

Wzrost koncentracji wydobycia przyczynia się do zwiększenia poziomu zagrożeń naturalnych, co jest widoczne w kopalniach, gdzie współwystępują zagrożenia naturalne. W złożonej strukturze kopalń szczególne znaczenie mają jednocześnie występujące i oddziaływujące na siebie zagrożenia metanowe, pożarowe, temperaturowe czy tąpaniowe. W takich warunkach prowadzi eksploatację kopalnia Halemba, gdzie blisko 80% wydobycia pochodzi z pokładów metanowych. W artykule przedstawiono warunki bezpiecznej eksploatacji w zamykających ścianach 7 i 8 w partii H w pokładzie 506, przy występowaniu wysokiego zagrożenia metanowego oraz z uwzględnieniem zagrożenia pożarowego i tąpaniami. Artykuł zawiera ocenę istniejącego zagrożenia metanowego oraz wyniki wydzielania metanu na podstawie wcześniej prowadzonej eksploatacji. Zamieszczono również w niej w celu porównania przewidywane wydzielania metanu do wyrobiska metodą KD Barbara.

EN

Increase of the output concentration effects in increase of natural hazards level as is evident in the mines where natural hazards coexist. In the complex structure of mines, simultaneously occurring and affecting each other methane, fire, temperature and bounce hazards are of particular significance. Exploitation at Halemba mine, where almost 80% of production comes from the methane beds, is conducted under such conditions. In the paper, conditions of safe exploitation of closing longwalls 7 and 8 of batch H bed 506 under high methane hazard are presented, taking into account also fire and bounce hazards. The paper presents evaluation of the existing methane hazard as well as the results of methane emission based on the previously conducted exploitation. Furthermore, predicted methane emission to the excavation with the method of KD Barbara was also given in the paper in order to make comparisons.

14

Procesy wymiany ciepła i wilgoci w wyrobiskach kopalni soli

80%

Szlązak N. , Obracaj D. , Borowski M.

|

2000

|

tom R. 24, z. 2

93-103

PL

Zmiany wilgotności i temperatury powietrza wywołują procesy na powierzchni odsłoniętych ociosów solnych w kopalni soli. Dochodzi do wymiany ciepła i wilgoci pomiędzy higroskopijną solą a przepływającym wyrobiskami podziemnymi powietrzem. Procesy te wynikają z okresowości zmian parametrów powietrza atmosferycznego, a ich intensywność maleje wraz z długością drogi przepływu powietrza w kopalni. W przypadku czynnej kopalni soli procesy te są uciążliwe, jednak nie powodują wzrostu zagrożenia w miejscach pracy. Natomiast w przypadku zabytkowej kopalni soli wymiana ciepła i wilgotności wpływa niekorzystnie na stan eksponatów muzealnych. W artykule przedstawiono wyniki badań prowadzonych w kopalniach soli "Kłodawa" i "Wieliczka".

EN

Changes of humidity and temperature of air effect in processes on exposed surfaces of salt side walls in salt mines. Heat and humidity exchange occur between hygroscopic salt and air flowing through underground excavations. Such processes result from the periodic changes of parameters of atmospheric air and their intensity decreases with the length of air flow path in the mine. In the case of active salt mine such processes are noxious, although they do not result in the increase of hazard at work sites. However, in the case of ancient historical salt mine, exchange of heat and humidity affects disadvantageously on the state of museum exhibits. Results of investigations conducted in slat mines Kłodawa and Wieliczka are given in the paper.

15

Możliwości wykorzystania głównej stacji trójwentylatorowej w celu optymalizacji przewietrzania kopalni metanowej

80%

Szlązak N. , Obracaj D. , Borowski M.

|

1999

|

tom R. 23, z. 4

263-273

PL

Koszty procesu wentylacji kopalń związane są przede wszystkim z ilością sprowadzanego do kopalni powietrza. Koncentracja wydobycia oraz zmienny poziom zagrożeń naturalnych w różnych rejonach wentylacyjnych powodują, iż zapotrzebowanie powietrza w kopalni metanowej jest również zmienne. W celu ekonomiczności oraz racjonalizacji przewietrzania stosuje się płynne sterowanie pracą wentylatorów głównych. W artykule zwrócono uwagę na celowość bieżącego prognozowania przez inżyniera wentylacji wymaganej ilości powietrza w kopalni metanowej oraz na konieczność prowadzenia obliczeń rozpływu powietrza w sieci wentylacyjnej w aspekcie sterowania wentylacją. Na przykładzie KWK Pniówek [4] zwrócono uwagę na możliwość sterowania procesem wentylacji w kopalni metanowej poprzez wykorzystanie istniejących, trójwentylatorowych stacji wentylatorów głównych. Podano tok postępowania oraz niezbędny zakres przeprowadzenia analizy bezpieczeństwa sieci wentylacyjnej przy określaniu możliwości wyłączenia wentylatora w kopalni metanowej.

EN

Costs of the mines ventilation process are mainly due to the amount of air introduced to the pit. Concentration of output and varying level of natural hazards in various ventilation regions result in variable air demand in methane mine. In order to improve ventilation and to make it more economical, fluid steering of main fans operation is applied. In the paper, attention was paid to the expediency of current forecasting by ventilation engineer of the demanded amount of air in methane mine and to the necessity of calculation of air diffusion in fan network, in aspect of ventilation steering. It was pointed, on the example of Coal Mine Pniowek [4], that there is a possibility of ventilation process steering in methane mine by utilization of existing, tri-fan stations of main fans. Suitable procedure was given together with necessary range of fan network safety analysis to be conducted, with determination of possibility of fan switching off in the methane mine.

16

Wpływ zrobów ścian zawałowych na chodniki przyścianowe projektowanej ściany w warunkach zagrożenia metanowego

80%

Majcherczyk T. , Szlązak N. , Niedbalski Z.

|

2011

|

tom T. 6, z. 3

127-140

PL

W artykule przedstawiono analizę wpływu obustronnego sąsiedztwa zrobów zawałowych na chodniki przy ścianowe parceli pomiędzy tymi zrobami. Warunki górniczo-geologiczne w opisywanym przypadku należy uznać za szczególnie trudne ze względu na duże zagrożenie metanowe oraz nachylenie pokładu, sięgające 24 °. Lokalizacja chodników przyścianowych powinna więc uwzględniać stateczność wyrobisk w sąsiedztwie zrobów oraz zabezpieczenie przed wypływającymi niebezpiecznymi gazami ze zrobów. W artykule poddano analizie również prognozę metanonośności dla projektowanych ścian, z uwzględnieniem wypływu ze zrobów ścian sąsiednich.

EN

The paper presents an analysis of the influence of double-sided neighborhood of goaf on longwall galleries in the plot between the caved faces. Mining and geological conditions in the analyzed case was very difficult. The location of longwall galleries should assume the stability of workings in the neighborhood of the goaf, as well as some protective measures against the migration of dangerous gases from the goaf. The paper also includes a methane content forecast for the designed walls, assuming gas migrations from the goaf of neighboring faces.

17

Oznaczanie stanu pożaru w przestrzeni otamowanej na podstawie doświadczeń polskich i chińskich

80%

Szlązak N. , Yuan S. , Obracaj D.

|

2008

|

tom Wyd. spec. nr 2

133-147

PL

Oznaczenie stanu rozwoju pożaru w przestrzeni otamowanej ma istotne znaczenie w celu podjęcia decyzji o otwarciu pola i odzyskaniu uwięzionych zasobów. Stan pożaru w przestrzeni otamowanej jest określany na podstawie prognozy temperatury w tej przestrzeni. Prognoza opiera się o wyniki pomiarów gazów zza tam. Wykorzystuje się zarówno tradycyjne metody poboru próbek powietrza i analizy chemicznej składu gazów oraz metody chromatograficzne. W artykule scharakteryzowano metody określania stanu pożaru w przestrzeni otamowanej w polskich kopalniach na wybranych przykładach. Przedstawiono wskaźniki pożarowe wykorzystywane zarówno w Polsce, jak i Chinach. Omówiono podobieństwa i różnice w metodach oznaczania stanu pożaru oraz możliwości wymiany doświadczeń.

EN

In coal mines it is essential to assess the state of spontaneous combustion fires in order to recover sealed-off coal bed. For sealed-off fire areas the fire state is determined on the basis of forecasted temperature in a sealed-off area. The forecasted temperature is based on the results of measurements of gas contents behind the fire stoppings. Both chromatography and traditional methods of gas sampling and analysing gas chemical components are used. This paper characterizes the methods for determining a fire state in sealed-off areas in Polish mines on the basis of selected examples. Fire indicators used for determining the state of sealed-off fires both in Poland and China are presented. The similarities and differences between the methods for determining a fire state as well as the possibilities of exchanging experiences are discussed.

18

Stan zagrożenia klimatycznego i metody jego zwalczania w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A,

80%

Szlązak N. , Tor A. , Jakubów A.

|

2008

|

tom Wyd. spec. nr 2

115-132

PL

W ostatnich latach w kopaliach Jastrzębskiej Spółki Węglowej wystąpiło znaczne pogorszenie cieplnych warunków pracy. W związku z trudnościami zapewnienia poprawnych warunków klimatycznych metodami konwencjonalnymi, tj. sposobami wentylacyjnymi lub odpowiednio dobranymi systemami roz-cinki i eksploatacji, wszystkie kopalnie JSW S.A. zmuszone zostały do wdrażania metod klimatyzacji opartych na dostępnych, lokalnych urządzeniach chłodniczych oraz klimatyzacji grupowej lub centralnej. W 2000 r. w KWK "Pniówek" uruchomiono pierwszą w Polsce klimatyzację centralną bazującą na skojarzeniu układu energetyczno-ciepłowniczego z układem chłodniczym. W maju 2004 roku w KWK Zofiówka" otwarto pierwszy w Polsce grupowy system klimatyzacji wyrobisk dołowych. W latach 2005-2006 wybudowano i uruchomiono identyczne zestawy (moduły) klimatyzacji grupowej w kopalniach "Borynia" i "Jas-Mos". Obecnie trwają przygotowania do budowy klimatyzacji grupowej w KWK "Krupiński". W referacie przedstawiono warunki klimatyczne panujące w wyrobiskach górniczych w kopalniach należących do JSW S.A. i sposoby zwalczania zagrożenia klimatycznego oraz koszty ponoszone przez kopalnie w związku z tym zagrożeniem. Na podstawie kilkuletnich doświadczeń uzyskanych z pracy poszczególnych urządzeń przedstawiono ocenę i efekty funkcjonowania poszczególnych systemów klimatyzacji oraz podano metody poprawy warunków klimatycznych w wyrobiskach górniczych w oparciu o przedstawione rozwiązania istniejącej w tych kopalniach klimatyzacji. Słowa kluczowe: klimatyzacja, zagrożenie klimatyczne, bezpieczeństwo, wentylacja.

EN

The recent few years have witnessed substantial deterioration of thermal work conditions in all the mines of the Jastrzębska Coal Company. As the conventional methods, including ventilation and properly selected systems of coal seam opening and mining, failed to ensure suitable work conditions, all the mines encompassed by the Jastrzębska Coal Company faced the need to implement air conditioning techniques based on both locally available cooling equipment and departmental or central air conditioning systems. In 2000, the "Pniówek" Coal Mine, as the first underground operation in Poland, launched a central air conditioning system based on association of the thermal power system of the coal mine with the cooling structure. Later on, in 2004, for the first time in Poland, the group air conditioning system of underground excavations was put in operation in "Zofiówka" Coal Mine. Over the subsequent years, i.e. in 2005 and 2006, identical arrangements (modules) of group air conditioning sets were installed and commissioned in "Borynia" and "Jas-Mos" coUieries. Nowadays, preparations to construction of the group air conditioning system in "Krupiński" coal mine are in progress. The paper presents climatic conditions in underground excavations in the mines of Jastrzębska Coal Company as well as the methods for mitigation of climatic hazards implemented therein in comparison to related costs that have to be borne by the collieries. Based on more than a dozen years of experience acquired during operation of individual facilities and arrangements, the authors present the comparative assessment and performance characteristics of distinctive air conditioning systems and suggest how to improve climatic conditions in mining excavations owing to the air conditioning solutions that already exist in the concerned coal mines and are disclosed in this paper.

19

Optymalny dobór parametrów wentylacji lutniowej dla drążonych wyrobisk koryta-rzowych.

80%

Szlązak N. , Obracaj D. , Borowski M.

|

2001

|

tom nr 6

236-243

PL

Przedstawiono zasadę obliczeń parametrów wentylacji lutniowej przy pomocy programu komputerowego AGHWEN, skonstruowanego przez Autorów niniejszego artykułu. Algorytm obliczeń programu oparty jest o model matematyczny przedstawiony w pozycjach ujętych w literaturze. Program umożliwia szybkie przeliczenie rozkładu natężenia objętościowego przepływającego powietrza w nieszczelnym lutniociągu oraz w wyrobisku w zależności od założonych parametrów wentylacji lutniowej. Jest to możliwe m.in. dzięki aproksymacji wielomianem drugiego stopnia charakterystyk wentylatorów lutniowych. Program wykorzystuje również metod? PTL-2 prognozy temperatury powietrza w wyrobisku ślepym, opracowaną w Głównym Instytucie Górniczym oraz prognozę zagrożenia metanowego według najczęściej stosowanych w Polsce metod.

EN

The article presents the principle of air-duct ventilation parameters calculation with the use of AGHWEN computer programme prepared by the authors of this article. The algorithm of the calculation programme is based on mathematical model presented in items covered by the bibliography. The programme enables fast recalculation of distribution of volumetric pressure of the air flowing in not a sealed air-duct and in the workings depending on complex parameters of air duct-ventilation. It is possible thanks to, among others, approximation by a polynomial of the second degree of air-ducts characteristics. The programme also utilises the PTL-2 method of forecasting the air temperature in blind workings, prepared by the central Mining Institute and the forecast of methane hazard according to the most commonly used methods in Poland.

20

Free-cooling in central air-conditioning systems of underground mines

80%

Szlązak N. , Obracaj D. , Borowski M.

|

2009

|

tom T. 4, z. 3

123-133

EN

Using free-cooling in refrigeration systems for air-conditioning of underground mines is presented in this article. The effectiveness and possibility of using different free-cooling systems for central air-conditioning in underground mines are characterized. The principle of using free-cooling in such systems is also discussed in detail. The effectiveness of air-conditioning systems is emphasized as well. The examples of using free-cooling in three central air-conditioning systems of underground mines are also presented.

PL

W artykule przedstawiono wykorzystanie swobodnego chłodzenia (free-cooling) w układach chłodniczych budowanych na potrzeby klimatyzacji kopalń. Scharakteryzowano efektywność i możliwość wykorzystania różnych układów free-coolingu w klimatyzacji scentralizowanej kopalń podziemnych. Omówiono sposoby free-coolingu w takich układach. Zwrócono uwagę na efektywność klimatyzacji z free-coolingiem. Przedstawiono przykłady odzysku ciepła w trzech układach klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych.