Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wybrane zagadnienia z dziejów tradycji zdobienia trasy Bożego Ciała w parafii Spycimierz

100%

Wójcik T.

|

2023

|

tom 12

135-158

EN

The aim of this article is to discuss three issues connected with the tradition of decorating the route of the Corpus Christi procession in the parish of Spycimierz. It first presents an outline of the history of the parish and the villages that it comprises today. Next, it highlights the origins of this tradition and reconstructs the six routes that the Corpus Christi procession followed over the past 50 years. It also explains the rules used by the local community in choosing the route.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie trzech zagadnień związanych z dziejami tradycji ubierania (zdobienia) trasy procesji Bożego Ciała w parafii Spycimierz. Tekst otwiera zarys dziejów parafii oraz miejscowości współcześnie ją tworzących. Autor analizuje kwestię genezy i okresu narodzin zwyczaju oraz rekonstruuje sześć tras, po których wędrowała procesja Bożego Ciała w parafii Spycimierz podczas ostatniego półwiecza. Wskazuje także reguły, którymi miejscowa społeczność kierowała się, ustalając przebieg trasy.

2

Two freedoms. (Poetic) fragments of Michel Houellebecq

100%

Wójcik T.

|

2017

|

tom 45

|

nr 7

302-308

EN

This article discusses the poetry of Michel Houellebecq. Its reading as a world-view statement is defined by its key notion of freedom. The thus specified reading enables one to identify various meanings of the notion included in the poems of the French writer: the philosophical and the social meanings.

3

Ogrody (i parki) Tadeusza Różewicza. Przemiany zdegradowanego toposu

100%

Wójcik T.

|

nr 1(4)

283-296

EN

The subject of the article is the topos of garden (over time replaced more and more with that of a park) as presented in the broadly viewed poetry of Tadeusz Różewicz. The comparative context for the description of manifold meanings and functions of this topos is composed of references to the poetry of garden lyric masters i.e. Leopold Staff, Bolesław Leśmian, Jarosław Iwaszkiewicz. The reconstruction of the complexity of garden topos allows seeing it as one of the most important figures in Tadeusz Różewicz’s poetry, as it is the figure of reflection on the condition of spirit and the state of culture in the 20th century.

4

Ulotna obecność (o poezji Zygmunta Rumla)

100%

Wójcik T.

|

nr (1)

257-270

EN

The main protagonist of this paper is Zygmunt Rumel (1915−1943), a forgotten poet of the late midwar period and the time of German occupation. The paper is an attempt to read his modest in volume poetry; the reading is based on his biography, due to the fact that the form of this verse is determined mostly by his biographic experiences. Its genesis is shaped by Rumel’s connection to the Borderlands (youth spent in Wołyń, the conspirational activity during the WWII). In this perspective, Rumel’s poetry seems to be a continuation of the Romantic Ukrainian school and becomes a part of the twentieth century Borderlands literature in its Wołyń strain.

5

Kryzys informacyjny i milczenie w perspektywie filozoficzno-kulturowej

63%

Rarot H. , Wójcik T.

Kultura i Wartości

|

2023

|

nr 35

59-79

DE

Unter den vielen Formen zeitgenössischer soziokultureller Krisen ist die Informationskrise, die eine Begleiterscheinung der postmodernen Informationszivilisation darstellt, eine besonders schwierige Form. In einer häufig anzutreffenden pessimistischen Sichtweise wird die Informationskrise als Überproduktion von textlichen, visuellen und akustischen Informationen verstanden, die in der Umgangssprache und in der Hochkultur stattfindet. Diese Überproduktion führt zur Entwertung von Informationen und zu anderen, weniger vorhersehbaren und schwerwiegenden Folgen. Gewöhnlich sieht man in einer solchen katastrophalen Sichtweise keine Möglichkeit mehr, sich aus diesem „erstickenden“ Übermaß an Information zu befreien. In diesem Artikel wird jedoch versucht, die Möglichkeit einer umfassenderen und realistischeren Perspektive auf die Informationskrise aufzuzeigen und darzustellen. Bei der Erarbeitung dieses umfassenderen Bildes der gegenwärtigen Informationskrise sowie der Krise an sich werden Forschungsergebnisse aus verschiedenen Bereichen der Geistes- und Sozialwissenschaften, d.h. aus der kognitiven Psychologie, der Psychologie der menschlichen Entwicklung, der Psychologie der Krise und der Krisenintervention sowie der Kultursoziologie, berücksichtigt. Der Beitrag ist somit interdisziplinär angelegt, wird aber letztlich durch eine philosophisch-kulturelle Synthese gekrönt. In Anlehnung an den Kultursoziologen Tomasz Szlendak werden auch Abhilfestrategien gegen die negativen Erscheinungsformen der Informationsüberflutung beschrieben, wobei dem Wert der Stille besondere Aufmerksamkeit gewidmet wird.

EN

Among various forms of contemporary socio-cultural crises, one of the most challenging is the information crisis, which arises as a consequence of the dominance of postmodern information civilization. Often viewed through a pessimistic lens, the information crisis is understood as the excessive production of textual, visual, and auditory information in both public sphere and high culture. This surplus of information leads to its devaluation and has unforeseen and significant consequences. From this catastrophic perspective, there seems to be no escape from this overwhelming abundance of information. However, this article aims to provide a broader and more realistic understanding of the information crisis. To achieve this comprehensive perspective, the article draws upon research findings from various fields within the humanities and social sciences, such as cognitive psychology, psychology of human development, psychology of crisis and crisis intervention, and sociology of culture. By incorporating these interdisciplinary insights, the article culminates in a philosophical and cultural synthesis. Additionally, the article explores remedial strategies proposed by Tomasz Szlendak (a cultural sociologist) to counter the negative effects of information overload, with particular emphasis the value of silence.

PL

Wśród wielu form współczesnych kryzysów społeczno-kulturowych jego niezwykle trudną postacią jest kryzys informacyjny, stanowiący skutek uboczny panowania ponowoczesnej cywilizacji informacyjnej. W dość częstym, pesymistycznym ujęciu, kryzys informacyjny rozumiany jest jako nadprodukcja informacji tekstowych, wizualnych i dźwiękowych, do której dochodzi w sferze potocznej i w kulturze wysokiej. Ta nadprodukcja prowadzi do dewaluacji informacji oraz do innych, mniej przewidywalnych i poważniejszych konsekwencji. Zazwyczaj w takim katastroficznym ujęciu nie widzi się już żadnych możliwości uwolnienia się od tego „duszącego” nadmiaru informacji. W artykule podejmuje się jednak próbę wydobycia i prezentacji możliwości szerszego i bardziej realistycznego spojrzenia na kryzys informacyjny. Przy wydobywaniu tego głębszego obrazu obecnego kryzysu informacyjnego, jak i kryzysu jako takiego, zostają wzięte pod uwagę wyniki badań z różnych dziedzin nauk humanistyczno-społecznych, tzn. z psychologii poznawczej, psychologii ludzkiego rozwoju, psychologii kryzysu i interwencji kryzysowej, socjologii kultury. Artykuł nabiera w ten sposób charakteru interdyscyplinarnego, lecz ostatecznie zostaje zwieńczony syntezą filozoficzno-kulturową. Zostają też opisane, za socjologiem kultury Tomaszem Szlendakiem, strategie zaradcze przeciwko negatywnym przejawom przeciążenia informacyjnego, wśród których szczególną uwagę poświęca się wartości milczenia

6

Seria wydawnicza: Kresy w Polskich Pamiętnikach i Listach 1795–1918 — omówienie

63%

Domańska-Nogajczyk M. , Wójcik T.

Wrocławskie Studia Wschodnie

|

2018

|

tom 22

211-228

RU

В статье авторы обсуждают итоги работы исследовательского коллектива под руководством профессора Веслава Цабана, который в 2013–2017 годах описал ранее разобщённое мемуарное и эпистолярное наследие поляков из забранных земель. В проекте приняли участие белорусские, литовские, польские, русские и украинские историки. Поисковая работа по сбору информации проводилась в архивах и библиотечных кол- лекциях Англии, Беларуси, Франции, Литвы, Польши, России и Украины. Результатом этих работ являются уже семь опубликованных томов серии Кресы в польских дневниках и письмах 1795–1918 и два тома каталога Дневники и письма польских авторов из забран- ных земель (Литва, Беларусь, Украина) в 1795–1918 годах. Материалы для каталога. В ближайшее время планируется издание еще 7 томов указанной серии.

EN

In the article the authors discuss the result of research conducted by a team headed by Prof Wiesław Caban, the objective of which was to catalogue the dispersed legacy of memoirs and letters by Poles from the Stolen Lands. The project featured Belarusian, Lithuanian, Polish, Russian and Ukrainian historians. It covered archive and library holdings from England, Belarus, France, Lithuania, Poland, Russia and Ukraine. So far the project has produced seven volumes published in the series Kresy w Polskich Pamiętnikach i Listach 1795–1918 and two volumes of the catalogue Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w latach 1795–1918. Materiały do katalogu. Seven more volumes in the series are planned for publication in the nearest future.

7

O listach i pamiętnikach polskich autorów z Ziem Zabranych z lat 1795– 1918 w zbiorach Centralnego Państwowego Historycznego Archiwum Ukrainy w Kijowie

63%

Domańska-Nogajczyk M. , Wójcik T.

|

tom 19

199-219

EN

The authors of the article describe the Polish language sources referred to as “personal records” kept in the Central State Historical Archives of Ukraine in Kiev. The analysed part of the collection encompasses documents from the pre-partition period. The authors present the most important genres, such as accounts and correspondence, as well as the main areas of interests of those who produced the documents. In order to provide insights into the profiles of the analysed manuscripts, the authors use fragments of selected memoirs and letters. Translated by Anna Kijak

8

„Nastąpił bój równający się rzezi”. Druga faza walk polsko-niemieckich o Uniejów w czasie kampanii polskiej 10 września 1939 roku

63%

Wójcik T. , Boraś J.

|

2023

|

tom 12

79-104

EN

This aticle provides a description of the fights between the troops of the Podolia Cavalry Brigade of the Army “Poznań” and the 221 Infantry Division of Wermacht 8 Army on the night of 9/10 September and most of 10 September 1939. This battle was the second phase of the fights for Uniejów during this campaign and was connected with the biggest Polish counterattack undertaken at that time, known as “the battle of the Bzura”. This text presents the results of the research coducted by the authors on the fights that took place in September 1939 in the area of today’s Turek and Poddębice poviats. Earlier findings of the reseach have already been published in “Biuletyn Uniejowski”. Analysis of the second stage of the fighting is difficult because no archival material concerning this campaign has been preserved, so the authors have to rely on scanty existing relations, primarily the account of captain Andrzej Hlawaty, head of staff of the Podolia Cavalry Brigade, published after the war.

PL

Celem niniejszego artykułu jest opis walki oddziałów Podolskiej Brygady Kawalerii Armii „Poznań” i 221 Dywizji Piechoty 8 Armii Wehrmachtu toczonej nocą z 9 na 10 września i przez większą część niedzieli 10 września 1939 r. Starcie było drugą fazą walk o Uniejów w czasie tej kampanii i związane było z rozpoczętym wtedy największym we wrześniu 1939 r. polskim kontruderzeniem, znanym jako Bitwa nad Bzurą. Tekst ten jest kontynuacją badań prowadzonych wspólnie przez obydwu autorów nad walkami na terenie współczesnych powiatów tureckiego i poddębickiego we wrześniu 1939 r., których częściowe wyniki były już prezentowane w tomie 9. i 10. „Biuletynu Uniejowskiego”. Analiza drugiej fazy walk o Uniejów napotyka na poważne utrudnienie, jakim jest brak zachowanych archiwaliów obu walczących stron, zarówno na poziomie WJ, jak i oddziałów czy pododdziałów. Akta Podolskiej BK zachowały się szczątkowo, dokumenty 221 DP dotyczące września 1939 r. spłonęły i nie są dostępne, w przeciwieństwie do materiałów tej dywizji z kolejnych lat i kampanii wojny. W tej sytuacji pierwszorzędne znaczenie mają, nieliczne niestety, wspomnienia, z których na pierwszy plan wysuwają się publikowane po wojnie w postaci drukowanej relacje szefa sztabu Podolskiej BK, rtm. dypl. Andrzeja Hlawatego. Autorzy analizują przebieg walk, naświetlają także kwestie dotąd w historiografii pomijane, w szczególności dotyczące strony niemieckiej: pododdziałów zaangażowanych w walkę oraz strat obu stron.

9

Walka z dnia 5 września 1939 r. o most łączący Miłkowice z Popowem w świetle źródeł polskich i niemieckich

63%

Wójcik T. , Boraś J.

|

2021

|

tom 10

97-148

EN

This article aims to present and evaluate Polish-German fights in the vicinity of a bridge (not existing today) between Miłkowice and Popów, which took place on 5 September 1939. The first part highlights the general situation in the broadly understood place of the battle during the first days of the war, while the second part describes the course of the battle itself, largely as related by its participants, both Polish and German. The authors only add some information that the direct participants did not have, and supplement the relations by describing the fights in the air and the situation of Polish sub-units on the western bank of the river Warta. The last part provides the authors’ conclusions. The article is a result of research conducted by the authors concerning the September 1939 fights in the present districts of Turek and Poddębice. It refers to a text about defending a ford in Uniejów on 6–7 September 1939, published in “Biuletyn Uniejowski”. The authors made use of some previously unknown documents, which allowed them to formulate conclusions different from those presented earlier in literature.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie oraz ocena walk polsko-niemieckich w rejonie nieistniejącego dziś mostu na Warcie pomiędzy Miłkowicami a Popowem, stoczonych w dniu 5 września 1939 r. Artykuł ten składa się z kilku części: pierwsza to ogólne nakreślenie sytuacji w szeroko rozumianym otoczeniu placu boju w czasie pierwszych dni wojny, w szczególności walk obronnych oddziałów Armii „Łódź”, atakowanych przez 8. Armię Wehrmachtu, część druga natomiast to opis przebiegu samej bitwy, opowiedziany w dużej mierze słowami ich uczestników, tak z polskiej, jak i z niemieckiej strony. W części tej ingerencja autorów ogranicza się jedynie do uzupełnienia wiadomości, których bezpośredni uczestnicy bitwy nie posiadali. W analizowanych walkach wzięły udział: ze strony polskiej 6 Pułk Strzelców Konnych z Kresowej Brygady Kawalerii Armii „Łódź”, ze strony niemieckiej Oddział Wydzielony „Gruppe Adelhoch” z 30 Dywizji Piechoty 8. Armii. Opis walk został przez autorów poszerzony o kwestie wykraczające poza bezpośrednie starcie, a mianowicie o bój powietrzny oraz losy polskich pododdziałów na zachodnim brzegu Warty. Autorskie wnioski przedstawiono w podsumowaniu. Artykuł ten stanowi efekt wspólnych badań autorów nad walkami na terenie współczesnych powiatów tureckiego i poddębickiego we wrześniu 1939 r. i nawiązuje do opublikowanego w poprzednim numerze „Biuletynu Uniejowskiego” tekstu, dotyczącego walk o utrzymanie przeprawy mostowej w Uniejowie w dniach 6‒7 września 1939 r. Oprócz wykorzystywanych już w historiografii źródeł autorzy sięgnęli także do dokumentów, dotąd nieznanych, które choć zachowane szczątkowo, pozwalają na sformułowanie wniosków innych niż uprzednio przyjęte w piśmiennictwie.

10

Thermophilic plant communities in Natura 2000 site „Łąki nad Wojkówką” PLH 180051 – Podkarpacke Province

63%

Ziaja M. , Wójcik T.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio C – Biologia

|

2014

|

tom 69

|

nr 1

EN

Xerothermic grasslands are among the most valuable and, at the same time, the most vulnerable elements of the natural environment of Poland. Their high natural value is reflected in the presence of numerous species of plants originating from warmer, steppe regions of Europe, which increase the biodiversity of local ecosystems. In our climate circumstances, such plant communities have extrazonal character and only occur in places with specific habitat conditions. The grasslands generally occupy small areas, usually in warm and dry habitats, mainly on slopes exposed to strong sunlight and slopes with southern exposures. The aim of the research was to provide a phytosociological characteristics of the thermophilous grasslands PLH 180051 – “Łąki nad Wojkówką”, their distribution and threats as well as the prospects for conservation of the communities. On the study area, a significant share belongs to the communities with species characteristic of the Festuco-Brometea class and Trifolio-Geranietea class. Lack of species characteristic for lower syntaxonomic units does not allow for them to be classified as an association.

11

A subjective sense of the quality of life in adolescents from the Świętokrzyskie Voivodship

32%

Jasińska M. , Sikorski M. , Wójcik T. , Chmielewski J. , Florek-Łuszczki M. , Sierpiński R. , Szpringer M. , Nowak-Starz G.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2020

|

tom 34

|

nr 3

415-425

EN

ObjectivesThe measurement of the health-related quality of life (HRQOL) is one of the most important methods for self-assessment of health, which makes it possible to identify irregularities in the physical, mental and social functioning. The aim of the research was to determine HRQOL using the Health Related Quality of Life Questionnaire for Children and Young People (the KIDSCREEN-52 questionnaire) – the instrument recommended by the World Health Organization – which makes it possible to distinguish groups of adolescents with a diversified subjective sense of the quality of life.Material and MethodsThe study involved a group of 871 adolescents, 411 boys and 460 girls, aged 13–16 years, residing in the Świętokrzyskie Voivodship. The method of a diagnostic survey was used in the research. The KIDSCREEN-52 questionnaire, which is an instrument for examining the HRQOL of adolescents, was employed in the study. The k-means clustering method was applied, which made it possible to establish 3 groups of adolescents with a different subjective sense of the quality of life.ResultsThree groups of adolescents with a diversified subjective sense of the quality of life (high, average, low) were identified using the KIDSCREEN-52 questionnaire. The subjective quality of life in the majority of the respondents was high, in particular in those living in rural areas. The surveyed boys with a high subjective quality of life showed a significantly higher self-esteem, acceptance and peer support than the surveyed girls.ConclusionsThe KIDSCREEN-52 questionnaire is an accurate and sensitive tool for assessing HRQOL. It allows identifying 3 groups of adolescents with a diversified subjective sense of the quality of life. It can form the basis for further diagnosis of the bio-psycho-social functioning of adolescents.