W artykule zostało przedstawione zagadnienie starego człowieka i czasu starości w ujęciu znanego polskiego socjologa, Jana Szczepańskiego (1913 – 2004). Problematyka ta jest osadzona w szerszej całości - koncepcji filozofii spraw ludzkich, w której pierwszoplanową rolę odgrywa idea indywidualności. Zarysowane stanowisko jest głęboko humanistyczną refleksją nad sensem życia, tożsamością człowieka, procesami (auto)biograficznymi oraz poznaniem ludzkiego świata.
EN
In this article the concept of senior citizens and the idea of old age is presented from Jan Szczepanski’s perspective (Polish sociologist, 1913-2004). The subject matter is analyzed from a holistic point of view and embedded in the philosophical concept of human affairs - where the leading role is played by individuality. This point of view is a profound reflection on the meaning of life, human identity, autobiographical processes and of the understanding of the human world.
Katolicka praca społeczno-wychowawcza obejmuje rozległą perspektywę działań religijno-wychowawczo-opiekuńczych, sięgającą odległych tradycji miłosierdzia pierwszych chrześcijan. W początkach XX w. tradycja ta odeszła od wąsko rozumianej filantropii, by rozwijać się w kierunku racjonalnego i pragmatycznego, celowego i systematycznego działania, wspierającego rozwój jednostki i budującego życie społeczne w duchu chrześcijańskim („środowisko harmonii społecznej”). Mówią o tym m.in., przedstawione w artykule, trzy koncepcje: system wychowania uprzedzającego (ks. Jan Bosko i szkoła salezjańskiej pedagogii), koncepcja „człowieka społecznego” (ks. Aleksander Wóycicki), pedagogia solidarności społecznej (ks. Henryk Szuman). Dzisiaj katolickie pedagogie daleko wykraczają poza granice narodów i państw, łącząc się w globalnych działaniach na rzecz światowego pokoju między ludźmi.
EN
Catholic socio-educational work covers a wide range of religious, educational and welfare activities, dating back to the ancient tradition of the early Christians. At the beginning of the twentieth century, this tradition departed from a narrowly interpreted philanthropy and developed in the direction of rational, pragmatic, deliberate and systematic actions in order to support individual advancement and to build social life based on the spirit of Christianity ('the environment of social harmony'). The article presents three concepts: the system of pre-emptive education (Fr John Bosco and the Salesian school of pedagogy), the concept of 'the social man' (Fr Aleksander Woycicki) and the pedagogy of social solidarity (Fr Henryk Szuman). Nowadays, Catholic pedagogies expand far beyond national and state borders, unifying global efforts towards World peace.
The process of the development of the adult educator profession in Poland differed from models and solutions present in other Western countries. There were mainly two reasons for this. Firstly, lack of state independence and a need for patriotic educational work for raising national awareness resulting from it. Secondly, it sought its theoretical background in pedagogy (educational work) and not in psychoanalysis. Thus, in Poland a concept of socio-cultural work, alongside with charitable work, contributed to the formation of a new profession that required a commitment to preserving national identity and became an agent of social development. At first, an activist, who can be called a freedom fighter, carried out the tasks. In the first years after 1918, when Poland regained its independence, a freedom fighter became an instructor, and then, after 1925, a professional
PL
Proces rozwoju profesji pedagoga w zakresie oświaty dorosłych w Polsce był odmienny od modeli i rozwiązań występujących w krajach Europy Zachodniej. Decydowały o tym dwa główne powody. Po pierwsze, warunki niewoli narodowej i wynikająca stąd potrzeba patriotycznej akcji oświatowej na rzecz podnoszenia świadomości narodowej. Po drugie, za podstawy naukowe tej pracy nie służyła psychoanaliza, lecz pedagogika. Stąd w Polsce powstała koncepcja edukacyjnej pracy społeczno-kulturalnej oraz filantropijnej, rozumianej jako służba na rzecz utrzymania tożsamości narodowej oraz rozwoju społecznego. Początkowo zadania te realizował pracownik społeczny, którego umownie można nazwać bojownikiem o wolność. Po 1918 r., kiedy Polska odzyskała niepodległość, bojownik o wolność przeistoczył się w instruktora, by następnie – po 1925 r. – przybrać postać profesjonalisty.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.