Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Baseny ewaporatowe cykli PZ1, PZ2 i PZ3 cechsztynu (górny perm) w Polsce – studium miąższościowe

100%

Czapowski G. , Tomaszczyk M.

|

2014

|

tom T. 10

49--64

PL

Ewaporaty (utwory chlorkowe i siarczanowe) cyklotemów PZ1, PZ2 i PZ3 cechsztynu budują blisko 72% całej sukcesji późnego permu na terenie Polski. W każdym cyklotemie sole kamienne, potasowe i lokalnie zubry są podścielone i przykryte ogniwami siarczanowymi (Tab. 1). W oparciu o dane z ponad 800 otworów wiertniczych, rozmieszczonych w 6 obszarach na obrzeżu późnopermskiego basenu w Polsce (Ryc. 1) przebadano relacje aktualnych miąższości utworów chlorkowych do podścielających i przykrywających je serii siarczanowych (Tab. 2). Relacje te zinterpretowano w kontekście warunków depozycji ewaporatów, przedstawiono 3 typy ewaporatowego basenu depozycyjnego: typ „wypełnieniowy”, typ „subsydujący” i typ „niestabilny” (Ryc. 2-4), w których rozwoju kluczową rolę odgrywają trzy czynniki: pierwotna batymetria, tempo subsydencji oraz możliwy wpływ tektoniki syn- i postsedymentacyjnej. W cyklu PZ1 (Ryc. 6) w północnej Polsce akumulacja chlorków (Na) i podścielających siarczanów (Ad) nastąpiła w stosunkowo głębokich zbiornikach o braku lub słabej subsydencji (typ „wypełnieniowy”), podobny typ depozycji przeważał na położnych ku wschodowi brzegach zbiornika cyklu PZ3 (Ryc. 9). Z kolei we wschodniej części zbiornika cyklu PZ2 taka sukcesja powstała w basenie typu „subsydującego” (Ryc. 7). Na pozostałych obszarach obrzeża zbiornika cechsztyńskiego sukcesja Ad+Na uformowała się w basenach o zmiennym tempie subsydencji (typ „niestabilny”; Ryc. 5, 7, 9), w podobnych warunkach nastąpiło osadzenie siarczanów przykrywających chlorki (Ag) w obu cyklach PZ1 i PZ2 (ryc. 6 i 8). W tym typie basenu na stosunki miąszościowe siarczanów i chlorków istotny wpływ miała zmienna subsydencja dna zbiornika, erozja osadów oraz tektonika. Ustalenie powyższych relacji, mimo ograniczeń wynikających z różnej ilości informacji, może być przydatne np. przy prognozowaniu przypuszczalnej miąższości poszczególnych wydzieleń ewaporatowych w wybranym rejonie dla przyszłego zagospodarowania (np. kawerny magazynowe czy składowiskowe). Optymalnymi dla tych celów są pokładowe sukcesje ewaporatów, powstałe w basenach typu „wypełnieniowego” i „subsydujacego”).

EN

Evaporites (chlorides and sulphates) of three cycles (PZ1, PZ2 & PZ3) constituted up to 72% of whole the Late Permian (Zechstein) succession in Poland (Czapowski, 2007). In each cyclothem the rock, potash and locally clayey salts are underlain and overlain by sulphates (tab. 1). Relations (tab. 2) of actual thickness of mentioned evaporite units (data from over 800 wells, localized in 6 areas) were analyzed on the margin of Zechstein basin (to minimalize halotectonic overprint – Fig. 1) to define a role of sedimentary conditions (3 the evaporite basin types, controlled by primary bathymetry and subsidence rate, were defined: infill, subsiding and fluctuating types – Figs 2-4) and tectonics. Accumulation chlorides (Na) and subsalt sulphates (Ad) in the relatively of deep but tectonically stable (lack or weak subsidence) basins („infill” basin type) took place during PZ1 cycle in northern Poland (Fig. 6) as well as on the more eastern basin margins of Z3 cycle (fig. 9). Such succession developed in the “subsiding” basin type, located on the eastern margin of Z2 cycle basin (Fig. 7). In other areas of the basin margins of Z1 to Z3 cycles the mentioned above Ad+Na evaporite complex as well as all occurrences of suprasalt sulphates (Ag; Z1 and Z2 cycles) have formed in the basins of “fluctuating” type (Figs 5-9), with variable bathymetry and subsidence rate (tectonic activity) and possible thickness modifications by erosion and later tectonics. Nevertheless the of different data quality (various number of wells) such calculations could help in management projects of Zechstein salts (for storage or disposal caverns construction) e.g. in prediction of evaporite units thickness in a selected area (the optimum stratifiorm evaporite successions have developed in the basins of “infill“ and “subsiding” type).

2

Przestrzenny model utworów eocenu numulitowego pomiędzy Doliną Małej Łąki a Doliną Lejową w Tatrach

80%

Tomaszczyk M. , Rubinkiewicz J. , Borecka A.

|

tom Vol. 57, nr 1

68-68

EN

The study area is located in the northern part of the Tatra Mts. The 3D geological model of the nummulitic Eocene is based on geological surface data, cross-sections as well as digital elevation model. Model contains six lithological units: nummulitic limestones, detritic limestones, dolomitic sandstones, grey conglomerates, red conglomerates and also comprise two vertical faults. Geological model allows to create solids, surfaces and various horizontal and vertical sections. Based on these it was possible to estimate spatial distribution and thickness variations of modeling units and verify position of geological contacts. An analysis of the model defined fault’s displacement parameters and confirmed synsedimentary origin of faults.

3

Baza danych oraz szczegółowy model geologiczny 3D dla podziemnego składowania CO2 w rejonie Bełchatowa na przykładzie struktury Budziszewic

80%

Chełmiński J. , Nowacki Ł. , Papiernik B. , Tomaszczyk M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

tom nr 439 (1)

53--58

PL

Rozpoznanie formacji i struktur do bezpiecznego geologicznego składowania CO2 wraz z programem ich monitorowania wymagała budowy bazy danych oraz stworzenia modeli struktur geologicznych będących potencjalnymi zbiornikami CO2. Archiwalne i zinterpretowane dane zapisano w bazie danych odpowiadającej wymaganiom oprogramowania tworzącego modele przestrzenne 3D. Zgromadzone dane pozwoliły na konstrukcję statycznych, przestrzennych modeli 3D, składających się z: – modelu strukturalnego – powstał on na podstawie interpretacji dziewięciu czasowych profili sejsmicznych; zbudowano pięć horyzontów odpowiadających stropom toarku, pliensbachu, synemuru, kajpru oraz wapienia muszlowego oraz stworzono powierzchnie czterech uskoków zlokalizowanych w południowej części obszaru; do budowy horyzontów oraz uskoków zastosowano algorytm interpolujący DSI; – modelu stratygraficznego – obejmuje on pięć sekwencji stratygraficznych: górny toark, dolny toark, pliensbach, hetang–synemur i retyk, podzielonych na zmienną liczbę proporcjonalnych warstw; – modelu litologicznego – opracowano go na podstawie krzywych litologicznych z otworów wiertniczych Budziszewice IG 1, Buków 1 oraz Zaosie 2; do jego opracowania wykorzystano sekwencyjny algorytm stochastyczny Sequential Indicator Simulation; – przestrzennego modelu dystrybucji parametrów złożowych – do opracowania modelu zailenia (VSH) i porowatości efektywnej (Pe) wykorzystano stochastyczną warunkowaną (Conditional) technikę estymacji – Sequential Gaussian Simulation i jej modyfikacje Gaussian Random Function Simulation, dostosowane do szybkiego obliczania dużych modeli 3D. Wypracowana przez zespół metodyka konstruowania statycznych modeli przestrzennych 3D wiąże prace informatyczne z umiejętnością posługiwania się oprogramowaniem umożliwiającym modelowanie przestrzenne 3D. Doświadczenia zebrane podczas prac nad systemem informatycznym oraz przy budowie przestrzennego modelu 3D struktury Budziszewic pozwolą na znacznie sprawniejsze wyznaczanie kolejnych obszarów geologicznych, potencjalnie nadających się do składowania CO2.

EN

Selection of geological formations and structures for safe underground storage of CO2 as well as development of a site monitoring program required construction of a database and creation of a model of geological structures that are potential reservoirs of CO2. Archive and newly interpreted data were input into a database suitable for the requirements of the 3D modelling software. The database resources allowed a construction of static, 3D models composed of the following: – structural model – created based on nine seismic sections in time domain; five horizons, corresponding with tops of Toarcian, Pliensbachian, Sinemurian, Keuper and Muschelkalk were built as well as surfaces of four faults located in the southern part of the region. The horizons and faults were constructed by applying the DSI algorithm; – stratigraphic model – contains five stratigraphic sequences: upper Toarcian, lower Toarcian, Pliensbachian, Hettangian–Sinemurian, Rhaetian – divided into a variable number of proportional layers; – litological model – created based on litological curves in the Budziszewice IG 1, Buków 1 and Zaosie 2 boreholes; sequentional stochastic algorythm called “Sequential Indicator Stimulation” has been used to construct it; – 3D model of reservoir parameters distribution - stochastic conditional estimation technique “Sequential Gaussian Simulation” and its modification “Gaussian Random Function Simulation”, adapted to fast calculation of large 3D models, were applied for the development of the volume of shale model (VSH) and effective porosity (Pe) model. Methodology of the construction of static 3D models developed by the team connects digital computation tasks with the knowledge of usage of the 3D modelling software. Experience gained during the work upon the informatics system and construction of the 3D model of the Budziszewice structure will greatly aid further potential CO2 storage site selection and appraisal.

4

Metodyka modelowania przestrzennego budowy geologicznej osadowych złóż pokładowych na przykładzie cechsztynskiego złoża soli kamiennej Mechelinki nad Zatoką Pucką1

80%

Czapowski G. , Chełmiński J. , Tomaszczyk M. , Tomassi-Morawiec H.

Przegląd Geologiczny

|

2007

|

tom Vol. 55, nr 8

681-689

EN

Construction of a data base structure and resulted 3D structure images of sedimentary stratiform deposits was exemplified in a case of rock salt deposit at the Puck Bay (northern Poland). Analysis of 3D models of deposit structure (lithological and facies ones) and distribution models of selected chemical (resource) parameters evidenced a high correlation between the distinguished salt facies types and resource features. The imaged facies and chemical patterns indicated that the middle and western parts of the deposit are the most prospective for future management for both underground salt exploitation and cavern solution (gas/oil storage). Another area for future prospecting and management is located towards NW and NNW from the actual salt deposit area. The presented methodology could be applied to other sedimentary deposits, e.g. raw minerals and lignites, simplifying the resource calculation and projecting their proper and economic management.

5

Zintegrowany System Informacji Przestrzennej o Środowisku (SIPoŚ)

70%

Nowacki Ł. , Chełmiński J. , Kocyła J. , Szynkaruk E. , Tomaszczyk M.

|

tom Vol. 57, nr 2

158-158

EN

The main aim of the Environmental Spatial Information System (ESIS) project was to design a methodology for creation of a detailed Digital 3D Model of geological structure, comprising infrastructure data, land use and environmental information and usable for local administration units of the county (poviat) and commune level. The 3D geological model shows geology down to 30 m below ground level, that is in zone important for land use planning due to the impact of the existing and future surface infrastructure. Integrated Environmental Spatial Information System has been designed to facilitate decision-making processes, assessing resources of common mineral deposits, monitoring natural resources and geohazards predictions.