Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Personalistyczna tożsamość społeczności państwowej

100%

Szulist J.

Studia Elbląskie

|

2013

|

tom 14

385-400

EN

The central position of the person in the community life determines the personalist character of the society. Therefore, one cannot account for the specificity of the life within a society ignoring the holistic understanding of the human being. Among all the human communities mentioned by the Catechism of the Catholic Church it is the political community which places the individual human person in the centre of it. The objective of this paper is to present the relationship between preserving the indelible integrity of the human dignity and the efficiency of the successful fulfilment of the tasks which the political community is up to. The article is divided into three chapters. The first one deals with scriptural references relevant to the topic of the political community which the authors of the Catechism quote. The second chapter outlines the key elements of the Catechism’s concept of the political community. The final chapter characterises the Christian democracy as such a political regime that provides the best protection of the dignity of the human person as well as the human rights. The teaching of the Catechism of the Catholic Church serves as a kind of a reminder that to prefer the care for the good of a person in the framework of the political community means to build the Kingdom of God. The man who remains faithful to the divine precepts transforms the world into a more humane one.

2

Dobra materialne w służbie człowiekowi – teologiczna interpretacja funkcji gospodarczej rodziny

100%

Szulist J.

Studia Warmińskie

|

2011

|

nr 48

197-210

EN

Exercising the economic function of the family manifests itself in making use of material goods in such a way that they serve the best possible way the permanent effort of an individual to self-improve. Hence, the material goods are by nature subjugated to the good of a person. Any distortion of this relationship (or hierarchy) results from the domination of subjectivism and the consumerist tendencies. Then, one can observe the development of ego societies or communities based exclusively on the material aspect. The personalist concept of the common good in relation to the family and the society allows to create the proper hierarchy of values which is put into practice when making use of the material goods for the benefit of a human being. Subsequently, the property of family enables the development of its members in the direction of the fuller humanity. The contemporary social systems demand the introduction of, so-called, family pay which determines the minimum to achieve an acceptable standard of life. Other similar initiatives are the common use of spiritual goods within a society or creating the favourable conditions for the responsible parenthood. The fulfilment of these postulates depends on the access of a family to an appropriate set of material goods.

3

Skrajny indywidualizm jako źródło dysfunkcji wspólnotowych w nauczaniu papieża Franciszka

100%

Szulist J.

Studia Theologica Varsaviensia

|

2022

|

tom 60

|

nr 2

PL

Papież Franciszek odnosi się w swoim nauczaniu do sytuacji współczesnego człowieka, który jest przedmiotem oddziaływania przeróżnych trendów kulturowych, ekonomicznych czy spo-łecznych. Sytuacja jednostki jest współcześnie determinowana przez skrajny indywidualizm, będący przedmiotem analiz niniejszego artykułu. Koncentrowanie się tylko i wyłącznie na so-bie podważa istnienie więzi wspólnotowej, sprzyja również narzędziowemu interpretowaniu sytuacji drugiego człowieka. Skrajny indywidualizm stwarza także korzystne uwarunkowania dla utopii odrealniających rzeczywistość. Skutkami ulegania skrajnemu indywidualizmowi są acedia i pesymizm w działalności duszpasterskiej Kościoła oraz konsumpcjonizm w aspekcie stosunków społecznych. Skrajny indywidualizm skłania do materializmu, a także przyczynia się do pogarszania kwestii ekologicznej. Bazę źródłową tekstu stanowi nauczanie papieża Fran-ciszka. W artykule wykorzystano metodę analityczno-syntetyczną.

4

Na drogach prawdy. Naukowy a teologiczny charakter poznania

100%

Szulist J.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2010

|

nr 46

162-168

PL

Recenzja książki: Filip Krauze, Jedna prawda dwie księgi. Nauki przyrodnicze a teologia w Ośrodku Badań Interdyscyplinarnych Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, WAM, Kraków 2008.

5

Początek transformacji ustrojowej w Polsce na łamach polskiego wydania „L’Osservatore Romano”

100%

Szulist J.

Studia Gdańskie

|

2019

|

nr 45

263-281

PL

Procesy społeczne zainicjowane w 1989 roku w Europie Wschodniej – również w Polsce, skąd pochodził Jan Paweł II – znalazły odzwierciedlenie na łamach wydania polskiego „L’Osservatore Romano”. W czasopiśmie watykańskim znajdują się przemówienia, opisy spotkań, komentarze do wydarzeń w ojczyźnie Papieża z perspektywy Stolicy Apostolskiej. Zasadniczym przesłaniem wypowiedzi papieskich było umocnienie nadziei, stanowiącej silę napędową przemian. Możność realnego wpływu obywateli na gospodarkę i politykę podnosi poziom odpowiedzialności za państwo, skoncentrowane wokół urzeczywistniania dobra wspólnego. Kościół, dla którego kryterium działania jest zachowanie zasady personalizmu, czyni z człowieka przedmiot nadzwyczajnej troski w perspektywie przyrodzonej i w wieczności. Prezentowane w niniejszym artykule wydarzenia pogrupowano w trzech kategoriach: wypowiedzi papieskie skierowane do rodaków, spotkania z politykami oraz wznowienie stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Na skutek transformacji ustrojowej Polska stała się równoprawnym partnerem w kontekście przemianach zachodzących w skali światowej.

EN

Social processes initiated in Eastern Europe in 1989 – including Poland, the birthplace of John Paul II – were reflected in the Polish edition of L’Osservatore Romano. The Vatican journal contains speeches, reports from meetings, and commentaries on events in the Pope’s homeland from the perspective of the Holy See. The fundamental message of the Papal statements was the strengthening of hope, which was the driving force behind these transformations. The possibility that citizens could have real influence on the economy and politics increases the level of responsibility for the state, concentrated on realization of the common good. The Church makes the human being the object of particular care in a natural and eternal perspective, as its criterion of action is to preserve the principle of personalism. The events presented in this article have been grouped into three categories: statements addressed by Pope John Paul II to his compatriots, meetings with politicians and the resumption of diplomatic relations with the Holy See. As a result of the political transformation, Poland became an equal partner in global changes.

6

Civic Profile of the State Community in the Teaching of Joseph Ratzinger/Benedict XVI

100%

Szulist J.

Collectanea Theologica

|

2023

|

tom 93

|

nr 4

129-148

EN

The object of analysis in the article is the civic profile of the state community, positively assessed in the teaching of Joseph Ratzinger/Benedict XVI. Civil society, with its many advantages, has its dangers which, with the reductionist style of modern reflection, serve to individualise references, which was strongly emphasised in modernity. It is impossible to ignore the issue of the natural order recognised by human reason (dating back to antiquity), which is crucial for every humanisation process. Joseph Ratzinger/Benedict is aware of the risk of over-interpreting the status of a person as an individual in society. A proper sense of citizenship in the state is shaped by the principles of subsidiarity and solidarity, inherent in personalism. Awareness of one’s own rights while being responsible for one’s neighbour is shaped in the family. Democratic systems, on the other hand, serve to promote freedom and equality in the world, essentially expressing the ethos of the citizen. The source material of the study is the teaching of Joseph Ratzinger/Benedict XVI.

PL

Przedmiotem analiz w artykule jest obywatelski profil społeczności państwowej zaprezentowany w nauczaniu Josepha Ratzingera/Benedykta XVI. Społeczeństwo obywatelskie przy wielu swoich zaletach, nie jest wolne od niebezpieczeństw, które przy zastosowaniu redukcjonistycznego stylu współczesnej refleksji służą indywidualizacji odniesień, co było m.in. silnie eksponowane w czasach nowożytnych. Nie sposób pominąć kwestii porządku naturalnego poznawanego ludzkim rozum (sięgającego początkami starożytności), co posiada kluczowe znaczenie w wszelkich procesie humanizacji. Joseph Ratzinger/Benedykt jest świadom ryzyka nadinterpretacji statusu jednostki jako indywiduum w społeczeństwie. Właściwe poczucie obywatelskości w państwie jest kształtowane na gruncie zasad pomocniczości i solidarności, nieodłącznie związanych z personalizmem. Świadomość własnych praw przy odpowiedzialności za bliźniego jest kształtowana w rodzinie. Z kolei systemy demokratyczne służą promowaniu w świecie wolności i równości, wyrażających w istocie etos obywatela. Materiałem źródłowym opracowania jest nauczanie Josepha Ratzingera/Benedykta XVI.

7

Recepcja Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym w encyklikach społecznych bł. Jana Pawła II

100%

Szulist J.

Studia Gdańskie

|

2012

|

nr 30

99-116

PL

Dokumenty Soboru Watykańskiego II inspirują Kościół do działania. Założeniem Ojców Soborowych była bowiem aktualizacja Orędzia Zbawczego, zachowanego i głoszonego przez Kościół. Bł. Jan Paweł II kontynuuje owo dzieło aktualizacji, odnosząc się w swoich wypowiedziach m.in. do Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”. Analiza i próba porównania wykładni konstytucji duszpasterskiej oraz nauczania społecznego Papieża Polaka pozwalają wyróżnić trzy grupy tematyczne, stanowiące wspólny obszar refleksji Ojców Soborowych i wspomnianego hierarchy, a mianowicie: uwarunkowania polityczne, rozwój oraz pracę. Uwarunkowania wspólnot politycznych dotyczą zgłaszania przez elity rządzące postulatów, które w centrum państwa sytuują osobę i obierają prawa człowieka za fundament ustroju. Zjawisko rozwoju dotyczy prób czynienia świata bardziej ludzkim. Stosując terminologię właściwą nauczaniu społecznemu Kościoła, należy stwierdzić, że rozwój wyraża się w kształtowaniu pierwszeństwa „być” przed „mieć”. Bł. Jan Paweł II uwzględnił w swoich naukach koncepcję integralnego rozwoju. Odniósł ją nie tylko do człowieka, ale również do stosunków pomiędzy państwami. Zagadnienie pracy oznacza uczestnictwo w dalszym procesie stwarzania. Chrześcijański etos pracy przyjmuje konkretną postać w zachowaniu podmiotowości robotników, w odniesieniu do których powinno być zagwarantowane przestrzeganie katalogu praw ludzi pracy. Właściwa organizacja produkcji, czyli miejsca, w którym robotnik jako osoba urzeczywistnia się poprzez akty, przyjmuje za nienaruszalny priorytet pierwszeństwo człowieka przed sferą metod i środków z dziedziny techniki.

EN

The documents of the Second Vatican Council stimulate the Church to act as one of the propositions discussed by the Council Fathers was the renewal of the salvific message which is preserved and proclaimed by the Church. This research is an attempt to demonstrate to what extent Blessed Pope John Paul II was drawing from and reinterpreting the conciliar legacy, especially the Pastoral Constitution Gaudium et spes. The common points of the magisterium of this particular document and the social teaching of the Polish Pope can be grouped into three topic areas which were of a great interest to both the Council Fathers and the Pontiff. These are: political conditions, development and labour. The question of the political circumstances of particular political societies concern such policy schemes of ruling elites which put the human person in the centre of the state affairs and choose human rights as the fundamental principle of the system of government. The phenomenon of the development refers to the efforts to make this world a better place to live. Blessed Pope John Paul II took the concept of the complex human progress into account in his teaching. This concept was applied not only on the level of an individual person but also international relations. The idea of labour implies partaking in the continuous process of the creation. The Christian labour ethics gains its characteristic features when it stresses that workers are subjects. Consequently, respecting their employees’ rights ought to be guaranteed. Production is a field where a worker fulfils his or her function by certain acts; in this case it is the labour. Therefore, a just and a well-organised production system would always take the person of the worker as an absolute priority in respect to such elements as the productivity or the applied technology.

8

Dialog wyznacznikiem relacji we wspólnocie politycznej w kontekście nauczania papieża Franciszka

100%

Szulist J.

Studia Gdańskie

|

2014

|

nr 35

111-123

PL

Przedmiotem niniejszej publikacji jest określenie znaczenia, jakie posiada dialog w ramach wspólnot politycznych. Ewangelizowanie stanowi obowiązek uczniów Chrystusa, którzy w ten sposób wchodzą w dialog ze światem, przepełniając doczesność wartościami transcendentnymi. Dialogiczna relacja chrześcijanina ze światem jest przedmiotem analiz teologii a także nauk społecznych. Dialogiczność struktur politycznych, ukształtowanych na fundamencie uwarunkowań osobowych, realizuje się nade wszystko w miłości społecznej. Obywatele inwestują w pewnym stopniu swoje zdolności i dobra na poczet wspólnoty. Artykuł jest podzielony na dwie części. Pierwsza z nich zawiera charakterystykę wartości dialogu w realiach społecznych. Przekaz informacji, mający na celu wypracowanie wspólnych rozwiązań, jest uwarunkowany zarówno nauką Chrystusową, jak też powstałą na jej kanwie teologią sytuowaną w ramach rzeczywistości społecznej. Główny temat części drugiej stanowi zagadnienie dialogiczności wspólnot politycznych, wynikającej z dobra wspólnego i miłości społecznej realizowanej w państwie.

XX

This paper analyses the importance of dialogue within political communities. The effort of evangelisation is a duty of all Christ’s followers and a mean to enter into a dialogue with the world by supplementing the domain of the mundane with transcendental values. The dialogic character of the relationship between Christian individuals and the world is one of the key foci of both Theology and the Social Science. The dialogic nature of the political structures whose basis are the interpersonal relationships is manifested above all in the social charity. Individuals make a kind of investment of their personal abilities and goods for the sake of their community. The article is divided into two chapters. The first one accounts for the importance of the dialogue in the social context. Participation in the process of sharing information and knowledge in order to reach an agreement for the sake of the communal benefit is a practical consequence of Christ’s message and the social theological thought it inspires. The latter chapter deals with the dialogic character of political communities as a consequence of pursuing the common good and the social charity.

9

Źródła solidarności na przykładzie Orędzia na Światowy Dzień Pokoju 2014 papieża Franciszka

100%

Szulist J.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2014

|

nr 21

283-296

PL

Przedmiotem analiz zawartych w niniejszym artykule jest interpretacja genezy solidarności z perspektywy papieskiego nauczania zaprezentowanego w Orędziu na Światowy Dzień Pokoju 2014. Zasada solidarności w ujęciu Franciszka nawiązuje do dobra wspólnego. Ważnym zagadnieniem omawianego orędzia jest bowiem kwestia wspólnego działania na poczet dobra wspólnoty, a ściślej fakt, iż z tegoż działania nikt nie może być wyłączony. Wskazuje się na dwa elementy składowe fundamentu solidarności. Pierwszym z tychże elementów jest aktywność ludzka realizowana w ścisłym nawiązaniu do norm moralnych. Drugi element fundamentu solidarności stanowi pokój Chrystusowy. Jezus jest Pokojem. Chrześcijanie mają obowiązek głosić Chrystusa w słowie i czynie, co jest równoznaczne z budowaniem w świecie ładu Bożego. Publikacja jest podzielona na dwie części. Tematyka pierwszego rozdziału oscyluje wokół koncepcji solidarności w kontekście dobra wspólnego, stanowiącej nawiązanie do zagadnień zawartych w Sollicitudo rei socialis. Natomiast część druga jest poświęcona źródłom koncepcji solidarności autorstwa papieża Franciszka, a więc moralnie uporządkowanej aktywności ludzkiej oraz zagadnieniu pokoju Chrystusowego.

EN

The paper discusses the foundation principles of solidarity set out in the papal teaching presented in the Message for the World Day of Peace 2014. Francis’ view on the notion of solidarity derives from the concept of common good. The key point of the papal discourse is the problem of the communal effort for the good of the entire community where it is strongly emphasized that no-one ought to be excluded from this task. There are two constituting elements of the principle of solidarity. The first one is the human activity which respects the moral norms. The latter, is the peace of Christ. Jesus is the Peace. Christians are called to proclaim Christ by their words and actions which corresponds to the call of building the God’s order in the world. The paper is divided into two parts. The first one accounts for the notion of solidarity in the context of the common good and relates to the teaching presented in Sollicitudo rei socialis. The latter part, on the other hand, focuses on Pope Francis’ ideas on the origins of the concept of solidarity that is the morally human activity, and the peace brought by Christ.

10

Wiara chrześcijańska wobec ideologii nazizmu w oparciu o list pasterski niemieckiego Episkopatu z 20 sierpnia 1935 roku

100%

Szulist J.

Studia Pelplińskie

|

2021

|

tom 55

303-315

EN

In their letter of August 20, 1935, the German bishops pointed to faith as a foundation in the struggle against Nazism to restore justice in the world. The message of the Three Divine Persons to whom man is referred in acts of faith forms a premise for defending personal dignity, retaining an invariable moral order, and persisting in hope in the face of Nazi injustice. An attitude of faith implies the willingness to defend the rights of every citizen in collaboration with the institutions of the state and the Church. Attacks against the lives of individuals and social groups question the Divine order that is a prerequisite for integral social development. Therefore, the violence used by the Nazis cannot undermine or relativize the guidance of the Gospel, whereas staying true to the revealed knowledge fosters the development of a new order that is free from violence. Social change is inextricably linked to the process of education, which focuses on the transfer of specific values and on collaboration within the educational environment.

PL

Biskupi niemieccy w liście z 20 sierpnia 1935 roku wskazują na wiarę jako na fundament w walce z nazizmem w przywracaniu sprawiedliwości w świecie. Posłanie Trzech Osób Boskich, do których człowiek odnosi się w ramach aktów wiary, stanowi przesłankę ku obronie godności osobowej, zachowania niezmiennego porządku moralnego oraz do trwania w nadziei w obliczu niesprawiedliwości nazistowskiej. Konsekwencją postawy wiary jest obrona praw każdego obywatela przy współpracy instytucji państwa z Kościołem. Ataki na życie jednostek oraz grup społecznych stanowią zakwestionowanie porządku Bożego, warunkującego integralny rozwój społeczny. Przemoc stosowana przez nazistów nie może podważać czy relatywizować wskazań ewangelicznych. Niezłomne trwanie przy nauce objawionej uskutecznia kształtowanie nowego porządku, wolnego od przemocy. Przemiany społeczne są nieodłącznie związane z procesem wychowania, zasadzającym się na przekazywaniu określonych wartości, jak też na współpracy w ramach środowiska wychowawczego.

11

Ks. Jarosław Babiński, Teologia życia. Próba reinterpretacji dorobku ks. Franciszka Sawickiego, Wydawnictwo Bernardinum - Pelplin 2013, ss. 468

100%

Szulist J.

Studia Elbląskie

|

2014

|

tom 15

457-459

12

Kościół a społeczeństwo po pandemii

100%

Szulist J.

Studia Pelplińskie

|

2023

|

tom 57

329-348

EN

The article presents a picture of the society after the Covid-19 pandemic as outlined in the Church’s teaching, above all: in papal documents and the Polish Bishops’ Conference. The emergence of mass cases of the coronavirus triggered a reaction on the part of state institutions and church hierarchies to protect the health of citizens and to defi ne the conditions for fulfilling family, professional and other tasks in the face of the epidemic threat. The reactions of social institutions to the pandemic were also intensifi ed by the impact of trends negatively affecting religiosity. Hence, in shaping a post-pandemic society, individuals and groups must first be empowered. Then there is the need to use contemporary media solutions in building solidarity bonds, bearing in mind the risk of absolutisation of the contemporary social media. Finally, it is the task of the Church to modify the forms of presence in the social structures conducive to the effective putting into practice the propositions of the Christian humanism.

PL

Artykuł prezentuje wizję społeczeństwa po pandemii Covid-19 nakreśloną w nauczaniu Kościoła, nade wszystko: w dokumentach papieskich oraz Konferencji Episkopatu Polski. Pojawienie się masowych zachorować na koronawirusa wywołała reakcję ze strony instytucji państwa oraz hierarchów kościelnych, mające na celu ochronę zdrowia obywateli a także określenie warunków realizacji zadań rodzinnych, zawodowych i in. w obliczu zagrożenia epidemicznego. Reakcje instytucji społecznych na pandemii nasiliło również oddziaływanie trendów negatywnie wpływających na religijność. Stąd też w kształtowaniu społeczeństwa popandemicznego należy w pierwszej kolejności upodmiotowić jednostki i grupy. Następnie istnieje konieczność wykorzystania współczesnych rozwiązań medialnych w budowaniu solidarnych więzi, mając na uwadze ryzyko absolutyzacji współczesnych środków społecznego przekazu. Zadaniem Kościoła jest wreszcie zmodyfikowania form obecności w strukturach społecznych, sprzyjających skutecznemu realizowaniu postulatów humanizmu chrześcijańskiego.

13

Teologia dramatyczna jako sposób interpretacji wiary na przykładzie nauczania Benedykta XVI

100%

Szulist J.

Studia Gdańskie

|

2013

|

nr 32

155-172

PL

Człowiek w naturalny sposób wchodzi w relacje z Bogiem, czego wyrazem jest stan i akty wiary. Odniesienie do Stwórcy stanowi źródło nadziei, iż element miłości będzie czynnikiem dominującym w relacji do Niego. Przedmiotem niniejszego artykułu jest interpretacja fenomenu wiary w nauczaniu Benedykta XVI przy zastosowaniu metody dramatycznej wypracowanej w szkole innsbruckiej. W pierwszej części artykułu zaprezentowano metodę dramatyczną jak też dramaturgię zbawczą, w której za Raymundem Schwagerem wyodrębnia się pięć aktów. W drugiej dokonano dramatycznej analizy nauczania Benedykta XVI w kwestii wiary. W nauce Papieża można wskazać na następujące zjawiska współczesne związane z wiarą: geneza kwestionowania wiary, proces powrotu do Boga oraz docelowa wizja zjednoczenia z Bogiem na fundamencie wiary. W artykule wykorzystano literaturę obejmującą publikacje teologów innsbruckich, jak też wypowiedzi papieskie. W oparciu o krytyczną analizę dostępnych tekstów sformułowano wnioski.

EN

Faith is both an act and a state of a human. God bestows the faith on people as a gift which, in itself, contains a commitment. The duties resulting from having this gift of faith are not only about passing it to one’s brethren but also about perseverance in it and preserving it despite various adverse circumstances. Moreover, faith is also the sort of relationship which we are able to shape. It is also very unique as it refers to God. A believer not only takes for granted the fact of God’s existence but above all he or she recognises it is possible to communicate with the Absolute that represents the supreme form of being. Despite the certitude of the act of faith there may be some inclinations lingering within a believer, or even some acts, which lead to the rejection of God’s existence and cause him or her to exclude the transcendent from one’s life. Dramatic theology allows not only to account for the reason behind Christ redemptive work but it is also helpful in describing the background of pathologies in faith. Application of the dramatic method in the analysis of the phenomenon of faith proves that the human existence has many aspects to it. However, it must be stressed that the variety of forms in which people express their inner being should be somehow related to the realm of the unchanging truths, values and imperatives. They can all be found in their perfect form in God. Therefore, such faith that includes the relationship with God provides men and women with the stability and the meaningfulness of their lives.

14

Rola związków zawodowych w kształtowaniu świadomości solidarności społecznej obywateli

100%

Szulist J.

Studia Pelplińskie

|

2018

|

tom 52

369-382

EN

According to the Social Doctrine of the Church the employees have a right to associate in trade unions in order to defend their interests. The activity of the trade unions increases the social solidarity awareness which manifests itself in the communal interactions, the relationship between the capital and the labour as well as the state engagement in the welfare policies. This solidarity is put into practice among the members of the trade unions. First of all, they promote the subjective concept of labour. They also organise strikes. Finally they educate people about the dignity of work. This article makes references to selected documents of the Social Doctrine of the Church, starting with the magisterium of Pope Leo XIII.

PL

W nauczaniu społecznym Kościoła jest przywołane prawo do związków zawodowych, których misję stanowi obrona praw ludzi pracy. Zaangażowanie organizacji związkowych prowadzi do podnoszenia świadomości solidarności w ramach współzależności wspólnotowych, odniesienia pracy do kapitału oraz stosunku państwa do szeroko rozumianej sfery socjalnej. Postulowana solidarność przybiera w działalności związkowej konkretne kształty. Pierwszym działaniem jest promowanie podmiotowego aspektu pracy. Drugą forma aktywności jest organizowanie strajków. Trzecim i ostatnim działaniem jest inicjowanie procesu wychowawczego, podkreślającego godziwość pracy. W artykule wykorzystano elementy nauczania społecznego Kościoła, począwszy od dokumentów Leona XIII.

15

Otwartość na dar życia – teologiczna interpretacja funkcji prokreacyjnej rodziny w nauczaniu Jana Pawła II

100%

Szulist J.

Studia Elbląskie

|

2011

|

tom 12

265-274

EN

The social life is dependant on the procreative role of the family. The size and the characteristics of a population have got a vital impact on how a society functions. In that sense the family is the basis of social life. The papal social teaching draws attention to this fact. A more complex understanding of the procreative role is possible in the context of theology. In this particular perspective one can see the fundamental perils for the process of passing on life. They are manifested in acts of breaking the communion with God. The negative tendencies in the area of procreation, in both anthropological and social aspect, can be overcome when the parents gain the awareness of how much they have been given by God. They have received life and they participate in the process of continuous creation of the world. God’s gifts carry certain obligations – some tasks to be fulfilled. In the case of the procreative role these obligations are: respecting the God’s commandments and taking up the mission of educators. The latter one follows the call to making a new human person come into being

16

Społeczny aspekt płci z perspektywy nauczania społecznego Kościoła

100%

Szulist J.

Studia Warmińskie

|

2013

|

nr 50

139-154

PL

Jednym z fundamentalnych wymiarów ludzkiej egzystencji, mającym doniosły i niezbywalny wpływ na charakter bycia osoby, jest sfera płciowości. Człowiek jednak egzystuje nie sam, tylko w ramach wspólnoty. Społeczne znaczenie płci dotyczy trzech kwestii szczegółowych, takich jak: moralny aspekt przyrostu naturalnego, role społeczne i polityczne oraz kultura. Ludzka płciowość umożliwia przyrost naturalny, który musi uwzględniać zasady moralności chrześcijańskiej. Płeć definiuje sposób wykonywania ról społecznych i politycznych, właściwych mężczyznom oraz kobietom. Dzisiejsze wspólnoty stoją przed wyzwaniem walki z wszelkimi formami dyskryminacji społecznej i politycznej, których przedmiot stanowi płeć. Ponadto kultura powinna sprzyjać nie tylko zachowaniu naturalnego charakteru ludzkiej płciowości, ale także chronić rodzinę jako najwłaściwsze miejsce realizacji macierzyństwa i ojcostwa.

EN

Every society is comprised of individuals; therefore, human sexuality as one of the fundamental characteristics of an individual has its implications in the life of a wider community. They may be divided into three groups: firstly, the moral aspect of the population growth, secondly, the social and political roles and thirdly the culture. The population growth is enabled thanks to human sexuality; nevertheless, it has to take into account the principles of Christian morality. One's sex determines the way one fulfils ones' social and political role as a man or a woman. Contemporary societies struggle with various forms of socio-political discrimination based on one’s sex. Finally, it is a major task for the culture to preserve the natural character of human sexuality as well as to protect families as the optimal environment to fulfil one’s paternal or maternal calling.

DE

Das Geschlecht drückt eine grundsätzliche Dimension der menschlichen Existenz aus. Es ist von der großer Bedeutung. Der Mensch lebt nicht allein. Er existiert im Rahmen einer Gesellschaft. Die gesellschaftliche Bedeutung des Geschlechtes betrifft drei konkrete Themen: den Moralaspekt des Geburtenüberschusses, die politischen und sozialen Rollen und die Kultur. Der Geburtenüberschuss ist aufgrund des Geschlechtes möglich. Man muss aber hier die Regel der Moral berücksichtigen. Das Geschlecht definiert dann die Art und Weise der Verwirklichung der sozialen und politischen Rollen. Die Gesellschaft muss aber heute die verschiedenen Formen der Diskriminierung im Bezug auf das Geschlecht bekämpfen. Zum letzen: die gegenwärtige Kultur muss dem naturellen Charakter des Geschlechtes dienen. Man postuliert auch die Sorge um die Familie als um den besten Ort für die Mutterschaft und Vaterschaft.

17

Niepodległość warunkiem pokoju

100%

Szulist J.

Studia Pelplińskie

|

2019

|

tom 53

485-500

EN

Peace is conditioned by independence. This affirmation has its origin in Church’s teaching. The independence of states is based on the subjective nature of nations and ultimately on the right to freedom enjoyed by all citizens. The development of political communities which is built upon the subjectivity their members can be achieved when the normative moral order is observed, most importantly the personal responsibility. The independence of nations fosters the international peace, especially taking into account the two state constituting factors: nation and power. The first one, namely the nation, shapes the spiritual element of the state. In order to promote the peace in the world, we must respect the national rights that include the right to recognition, sovereignty, autonomy, national culture and language as well as the integrated growth. The latter one, the power, is a necessary condition for the political communities to function and strive towards the common good. The political power which observes the normative moral order gives incentives and support for the citizens to progress and to introduce the principle of solidarity on the global scale. Therefore, it can be concluded that the national independence stimulates the peace on the national as well as the international level.

PL

Niepodległość jest warunkiem pokoju. Owa zasada ma swoje źródło w dokumentach nauczania społecznego Kościoła. Niepodległość poszczególnych państw jest ukonstytuowana na podmiotowości narodów, a ostatecznie – na prawie do wolności poszczególnych obywateli. Rozwój wspólnot politycznych, oparty na podmiotowości obywateli, jest możliwy przy zachowaniu obiektywnego porządku moralnego, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności. Niepodległość warunkuje pokój w świecie, szczególnie w zakresie dwóch elementów składowych państwa: narodu i władzy. Naród w zasadniczym stopniu określa pierwiastek duchowy państwa. Zagwarantowanie pokoju w świecie jest nieodzownie związane z respektowaniem praw narodu, pośród których wymienia się następujące: prawo do istnienia narodu, prawo do samostanowienia i niepodległości, prawo do własnej kultury i języka oraz prawo do integralnego rozwoju. Drugim z elementów składowych niepodległych państw – wpływających na pokój – jest władza. W nauczaniu społecznym Kościoła wskazuje się na nieodzowność władzy w funkcjonowaniu wspólnot, skoncentrowanych na urzeczywistnianiu zasady dobra wspólnego. Władza, aprobująca obiektywny porządek moralny, inicjuje i zachęca obywateli do rozwoju, by na coraz większą skalę była urzeczywistniana solidarność w świecie. Niepodległość państw stymuluje więc pokój zarówno w wymiarze pojedynczych państw, jak też w ramach stosunków globalnych.

18

Aktywizm polityczny naczelnym postulatem społecznego nauczania Kościoła

100%

Szulist J.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2014

|

tom 5

|

nr 4

019-034

PL

Chrześcijanin jest zobowiązany do działania w świecie. Głoszenie Ewangelii, postępowanie według nauki Bożej i wreszcie urzeczywistnianie postulatów miłości stanowią nie tylko motywatory, ale nade wszystko określają sposób obecności człowieka wierzącego w świecie. Aktywizm polityczny w cywilizacji jest warunkowany nauką Kościoła, co znajduje potwierdzenie w dokumentach Soboru Watykańskiego II, jak też w nauczaniu chociażby św. Jana Pawła II. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zarysowano naturalną dynamikę jednostki w społeczeństwie. W drugiej części natomiast przedstawiono sposób zaangażowania się urzeczywistnianie dobra wspólnego w społeczności państwowej. Szczególną rolę w owym misjonowaniu rzeczywistości ziemskiej odgrywają wierni świeccy. Aktywność chrześcijan w życiu politycznym oznacza pomnażanie talentów natury przyrodzonej i nadprzyrodzonej. Jest to wypełnianie misji zleconej przez Jezusa apostołom. Wyznacznikiem działalności człowieka jest miłość, która oznacza bezinteresowne działanie na poczet dobra. Z miłości biorą początek pozostałe zasady życia społecznego, takie jak: solidarność, sprawiedliwość, pomocniczość itd. W każdym z pryncypiów życia społecznego nadrzędnym celem jest człowiek w naturalny sposób otwarty na Boga.

EN

Every Christian is called to be active in this world. Spreading the Good News, living according to the divine moral law and practicing the virtue of charity do not serve just as paradigm but they define the way every individual believer is present in today’s world community. The political activity of the faithful is mandated by the Church’s Social Teaching and this can be seen in the documents of the Second Vatican Council and in the magisterium of Pope St. John Paul II. This paper consists of two part. The first one presents the way an individual is present in a society. The latter analyses how this involvement influences the development of the common good within the social community. It is mostly the task of the laity to transform the this world and their activity could be perceived as a kind of a missionary work. The Christian political activity means also that one is to multiply his or her talents, both the natural and the supernatural. By doing so they fulfil the call to mission which Jesus pronounces in the Gospels. The most important moral indicator of the human acts is practicing love understood as a selfless act aimed in achieving a certain good. Love is the fundament of other principles of social life such as solidarity, justice, subsidiarity etc. Each of these principles has as its goal the good of the human person who is naturally disposed to the openness to God.

19

Marksizm wyzwaniem ideowym dla myśli chrześcijańskiej w nauczaniu Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

100%

Szulist J.

Studia Pelplińskie

|

2022

|

tom 56

419-436

EN

Joseph Ratzinger/Benedict XVI interprets the danger that Marxism and Neo-Marxism pose to Christian thought. The German theologian points to three major threats: materialism, dominance of class conflict and challenge to individual freedom. In his response to these threats, Joseph Ratzinger proposes an integral concept of the human person that reflects the objective truth and exposes the reductionist trends in the ideology. According to this concept, development is directed towards peace, which, in essence, promotes a culture that respects the rights of the human person as God’s creature. Ensuring individual freedom is tantamount to protecting personal dignity. By taking into account the human nature and, at the same time, containing in itself the Divine revelation, Christianity is capable of exposing the illusory and fragmentary character of Marxism and Neo-Marxism in the world. The article relies on the teaching of Joseph Ratzinger/ Benedict XVI as its source material.

PL

Joseph Ratzinger/Benedykt XVI dokonuje interpretacji zagrożenia wynikającego z marksizmu i neomarksizmu dla myśli chrześcijańskiej, a w efekcie dla integralnej koncepcji człowieka i świata. Niemiecki teolog zwraca uwagę na trzy znamienne zagrożenia tych ideologii: materializm, dominację konfliktu klasowego oraz kwestionowanie wolności jednostkowej. Odpowiadając na wskazane niebezpieczeństwa, Joseph Ratzinger postuluje integralną koncepcję człowieka, co odpowiada obiektywnej prawdzie, obnażającej redukcjonistyczne tendencje ideologii. Docelowym punktem rozwoju jest pokój, będący w istocie promowaniem kultury praw człowieka jako Bożego stworzenia. Zagwarantowanie wolności jednostkowej jest ochroną godności osobowej. Religia chrześcijańska, nawiązująca do natury człowieka, a równocześnie zawierająca Boskie objawienie, sprzyja ukazaniu iluzoryczności marksizmu i neomarksizmu w świecie. Materiałem źródłowym artykułu jest nauczanie Josepha Ratzingera/Benedykta XVI.

20

Współczesna ocena moralna zysku

100%

Szulist J.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2010

|

tom 27

99-109

EN

Profit is a crucial quality pertaining to the economy in its broader meaning. Growing one’s wealth is an activity of a man who, due to his/her natural characteristics, is obliged to evaluate his/her moral conduct in the light of ethical principles and taking into consideration those ideals which, in a way, make up the purpose of any human action. Christianity offers a certain system of values and principles which allow us to pass a moral judgment on the economic aspect of the human life. The analysis of the profit based on Scriptural facts need to point at the value of labour and the idea of private property. The inspired writers emphasise the centrality of the human being in their account of the material aspect of the created reality. Therefore, every profitable activity ought to be subordinated to the well-being of the person. These economic systems which put in question the fundamental value of human dignity or absolutise the material side of things need to be, according to the Bible, deemed unjust or even fatal for all the human kind. On the basis of the revealed truth and taking into account the social encyclical letter of Pope Benedict XVI Caritas in veritate three criteria of the contemporary moral reflection on profit-making may be pointed out, namely personalising of the aspects of profit-making activity, enabling the wealth to produce social benefits it is bound to bring forth and referring to the common good. The positive evaluation of profit-making in the perspective of these principles makes it possible for the profitable activity to contribute to the genuine growth of every member of the community along with the whole of the society.