Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Badania archeologiczne nad dawnym górnictwem na terenie Gór Ołowianych oraz Rudaw Janowickich

100%

Stolarczyk T.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

tom nr 4

58-59

PL

Artykuł omawia wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych jesienią 2006 roku na terenie Rudaw Janowickich (głównie w rejonie Ciechanowic, Janowic Wielkich, Miedzianki, Mniszkowa, Przybkowic, Wieściszowic). W ich trakcie zlokalizowano szereg stanowisk związanych z prowadzonymi w tym rejonie robotami górniczymi. Relikty te stanowią cenne źródło informacji na temat gospodarczego wykorzystania tego obszaru. Podjęcie prac archeologicznych zweryfikować może w znacznym stopniu naszą wiedzę na temat funkcjonowania, począwszy już od średniowiecza, górnictwa na tym terenie, przynieść może również wiele nowych danych co do jego chronologii oraz organizacji.

EN

The article presents results of the archeological research of the past mining activites in Ołowiane and Rudawy Janowickie mountains (Lower Silesia) in autumn 2006. The main area of research was situated in region of the localities: Ciechanowice, Janowice Wielkie, Miedzianka, Mniszków, Przybkowice, Wieściszowice. In this region some archeological sites, which were connected with the past minning activites, were found. These relics represent a very precious source of information for the economic history and development of Rudawy Janowickie mountains in the past. The archeological excavations on this sites could verify our knowledge about the past mining in region of Miedzianka. They also could bring new and important information in matter of chronology and organisation about mining activites, already beginning from the Middle Ages.

2

Pozostałości średniowiecznego górnictwa jako przedmiot badań archeologicznych na terenie Europy Środkowej

100%

Stolarczyk T.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2006

|

tom Vol. 117, nr 32

267-277

PL

Badania archeologiczne średniowiecznych stanowisk górniczych prowadzone są na terenie Europy Środkowej od lat 60. XX w. Stanowią one nowe, bogate źródło do dziejów dawnego górnictwa. W referacie poruszone zostały zagadnienia z zakresu historii badań archeologicznych tego typu stanowisk, omówiono metody używane w ich trakcie, poruszono również kwestią interdyscyplinarnych badań stanowisk dawnego górnictwa oraz możliwości, jakie stwarza ten typ badań w jego poznaniu.

EN

Archeology is interested in the research of medieval mining sites from the 60s of the 20th century. The most interesting results are obtained during research projects on the territory of Harz Mountains and Black Forest (Germany), where they had an interdisciplinary character. They allowed to select the best methods of prospecting and researching this special type of the archeological sites. The material remains of the old work miners and ironworkers are new source to recognize of theirs daily live, work and culture. This article is devoted to describe methods of researching and documentation this sites in archeology. To obtain the best results the research projects should have an interdisciplinary character, and in the research team representatives of archeology, mining, history, geology and natural sciences should be included. Only in this way we can response all the problems, that are connected with the medieval mining.

3

Możliwości i perspektywy wykorzystania kompleksu obiektów pogórniczych w Leszczynie do celów promocyjnych i turystycznych Starego Zagłębia Miedziowego

51%

Kobylańska M. , Madziarz M. , Stolarczyk T.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2017

|

tom nr 2

39--49

PL

W artykule przedstawiono możliwości i wstępną koncepcję zagospodarowania kompleksu obiektów pogórniczych w Leszczynie na cele geoturystyczne, głównie z myślą o podkreśleniu roli tego miejsca w historii Starego Zagłębia Miedziowego. Prace badawcze, realizowane na terenie niecki leszczyńskiej przez Muzeum Miedzi w Legnicy, KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe oraz Fundację Archeologiczną Archeo w latach 2012-2015, pozwoliły rozpoznać relikty dawnych prac górniczych, pochodzące ze średniowiecza, aż po XIX wiek. Na szczególną uwagę zasługują badania podjęte w kopalni Ciche Szczęście (Stilles Glück) w Leszczynie. Obiekt ten był pierwszym zakładem przemysłowym w okolicach Złotoryi, w którym w drugiej połowie XIX wieku prowadzono wybierkę złoża rud miedzi pochodzenia osadowego. Obok kopalni znajdowała się również huta, zajmująca się produkcją kamienia miedziowego. Eksploatację złoża wznowiono w latach 30. XX wieku, a po 1945 r. kontynuowano w Zakładzie Górniczym „Lena”, pierwszej uruchomionej kopalni Starego Zagłębia Miedziowego. Wydobycie prowadzono w niej od 21 czerwca 1950 r. do 31 grudnia 1973 r. Podjęte w latach 2014-2015 prace badawcze, dzięki wsparciu Fundacji KGHM Polska Miedź, umożliwiły rozpoznanie części z dostępnych wyrobisk kopalni Ciche Szczęście, jak również ocenę stanu zachowania obiektu. Pozwoliło to na analizę możliwości udostępnienia zespołu podziemnych wyrobisk dawnej kopalni oraz wskazanie na szereg uwarunkowań dotyczących potencjalnej realizacji takiego przedsięwzięcia.

EN

The article presents the possibilities and initial concept of development of the post-mining complex in Leszczyna for geotourism purposes, mainly to highlight the role of this place in the history of the “Old Copper Basin”. Research works carried out in the leszczyńska basin by the Copper Museum in Legnica, KGHM CUPRUM sp. z o.o. Research and Development Centre and Archeological Foundation Archeo in the period 2012-2015 allowed to recognize the relics of former mining works from the Middle Ages to the 19th century. The research undertaken at the “Stilles Glück” mine in Leszczyna is particularly worthy of attention. This object was the first industrial plant in the vicinity of Złotoryja, where in the second half of the 19th century the exploitation of copper deposit of sedimentary origin was conducted. Next to the mine there was also a mill which produced the copper stone. Mining operations resumed in the 1930s, and after 1945 in the “Lena” Mining Plant, the first “Old Copper Basin” mine, were continued. Mining took place from 21 June 1950 to 31 December 1973. Taken in 2014-2015, thanks to the support of the KGHM Polska Miedź Foundation, the research allowed to identify some of the available excavations of the “Ciche Szczęście” mine as well as to assess the state of the object. This allowed to analyze the possibility of making available a set of underground excavations of the former mine, indicating a number of conditions regarding the potential implementation of such a project.

4

Casting Technology Experiment and Computer Modeling of Ornaments from Bronze Age

45%

Garbacz-Klempka A. , Suchy J. S. , Kwak Z. , Długosz P. , Stolarczyk T.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2018

|

tom Vol. 63, iss. 3

1329--1337

EN

The casting workshop was discovered with numerous artifacts, confirming the existence of the manufacturing process of metal ornaments using ceramic molds and investment casting technology in Lower Silesia (Poland) in 7-6 BC. The research has yielded significant technological information about the bronze casting field, especially the alloys that were used and the artifacts that were made from them. Based on the analyses, the model alloys were experimentally reconstructed. Taking advantage of the computer-modeling method, a geometric visualization of the bronze bracelets was performed; subsequently, we simulated pouring liquid metal in the ceramic molds and observed the alloy solidification. These steps made it possible to better understand the casting processes from the perspective of the mold technology as well as the melting and casting of alloys.

5

Wykonanie rekonstrukcji odlewanej bransolety z epoki brązu

45%

Wildhirt E. , Garbacz-Klempka A. , Żak P. L. , Stolarczyk T. , Długosz P.

Archives of Foundry Engineering

|

2013

|

tom Vol. 13, iss. 3 spec.

185--190

PL

W epoce brązu ozdoby, drobne wyroby artystyczne wykonywano metodą wytapianych modeli. Biżuteria miała funkcję użytkową i estetyczną, ale także świadczyła o statusie społecznym i bogactwie, była oznaką władzy oraz produktem wymiany na inny towar. Celem artykułu jest omówienie zagadnień związanych z wykonaniem odlewu zrekonstruowanej bransolety z epoki brązu. Analizie poddano proces wykonania odlewów w epoce brązu oraz porównano go ze współczesnymi metodami odlewania. Zaprezentowano projekt, model wykonany dzięki inżynierii odwrotnej oraz przedstawiono gotowy odlew odtworzonej bransolety z epoki brązu z użyciem metody wytapianych modeli. Podczas wykonywania bransolety wykorzystano metodę szybkiego prototypowania. Podstawą rekonstrukcji były oryginalne zabytkowe fragmenty form odlewniczych z epoki brązu pozyskane w wyniku współpracy Wydziału Odlewnictwa AGH z Muzeum Miedzi w Legnicy. Przeprowadzone badania mikroskopowe i defektoskopowe umożliwiły dokładne poznanie technologii oraz umożliwiły wykonanie bransolety, m.in. zrobienie pomiarów, które następnie posłużyły do wykonania trójwymiarowej rekonstrukcji gotowego wyrobu. W efekcie otrzymano odlane bransolety z brązu, które przybliżają kształty ozdób produkowanych w epoce brązu.

EN

In the Bronze Age ornaments, fine art products made by Lost Wax. It had jewelry and aesthetic function, but also the supply of social status and wealth, was a sign of power and Exchange product to another product. The purpose of the article is to discuss issues related to the implementation of the newly refurbished casting bracelets to the bronze age. The implementation process were analysed castings in bronze and compares it with the modern methods of casting. To learn the design, made by reverse engineering and are ready to cast the bronze bracelets recorded using the Lost Wax method. During the execution of the bracelets rapid prototyping method. The basis for the reconstruction of the former original antique molds fragments of bronze age obtained as a result of the cooperation of the Faculty of Foundry Engineering with the Museum of Copper in Legnica. Microscopic and defectoscopic examination have made it possible for accurate knowledge technology and have made it possible to make bracelets, make the measurements, which are then used to perform three-dimensional reconstruction of the finished product. As a result, received ready cast bracelet, events that approximate the shapes of ornaments produced in the Bronze Age.

6

Archaeological remains of the copper metallurgy in Lower Silesia

45%

Garbacz-Klempka A. , Rzadkosz S. , Stolarczyk T. , Piękoś M. , Kozana J.

Metallurgy and Foundry Engineering

|

2013

|

tom Vol. 39, no. 2

s. 29--36

EN

Many traces of copper metallurgy, such as slag and other copper melts, can be found in the area of Lower Silesia. The tested material mainly consists of copper slag with different content of copper melts, being a semi product. The copper metallurgy remains, discovered during the research, undergo specialistic analyses, which will help better characterise the findings as well as contribute to documenting metallurgical processes in the historical bloomeries in Lower Silesia, and moreover to prepare further research in this field. The material coming from the area of Miedzianka, being the oldest and the longest working exploitation centre of copper ores and pollymetalic ores, is of special significance for the research. Mining activity in the area of Miedzianka took place as early as the beginning of the 14th century, the first record from 1311 (Cuprifodina in montubus) is the oldest information concerning copper mining in Poland.

PL

Dolny Śląsk jest terenem, na którym odnaleziono liczne ślady metalurgii miedzi w postaci żużli i wytopów miedzianych. Badany materiał stanowią głównie żużle miedzi o zróżnicowanej zawartości miedzi i wytopki miedziane, mające charakter półproduktu. Odkryte w czasie badań pozostałości metalurgii miedzi poddawane są specjalistycznym analizom, co pozwala na lepsze scharakteryzowanie znalezisk i przyczyni się do udokumentowania procesów metalurgicznych na terenie historycznie działających hut Dolnego Śląska oraz przygotowania dalszych badań w tym zakresie. Szczególnie istotny dla badań jest materiał metalurgiczny pochodzący z rejonu Miedzianki, będącego najstarszym i najdłużej działającym ośrodkiem eksploatacji rud miedzi i rud polimeta licznych na Dolnym Śląsku. Okręg górniczy w rejonie Miedzianki funkcjonował przynajmniej od początków XIV w., a pierwsza wzmianka na jej temat z 1311 r. (Cuprifodina in montubus) jest najstarszą informacją na temat górnictwa miedzi na terenie Polski.

7

Reconstruction of the Casting Technology in the Bronze Age on the Basis of Investigations and Visualisation of Casting Moulds

38%

Garbacz-Klempka A. , Kwak Z. , Żak P. L. , Szucki M. , Ścibior D. , Stolarczyk T. , Nowak K.

Archives of Foundry Engineering

|

2017

|

tom Vol. 17, iss. 3

184--190

EN

During excavation of the cremation cemetery of urnfield culture in Legnica at Spokojna Street (Lower Silesia, Poland), dated to 1100-700 BC, the largest - so far in Poland – a collection of casting moulds from the Bronze Age was discovered: three moulds for axes casting made out of stone and five moulds for casting sickles, razors, spearhead and chisels, made out of clay. This archaeological find constituted fittings of foundrymen’s graves. In order to perform the complete analysis of moulds in respect of their application in the Bronze Age casting technology analytical methods, as well as, computer aided methods of technological processes were used. Macroscopic investigations were performed and the X-ray fluorescence spectrometry method was used to analyse the chemical composition and metal elements content in mould cavities. Moulds were subjected to three-dimensional scanning and due to the reverse engineering the geometry of castings produced in these moulds were obtained. The gathered data was used to perform design and research works by means of the MAGMA5 software. Various variants of the pouring process and alloys solidification in these archaeological moulds were simulated. The obtained results were utilised in the interpretation of the Bronze Age casting production in stone and clay moulds, with regard to their quality and possibility of casting defects occurrence being the result of these moulds construction. The reverse engineering, modelling and computer simulation allowed the analysis of moulds and castings. Investigations of casting moulds together with their digitalisation and reconstruction of casting technology, confirm the high advancement degree of production processes in the Bronze Age.

8

Study of Investment Casting Technology from Bronze Age. Casting Workshop in Grzybiany (Southwest Poland)

38%

Garbacz-Klempka A. , Suchy J. S. , Kwak Z. , Tokarski T. , Klempka R. , Stolarczyk T.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2018

|

tom Vol. 63, iss. 2

615--624

EN

Investment casting technology that utilizes lost-wax casting is one of the most-important achievements of ancient society. In Lower Silesia, Poland (Grzybiany, Legnica county), a 7-6 BC casting workshop was discovered with numerous artifacts, confirming the existence of the manufacturing process of metal ornaments using ceramic molds. The paper presents the research of molds and casts from the Bronze and Early Iron Ages. Microscopic analyses of the casting molds were performed, along with radiographic and chemical composition tests of the artifacts (the latter employing the use of the X-ray fluorescence spectroscopy method). The clustering method was used for alloy classification. The microstructure was analyzed by means of Scanning Electron Microscopy with Energy Dispersive Spectroscopy. Conclusions from the research were utilized in further experiments.

9

Ceramic Moulds for Precision Casting in the Bronze Age and Computer Reconstruction of the Casts

38%

Garbacz-Klempka A. , Kozana J. , Piekoś M. , Kwak Z. , Długosz P. , Stolarczyk T.

Archives of Foundry Engineering

|

2015

|

tom Vol. 15, iss. 1 spec.

21--26

EN

The casting workshop in Grzybiany, in Lower Silesia (SW Poland) is a valuable source of knowledge on the development of casting techniques in the 7 – 6 centuries BC. Abundant evidence found on the archaeological site points to cast manufacturing by means of precision casting in ceramic moulds (lost-wax molding). The workshop is the biggest collection of moulds for bracelet, necklace and other smaller decorative artefacts in Poland. The aim of the work is to conduct the research of the moulds and casts with the view of performing a computer reconstruction of the casting moulds from the Bronze and Early Iron Age, based on the Grzybiany finds. As part of the work, both the microscopic structure and defectoscopic analyses of the casting moulds were performed. Chemical composition of the casts was tested using the X-ray fluorescence spectroscopy method. Based on these results and using computer modelling methods, a geometric visualisation was performed, which is the bases for preparing the visualisation of the process of pouring liquid metal into the moulds, reconstructing both the technology and the alloys used.

10

Computer modeling for the visualization and geometric reconstruction of artefacts from the casting workshop in Grzybiany

38%

Garbacz-Klempka A. , Rzadkosz S. , Stolarczyk T. , Kozana J. , Piekoś M. , Kwak Z. , Tenerowicz M.

Metallurgy and Foundry Engineering

|

2015

|

tom Vol. 41, no. 1

45--56

EN

The casting workshop in Grzybiany is one of the most important archaeological sites in regards to casting technology from the Bronze and Early Iron Ages. During the "Grzybiany. Osada nadjeziorna z epoki brązu i żelaza" [Grzybiany. Lakeside settlement from the Bronze and Early Iron Ages] research, the structure of casting moulds was analyzed as well as the chemical composition and microstructure of one of the more-interesting metal artefacts found within the workshop. Based on this, geometric visualization was performed with the help of computer-modeling methods. For scientific, experimental, and educational purposes, reconstruction of a zoomorphic pendant was performed using the lost-wax method. Wax models injected into a matrix were used, along with fired ceramic (gypsum) moulds and a specially prepared modeling alloy that corresponds to the original material. In this way, a true replica of the original was obtained: technologically, structurally and chemically. Studies of production technology of the casting workshop dated back to the Bronze and Early Iron Age help to increase the knowledge of the mould-preparing technology and the alloys used. Modern tools and computer programs aid in the research of old technologies and help disseminate the results.

PL

Pracownia odlewnicza w Grzybianach należy do jednego z najważniejszych stanowisk archeologicznych pod względem studiów nad technologią odlewniczą w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. W toku prac wykonano analizę struktury form odlewniczych. Przeprowadzono także analizę składu chemicznego i mikrostruktury jednego z ciekawszych zabytków metalowych, odkrytych na terenie pracowni. Na tej podstawie, z wykorzystaniem metod modelowania komputerowego, wykonano wizualizację geometryczną. W celach naukowych, doświadczalnych i edukacyjnych wykonano rekonstrukcję zawieszki zoomorficznej przy wykorzystaniu metody wytapianych modeli. Zastosowano modele woskowe wtryskiwane do matrycy, formy ceramiczne (gipsowe) wypalane oraz specjalnie przygotowany stop modelowy, odpowiadający oryginalnemu. W ten sposób uzyskano wierną technologicznie, strukturalnie i chemicznie replikę zabytku. Badania technologii produkcji warsztatu odlewniczego z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza przyczyniają się do wzrostu świadomości o stosowanych technikach przygotowania form i wykorzystywanych stopach. Współczesne narzędzia i techniki komputerowe wspomagają badania dawnych technologii i służą ich upowszechnianiu.