Miasta typu smart są efektem rozwoju technik innowacyjnych i całego sektora badań w zakresie zaawansowanych technologii. Liczne globalne firmy są zainteresowane sprzedażą swoich produktów, które są adresowane i przystosowywane do rozwiązań miejskich. Obserwując rozwój miast inteligentnych wyróżnić można rozmaite etapy wprowadzania produktów zaawansowanych technologicznie do codziennego życia miasta, a z czasem także do kreacji rożnej wielkości założeń urbanistycznych a nawet całych miast. Wprowadzanie tych produktów związane jest także z prowadzonymi badaniami społeczności miejskich i ich adaptacji do przyjmowania coraz nowszych rozwiązać. W artykule zostanie przedstawionych, wyróżnionych przez autorkę sześć etapów rozwoju miast typu smart popartych przykładami głównie z terenu Europy, oraz ich ilustracjami.
EN
Smart cities are the result of the development of innovative techniques and the entire advanced technology research sector. Numerous global companies are interested in selling their products, which are addressed and adapted to urban solutions. By observing the development of smart cities, you can distinguish the various stages of introducing technologically advanced products to the everyday life of the city, and over time also the creation of different sizes of urban assumptions and even cities. The introduction of these products is also related to ongoing research in urban communities and their adaptation to take more and newer fix. The paper will be presented, distinguished by the author of six stages in the development of smart cities supported by examples mainly from Europe, and their illustrations.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Some of European spas lying in areas of influence of big cities and agglomerations became development assumptions. Both the historical and new - created centres are gaining many users. Space relations between a health resorts and big cities depend on spa location in city's structure, and this location have a hold on condition of spas. The shape of spa assumptions in urban structures is diversified. Business activation and urbanization of post - industrial type can influence increased dynamic of development of balneology centres. Attractive spa's area can be helping for development of a cities and especially pole of growing. Almost 30 per cent spas are connected with a big city, which have good circumstances for accelerated development. These spas have new possibilities of development, in the way like another European balneology centres. It will oblige to definite directions of development this cities with it avail of all possibilities and opportunities connected with existing health resorts in their areas. It is indispensable to qualify weight of health resort's areas in Polish big cities as so work up strategy of theirs development and design different management's plan and plan in regional scale not only in administrations border.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
We współczesnych projektach dotyczących kształtowania przestrzeni miasta można zaobserwować cztery wyraźne nurty odnoszące się do miasta ekologicznego, miasta inteligentnego, miasta skoncentrowanego i miasta ekstensywnego, choć nie wszystkie z nich zostały już w pełni zrealizowane. Każde z tych typów miast przeważą na innym obszarze globu, jakkolwiek w dobie globalizacji wszystko wydaje się być możliwe do zrealizowania wszędzie. Z uwagi na rożne przesłanki, preferencje odnośnie poszczególnych typów miast zdają się wynikać nie tylko z uwarunkowań ekonomicznych i kulturowych.
EN
In today’s development projects on urban space can be observed four distinct trends relating to the city ecological, smart cities, towns and cities concentrated and extensive city. Although not all of them have already been fully implemented. Each of those types cities outweighs in another area of the globe. Although in the era of globalization, everything seems to be practicable everywhere. Due to various reasons, preferences for different types of cities seem to result not only of economic and cultural.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The first examples of ecological cities may be found in the towns built along Ebenezer Howard’s concept of the garden city and also in the urban settlements erected along the lines of Clarence Perry’s neighbourhood unit model. It turns out, that some ideas featured in the garden city formula have retained their appeal in the 21st century, too. Initially, the concept was related to the natural environment conservation and meant using the latest technological developments and cutting-edge products to protect the environment and improve the conditions of human existence, but later on the idea of an ecological city merged with intelligent city to become one complex and multi-dimensional concept.
PL
Pierwszych wzorców miasta ekologicznego można doszukiwać się w miastach zbudowanych zgodnie ideą miasta-ogrodu Ebenezera Howarda, założeń jednostki sąsiedzkiej Clarence Perry’ego. Okazuje się, że również w XXI wieku idee miasta-ogrodu są nadal atrakcyjne. Początkowa idea związana z ochroną środowiska przyrodniczego w wyniku rozwoju technologicznego i zastosowania produktów najnowszej generacji do ochrony środowiska i poprawy warunków życia człowieka spowodowała związanie idei miasta ekologicznego z miastem inteligentnym w różnych wymiarach.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Development and changing tendencies in European health resorts. Green areas size in selected Polish health resorts. Search for individualized program and addressing treatment and similar services at particular groups of patients.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Analiza założeń miejskich i obszarów metropolitalnych wielu miast przebudowywanych i wznoszonych w ostatnich latach skłania do stwierdzenia, że istotnymi elementami tych rewitalizacji czy kreacji są perfekcyjnie zaprojektowane i zagospodarowane tereny zieleni, w obrębie których oferowane są - uwarunkowane zasobami - usługi specjalistyczne, takie jak np. lecznictwo uzdrowiskowe, ośrodki spa itp. Istnienie takich terenów wpływa nie tylko na poprawę warunków higienicznych i zdrowotnych obszaru (przewietrzanie, nawilżanie, oczyszczanie powietrza), ale również zapewnia mieszkańcom bezpośredni kontakt ze środowiskiem naturalnym oraz daje możliwość wypoczynku codziennego i weekendowego, zróżnicowanej aktywności sportowej, profilaktyki, rehabilitacji, a nawet leczenia chorób przewlekłych. Stanowi także warunek intensywnego rozwoju gospodarczego bazującego na nowoczesnych technologiach. Rozważając uwarunkowania tworzenia Obszaru Metropolitalnego Krakowa jako układu bipolarnego z Katowickim Obszarem Metropolitalnym, można się zastanowić, na ile istniejące zasoby środowiska naturalnego występujące w obszarach metropolitalnych obu miast mogą stanowić podstawę ich przyszłego innowacyjnego rozwoju, w jakim stopniu mogą determinować ten rozwój oraz czy istniejące obszary zieleni nie mogłyby być przydatne w kreacji proponowanego układu.
EN
The analysis of layouts for urban and metropolitan areas of many cities rebuilt and constructed in the last years has yet again drove me to the conclusion that the elements vital for their revitalization or creation are prefectly designed and developed green areas enhanced, in resource-determined regions, by services like health resorts, spas etc. Such areas besides increasing the hygienic and health conditions (through airing, humidifying, air cleaning), give the inhabitants the possibility of direct contact with nature, everyday and weekend passive and active leisure, facilitate prevention, rehabilitation and even treatment of chronic diseases and ailments, as well as become the basis for intensive economic development based on state-of-the-art technologies. Taking into consideration the factors behind creating the metropolitan area of Kraków, as a bipolar system with the metropolitan area of Katowice, one has to bear in mind the influence of the existing natural resources of metropolitan areas belonging to both cities as a factor determining the future development of the cities and facilitating the creation of the suggested system.
W artykule zwrócono uwagę na problematykę kształtowania intensywnej zabudowy mieszkaniowej wobec aktualnych uwarunkowań: postępującej suburbanizacji miast, uwarunkowań rynku mieszkaniowego w Polsce oraz wyzwań związanych z architekturą energooszczędną. Przedstawiono ogólne założenia teoretyczne i zestawiono z przykładami realizacji. Zaprezentowano również przykład autorskiego rozwiązania zespołu zabudowy jednorodzinnej, który wskazuje na potencjalne możliwości kształtowania intensywnej zabudowy jednorodzinnej
EN
The article draws attention to the problems of development of compact housing development to current conditions: the progressive urbanization of cities, housing market conditions in Poland and the challenges of energy-efficient architecture. General theoretical assumptions are presented with examples of implementation. The case study of single-family housing unit design has been presented, which indicates the potential for compact development of single-family housing.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule podjęto próbę zestawienia propozycji zawartej w Raporcie Departamentu Programów Ponadregionalnych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Instytutu Badań Strategicznych dotyczącym Identyfikacji i delimitacji obszarów problemowych i strategicznej interwencji w Polsce z założeniami Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego oraz z istniejącym potencjałem gospodarczym i zasobami głównie województwa małopolskiego. Rozważono zasoby środowiska przyrodniczego i kulturowego całego województwa, aspiracje społeczne wyrażone liczbą szkół średnich i wyższych oraz aktywnością gospodarczą mieszkańców miast małych i średnich. W przedstawionych wnioskach zwrócono uwagę na potrzebę kreacyjnego podejścia zarówno przy wyznaczaniu obszarów strategicznej interwencji, w celu zaspokojenia aspiracji społeczeństw całego obszaru oraz poszukiwań niekonwencjonalnego wykorzystywania zasobów.
EN
This paper attempts to overview the proposal contained in the Report of the Department of Supra-Regional Programs of the Ministry of Regional Development and the Institute for Strategic Studies named Regional disparities in Poland - diagnosis, with the assumptions of the Małopolska Region Development Strategy and the existing economic potential and resources primarily Małopolska Region. Considered environmental resources and cultural heritage throughout the province, social aspirations expressed in the number of secondary schools and higher education and economic activity in the urban population of small and medium enterprises. In their conclusions highlighted the need creation approach both in setting the strategic areas of intervention, in order to meet the aspirations of societies all over the area and exploration of unconventional resources.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Tradycyjnie przedstawiane uwarunkowania dla tego terenu głównie skupione są na zasobach środowiska przyrodniczego i kulturowego, które w tym regionie są wysokie. W ostatnich latach natomiast obserwuje się w średnich miastach regionu nowe wartości. Związane są one z przyspieszonym rozwojem gospodarczym, wzrostem prywatnych aktywności oraz lokalizacją nowoczesnych przedsiębiorstw, w których produkcja prowadzona jest na podstawie rozwiązań zaawansowanych technologicznie. Zmiany dotyczą także wzrostu demograficznego oraz lokalizacji w tych miastach różnego rodzaju szkól średnich i wyższych. Istniejące konflikty funkcjonalne wywołane są priorytetem ochrony wartości środowiskowych a rozwoje gospodarczym związanym z wzmożoną urbanizacją, wzrostem transportu, zwiększającym się masowym ruchem turystycznym, poszukiwaniem nowych źródeł energii i potrzebami zabezpieczenia przeciwpowodziowego. Ich łagodzenie czy likwidacja wymagają licznych działań także w zakresie planowania przestrzennego.
EN
Traditional presentation of mountain areas' condition is focused on natural and heritage resources, which are very rich in this region. Recently, however, one can observe new values, that are characteristic mainly for small and medium sized towns. They are resulting from economy development, the increase of private activities, location of modern enterprises, which are often strongly embedded in innovation technologies. Demographic growth and localisation of various high schools and universities also cause changes in these towns. Functional conflicts present in this region take place because of setting priority between environmental values' protection and economic growth trough rapid urbanisation, development of transport network, the increase of tourists' mass-movement, searching for new energy sources and a protection against the flooding. Mitigation or liquidation of these conflicts also involves different activities in spatial planning process.
Wspomnienie o Prof. dr hab. inż. arch. Tadeuszu Bartkowiczu koncentruje się na postaci znaczącego twórcy krakowskiej szkoły urbanistyki i planowania przestrzennego oraz ochrony środowiska. Syntetycznie przedstawione jego znaczące dokonania w tej dziedzinie oparto na dorobku naukowym i projektowym, osobistych kontaktach z Profesorem, oraz pracach omawiających ten dorobek innych pracowników nauki, przyjaciół, i uczniów.
EN
The reminiscences about prof. Tadeusz Bartkowicz focus on the figure of the significant founder of the Kraków school of urban design and spatial planning as well as environment protection. The synthetic presentation of his considerable accomplishments in this field has been based on the review of his scientific and urban planning work, personal contacts with Professor and the works of other scholars, friends and students.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W porównaniu z pozostałymi województwami, w województwie małopolskim znajduje się największa liczba uzdrowisk statutowych i miejscowości, w których realizowane jest lecznictwo uzdrowiskowe. W większości przypadków uzdrowiska te znajdują się na terenach prawnie chronionych z uwagi na istniejące zasoby środowiska przyrodniczego. Stąd możliwości realizowania innych działalności w tych miejscowościach są dodatkowo ograniczone. Obecnie stan zagospodarowania i urządzenia przestrzeni w większości uzdrowisk województwa małopolskiego nie pozwala na bardziej konkurencyjny, w stosunku do uzdrowisk słowackich, rozwój funkcji lecznictwa balneologicznego. Zawarte w dokumentach planistycznych zapisy o konieczności zwiększenia usług wypoczynkowo-turystycznych zaowocowały, w strategii opracowanej dla grupy uzdrowisk popradzkich przez Państwową Agencję Rozwoju Turystyki, licznymi propozycjami rozwoju tej funkcji, również dla ruchu masowego.Realizacje tych pomysłów przewidziano przede wszystkim w istniejącej przestrzeni leczniczej. Aplikacje o realizacje tych projektów z funduszy unijnych będą sprzyjały dalszemu przekształcaniu uzdrowisk w miejscowości wypoczynkowe i utrudnią prawidłową funkcję procesów leczniczych. Tak więc w tym przypadku fundusze unijne mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju funkcji lecznictwa uzdrowiskowego w miejscowościach doliny Popradu.
EN
The biggest number of statutory health-resorts and cities of spa health care is located in małopolskie voivodship. In most cases those spas are situated in areas legally protected due to environmental resources. Therefore possibilities of other activities realization are additionally limited in these cities. At present the state of spatial development and arrangement in most health-resorts of małopolskie voivodship doesn't allow more competitive, comparing to Slovak health-resorts, development of the balneologic treatment. The regulations concerning the necessity of increase in holiday-touristic services, included in the planning documents, resulted in numerous propositions - expressed in the strategy prepared for the group of Poprad health-resorts by National Agency of Tourism Development - of this function's development, also for mass movement. These ideas are expected to be realized, above all, in the existing health care space.Applications for realization of these projects using EU funds will be favourable for further transformation of the health-resorts into holiday resorts and will hinder proper realization of health care processes. In this case EU funds may endanger proper development of spa health care function in the cities of the Poprad valley.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przestrzeń publiczna w obszarach o dominującej funkcji usług publicznych wymaga troskliwego zaprojektowania i zagospodarowania z uwzględnieniem rożnych typowych dla danej miejscowości sytuacji. Wynika to z faktu, że stan tej przestrzeni w wypadku dominującej funkcji świadczy o standardzie i atrakcyjności przestrzennej całej miejscowości. W artykule porównano przestrzenie publiczne w kilku miejscowościach o dominującej funkcji pielgrzymkowej, turystyczno-sportowej oraz uzdrowiskowej. Zestawiono wybrane przykłady z obszaru Polski oraz rozwiązania z innych krajów europejskich. We wnioskach zawarto najważniejsze różnice pomiędzy poszczególnymi rozwiązaniami.
EN
A public space in areas with the dominating function of public services requires careful design and development taking various situations typical of a given locality into consideration. It results from the fact that the state of this space - in the case of a dominating function - proves the standard and spatial attractiveness of an entire area. This article compares public spaces in several places with a dominating pilgrimage, tourist and spa function. It confronts selected examples from Poland and solutions from other European countries. Conclusions include the most important differences between individual solutions.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Występujące zagrożenia mają różny charakter, ale najczęściej są związane z obszarem, którego dotyczą. Niezależnie od rodzaju zagrożenia czy ze strony środowiska przyrodniczego, czy spowodowanego działalnością człowieka powodują one destrukcje czasami na znacznych przestrzeniach. N ierzadko wymuszają konieczność poniesienia bardzo dużych nakładów finansowych dla przywrócenia poprzedniego stanu zagospodarowania, czasami jest to zupełnie niemożliwe. W procesie planowania przestrzennego niektóre obszary zagrożeń są wyartykułowane, np. związane z powodzią. Istnieje jednak także pewna ilość obszarów, które stale lub periodycznie podlegają rozmaitym zagrożeniom i w tym zakresie nie są podejmowane znaczące działania na rzecz ich ograniczenia lub wyeliminowania. Wydaje się więc, że konieczne jest wyodrębnienie tych terenów i podjęcie próby określenia aktywności możliwych do realizacji w tych obszarach, podobnie jak dla terenów, w których chronimy wartości ich przestrzeni.
EN
Occurring hazards are diverse, but most are associated with the area concerned. Regardless of the type of hazard, from the natural environment, whether caused by human activity are causing the destruction of the sometimes considerable areas, often forcing the need to incur very large amounts of money to restore the previous state land, or causing, it is sometimes quite impossible. In the process of planning, some areas are articulated dangers such flooding. T here are also a number of areas that are permanently or periodically subject to various risks. In this respect are not taken significant action to reduce or eliminate these risks. It seems that there is an urgent need to identify these areas and to attempt to identify possible activities to be implemented in these areasas it exists for the areas in which we protect the value of their space.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Funkcjonujące w wielu dużych miastach europejskich założenia uzdrowiskowe są istotnym elementem ich konkurencyjnego rozwoju. Występujące w Obszarze Metropolitalnym Krakowa zasoby unikatowych mineralnych surowców leczniczych mogą stanowić podstawę takiego rozwoju również dla tego miasta. Różne usytuowanie ich w strukturze aglomeracji daje możliwości rozwoju istniejących ośrodków oraz kreowania kilku nowych o zróżnicowanym profilu leczniczo-rekreacyjnym i sportowym.
EN
Health resorts, which have been established in many large cities, play an important role in their competitive development. In Cracow Metropolitan Area, there are plenty of unique mineral therapeutic resources which contribute to the city's growth process. Their differential location in Cracow agglomeration's structure enables the possibility of development for both present health resorts and creation of new ones with versatile therapeutic-recreational and sports profile as well.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Innovative areas mostly mean technoparks and technopolies, science parks, industrial zones and areas where advanced technologies are employed. Fast economic development, increased competitiveness and higher life standard of the inhabitants can be observed there. Chosen factors of social, natural and cultural environment as well as economic and legal actions determined successful location of such areas in many regions of the world. The aim of the article is to compare these factors and actions with situation in Poland and possibilities of gaining EU funds for realisation of some of the plants in these ventures.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Network of settlements in the Carpathians was formed during the Middle Ages for most of the area. In the process of its creation, the most important factor was the presence of transit routes connecting northern and southern routes as well as the piedmont extending from east to west. Cities were invested in along all of these routes. In most planning documents, prepared at the national and provincial level, tradition was based on the development of tourism, leisure and spa treatment, in the southern Polish. Today, this development directs the main focus primarily on the towns and areas with high natural resources and cultural values. Therefore, this tendency becomes the source of conflict. Finally, the potential of the social resources, intellectual and business people of the region has not yet been fully utilised.
PL
Sieć osadnictwa na większości obszaru Karpat była formowana w okresie średniowiecza. W procesie jej tworzenia najważniejszym czynnikiem była obecność szlaków tranzytowych łączących północne i południowe strony gór oraz trasy podgórskie biegnące ze wschodu na zachód. Miasta zostały lokalizowane w wzdłuż wszystkich tych traktów. W większości obecnie przygotowanych dokumentów planistycznych na poziomie krajowym i wojewódzkim, w terenach południowej części Polski rozwój tradycyjnie oparto na turystyce, rekreacji i lecznictwie uzdrowiskowym. W rzeczywistości dzisiaj ten rozwój kieruje główny nacisk na miasta i na obszary o wysokich zasobach naturalnych i kulturowych wartości. Ta tendencja staje się źródłem konfliktu, bowiem potencjał zasobów społecznych, intelektualnych i biznesu w regionie nie został jeszcze w pełni wykorzystany.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW