Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Udary niedokrwienne mózgu u dzieci – przegląd piśmiennictwa

100%

Perenc L.

Medical Review

|

2013

|

nr 2

236–251

PL

Udary niedokrwienne mózgu są rzadko występującym zespołem chorobowym u dzieci. Konstelacja objawów klinicznych zależy od lokalizacji i rozległości uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, a także od wieku pacjenta. Nowoczesne i obecnie rozpowszechnione metody neuroobrazowania wpływają na zwiększenie wykrywalności udarów niedokrwiennych. Wczesne rozpoznanie ma istotne znaczenie, ponieważ umożliwia szybkie wprowadzenie terapii. Potwierdzenie niedokrwiennego udaru mózgu w badaniu obrazowym to dopiero początek procesu diagnostycznego, który ma na celu identyfikację czynników etiologicznych. Postępowanie terapeutyczne powinno być również ukierunkowane etiotropowo. Opracowane do tej pory standardy leczenia farmakologicznego w ostrej fazie udaru niedokrwiennego mózgu oraz profilaktyki wtórnej u dzieci nie są jednoznaczne. Należy dążyć do zmniejszenia stopnia niepełnosprawności poprzez odpowiednio zaprogramowaną rehabilitację. Artykuł ma charakter poglądowy. Zawiera najnowsze informacje na temat patogenezy, postępowania diagnostycznego i terapeutycznego oraz powikłań w udarach niedokrwiennych mózgu u dzieci.

EN

Ischemic strokes are syndromes which appear seldom in children. The constellation of clinical symptoms depends on the location and the extent of damage of the central nervous system and also on a patient’s age. Modern and widely spread neuroimaging methods have an influence on the increase in recognizing ischemic strokes. An early recognition is of great importance because it enables the quick administration of treatment. The confirmation of an ischemic cerebral stroke in medical imaging is the beginning of a diagnostic process which aims at the identification of etiological factors. A therapeutic procedure is also supposed to be directed in an etiotropic way. The standards of pharmacological treatment, compiled so far, in an acute phase of a stroke and secondary prevention in children are not unambiguous. One ought to aim at decreasing the degree of disability by means of appropriately planned rehabilitation. The article is of a review character. It contains the latest information related to pathogenesis, a diagnostic and therapeutic procedure and also complications in ischemic cerebral strokes in children.

2

Różnorodność czynników etiologicznych w patogenezie udarów mózgu u dzieci

100%

Perenc L.

Medical Review

|

2013

|

nr 3

389–409

PL

Zachorowania na udar mózgu w populacji dziecięcej są uznawane za zjawisko rzadkie, chociaż zwraca się uwagę na zwiększającą liczbę przypadków. Problemy zbyt dużego upływu czasu od wystąpienia objawów klinicznych do rozpoznania udaru mózgu u dzieci, opracowania skutecznej profilaktyki oraz standardów leczenia, obniżenia śmiertelności i minimalizowania trwałych uszkodzeń są nadal otwarte. Zrozumienie złożoności i różnorodności czynników etiologicznych udarów mózgu może ułatwić rozwiązywanie tych problemów. Artykuł zawiera próbę usystematyzowania dostępnych w piśmiennictwie danych na temat różnorodności czynników etiologicznych w patogenezie udarów mózgu u dzieci. Omówiono: arteriopatie niezapalne i zapalne; tętniaki wewnątrzczaszkowe i malformacje wewnątrznaczyniowe; choroby serca; stany krytyczne; zaburzenia hemostazy i zatorowość; nieprawidłowości w składzie morfotycznym krwi; zatory: tłuszczowe, powietrzne, komórkami nowotworowymi, azotem, ciałami obcymi; choroby metaboliczne, endokrynologiczne, w tym genetycznie uwarunkowane; inne czynniki ryzyka; udary mózgu a okres prenatalny i okołoporodowy; leki a udary mózgu. Zwrócono uwagę na współwystępowanie czynników ryzyka ze sobą oraz na możliwość modyfikowania niektórych z nich. Udar mózgu jest zespołem o etiologii wieloczynnikowej, stąd po ustaleniu jednego czynnika nie należy odstępować od poszukiwania innych. Znajomość różnorodności czynników odgrywających rolę w etiopatogenezie udarów mózgu u dzieci jest punktem wyjściowym do ustalenia profilaktyki pierwotnej i wtórnej mających na celu obniżenie ryzyka zapadalności oraz nawrotów, jak i leczenia. Najbardziej celowym postępowaniem zawsze pozostają działania profilaktyczne.

EN

The incidence of a cerebral stroke in the population of children is considered to be a rare phenomenon, although an increasing number of cases is noticeable. The problems of an excessive time lapse from the occurrence of clinical symptoms to the cerebral stroke recognition in children, the elaboration of effective prophylaxis and treatment standards, decrease in mortality as well as minimizing permanent damages, still remain open. By understanding the complexity and diversity of etiological factors of cerebral strokes the solution to the above problems may be facilitated. The publication is an attempt to systematize the data available in literature, concerning the diversity of etiological factors in pathogenesis of cerebral strokes in children. The following have been discussed: inflammatory and non-inflammatory arteriopathies, intracranial aneurysms, intravascular malformations; cardiac diseases; critical states; disorders of haemostasis and embolism; irregularities in the morphotic composition of blood; embolisms: fat embolisms, air embolisms, cancer embolisms, nitrogen embolisms, foreign body embolisms; metabolic diseases; endocrine diseases, including those genetically determined; other risk factors; cerebral strokes and the prenatal and perinatal periods; drugs and cerebral strokes. Co-occurrence of the risk factors and the possibility of modifying some of them have been highlighted. A cerebral stroke is a multifactorial etiological syndrome, thus having established one factor, searching for others should be continued. The knowledge of the diversity of factors which play a role in the cerebral stroke etiopathogenesis in children is a starting point to establish primary and secondary prophylaxes which aim for lowering the incidence and recurrence risks, as well as the treatment. The preventive activities are always the most effective.

3

Competitive Anxiety and Coping Strategies in Young Martial Arts and Track and Field Athletes

51%

Radochoński M. , Cynarski W. , Perenc L. , Siorek-Maślanka L.

Journal of Human Kinetics

|

2011

|

tom 27

180-189

EN

This study is an examination of the relationship between competitive anxiety and coping strategies in young athletes. Sixty karatekas and 72 track and field athletes were the subjects of the study. The age of the athletes ranged between 18 and 25 years. All had been practicing their sports for 6-8 years. The research instruments employed are the Competitive State Anxiety Inventory-2 (CSAI-2) and the Coping Inventory for Stressful Situations (CISS).Results show that martial arts athletes reported a significantly higher level of self-confidence and lower levels of cognitive and somatic anxiety compared to track and field athletes. The two groups also differed in regard to the use of coping strategies in stressful situations. For example, the karate athletes used more effective strategies such as task-oriented coping. In the next step of the study, the subjects were divided into two groups according to the level of performance (i.e. "winners" and "losers"). The "losers exhibited higher levels of anxiety, both cognitive and somatic, than "winners". They also had higher scores on less effective coping subscales, e.g. emotion-oriented and avoidance-oriented.There is a significant interdependence between anxiety and level of performance in competitive stress situations. Future research should also consider the possible mediating role of other psychological factors, such as personality traits.

4

Ocena wiedzy studentek Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego na temat izolowanych wad cewy nerwowej

51%

Milewska N. , Przysada G. , Perenc L. , Wiśniowska A.

Advances in Rehabilitation

|

2020

|

tom 30

|

nr 2

39-47

PL

Wstęp Termin wad dysraficznych obejmuje malformacje związane z nieprawidłowym zamknięciem cewy nerwowej w krytycznym momencie embriogenezy. Defekt ten wywołuje szereg zmian strukturalnych, między innymi: przykurcze, szpotawość, koślawość, skolioza, zwichnięcia stawów biodrowych. Częstość występowania wad rozszczepowych określono w literaturze światowej na 1,2% do 4,0% żywo urodzonych dzieci. Uważa się, że przyczyną 30% anomalii są czynniki genetyczne i środowiskowe. Celem pracy była ocena wiedzy studentek kierunków medycznych na temat izolowanych wad wrodzonych cewy nerwowej oraz znajomość zasad ich profilaktyki. Materiał i metody Badaniem objęto 300 studentek z kierunków fizjoterapii, pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego. Ostatecznie do badań zakwalifikowano 276 studentek w wieku od 19 do 40 lat (średnia wieku 24 lata). Do badań wykorzystano ankietę własnego autorstwa składającą się z 37 pytań zamkniętych. Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą programu PASW/SPSS 17. Poziom istotności statystycznej wynosi p<0,05. Wyniki W badanej grupie połowa studentek wykazuje umiarkowany poziom wiedzy na temat izolowanych wad cewy nerwowej. Znaczna część zapytanych kobiet zna rolę kwasu foliowego w profilaktyce wad dysraficznych (90%) a co trzecia kobieta wzbogaca dietę w kwas foliowy. Wnioski Na podstawie uzyskanych wyników zaobserwowano niską suplementację kwasu foliowego a źródłem wiedzy kobiet o patogenezie i profilaktyce wad cewy nerwowej są szkolenia i pogadanki.

5

Propozycja metody oceny kontroli motorycznej ręki u pacjentów z niedowładem spastycznym po udarze mózgu

51%

Zwolińska J. , Drużbicki M. , Perenc L. , Kwolek A.

Advances in Rehabilitation

|

2018

|

tom 31

|

nr 3

55-70

EN

Introduction In order to assess hand spasticity in post-stroke patients, it is necessary to apply an objective and sensitive method which allows for characterising motor control. It is significant due to the necessity to monitor the effects of the therapeutic process according to the requirements of Evidence-Based Medicine (EBM). The aim of the study was to assess the usefulness of the measurement of pressure generated during a maximal palmar grasp and after its release for evaluating the level of hand motor control in poststroke patients compared to subjective scales. Material and methods In order to characterise motor control, a numerical indicator calculated on the basis of the measurements of pressure generated during a maximal palmar grasp and after its release was suggested. To perform the measurements, 12 poststroke patients with hemiparesis were included in the study. In the research, the level of hand paresis was assessed with Brunnström Approach, the intensity of spasticity was graded with Modified Ashworth Scale, while hand motor function was classified with Fugl-Meyer Assessment (FMA). Pressure generated during a palmar grasp and after its release as well as palm area were measured with the use of a photometric method. The assessment was made twice, i.e. on the day of admission to the in-patient rehabilitation ward and after a three-week hospital treatment. Results In the second measurement, a slight decrease in paresis intensity according to Brunnström Approach and lower intensity of spasticity according to Ashworth Scale were noted. A higher number of points in the FMA scale was observed. The values of the suggested indicator changed; however, in no case were these changes statistically significant. Conclusions 1. Compared to other subjective scales, the usefulness of the measurement of pressure generated during a maximal palmar grasp and after its release for assessing the level of hand motor control in post-stroke patients was not confirmed. 2. The usefulness of the recommended method of spastic hand motor control assessment needs to be verified in further research carried out according to EBM requirements.

PL

Wstęp Do oceny stanu ręki niedowładnej u pacjentów po udarze mózgu niezbędna jest obiektywna i czuła metoda umożliwiająca charakterystykę kontroli motorycznej. Jest to istotne ze względu na konieczność monitorowania efektów procesu terapeutycznego zgodnie z wymogami Evidence Based Medicine (EBM). Celem badania była ocena przydatności pomiarów ciśnień generowanych w czasie maksymalnego chwytu cylindrycznego oraz jego zwalniania do oceny poziomu kontroli motorycznej ręki u pacjentów po udarze mózgu na tle skal subiektywnych. Materiał i metody Do charakterystyki kontroli motorycznej zaproponowano wskaźnik liczbowy wyliczony w oparciu o pomiary ciśnień generowanych podczas chwytu cylindrycznego ręki oraz jego zwolnienia. W celu przeprowadzenia pomiarów do badania włączono 12 osób z niedowładem połowiczym po przebytym udarze mózgu. Badanie obejmowało ocenę stopnia niedowładu ręki w skali Brunnström, ocenę stopnia nasilenia spastyczności w zmodyfikowanej skali Ashworth oraz ocenę sprawności ruchowej ręki według skali Fugl-Meyer (FMA). Dokonywano pomiaru ciśnień generowanych w czasie chwytu cylindrycznego, a następnie jego zwolnienia oraz pomiaru powierzchni ręki metodą fotometryczną. Badanie przeprowadzono dwukrotnie: w dniu przyjęcia do oddziału rehabilitacji stacjonarnej oraz po zakończeniu trzytygodniowej hospitalizacji. Wyniki W badaniu drugim odnotowano nieznaczne zmniejszenie nasilenia niedowładu wyrażonego w skali Brunnström oraz obniżenie nasilenia spastyczności w skali Ashworth. Odnotowano wyższą punktację w skali FMA. Uzyskano zmianę wartości zaproponowanego wskaźnika, ale w żadnym przypadku zmiana nie była istotna statystycznie. Wnioski 1. W odniesieniu do innych skal subiektywnych nie potwierdzono przydatności pomiarów ciśnień generowanych w czasie maksymalnego chwytu cylindrycznego oraz jego zwolnienia do oceny poziomu kontroli motorycznej ręki u pacjentów po udarze mózgu. 2. Dalsza weryfikacja przydatności proponowanej metody oceny kontroli motorycznej ręki z niedowładem spastycznym wymaga kontynuacji badań realizowanych zgodnie z wymogami EBM.

6

Rozwój otłuszczenia ciała u dzieci i młodzieży z Rzeszowa oraz jego zmienność na przestrzeni 35 lat

51%

Perenc L. , Radochońska A. , Błajda J.

Medical Review

|

2016

|

nr 1

27-47

PL

Wstęp. Pozytywnym miernikiem stanu zdrowia jest stopień i rodzaj otłuszczenia ciała. Cel badań. Ocena rozwoju otłuszczenia dzieci i młodzieży, obojga płci, z Rzeszowa, w wieku od 4 do 18 lat oraz jego zmiany w przeciągu ostatnich 35 lat. Materiał i metody. W latach 2013/2014 przebadano łącznie 1563 dzieci z Rzeszowa. Zmierzono grubość trzech fałdów tłuszczowych: nad mięśniem trójgłowym ramienia, w okolicy pępka, pod łopatką, obliczono całkowite otłuszczenie ciała. Dane poddano analizie statystycznej. Porównano do danych zgromadzonych w poprzednich latach: 1978/79, 1993/1994, 2003/2004. Wyniki. Do wieku wczesnoszkolnego przyrosty fałdów skórno-tłuszczowych są stabilne. W wieku od 11–12 lat u obojga płci stwierdzono, statystycznie znamienny, większy przyrost fałdów skórno-tłuszczowych nad mięśniem trójgłowym ramienia oraz globalnego otłuszczenia ciała. U chłopców w tym przedziale wiekowym zjawisko to dotyczy fałdu w okolicy pępka, a u dziewcząt podłopatkowego. Od 14 do 15 roku życia u chłopców obserwuje się przyspieszony rozwój fałdu podłopatkowego, a u dziewcząt w okolicy pępka. Obok przyrostów otłuszczenia stwierdzono jego spadki. W okresie pokwitania wartości odchylenia standardowego są najwyższe. Analiza porównawcza wykazała, że w przedziale czasowym 1978/79-2013/14 u chłopców i dziewcząt tendencja wzrostowa otłuszczenia utrzymuje się w przypadku wszystkich zmierzonych fałdów skórno-tłuszczowych. U obu płci w okresie analizowanego 35-lecia utrzymuje się wzrost całkowitego otłuszczenia ciała, natomiast w okresie ostatniego 10-lecia ulega wyhamowaniu. Wnioski. 1. Rozwój otłuszczenia u dzieci i młodzieży z Rzeszowa charakteryzuje się zróżnicowaniem międzypłciowym, dużą zmiennością w okresie pokwitania. 2. W rozwoju otłuszczenia do wieku wczesnoszkolnego obserwowane są stopniowe jego przyrosty, a następnie, nie tylko znamiennie statystycznie przyrosty, ale również spadki (wahania otłuszczenia). 3. Można stwierdzić, że u obu płci w okresie analizowanego 35-lecia utrzymuje się akceleracja otłuszczenia ciała, chociaż w okresie ostatniego 10-lecia ulega ona wyhamowaniu.

EN

Introduction. Level and type of body adiposity is a positive measure of health condition. Purpose of the study. Assessment of development of adiposity in children and adolescents of both sexes, aged 4–18, and its changes in the period of 35 years. Material and methods. The total of 1563 children from Rzeszów were examined in 2013/2014. Measurements were carried out to examine thickness of three skinfolds: above triceps brachii muscle, in the umbilical area, and below the scapula; based on that whole body adiposity was calculated. The findings were subjected to statistical analyses. The results were compared with the data collected previously, in: 1978/79, 1993/1994, 2003/2004. Results. Up until early school age there is stable increase in the skinfold thickness. Starting with the age of 11–12 years subjects of both sexes are found with significantly higher growth in triceps skinfold thickness and greater total body adiposity. In the boys of this age group the phenomenon is observed in the umbilical skinfold, and in the girls in the subscapular skinfold. At the age from 14 to 15, the boys are found with higher rate of growth in subscapular skinfold and the girls in umbilical skinfold. Besides the growth, adiposity has also been found to decrease. During puberty standard deviations assume the highest values. Longitudinal analysis of the data for the period from 1978/79 to 2013/14 shows increasing adiposity in boys and girls and the trend is observed in all the examined skinfolds. Subjects of both genders in the relevant period of 35 years are found with continued increase in whole body adiposity, yet during the most recent decade the trend has been inhibited. Conclusions. 1. Development of adiposity in children and adolescents from Rzeszow differs between the sexes, and is highly variable during puberty. 2. Up until early school age development of adiposity tends to be gradual, and then it is found not only to significantly increase but also to decrease (adiposity fluctuation). 3. It can be concluded that during the relevant period of 35 years body adiposity in both sexes tends to accelerate, yet during the most recent decade the trend has been inhibited.

7

Monitoring the development of infants and children at risk of disability. Recommendations of the Children and Youth Rehabilitation Section of the Polish Rehabilitation Society

38%

Taczała J. , Perenc L. , Szmurło M. , Wolińska O. , Maciąg-Tymecka I. , Majcher P.

Advances in Rehabilitation

|

2021

|

tom 35

|

nr 1

47-54