Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 26

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote O chemii w mijającym stuleciu
100%
|
|
tom Nr 9
254-254
PL
W bieżącym roku administracja miar obchodzi 85-lecie istnienia, a dzień1 kwietnia 1991 r. jest data powołania Głównego Urzędu Miar (GUM).
PL
Przy zastosowaniu kwantowochemicznego algorytmu AM1 i AM1/COSMO określono optymalne struktury trifenylo- i tetrafenylonitroizoksazolidyn. Omówiono termodynamiczne i kinetyczne aspekty konwersji poszczególnych połączeń do ich diastereomerycznych analogów.
EN
By means of AM1 and AM1/COSMO methods the structures of triphenyl- and tetraphenylnitroisoxazolidines were investigated. The thermodynamic properties of possible diastereoisomers, and Eyring parameters of suitable transition states were also calculated.
6
Content available remote Kwantowochemiczne studia reakcji [2+3] cykloaddycji N-tlenku formyloiminy
100%
|
|
tom [Z] 54, 1-2
53-66
EN
The present paper is an attempt to systematize the literature data concerning quantochemical calculations of transition states for [2+3] cycloaddition of parent nitrone to alkenes, thioformaldehyde, isocyanates, acetylene and molecular oxygen. In the case of reaction with ethylene the attained transition states are nearly symmetrical. Individual methods differ in their estimation of of the resultant bonds is more advanced. For reaction in question there is a lack of experimental parameters of activation. It is generally know, however, that activation energy for [2+3] cycloaddition of typical nitrones to alkenes are in range 13-18 kcal/mol. In the case of HF calculations the activation energy is clearly overestimated. Better results are attained by taking into account the electron correlation, in which the most accurate results are obtained using the advanced method MP4SDQ. The MP2 method considerably loweres the values of activation energy, which rectifies methods MP3 and MP4. Differing results are also obtained using density functional theory (DFT). As expected the most unreliable results were obtained using VWN functional. Only calculations close to the NLDA approximation allowed the attainment of reliable results. If the MP4 method is taken as the reference method, then the closed to this as regards activation energy values is the functional B3LYP. A much lesser influence on the description of the reaction under discussion is the type of basis set. The results of the HF calculations (without electron correlation) are equaly unreliable in the minimal STO-3G base, as well as in the more advanced 6-311G** base. So for a reasonably reliable description of the reaction of [2+3] cycloaddition between nitrones and alkenes, it seems imperative to apply the methods which take into account the effects of electron correlation. A similar relationship of activation energy regarding the type of calculation method applied can be observed in the case of reaction of parent nitrone with thioformaldehyde, isocyanates, acetylene and molecular oxygen.
PL
W artykule scharakteryzowano w sposób ogólny stan zagrożenia tąpaniami w kopalniach Kompanii Węglowej S.A., które to zagrożenie w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym jest głównym moderatorem aktywności sejsmicznej towarzyszącej podziemnej eksploatacji węgla. Przedstawiono zmiany wielkości zagrożenia tąpaniami oraz sejsmicznego na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Omówiono sytuację i działania, które doprowadziły do opracowania nowych kryteriów empirycznej oceny oddziaływania wstrząsów górniczych z obszaru kopalń Kompanii Węglowej S.A na środowisko powierzchniowe - skala GSI-GZW(KW) - Przedstawiono wyniki weryfikacji skali GSI-GZW(KW) wykonane na bazie ponad 300 wysokoenergetycznych wstrząsów.
EN
In the paper, a state of outburst hazard was characterized in a general way for mines of Coal Company S.A., which the hazard is in Upper-Silesian Coal Basin the main moderator of seismic activity accompanying the underground exploitation of coal. Changes both of the outburst as well as seismic hazard size were presented over the spun of last dozen or so years. The present state and activities undertaken were discussed, which led to developing the new criteria of empirical assessment of mining shocks from an area of Coal Company S.A. mines impact onto surface environment - scale GSI-GZW(KW). Results of the scale GSI- GSI-GZW(KW) verification conducted on a base of over 300 shocks of high-energy were presented.
8
Content available remote Reakcje [2+3] cykloaddycji sprzężonych nitroalkenów z nitronami
63%
EN
The work is an attempt of systematizing of the literature data concerning the regio- and stereoselectivity of [2+3] cycloadditions of conjugated nitroalkenes to nitrones. In most cases these reactions are regiospecyfic leading to the corresponding 4-nitro-isoxasolidines. In the reactions with trans-b-arylnitroethylenes, trans-configuration of the substituents at C-3 and C-4 positions of the heterocyclic ring is always favored. However, in the case of trans-b-alkylnitroethylenes, usually the 3,4-cis-isomers are formed in majority. If steric effects do not affect significantly the reaction course, the observed regioselectivity can be well explained in the terms of FMO or HSBA theory. The reaction stereoselectivity is hard to predict in advance. It seems that it depends on the equilibrium between the two complementary interactions in the reaction transition state: the attractive secondary overlaps of the reactants pz-orbitals, and the repulsive steric interactions of the reactants substituents. In some cases, the possibility of (Z)-(E) isomerisation of nitrones under reaction conditions has to be taken into account. Chemical properties of the cycloadducts resulting from the presence of nitro group in the isoxazolidine ring have also been discussed.
|
|
tom R. 64, nr 9
458--469
PL
W artykule omówiono skalę występowania i działania związane z prewencją najpowszechniej występujących zagrożeń naturalnych w kopalniach Kompanii Węglowej SA. Przedstawiono osiągnięcia w prewencji zagrożeń, jak również kierunki działań w podnoszeniu bezpieczeństwa pracy. Część I. Przedstawiono zmiany wielkości zagrożenia tąpaniami w okresie ostatnich dwudziestu lat i działania podjęte po powstaniu KW SA zmierzające do polepszenia jakości ocen stanu zagrożenia. Scharakteryzowano nowoczesne metody sejsmologiczne do bieżącej oceny zmian stanów zagrożenia wdrażane w kopalniach Kompanii Węglowej SA we współpracy z Głównym Instytutem Górnictwa.
EN
The article discusses the scale of occurrence and the prevention activities related to the most common natural hazards in coal mines of Kompania Węglowa SA. It presents the achievements in the prevention of the hazard as well as trends in activities on improvement of the work safety. Part I presents the changes in the size of rockburst hazards in the last twenty years and the actions taken after the establishment of KW SA, focused on improvement of the quality of the risk's assessments. It characterizes modem seismological methods for the current assessment of changes in the state of the hazard which are being implemented in the mines of Kompania Węglowa SA in cooperation with the Central Mining Institute.
EN
The quantum chemical analysis of alfa-nitroproprene and alfa-metoksypropene [2+3] cycloaddition to Z-C, N-distributed nitrones was carried out. It was found that studied reactions are under orbital control and their regioselectivity can be easily predicted using FMO theory.
PL
Niniejsza praca dotyczy kwantowochemicznych studiów nad reakcją [2+4] cykloaddycji wybranych β-nitrostyrenów z cyklopentadienem i furanem. Obliczenia prowadzono za pomocą metody PM3 i PM3/COSMO dla fazy gazowej oraz symulowanej obecności medium dielektrycznego.
EN
The PM3 and PM3/COSMO calculations for [2+4] cycloaddition reactions of some β-nitrostyrenes to cyclopentadiene and furane were carried out. Calculations were performed for the gas phase and for dielectric continuum with ε = 2,4 and 37,8.
PL
Los ftalanów znajdujących się w składowanych odpadach jest sprawą wymagającą wyjaśnienia. Problem dotyczy ok. 1 mln t plastyfikatorów zgromadzonych na składowiskach odpadów w Polsce. Ftalany na składowiskach znajdują się przede wszystkim w odpadach poużytkowych z poli(chlorku winylu). Rozpatrzono możliwości degradacji PVC w warunkach składowania odpadów, podczas której następuje uwalnianie ftalanów oraz przenoszenie tych zanieczyszczeń w odciekach i gazie wysypiskowym do środowiska. Uwalnianie zmiękczaczy zachodzi, ponieważ ftalany nie są związane chemicznie z PVC. Z tego m.in. powodu ich obecność stwierdzono w glebie, odciekach ze składowisk, osadach dennych i innych komponentach środowiska. Zakres współczynnika emisji ftalanu di(2-etyloheksylu) (DEHP) szacowany jest na 0,01–0,25% mas. całkowitej ilości tego ftalanu, a dla ftalanu dibutylu (DBP) zakres ten wynosi 0,12–0,25% mas. Dla wszystkich składowisk w Polsce oznacza to emisję 4–100 t DEHP i 0,5–1,1 t DBP rocznie. Tak duża rozbieżność danych wymaga doprecyzowania, jako że emisja ftalanów ze składowisk odpadów może mieć ujemny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko.
EN
A review with 24 refs. The emission of org. phosphates in  Poland was estd.
PL
Wstrząsy indukowane robotami górniczymi nie zawsze muszą przekładać się na zagrożenie tąpaniami, ale mogą w sposób istotny oddziaływać na obiekty powierzchniowe i na ludzi. W artykule scharakteryzowano problematykę oddziaływania wstrząsów górniczych na powierzchnię w kopalniach Kompanii Węglowej SA. Omówiono sytuację i działania, które doprowadziły do opracowania nowych kryteriów empirycznej oceny oddziaływania wstrząsów górniczych z obszaru kopalń Kompanii Węglowej SA na środowisko powierzchniowe – skala GSIGZWKW-2012. Zestawiono jakościowe i ilościowe zależności skali GSIGZWKW-2012 z odpornościami dynamicznymi budynków na wstrząsy górnicze. Wskazano kierunki dalszych działań dla prawidłowej oceny szkodliwości oddziaływań wstrząsów na infrastrukturę powierzchni i na ludzi.
EN
Quakes induced by mining operations do not, always, have to translate into a rockbursts hazard, but they can have a significant effect on surface structures and people. The article characterizes the problem of the impact of mining shocks on the surface in the mines of Kompania Węglowa SA. The authors discussed the situation and actions that led to the development of new criteria of empirical assessment of the impact of mining tremors from the mines of Kompania Węglowa SA on the surface environment — GSI/GZWKW 2012 scale. It summarizes qualitative and quantitative dependences of GSI/GZWKW 2012 scale and dynamic shock resistance values of the buildings to mining quakes. The article pointed to further activities towards the proper assessment of harmful effects of quakes on the surface infrastructure and people.
PL
Wstrząsy górnicze są jednym z istotnych objawów eksploatacji górniczej z punktu widzenia ich wpływu na infrastrukturę powierzchniową. Ochrona powierzchni i znajdujących się na niej obiektów budowlanych jest jednym z wymagań stawianych dzisiejszym kopalniom gdyż każda eksploatacja górnicza jest uciążliwa dla użytkowników obiektów budowlanych na powierzchni. Kopalnia „Piast” od ponad 40 lat prowadzi eksploatację pokładów węgla, co przekłada się na występowanie dużej liczby wstrząsów wysokoenergetycznych, a tym samym drgań, mogących mieć wpływ na stan zabudowy powierzchniowej. W artykule ukazano realia dotyczące ilości wystąpień wstrząsów wysokoenergetycznych, mogących być przyczyną pojawienia się szkód górniczych w obiektach powierzchniowych w korelacji z ilością zgłaszanych szkód i ich zależności przyczynowo skutkowej pomiędzy wstrząsem a zgłoszonymi uszkodzeniami.
EN
Mining tremors are one of the most important side effect of mining operation from the point of view their influence on infrastructure located on the surface of the mining area. Protection of surface and buildings located on the surface is one of the requirements to fulfill by present-day coalmines, because each mining operation is awkward for users of buildings. Piast Coalmine has operated coal seams for over 40 years, that is reflected in a large number of high-energy tremors and thus the vibration that may affect the condition of surface buildings. In the paper the reality referring to the number of examples of high-energy tremors is shown, that may cause mining damage to surface buildings in correlation with the amount of damage reported and the cause and effect relationship between the tremor and the reported damage.
PL
Praca ta stanowi analizę stanu zagrożenia tąpaniami w Polu Północnym - głównym polu eksploatacji w obecnym obszarze górniczym kopalni "Bobrek-Centrum", ruch "Bobrek". Skomplikowana sytuacja górniczo-geologiczna, niekorzystne decyzje administracyjne i górnicze w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku dotyczące eksploatacji pod miastem Bytom, to wszystko miało negatywny wpływ na stan zagrożenia tąpaniami w tym rejonie. "Górnictwo w rejonie Bytomia ma przed sobą jeszcze 30 lat eksploatacji opartej na tych pokładach, które w przeszłości "skreślono". Był to jednak czas, gdy można było eksploatować inne pokłady. Dziś i jutro górnictwa w tym rejonie to wyzwanie dla tych, którzy górnictwo traktują jako służbę i powołanie" [1].
EN
The "Bobrek-Centrum" Hard Coal Mine is a mine with long mining tradition. The main extraction panel in the present mine field of the Mine is the Northern Panel. Complicated geological-mining situation (washing out of the seam 501 or complexes of resistant roof layers of sandstone, sandy shales), natural susceptibility of the coal deposits of the Bytom syncline to rockbursts, former mining operations, indistinct and non- ordered deposit extraction in a relatively small area, chaotic and not fully considered deposit extraction policy become apparent today. "Mining in the Bytom area can function and will be functioning through the next 30 years on the basis of seams, which once in the part were "cancelled". However, there was a time, when other seams could be extracted. Today and tomorrow mining in this area is a challenge for those, who the mining profession consider as service and vocation" [1].
PL
W artykule omówiono warunki złożowe, tektoniczne i górnicze prowadzonej eksploatacji przez kopalnię "Rydułtowy-Anna" w aspekcie zagrożenia sejsmicznego. Przeanalizowano wyniki obserwacji sejsmologicznych oraz wpływ najważniejszych czynników górniczych i geologicznych na stan zagrożenia w rejonie ściany J-12 w pokładzie 713/1-2.
EN
The paper discusses deposit, tectonic and mining conditions of exploitation run by "Rydułtowy-Anna" mine with the view of rockbursts hazard. The results have been analyzed of seismologic observations and the influence of the most important mining and geological factors on the status of the hazard in the area of J-12 longwall in 713/1-2 seam. The results of analysis of seismologic observations have been presented together with analytical forecasts.
17
Content available remote Nanocząstki : zagrożenie środowiskowe?
51%
PL
Wpływ nanocząstek, obecnych w powszechnie używanych produktach, na środowisko zależy od rodzaju cząstek i sposobu ich użytkowania. W pierwszej kolejności nanocząstki będą stanowić największe zagrożenie dla ekosystemów w zbiornikach wodnych, do których odprowadzane są ścieki komunalne i przemysłowe. Jakie efekty te cząstki będą mieć na pierwsze ogniwo łańcucha biologicznego – bakterie, glony, owady i ryby – trudno przewidzieć. Wydaje się, że sztuczne nanocząstki będą stanowić mniejszy udział w zanieczyszczeniu powietrza i gleb. W przypadku nawożenia gleb osadami ściekowymi problem włączania nanocząstek do obiegu biologicznego będzie wymagał regularnych badań ekotoksykologicznych z uwagi na ich mobilność i reaktywność, a w konsekwencji przygotowania odpowiedniego prawodawstwa.
EN
A review, with 36 refs., of ecotoxicity hazards connected with use of fullerens, nanotubes and nanoparticles of Ag, TiO₂, Au and Se.
PL
Na podstawie danych obliczeń kwantowochemicznych przeprowadzono analizę pierwotnych efektów orbitalnych oraz coulombowskich w reakcjach [2+3] cykloaddycji diarylonitronów z nitroetenem. Ustalono, że efekty te generalnie sprzyjają powstawaniu odpowiednich 4-nitroizoksazolidyn.
EN
Using quantum-chemical calculations we have carried out an analysis of frontier molecular orbital interactions in the [2+3] cycloaddition reactions of nitroethene with diarylnitrones. In all cases the primary orbital effects and coulombic interactions favored the corresponding 4-nitroisoxazolidines.
PL
W artykule przedstawiono nową metodę wyznaczania izolinii maksymalnych poziomych amplitud prędkości drgań gruntu PGVHmax po wystąpieniu silnego wstrząsu pochodzenia górniczego. W procedurze obliczeniowej uwzględniane są nie tylko empiryczne relacje tłumienia wyznaczone dla badanego obszaru oraz amplifikacja, ale również rzeczywiste parametry drgań zarejestrowane podczas wstrząsu przez powierzchniowe stacje sejsmometryczne. Opracowana metoda pozwala na bardziej wiarygodne wyznaczanie map rozkładu stopni intensywności potencjalnych skutków drgań od zaistniałego wstrząsu górniczego (intensywności sejsmicznej), według odpowiednich skal opracowanych dla górnictwa węglowego (GSIGZWKW-2012 oraz MSIIS-15) i dla górnictwa rud miedzi w LGOM (GSI-2004/11). Przedstawiono przykład obliczeniowy dla wstrząsu o energii sejsmicznej E=1E8 J, zaistniałego w kopalni węgla w GZW i stwierdzono bardzo dobrą korelację stopni intensywności sejsmicznej IGSI-2012 wyznaczonych nową metodą, z uszkodzeniami udokumentowanymi w zabudowie powierzchniowej w efekcie oddziaływania przedmiotowego wstrząsu. Mapy intensywności drgań od silnych wstrząsów górniczych, wyznaczone według zaproponowanego algorytmu obliczeniowego, mogą być przydatne dla zakładów górniczych, urzędów miast i gmin oraz sądów powszechnych do ustanawiania stref szkodliwego oddziaływania sejsmicznego na zabudowę powierzchniową.
EN
The article presents a new method for determining the izolines of the maximum amplitude of vibration velocity, PGVHmax after recording a strong seismic event induced by mining. The calculation procedure does not just include only empirical attenuation low determined for the study area and the amplification effects but also the actual ground motion data recorded during the strong mining seismic event by surface seismic stations. The developed method allows for a more reliable determination of maps of the seismic intensity degrees distribution after mining seismic event, according to the respective scales developed for coal mining (GSIGZWKW-2012 and MSIIS-15) and for copper mining in LGOM (GSI-2004 / 11). An example of calculation for the seismic event of energy E=1E8 J using the new method is presented. A very good correlation between degrees of seismic intensity, IGSI and damage documented in the building after the seismic event was obtained. Maps of seismic intensity of strong mining tremors, designated by the proposed calculation algorithm, can be useful for mining companies, offices of cities and municipal offices and courts for establishing of zones of harmful effects on the building development area.
PL
Odniesiono się do zagadnienia oddziaływania wstrząsów indukowanych działalnością górniczą w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym na obiekty powierzchniowe i na ludzi. Przedstawiono zweryfikowane kryteria empirycznej oceny oddziaływania wstrząsów górniczych na środowisko powierzchniowe – skala GSIGZWKW-2012. Weryfikacji dokonano na podstawie pomiarów drgań gruntu na powierzchni terenu i opisów szkód powstałych po wstrząsach górniczych na terenach górniczych kopalń Kompanii Węglowej S.A. Zestawiono jakościowe i ilościowe zależności skali GSIGZWKW-2012 z odpornościami dynamicznymi budynków na wstrząsy górnicze. Wskazano kierunki dalszych działań dla prawidłowej oceny szkodliwości oddziaływań wstrząsów na obiekty powierzchniowe i na ludzi.
EN
Article presents the reference to the issue of the impact of mining tremors induced by mining activities in the Upper Silesian Coal Basin on the surface objects and people. The paper presents also the revised criteria of empirical assessment of the impact of mining on the environment of surface area - the GSIGZWKW-2012 scale. The verification was based on vibration measurements and descriptions of surface damages after the tremors on the mining area of Kompania Węglowa S.A. Qualitative and quantitative relationships in the GSIGZWKW-2012 scale were set together with dynamic resistance of buildings subjected to mining tremors. Future actions for appropriate estimation of negative influence of mining tremors on living conditions and infrastructure on surface were also presented.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.