In 2012, the Special Collections Department of the Raczynski Municipal Library in Poznań received a hand written volume (call number ms. 4498) documenting a research journey made by Karol Libelt in Galicia (Poland) in 1869. Shortly after his journey, the philosopher visited Kraków and Lwów with a series of lectures and was warmly received in both cities by the general public. On 17 April 1869, Karol Libelt was given an album, as a token of appreciation and thankfulness, with pages signed by 348 students of the Jagiellonian University and the Technical University in Cracow. The present article discusses the journey made by Libelt to Galicia and the album with the inscriptions of the Cracow students, including Michał Hieronim Bobrzyński, Karol Stanisław Olszewski, Tadeusz Browicz, Józef Krzepela and Piotr Hubal Dobrzański.
PL
W 2012 roku przekazano do zbiorów specjalnych Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu rękopiśmienny album (sygn. Rkp. 4498) będący pamiątką z podróży naukowej Karola Libelta do Galicji w 1869 roku. Filozof odwiedził wówczas z wykładami Kraków i Lwów, był serdecznie przyjmowany przez mieszkańców obu miast. 17 kwietnia 1869 roku młodzież akademicka wręczyła Libeltowi w podziękowaniu i w dowód uznania album z kartami zawierającymi 348 podpisów słuchaczy Uniwersytetu Jagiellońskiego i Instytutu Technicznego w Krakowie. Artykuł zawiera opis podróży Karola Libelta do Galicji oraz albumu z wpisami krakowskich studentów, m.in. Michała Hieronima Bobrzyńskiego, Karola Stanisława Olszewskiego, Tadeusza Browicza, Józefa Krzepeli czy Piotra Hubala Dobrzańskiego.
This article presents a collection of picture postcards owned by Bernard Chrzanowski (1861–1944), a Polish social and national activist from the Poznan province, who was a member of German Reichstag in Berlin between 1901–1910. During his speeches at the German Parliament he staunchly protested against the conduct of the German state towards Polish culture and Polish national identity and denounced abuses and malpractices of Prussian administration against the Poles. A number of his plenary speeches and addresses concerned Article 130 of the German penal code, frequently used by the police and Prussian courts to impound items of Polish literature and art, including popular at the time patriotic picture postcards. At times, Chrzanowski used picture postcards asa kind of “material exhibits”. A section of his collection has survived and is now held in the collections of the University Library in Poznan.
PL
Bernard Chrzanowski (1861–1944), polski działacz społeczno-narodowy w Poznańskiem, w latach 1901–1910 był posłem w parlamencie Rzeszy w Berlinie. Podczas swoich przemówień występował w obronie polskiej kultury i tożsamości narodowej, wskazywał na różne nadużycia pruskiej administracji wobec Polaków. Kilka jego mów plenarnych poświęconych było paragrafowi 130 niemieckiego kodeksu karnego, często wykorzystywanego przez policję i sądy pruskie do konfiskowania polskiej literatury i sztuki, w tym popularnych wówczas patriotycznych kart pocztowych. W Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu zachował się zbiór kilkudziesięciu obiektów ikonograficznych, głównie pocztówek, których Chrzanowski podczas swoich wystąpień używał jako swoistych „dowodów rzeczowych”. Celem artykułu jest przedstawienie owego zbioru i jego wykorzystania w walce parlamentarnej na przykładzie wybranych wystąpień poznańskiego posła.
The Polish General Exhibition, which was held in Poznań between May16 and September 30, 1929) and summarized the economic, social and cultural achievements of independent Poland following the ten years of its existence, also included a number of manifestations that related to the broadly understood subject of books. This was particularly visible in a large number of exhibition sites (pavilions) (e.g. those of cultural and educational institutions, physical ducation centres, women’s and agricultural education institutions and in the library section of the Government Palace). However, two exhibition sites were particularly involved in the promotion of books. In the department of Beautiful Book, housed in the Palace of Arts, a particular attention was given to the presentation of the external appearance of the book and development of book design. The department featured works of a number of artists, art editors, publishers, printmakers and bookbinders. In the Press and Book pavilion, designed by Roger Sławski, next to the stalls presenting different editorial offices of newspapers and magazines, stalls of 20 publishers from all over Poland displayed their books (Gebethner i Wolff, M. Arct, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, “Książnica-Atlas” and Drukarnia i Księgarnia Św. Wojciecha, among others). As a result, throughout a few days Poznań was a capital of Polish book when the city became a meeting point for book lovers and people professionally involved in book trade and publishing. Between May 29 and June 2, 1929, the 2nd. Convention of Polish Librarians and the 4th. Convention of Polish Book Lovers were held,accompanied by the centenary celebrations of the Raczyński Library and the first publishing house of the Kórnik Library.
PL
Na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (16 maja – 30 września 1929), będącej podsumowaniem dorobku dziesięciu lat istnienia niepodległej Polski w dziedzinie gospodarczej, społecznej i kulturalnej, nie zabrakło zagadnień związanych z szeroko pojętym tematem książki. Była ona obecna i widoczna w wielu pawilonach wystawowych (np. instytucji kulturalno-oświatowych, wychowania fizycznego, pracy kobiet, oświaty rolniczej i kultury wsi, w dziale bibliotek w Pałacu Rządowym), ale w dwóch miejscach eksponowano ją w sposób szczególny. W dziale Piękna Książka mieszczącym się w Pałacu Sztuki położono nacisk na zewnętrzną szatę książki i pokazano prace artystów grafików, wydawców, drukarzy i introligatorów. W pawilonie Prasa i Książka, zaprojektowanym przez Rogera Sławskiego, obok stoisk redakcji różnych tytułów prasowych umieszczono stoiska 20 wydawców książek z całej Polski (takich jak Gebethner i Wolff, M. Arct, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, „Książnica-Atlas”, Drukarnia i Księgarnia Św. Wojciecha). Poznań przez kilka dni był ponadto stolicą polskiej książki – do miasta zjechali również miłośnicy książki i ludzie zawodowo z nią związani. W dniach 29 maja – 2 czerwca 1929 roku odbyły się II Zjazd Bibliotekarzy Polskich i IV Zjazd Bibliofilów Polskich, połączone z jubileuszem stulecia istnienia Biblioteki Raczyńskich i stulecia pierwszego wydawnictwa Biblioteki Kórnickiej.
In 2021, the iconographic collection of the University Library was enriched with a sumptuous 144-page photographic album that included over 650 photographs depicting the town and local events. The photographs, mainly from the 1920s and 1930s, present the visual history of Murowana goślina in general views of the town, its architecture, monuments and the like, and document the activity of a number of various societies and associations (e.g. the Marksmen’s Society – the Brotherhood of the Rooster, Industrial Association, Association of War Invalids, Catholic Association of Polish Workers, “Concordia” Sports Club, Catholic Women Association, Associa-tion of Young Polish Women, Church Choir Association, “Harmonia” Musical Asso-ciation) and the town’s institutions (e.g. the municipal office, elementary school, and the post office) as well as the local events, such as celebrations of civic and public ceremonies and a variety of religious ceremonies.The present article discusses the content of this photo album, and presents a se-lected number of photographs that document and show the life of the communities of the town during the inter-war period. The time frame of the article is the 1920s and 1930s, while the discussion focuses on the Polish inhabitants of the town (the same time frame and the same community is presented in the photographs). In addition, the article discusses a dozen or so picture postcards from the turn of the 19th and 20th centuries, and a small number of photographs, also included in the photo album, depicting the german and Jewish population of the town.
PL
Zbiory ikonograficzne Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu w 2021 roku wzbogaciły się o okazały album fotograficzny zawierający na 144 stronach ponad 650 fotografii dotyczących Murowanej Gośliny. Fotografie, głównie z lat 20. i 30. XX wieku, przedstawiają m.in. widoki ogólne miasta, architekturę, pomniki, dokumentują działalność różnych towarzystw (np. Bractwa Strzelców Kurkowych, Towarzystwa Przemysłowego, Związku Inwalidów Wojennych, Katolickiego Towarzystwa Robotników Polskich, Klubu Sportowego „Concordia”, Katolickiego Stowarzyszenia Kobiet, Stowarzyszenia Młodych Polek, Towarzystwa Chóru Kościelnego, Stowarzyszenia Muzycznego „Harmonia”) i instytucji (np. magistratu, szkoły powszechnej, urzędu pocztowego) oraz wydarzenia z życia miasta (np. obchody świąt państwowych i religijnych). Celem artykułu jest omówienie albumu, prezentacja wybranych fotografii i ukazanie na ich podstawie życia społeczności Murowanej Gośliny w dwudziestoleciu międzywojennym. Artykuł skupia się na latach 20. i 30. XX wieku i mieszkańcach narodowości polskiej (przede wszystkim tego okresu i tej społeczności dotyczą fotografie). Omówionych zostało również kilkanaście pocztówek z przełomu XIX i XX wieku oraz kilka fotografii związanych z ludnością niemiecką i żydowską.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.