Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Lyme borreliosis in the Lublin Province during the COVID-19 pandemic

100%

Panczuk A.

Health Problems of Civilization

|

2021

|

tom 15

|

nr 4

2

Czynniki ryzyka zdrowia w potrzebach edukacyjnych studentow pedagogiki Panstwowej Wyzszej Szkoly Zawodowej w Bialej Podlaskiej

63%

Kubinska Z. , Panczuk A.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2006

|

tom 57

|

nr Supl.

71-75

PL

Praca dotyczy czynników ryzyka zdrowia i ich miejsca w deklarowanych potrzebach edukacyjnych studentów pedagogiki. Wynikające z tych czynników ogromne zagrożenie dla zdrowia i prawidłowego rozwoju młodego pokolenia powodują niepokój społeczeństwa, a w szczególności rodziców oczekujących pomocy od nauczycieli. W grupie badanych studentów największe zainteresowanie w zakresie zdobycia wiedzy i umiejętności pedagogicznych wzbudziły takie czynniki ryzyka jak: alkoholizm; narkomania; bieda, ubóstwo, bezrobocie, niezaradność życiowa oraz formy i rodzaje przemocy wybranych grup społecznych.

EN

The health conditions encompass also the risk factors. The cognition and showing the range of social pedagogy students' interest in the knowledge and abilities useful for minimizing the causes and consequences of the health risk factors was the aim of the work. There were 154 social pedagogy students tested. The questionnaire was applicated within the confess of researches. The results, which were received, showed that the tested students are the most interested in knowledge and abilities within the confess of the factors like: alcoholism, drug addiction, poverty, unemployment, impracticality and different forms and kinds of violence in selected social groups. To the sources of the knowledge from which the students would like to use in the future were ranked post conference materials and the archival sources. The majority of students would like to participate in meetings with authority and work in support groups if we talk about the methods enabling them to gain the prophylactic abilities in the minimizing range of the risk factors.

3

Physical activity of the elderly: limitations and knowledge about the dangers of hypokinesia

63%

Kubinska Z. , Panczuk A.

Health Problems of Civilization

|

2021

|

tom 15

|

nr 2

EN

Background. Researchers often discuss the subject of physical activity (PA) of the elderly in theoretical terms, showing, for example, the protective mechanisms of PA for the body, beneficial effects for health and aging, as well as the principles of effective health training. According to the WHO and EU, few elderly people are physically active. This study aimed to investigate the level of PA of the surveyed elderly people at the present time, compared to when they were younger. Potential limitations in PA of the respondents and their knowledge about the dangers of hypokinesia were also investigated. Material and methods. This study assessed 217 people, aged 60-85, living in the northern part of the Lublin Province, Poland. It used an original interview questionnaire. Results. Systematic PA performed by respondents earlier in life involved mainly household and backyard activities, professional work, and participation in physical education lessons. The currently most frequent activities were found to be walking (75.6%) and gardening (66.4%). Women much more often than men participated and reported their willingness to be active in organized PA. Various limitations prevented respondents from being physically active. The greatest number of respondents reported disability, physical weakness, kinesiophobia, and multiple diseases (34.6%) as the main barrier, followed by lack of skills to organize physical exercises (27.7%). Concerning threats of hypokinesia, respondents most often indicated obesity, diseases of the musculoskeletal system, and arterial hypertension. Conclusions. The level of PA of the surveyed elderly people, limitations preventing PA, and low level of knowledge about the delayed consequences of hypokinesia suggests a need for seniors’ health education in physioprophylaxis.

PL

Wprowadzenie. W ujęciu teoretycznym naukowcy często podejmują temat aktywności fizycznej (AF) seniorów, ukazując, np. mechanizmy ochronne działania AF na organizm, jej wpływ na zdrowie, pozytywne starzenie się oraz zasady skutecznego treningu zdrowotnego. Według WHO i UE niewiele osób starszych jest aktywnych fizycznie. Celem pracy jest ukazanie zróżnicowania aktywności fizycznej badanych seniorów we wcześniejszym i obecnym okresie życia. Postanowiono również przedstawić bariery ograniczające badanym podejmowanie aktywności fizycznej oraz ich wiedzę na temat zagrożeń wynikających z hipokinezji. Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród 217 osób w wieku 60-85 lat zamiesz- kałych na terenie północnej część województwa lubelskiego, Polska. Wykorzystano w nich autorski kwestionariusz wywiadu. Wyniki. Systematyczna aktywność fizyczna podejmowana przez badanych we wcześniejszym okresie życia realizowana była głównie poprzez czynności domowe i przydomowe, pracę zawodową oraz uczestniczenie w lekcjach wychowania fizycznego. Obecnie najczęściej podejmowanymi aktywnościami są spacery (75,6%) i praca w ogrodzie (66,4%). Kobiety znacznie częściej niż mężczyźni uczestniczą i zgłaszają chęć aktywności w zorganizowanych zajęciach ruchowych. Wśród barier uniemożliwiających ankietowanym aktywność fizyczną najwięcej osób zadeklarowało własną niepełnosprawność, słabość fizyczną, kinezjofobię, wielochorobowość (34,6%). W dalszej kolejności deklarowano brak umiejętności do zorganizowania ćwiczeń fizycznych (27,7%). Wśród zagrożeń hipokinezji badani wskazywali najczęściej: otyłość, choroby narządu ruchu i nadciśnienie tętnicze. Wnioski. Aktywność fizyczna w życiu badanych seniorów, bariery uniemożliwiające podejmowanie aktywności fizycznej i niski poziom wiedzy na temat odroczonych konsekwencji hipokinezji sugerują potrzebę edukacji zdrowotnej seniorów z fizjoprofilaktyki.

4

Knowledge in the prevention of Lyme borreliosis and exposure to ticks in women and men studying non-medical courses in Latvia

51%

Tarelkina I. , Voita D. , Tokarska-Rodak M. , Panczuk A.

Health Problems of Civilization

|

2017

|

tom 11

|

nr 2

EN

Background. The aim of the following study was to assess the level of knowledge in the prevention of Lyme borreliosis and exposure to ticks in non-medical students, broken down by gender. Material and methods. The study group comprised 274 students from Latvia, including 229 women and 45 men aged 18-35. As for the research tool, the authors’ own questionnaire survey was used. Results. Latvian male students are more likely to use repellents and more often examine their bodies on return from green areas (86.6% and 97.8% respectively) than women (66.3% and 93.9%, respectively). The biggest group of the respondents (35.6% of the men and 41.1% of the women) considered that twisting the tick out with tweezers was the correct method of removing ticks. Slightly fewer respondents, i.e. 26.6% of the men and 36.2% of the women, opted for tweezing it out with a swift steady movement. In practice, most people do not do this on their own − 28.9% of the men turn to a doctor / nurse for help and 32.3% of the women to some other person. Students critically assess their knowledge regarding Lyme borreliosis: 60% of the men evaluate it as minimal and 53.1% of the women as average. More than 86% of the men and 73.4% of the women in the study group reported being bitten by a tick. Conclusions: The results of the study reflect the attitudes of Latvian academic youth towards Lyme borreliosis as well as knowledge about the disease and its prevention, which allows for assessing the need for intensifying public education in the subject.

PL

Wprowadzenie. Celem pracy była ocena poziomu wiedzy w zakresie profilaktyki boreliozy z Lyme oraz ekspozycji na kleszcze wśród studentów kierunków niemedycznych z uwzględnieniem płci. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 274 studentów z Łotwy, w tym 229 kobiet i 45 mężczyzn w wieku 18 - 35 lat. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki. Studiujący mężczyźni z Łotwy częściej stosują repelenty i częściej oglądają swoje ciało po powrocie z terenów zielonych (odpowiednio 86.6% i 97.8%) niż kobiety (odpowiednio 66.3% i 93.9%). Największy odsetek badanych (35.6% mężczyzn i 41.1% kobiet) uważa za prawidłową metodę usuwania kleszcza wykręcanie go pęsetą, nieco mniej usunięcie pęsetą prostym ruchem (26.6% mężczyzn i 36.2% kobiet). W praktyce badani najczęściej nie wykonują tej czynności samodzielnie – 28.9% mężczyzn korzysta z pomocy lekarza/pielęgniarki, a 32.3% kobiet z pomocy innej osoby. Studenci krytycznie oceniają stan swojej wiedzy na temat boreliozy z Lyme: 60% mężczyzn ocenia ją jako minimalną, a 53.1% kobiet jako średnią. Ponad 86% mężczyzn i 73.4% kobiet badanej grupy stwierdziło u siebie zaistnienie pokłucia przez kleszcze. Wnioski. Wyniki badań odzwierciedlają postawy łotewskiej młodzieży akademickiej i wiedzę na temat boreliozy z Lyme i jej zapobiegania, co pozwala ocenić potrzebę podjęcia zintensyfikowanej edukacji publicznej na ten temat.

5

Niemedyczne czynniki chroniące zdrowie osób w wieku 50-85 lat

51%

Kubinska Z. , Baj-Korpak J. , Panczuk A.

Człowiek i Zdrowie

|

2012

|

tom 06

|

nr 2

PL

Cel. Celem niniejszych badań było ukazanie opinii badanych na temat czynników chroniących i wspierających zdrowie w życiu osób dorosłych i starszych. Materiał i metoda. Badaniami objęto 100 osób w wieku 50-85 lat. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety. Wyniki. W opinii badanych, najważniejszymi osobistymi czynnikami chroniącymi zdrowie osób dorosłych i starszych są: dbałość o zdrowie i jego kontrolowanie, optymizm i chęć życia oraz dobre relacje z ludźmi. Najważniejsze rodzinne czynniki prozdrowotne to: życzliwość, serdeczność, pomoc i dobre rady w potrzebie oraz opieka w chorobie. Z sąsiedzkich zachowań najwięcej osób wskazało regularne odwiedziny, wsparcie emocjonalne i informacyjne. Wśród czynników ryzyka, których obawiają się respondenci, najczęściej wskazywano nagłą chorobę połączoną z bezradnością medycyny oraz niepełnosprawność fizyczną i intelektualną. Wnioski. Badani prezentują dojrzałą postawę promocji zdrowia. Wśród czynników chroniących i wspierających zdrowie, osoby dorosłe i starsze szczególnie duże znaczenie przypisują optymizmowi życiowemu oraz dobrym relacjom z ludźmi. Spośród czynników ryzyka zdrowia największe obawy osób starszych dotyczą chorób, w których medycyna jest bezradna.

EN

Objective. The goal of the research was to present the opinion of the respondents on the factors protecting and supporting health of adult and elderly people. Material and methods. The research has been done on one hundred people between 50-85 years old. A diagnostic study method with an author’s questionnaire has been used. Results. According to the respondents the most important factors protecting health of adult and elderly people are: health control, positive attitude to life, life energy and good relations with others. The most important pro-health factors are: kindness, helpfulness, good advice, support and care in difficult situations. The respondents chose regular visits, emotional support and exchanging information as the most important aspects of relationship with neighbours. Among the risk factors which the respondents are afraid of are: sudden attack of incurable illness, mental and physical disability. Conclusions. The respondents are health-conscious. Among the health-promoting factors the adult and elderly people choose: positive attitude to life and good relations with others. Among the risk factors, elderly people are most afraid of; there are illnesses which are currently incurable.

6

Personalized rehabilitation therapy in obese and elderly patients undergoing hip replacement surgery

51%

Skalski M. , Socha-Kania M. , Koziol-Montewka M. , Panczuk A.

Health Problems of Civilization

|

2019

|

tom 13

|

nr 3

EN

Due to aging of the population and the desire of people to maintain the best possible mobility, the demand for hip replacement is increasing. As a result, personalization of physical therapy after surgery is needed to achieve the best possible outcomes. However, patients undergoing hip replacement surgery often have additional factors, such as advanced age and obesity, which may hinder the process of rehabilitation. The aim of this study was to review the need and recommendations for personalized physical therapy before and after hip replacement surgery in patients with co-morbid factors such as advanced age and obesity. The research literature emphasizes the importance of effective recovery following hip replacement surgery. Older patients may require prolonged postoperative rehabilitation due to the type of surgery, muscle weakness or cognitive dysfunction. Proprioception and balance disorders may benefit from training on an unstable surface aimed at learning safe falling and getting up after a fall. Weakened gluteal muscles which may be present in the elderly and obese may benefit from strength training in the preoperative period. Excessive exposure of the elderly and obese to thromboembolic complications necessitate the inclusion in rehabilitation programs of exercises based on active ankle movement.

PL

Ze względu na proces starzenia się społeczeństw i dążenia do możliwie najdłuższego zachowania pełnej sprawności funkcjonalnej, zwiększa się zapotrzebowanie na zabiegi endoprotezoplastyki stawu biodrowego. W związku z tym, pojawia się konieczność personalizacji procesu usprawniania związanego z zabiegiem w celu osiągnięcia jak najlepszych końcowych wyników. Należy jednak pamiętać, że pacjenci poddawani zabiegowi endoprotezoplastyki stawu biodrowego często obciążeni się dodatkowymi czynnikami utrudniającymi proces rehabilitacji w postaci zaawansowanego wieku i otyłości. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na konieczność personalizacji procesu usprawniania przed i po zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego u chorych z dodatkowymi czynnikami obciążającymi w postaci zaawansowanego wieku i otyłości w stosunku do obowiązujących rekomendacji i zaleceń. Najnowsza literatura badawcza szeroko dyskutuje aspekt optymalizacji procesu usprawniania po endoprotezoplastyce stawu biodrowego. Zaawansowany wiek pacjentów może wiązać się z koniecznością wydłużenia czasu rehabilitacji pooperacyjnej. Wynika to z rodzaju dostępu operacyjnego, osłabienia siły mięśniowej czy zaburzeń funkcji poznawczych. Zaburzenia propriocepcji i równowagi przekonują do zastosowania elementów rehabilitacji funkcjonalnej z elementami treningu równoważnego na niestabilnym podłożu, nauki bezpiecznego upadania i wstawania po upadku. Osłabienie siły mięśnia pośladkowego średniego obecne wśród pacjentów starszych i otyłych sugeruje, że wymierne korzyści może mieć stosowanie treningu wzmacniającego jeszcze w okresie przedoperacyjnym. Szczególne narażenie osób starszych i otyłych na powikłania zakrzepowo-zatorowe skłania natomiast do starannego wykonywania ćwiczeń opartych na aktywnym ruchu stawu skokowego.

7

Awareness among nursing students about care for children with type 1 diabetes

51%

Lawnik A. , Panczuk A. , Kubinska Z.

Health Problems of Civilization

|

2019

|

tom 13

|

nr 4

EN

Background. Diabetes, due to its prevalence and the rapid increase in the number of new incidences, has been recognized as an epidemic of the 21st century. It is estimated that over 3 million people in Poland currently suffer from this disease. According to the Ministry of Health, the knowledge of the society about diabetes is too little and insufficient. The aim of the study was to investigate and present general and expert knowledge of nursing students about type 1 diabetes, taking into account the needs of a child and the specialist skills required to care for diabetic children. Material and methods. The study was conducted among the students of nursing at Pope John Paul II State School of Higher Education in Biała Podlaska. A questionnaire designed by the author was used in this study. Results. The respondents reported that they possess basic knowledge about type 1 diabetes and at the same time are willing to learn more. They recognize that a child with type 1 diabetes requires special support, therefore medical personnel, educators and physical education teachers should have relevant knowledge and skills about care for type 1 diabetic children. Conclusions. The majority of the students surveyed had a basic knowledge and skills enabling them to provide assistance to children with type 1 diabetes and are familiar with their needs. The significance of physical activity in the life of a child with type 1 diabetes was known to a lesser extent. The students surveyed are willing to broaden their knowledge about type 1 diabetes.

PL

Wprowadzenie. Cukrzyca z racji częstości występowania i szybkiego wzrostu liczby nowych zachorowań została uznana za epidemię XXI wieku. Szacuje się, że aktualnie w Polsce choruje ponad 3 mln ludzi. Zdaniem Ministerstwa Zdrowia wiedza społeczeństwa na temat cukrzycy jest zbyt mała i niewystarczająca. Celem pracy było zbadanie i przedstawienie wiedzy ogólnej i specjalnej studentów pielęgniarstwa na temat cukrzycy typu 1 z uwzględnieniem potrzeb dziecka oraz umiejętności umożliwiających pomoc choremu dziecku. Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród studentów kierunku pielęgniarstwo Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. W badaniach zastosowano autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki. Badani ocenili, iż posiadają podstawową wiedzę na temat cukrzycy typu 1, a jednocześnie są chętni ją pogłębić. Przyznają, że dziecko z cukrzycą typu 1 wymaga szczególnego wsparcia, dlatego personel medyczny, pedagodzy oraz nauczyciele wychowania fizycznego powinni posiadać wiedzę i umiejętności z zakresu cukrzycy typu 1. Wnioski. Badani studenci w zdecydowanej większości posiadają podstawową wiedzę i umiejętności umożliwiające pomoc dziecku z cukrzycą typu 1 oraz znają potrzeby chorego dziecka. Zdrowotne znaczenie aktywności fizycznej w życiu dziecka z cukrzycą typu 1 jest znane badanym w mniejszym zakresie. Badani studenci zgłaszają chęć poszerzenia swojej wiedzy na temat cukrzycy typu 1.

8

Analysis of selected serological parameters in patients with diagnosed Lyme borreliosis and in seropositive patients with no clinical symptoms

51%

Tokarska-Rodak M. , Panczuk A. , Fota-Markowska H. , Matuska K.

Annals of Agricultural and Environmental Medicine

|

2021

|

tom 28

|

nr 3

9

Evaluation of bone mineral density of students from the Pope John Paul II State School of Higher Education in Biała Podlaska

51%

Bertrandt J. , Klos A. , Stankiewicz W. , Panczuk A.

Health Problems of Civilization

|

2016

|

tom 10

|

nr 4

EN

Background. Nutritional status is one of the factors enabling prediction the possibility of emergence and development of civilization diseases. Correct mineral nutritional status is important and particularly proper bones calcification. The aim of the work was to assess bone mineral density of female and male students from the Pope John Paul II State School of Higher Education in Biała Podlaska. Consumption of products which are the main source of calcium in the students’ diet was assessed as well. Material and methods. Bone mineral density was measured by densitometry method. The consumption of food that are sources of calcium in students’ diet was assessed by questionnaire. Results. In groups of women, changes characteristic of osteopenia were showed among 54.9 % women to 25 years and 67.6 % in the older group. Changes characteristic of osteoporosis were found too. In the group of men aged up to 25 changes typical of osteopenia revealed 62.3% and characteristic of osteoporosis 6.6% of examined students. Among 9 older students changes typical of osteopenia were found among 44.4%. Dairy products were main source of calcium in students’ daily food rations. Conclusions. There is a need to take action in the field of nutritional health education, including the practical application of knowledge in the prevention of osteopenia and osteoporosis , addressed to young people. Students from the Pope John Paul II State School of Higher Education in Biała Podlaska should be included in the program of nutrition education program for the prevention of osteoporosis.

PL

Wprowadzenie. Stan odżywienia jest jednym z czynników umożliwiających możliwość prognozowania powstania i rozwoju chorób cywilizacyjnych. Ważny jest prawidłowy stan odżywienia mineralnego, a szczególnie prawidłowe uwapnienie kości. Celem pracy była ocena gęstości mineralnej kości studentek i studentów Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. Oceniono także ilość produktów spożywanych przez studentów, będących podstawowym źródłem wapnia w ich diecie. Materiał i metody. Uwapnienie kości mierzono metodą densytometryczną na kości przedramienia, przy użyciu aparatu EXA 3000. Konsumpcja produktów spożywczych będących źródłem wapnia w diecie studentów oceniana była metodą ankietową. Wyniki. W obydwu badanych grupach duży odsetek kobiet wykazywał zmiany charakterystyczne dla osteopenii – 54,9% u kobiet do 25 lat i 67,6% w grupie starszych studentek. Wykazano także zmiany charakterystyczne dla osteoporozy. W grupie mężczyzn do 25 lat zmiany typowe dla osteopenii miało 62,3%, a dla osteoporozy 6,6%. Wśród 9 starszych studentów zamiany w uwapnieniu wskazujące na osteopenię miało 44,4% badanych. Produkty mleczne są głównym źródłem wapnia w całodziennych racjach pokarmowych studentów. Wnioski. Istnieje potrzeba podejmowania działań w zakresie żywieniowej oświaty zdrowotnej, obejmujących praktyczne wykorzystanie wiedzy w profilaktyce osteopenii i osteoporozy, skierowanych do osób młodych. Studenci z Państwowej Szkoły Wyższej w Białej Podlaskiej powinni być objęci programem edukacji żywieniowej w zakresie profilaktyki osteoporozy.

10

Species diversity of ticks infesting dogs in the north-eastern part of Lublin Province (eastern Poland)

51%

Panczuk A. , Tokarska-Rodak M. , Zarebska M. , Pawlowicz-Sosnowska E.

|

2021

|

tom 67

|

nr 1

11

Tick exposure and prevalence of Borrelia burgdorferi antibodies among hunters and other individuals exposed to vector ticks in eastern Poland

51%

Panczuk A. , Tokarska-Rodak M. , Plewik D. , Paszkiewicz J.

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

|

2019

|

tom 70

|

nr 2

EN

Background. Lyme borreliosis is the most frequent tick-borne disease in Europe and North America, and the number of registered cases is on the increase. Frequent presence in the habitats of ticks enhances the risk of tick bites and possible infection with Borrelia burgdorferi spirochetes. Objective. The aim of the study was to assess the risk of B. burgdorferi infection posed to hunters and other individuals exposed to activity-related contact with ticks. Material and methods. The study was carried out in the northern part of the Lublin Province (eastern Poland) and involved 150 individuals exposed to tick bites (110 hunters and 40 individuals exposed to activity-related contact with ticks). The analysis of sera for the presence of B. burgdorferi IgM and IgG antibodies was carried out. All 150 individuals were tested with the ELISA assay, and positive and borderline results of the assay were verified with the Western blot test. All study participants completed a questionnaire, which provided information about exposure to ticks, application of prophylactic measures, and awareness of Lyme borreliosis. Results. The ELISA assay revealed a positive or borderline result in at least one of the classes of B. burgdorferi antibodies in 63.3% (95/150) of the individuals (IgM 14.0%, IgG 63.3%). Verification carried out with the Western blot test showed a positive or borderline result in at least one of the antibody classes in 38.0% (57/150) of the examined persons (IgM 2.7%, IgG 36.7%). Abdomen (56.0%) and legs (53.7%) were the most frequently bitten body regions. Tick bites on the abdomen were significantly more frequently declared by hunters. Inspection of the body after returning from natural areas was more popular prophylactic method than use of repellents. Inspection of the body was significantly more often used in the group of the hunters. Conclusions. The risk of B. burgdorferi infection among hunters and other individuals undertaking activities associated with exposure to tick bites in the study area is high.

PL

Wprowadzenie. Borelioza z Lyme jest najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze w Europie i Ameryce Północnej, a liczba rejestrowanych przypadków zachorowań wzrasta. Częsta obecność w siedliskach kleszczy zwiększa ryzyko ukłucia przez kleszcze i możliwe zakażenie krętkami Borrelia burgdorferi. Cel badań. Celem badań była ocena ryzyka zakażenia B. burgdorferi wśród myśliwych oraz innych osób podejmujących aktywności narażające na kontakt z kleszczami. Materiał i metoda. Badania przeprowadzono na terenie północnej części województwa lubelskiego (wschodnia Polska) wśród 150 osób narażonych na pokłucia przez kleszcze (110 myśliwych i 40 osób narażonych na kontakt z kleszczami w związku z podejmowaniem innych aktywności). Zbadano surowice w kierunku obecności przeciwciał IgM i IgG anty-Borrelia burgdorferi. U wszystkich 150 osób wykonano test ELISA, a pozytywne i wątpliwe wyniki tego testu zweryfikowano stosując test Western blot. W badaniach zastosowano również autorski kwestionariusz ankiety do oceny ekspozycji na kleszcze, podejmowania działań profilaktycznych oraz samooceny poziomu wiedzy na temat boreliozy z Lyme. Wyniki. Stosując test ELISA, pozytywny lub graniczny wynik w co najmniej jednej z klas przeciwciał anty-Borrelia stwierdzono u 63,3% (95/150) badanych (IgM 14,0%, IgG 63,3%). Po weryfikacji testem Western blot, pozytywny lub graniczny wynik w co najmniej jednej z klas przeciwciał uzyskano u 38,0% (57/150) badanych (IgM 2,7%, IgG 36,7%). Najczęściej deklarowanym miejscem pokłucia przez kleszcze był brzuch (56,0%) oraz kończyny dolne (53,7%). Pokłucie w okolicy brzucha istotnie częściej deklarowali myśliwi. Oglądanie ciała po powrocie z terenów zielonych okazało się popularniejszą metodą profilaktyki niż stosowanie repelentów. Oglądanie ciała istotnie częściej stosowane było wśród myśliwych. Wnioski. Ryzyko zakażenia B. burgdorferi wśród myśliwych i innych osób podejmujących czynności związane z narażeniem na ukąszenia kleszczy na badanym obszarze jest wysokie.

12

Post-stroke management research in the light of a rehabilitation scheme aimed at reducing the risk of developing pneumonia

51%

Socha M. , Koziol-Montewska M. , Popovych D. , Panczuk A.

Journal of Pre-Clinical and Clinical Research

|

2018

|

tom 12

|

nr 1

13

Physical activity as a health need

51%

Olejnik A. , Kubinska Z. , Panczuk A. , Kubinska J.

Central European Journal of Sport Sciences and Medicine

|

2017

|

tom 19

|

nr 3

14

Dwustopniowa diagnostyka serologiczna boreliozy - weryfikacja metod

51%

Tokarska-Rodak M. , Panczuk A. , Koziol-Montewka M.

Rozprawy Naukowe. Państwowa Wyższa Szkoła Naukowa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

|

2007

|

tom 01

PL

Serologiczna diagnostyka boreliozy mimo opracowania i wprowadzenia różnych metod wciąż wymaga weryfikacji. Metody przesiewowe najczęściej stosowane do oceny przeciwciał anty - Borrelia to metoda jakościowa ELFA (Enzyme Linked Fluorescent Assay, analizator Vidas), metoda immuno - fluorescencji pośredniej (IIFT) oraz metoda immunoenzymatyczna ELISA. Wszystkie wymienione metody charakteryzują się wysoką czułością. Ze względu na możliwość wystąpienia nieswoistych reakcji krzyżowych i wyników fałszywie dodatnich wskazana jest weryfikacja wyników wątpliwych i dodatnich uzyskanych metodami przesiewowymi. Weryfikacji dokonuje się testem Western biot (Wb) o wysokiej swoistości. Technika Wb pozwala na identyfikację przeciwciał dla białek wysoce specyficznych dla Borrelia burgdorferi: VIsE, p83, p39, p31 (OspA), p30, p25 (OspC), p21, p19, p17, wśród których białko VIsE jest najbardziej swoiste dla odpowiedzi w klasie IgG oraz białko OspC, którego obecność związana jest z produkcją przeciwciał IgM. Celem niniejszej pracy była analiza wyników uzyskanych metodą ELFA (z analizatorem Vidas) i metodą IIFT jako testów przesiewowych stosowanych w diagnostyce zakażeń krętkiem B. burgdorferi.

EN

The Lyme borreliosis has become a serious diagnostic problem in Europe and in Poland. The selection of the most specific serologic methods for the diagnosis of Borrelia burgdorferi infections requires some re-evaluation. Screening tests used most frequently for the qualitative detection of anti- Borrelia antibodies include the ELFA (Enzyme Linked Fluorescent Assay; analysis device mini VIDAS) assay whereas the quantitative methods are represented by the indirect immunofluorescence test (IIFT) and ELISA. All the above mentioned methods are characterized by a high sensitivity. Nevertheless, due to a risk of non - specific cross - reactions and false - positive results, verification of doubtful and positive results obtained by screening methods is recommended. The verification can be accomplished by the application of the Western Blot test characterized by a high specificity. The major advantage of the WB technique is identification of proteins, which demonstrate a high specificity for B. burgdorferi: VIsE, p83, p39, p31 (OspA), p30, p25 (OspC), p21, p19, and p17. Among them, the VIsE protein is the most specific protein for IgG antibody production whereas the OspC protein is connected with the presence of IgM antibodies. The aim of the study was the analysis of results obtained by the ELFA (along with the Vidas analyser) and the IIFT methods as screening tests used in the diagnosis of B. burgdorferi infections.

15

Exposure to ticks and undertaking Lyme borreliosis prevention activities among students from Poland and Slovakia

45%

Panczuk A. , Tokarska-Rodak M. , Mikulakova W. , Kendrova L. , Magurova D.

Annals of Agricultural and Environmental Medicine

|

2019

|

tom 26

|

nr 2

16

Analysis of the concentration of selected serological parameters in patients undergoing antibiotic treatment of Lyme disease, and assessment of their potential application in the control of therapy effectiveness - pilot study

45%

Tokarska-Rodak M. , Fota-Markowska H. , Panczuk A. , Matuska K. , Zarebska M.

|

nr 4

17

Influence of caffeine administered at 45 degrees Celsius on bone tissue development

38%

Tomaszewski M. , Olchowik G. , Tomaszewska M. , Dworzanski W. , Panczuk A. , Burdan F.

Annals of Agricultural and Environmental Medicine

|

2014

|

tom 21

|

nr 4

18

Epidemiological situation of Lyme borreliosis in the Polish-Belarusian borderland in the years 2012-2016 (Podlasie Province and Grodno Region)

38%

Sovkich A. L. , Panczuk A. , Koziol-Montewka M. , Tsyrkunov V. M. , Tokarska-Rodak M. , Hutko A. R.

Health Problems of Civilization

|

2017

|

tom 11

|

nr 2

EN

Lyme borreliosis (LB) is the most common tick-borne disease in Europe and the number of reported cases is constantly rising. An increase in morbidity can be observed both in Poland and Belarus; however, the recorded rates are much higher in Poland. The aim of the article was to analyze the epidemiological situation of Lyme borrelosis in neighbouring territories in the Polish-Belarusian borderland: Grodno Region and Podlasie Province in the years 2012-2016. Differences in the recorded incidence of Lyme borreliosis in the analyzed territories were higher than those noted as national indicators in each consecutive year of the analyzed fiveyear period. In 2016, the incidence rate in Grodno Region was 25.0/100,000 inhabitants, while in Podlasie Province it was over 5 times higher (134.9/100,000 inhabitants). A detailed analysis of the rates in particular districts of the analyzed territories showed that the areas in Podlasie Province directly adjacent to Grodno Region are characterized by high Lyme borreliosis incidence rates, whereas those in Grodno Region bordering with Podlasie Province generally recorded rates close to the indicator for the whole region. Understanding the big differences in the recorded incidence of LB in the neighbouring Polish-Belarusian border areas requires further detailed analyses in order to identify the factors influencing such a situation.

PL

Borelioza z Lyme (LB) jest najczęściej rejestrowaną chorobą odkleszczową w Europie i liczba zgłaszanych zachorowań stale rośnie. Zarówno w Polsce, jak i Białorusi obserwujemy wzrost zachorowań; rejestrowane współczynniki zapadalności są jednak wyraźnie wyższe w Polsce. Celem artykułu była analiza sytuacji epidemiologicznej boreliozy z Lyme w sąsiadujących ze sobą regionach na terenie pogranicza polsko-białoruskiego: obwodzie grodzieńskim i województwie podlaskim, w latach 2012-2016. W analizowanych regionach, różnice w rejestrowanej zapadalności na boreliozę z Lyme okazały się jeszcze większe, aniżeli w odniesieniu do wskaźników krajowych w każdym z pięciu analizowanych lat. W roku 2016 wskaźnik zapadalności na boreliozę z Lyme w obwodzie grodzieńskim wyniósł 25,0/100 tys. mieszkańców, podczas gdy w województwie podlaskim był ponad 5-krotnie wyższy (134,9/100 tys. mieszkańców). Szczegółowa analiza wskaźników zapadalności w poszczególnych powiatach i rejonach analizowanych regionów wykazała, iż w województwie podlaskim, powiaty bezpośrednio graniczące z obwodem grodzieńskim charakteryzują się wysokimi wskaźnikami zapadalności na boreliozę z Lyme, podczas gdy rejony obwodu grodzieńskiego graniczące z województwem podlaskim z reguły rejestrowały wskaźniki zapadalności zbliżone do ogólnego wskaźnika w obwodzie grodzieńskim. Bardzo duże zróżnicowanie w rejestrowanej zapadalności na LB w sąsiadujących rejonach pogranicza polsko-białoruskiego, skłaniają do dalszej szczegółowej analizy celem wyłonienia czynników wpływających na taką sytuację.

19

The analysis of specific immune response for borrelia burgdorferi according to in vivo antigens in regard to symptoms subjectively perceived by foresters

38%

Tokarska-Rodak M. , Koziol-Montewka M. , Plewik D. , Paszkiewicz J. , Szepeluk A. , Panczuk A.

|

tom 08

|

nr 1

EN

The aim of our this work was analysis of specific immune response for B. burgdorferi according to in vivo antigens in regard to symptoms subjectively perceived by foresters, in 2009 and 2012. Material and methods: study group include 41 foresters (19 - 86 years old), from the forest district in Lubelskie region. All persons underwent serological diagnostic. We used 2 phase diagnosis method of Lyme diseases according to standards. Used tests include Borrelia antigens from in vivo group, which are not use in standard diagnosis test. The study was carried out in 2009 and then again in 2012. Results: The analysis of antibodies for Borrelia proteins, including the in vivo, demonstrated how active, long-term and time-variable is the process of B. burgdorferi infection. Conclusions: The expression of Borrelia proteins and high immunogenicity translates into effectiveness of diagnostic procedures concerning B. burgdorferi identification. Considering to not clear clinical manifestation and changeable immune response require individual approach to each patient.

20

Epidemiological situation of Lyme borreliosis and diagnosis standards in Poland and Ukraine

38%

Andreychyn M. , Panczuk A. , Shkilna M. , Tokarska-Rodak M. , Korda M. , Koziol-Montewka M. , Klishch I.

Health Problems of Civilization

|

2017

|

tom 11

|

nr 3

EN

Lyme borreliosis (LB) is the most common tick-borne disease in Europe and the number of cases continues to grow. The aim of the following paper was to present the epidemiological situation and standards of LB diagnosis in the two neighboring countries of Central-Eastern Europe, i.e. Poland and Ukraine. Lyme borreliosis is considered endemic both in Poland and Ukraine. In Poland, the surveillance system for LB was started in 1996, as the number of LB cases increases systematically. Presently, LB occupies a prominent place amongst occupational diseases. In Ukraine, registration of LB began in 2000, and the incidence of this disease in the country increases each year. At the same time, Ukraine does not officially recognize LB as an occupational disease, which would provide the sick with proper social guarantees. Poland has available recommendations issued by the Polish Society of Epidemiology and Infectious Diseases for diagnosis and treatment of LB. In turn, common recommendations for methods of diagnosis and treatment of LB in Ukraine are still missing. In the absence of any guidelines on laboratory diagnostics of LB in Ukraine, some serious efforts should be made to harmonize standards in the diagnosis of Lyme disease in this country, which could be based on the guidelines in force in European countries.

PL

Borelioza z Lyme (LB) jest najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze w Europie, a liczba zachorowań stale rośnie. Celem pracy było przedstawienie sytuacji epidemiologicznej oraz standardów diagnostycznych LB w dwóch sąsiadujących krajach Europy Środkowo-Wschodniej: Polsce i Ukrainie. Borelioza z Lyme uważana jest za endemiczną zarówno w Polsce jak i Ukrainie. W Polsce system nadzoru dla LB rozpoczęto w 1996 roku, a liczba rejestrowanych przypadków zachorowań systematycznie rośnie. Borelioza z Lyme zajmuje czołowe miejsce wśród rozpoznawanych w Polsce chorób zawodowych. Na Ukrainie rejestracja LB rozpoczęła się w 2000 roku, a częstość występowania tej choroby rośnie z każdym rokiem. Brakuje jednocześnie oficjalnego uznania LB jako choroby zawodowej z odpowiednimi gwarancjami socjalnymi. W Polsce dostępne są rekomendacje Polskiego Towarzystwa Epidemiologii i Chorób Zakaźnych dotyczące diagnostyki i leczenia LB. Zalecenia dotyczące metod diagnozowania i leczenia LB na Ukrainie są na dzień dzisiejszy nieobecne. W związku z brakiem rekomendacji dotyczących diagnostyki laboratoryjnej LB na Ukrainie, należy podjąć starania zmierzające do harmonizacji standardów w diagnostyce boreliozy z Lyme w tym kraju na podstawie wytycznych obowiązujących w krajach europejskich.