Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Związek przyczynowy, jako podstawowy warunek pozwalający na przypisanie odpowiedzialności sprawcy przestępstwa skutkowego – próba uporządkowania pojęć.

100%

Remigiusz R.

Acta Iuris Stetinensis

|

2014

|

nr 8

PL

W związku z propozycją Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, odnośnie wprowadzenia do obecnie obowiązującego Kodeksu karnego przepisu regulującego zagadnienie przypisania skutku w prawie karnym – niniejszy szkic skupia się na węzłowych zagadnieniach, wiążących się z przedmiotową tematyką. W ujęciu autora – podstawowym czynnikiem, przy badaniu związku przyczynowego, jest powszechnie stosowany warunek sine qua non, który to (z racji na dość szeroki zakres wykorzystania) musi być ograniczony do sytuacji istotnych z punktu widzenia prawa karnego. Rzeczony warunek stanowi pierwszy element wartościowania, który następnie doprecyzowany jest poprzez ustalenie, czy zaistniało naganne przyczynienie się określonego sprawcy do zrealizowania przezeń znamion konkretnego typu czynu zabronionego pod groźbą kary. Autor przyjmuje, że związek przyczynowy stanowi jedno ze znamion opisujących czyny zabronione znamienne skutkiem. W związku z tym, społeczna szkodliwość czynu –także musi wypełnić swoją materialną treścią tytułowy element. Ponadto niniejszy artykuł wyraźnie rozgranicza zagadnienie samej przyczynowości od przypisania odpowiedzialności sprawcy za skutek w prawie karnym, gdyż to dopiero ona stanowi punkt wyjścia dla stosowania (bądź niestosowania) właściwej reakcji prawnokarnej.

EN

In connection with the proposal of Criminal Law Codification Commission, regarding the introduction to the current Criminal Code provision which will regulate the issue of assignment effect in criminal law - this sketch focuses on key issues associated with thisground. In opinion of the author - an essential factor when examining the causality is commonly used condition sine qua non, which (due to a fairly wide range of use) must be limited to situations relevant to the criminal law. The discussed condition is the first element of adjudication, which is then clarified by determining whether there is reprehensible to contribute a specific perpetrator to actualize by him the constituent hallmarks of a particular type of criminal offense. The author assumes that the causal relationship is one of the constituent hallmarks of offenses which is describe by effect. Therefore, the social danger of the act - also must complete the title element by its own material content. In addition, this article clearly distinguishes the same issue of causation from the attach of responsibility for the result of the offender in the criminal law, because it is only the starting point for the use (or non-use) of the relevant criminal law response.

2

Naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym i ich związek ze skutkiem niezachowania ostrożności, a realizacja zamiaru sprawcy - glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2019 r., sygn. IV KK 128/18, Lex nr 2609898

80%

Pawelec K. J.

Paragraf na Drodze

|

2019

|

tom Nr 6

5--9

PL

Spośród przyczyn wypadków drogowych, stan zdrowia kierujących, ich ułomności psychofizyczne, psychologiczne zasadniczo umykają ocenie organów procesowych, Jeśli zostaną ujawnione, traktowane są jako okoliczności świadczące o umyślnym naruszeniu zasad bezpieczeństwa. Tymczasem głosowane orzeczenie, ważne dla praktyki, rzuca nowe światło na tę problematykę. Ułomności stanu zdrowia wcale bowiem nie muszą być podstawowymi przyczynami wypadków. Niezbędne jest bowiem ustalenie związku przyczynowego między wpływem ujawnionych niesprawności a zaistniałym zdarzeniem drogowym. Ów związek nie musi być wcale powiązany z postawionym oskarżonemu zarzutem. Okoliczność, że nienależycie dokonywał obserwacji, czy nieprawidłowo oceniał prędkość innego uczestnika ruchu wymaga udowodnienia, a nie lakonicznego stwierdzenia, że na przykład opóźnił czas reakcji. Warto aby na tę kwestię zwrócili uwagę opiniujący biegli.

EN

From among the causes of traffic accidents, drivers’ health condition, their psychophysical and psychological disabilities are generally overlooked in the appraisals made by judicial authorities. If disclosed, they are treated as circumstances indicating deliberate violation of safety rules. However, the judgement commented on in the article, important for the practice, sheds a new light on this problem. Health impairments need not be the primary causes of accidents. It is fundamental to determine the causal link between the impact of disclosed disabilities and the traffic incident. This link need not be associated with the charge brought against the defendant. The circumstance that his observations were not careful enough, that he miscalculated the speed of another traffic participant requires to be proved instead of the laconic statement that, for instance, he delayed the reaction time. It would be worthwhile for court witnesses to devote their attention to the problem.

3

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2016 r., sygn. II KK 216/16, w sprawie oceny możliwości przypisania oskarżonemu o wypadek skutku, w kontekście zachowania się pokrzywdzonego

80%

Pawelec K. J.

Paragraf na Drodze

|

2018

|

tom Nr 1

35--40

PL

Jest to glosa aprobująca tytułowy wyrok, którego teza brzmi: „Kwestia obiektywnej możliwości zatrzymania samochodu przed pieszym stanowi ogólny warunek przypisania skutku. Gdyby bowiem okazało, że zachowując reguły ostrożności oskarżony nie mógłby uniknąć wypadku, jego odpowiedzialność za skutek byłaby wyłączona – także wówczas, gdyby faktycznie poruszał się z prędkością nadmierną, nie obserwował dostatecznie jezdni czy też wykonał nieprawidłowy manewr. Należy przy tym wskazać, że ocena możliwości uniknięcia wypadku przy zachowaniu przez oskarżonego reguł ostrożności obowiązujących w danej sytuacji, w tym reguł dotyczących bezpiecznej prędkości, może być uzależniona od sposobu i prędkości poruszania się po jezdni pokrzywdzonego”. Zdaniem autora, glosowane orzeczenie tylko pozornie może wzbudzać zastrzeżenia. Nawiązuje ono do koncepcji ogólnego przypisania skutku, ale w sposób racjonalny, przy zastosowaniu rozumowania indukcyjnego. Postrzega problem całościowo, nie tylko od strony naruszenia zasad bezpieczeństwa przez wytypowanego sprawcę, ale również nakazuje dokonanie oceny zachowania się pokrzywdzonego, co jest niezwykle cenne dla praktyki sądowej, jak też dla opiniujących biegłych. Nakazuje dokładnie badać istnienie związku przyczynowego między zachowaniem się poszczególnych uczestników wypadku a jego powstaniem, przy czym wskazuje na konieczność dokładnego rozważenia zachowań niemodelowych pod kątem możliwości ich przewidzenia, jak również nałożenia tego rodzaju powinności na kierującego.

EN

This is a commentary approving the titular ruling, which is worded as follows: “The issue of the objective possibility of stopping a car before a pedestrian constitutes a general condition of attributing effect. For if it turns out that, while observing principles of caution, the accused could not have avoided an accident, his/her responsibility for the consequence would be ruled out – even if s/he had actually been moving at excessive speed, had not observed the roadway sufficiently or had carried out an incorrect manoeuvre. However, it should be noted that assessment of the possibility of avoiding an accident while observing – by the accused – the principles of caution that are appropriate to a given situation, including rules concerning safe speed, may be dependent on the way and speed of moving on the roadway by the victim”. In the opinion of the author, the commented ruling may only seemingly raise doubts. The ruling refers to the concept of general attribution of consequence, but in a rational way, using inductive reasoning. The ruling perceives the problem holistically, not only from the point of view of violating safety principles by the identified perpetrator: it also prescribes assessing the behaviour of the victim, which is extremely valuable for judicial practice, as well as for experts issuing opinions. It prescribes careful examination of whether a causal relationship exists between the behaviour of particular participants in an accident and its occurrence, but at the same time it indicates the necessity of carefully considering non-model behaviours in terms of their predictability, as well as imposing this type of obligation on the driver.

4

O nowelizacji, do której nie doszło, czyli blaski i cienie obiektywnego przypisania skutku

80%

Konieczniak P.

Studia Iuridica

|

2016

|

tom 65

41-70

EN

The subject is the 2013 draft law, that was to amend the Polish Penal Code of 1997, but was finally abandoned. It concerned implementation of the „objective attribution of an effect” concept, an equivalent of German „objektive Zurechnung”. Numerous types of crimes (so-called „przestępstwa materialne”) are causally defined and their definitions fit only the cases where the cause-effect relationship (sc. between human behaviour and the effect specifically prescribed by law) is present. For the complete fulfilment of crime existence of the cause-effect relationship is a necessary condition, but from the point of view of equity it can be regarded an insufficient condition. Therefore the „objective attribution” idea proposes some additional limitations to criminal responsibility for an effect of a human behaviour. The paper discusses five criteria (limiting conditions) proposed so far: (1) the behaviour must cause harm to some „legal value” through breaking a legal norm that’s purpose was protecting just the same value (norm purpose identity condition); (2) the harm must result from the same causal mechanism, for which the legal norm was intended (mechanism identity condition); (3) the behaviour must bring on a substantial increase of risk of such harm (increase of risk condition); (4) the harm would not happen if the behaviour did not break the norm (negative test condition); (5) the harm was predictable for a hypothetical „reliable person” being in identical conditions („objective predictability” condition). These conditions are logically independent, i.e. neither none is implied by any other nor none is excluded by any other. They can all potentially be „building blocks” for the legal future construction. Of the further three proposed conditions one is only subsidiary („substantial breach of the norm”), one is redundant and unnecessary („adequacy of causal course”) and one is practically undesired („socially accepted increase of risk”). Polish Common Courts and the Supreme Court have appealed to the „objective attribution” concept in criminal cases for over 15 years, though infrequently. Such a practice has only partial and unclear legal basis (now it is Article 9 § 2 of the Penal Code). The would-be amendment to the Penal Code would not remove the previous doubts. What is more important, the proposed amendment was premature, as the set of conditions listed above allows to design many different versions of the „objective attribution”, and so far there is not a common acceptance for a particular one.

5

Vehicle technical malfunctions and their impact on traffic safety

80%

Pawelec K.

Cybersecurity and Law

|

2019

|

tom Vol. 2 (2)

51--59

EN

Traffic safety is closely interrelated to the technical condition of vehicles participating in road transport. The said condition should be understood comprehensively, not only in terms of technical fitness, equipment, loading methods, and safe passenger transport, but also from the perspective of passive safety aimed at minimising the impact of accidents. Unfortunately, the issues of providing passive safety, and its deficiencies, are often neglected, yet it is also crucial to penal liability. It is certain that the deficiencies identified are part of cause-and-effect relationships which are very often difficult to define in a straightforward way.

PL

Z zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu ściśle wiąże się sprawność techniczna pojazdów uczestniczących w komunikacji drogowej. Ową sprawność powinniśmy rozumieć szeroko, nie tylko przez sprawność techniczną, wyposażenie, sposób załadunku, przewożenia pasażerów, ale również z punktu widzenia bezpieczeństwa biernego zapewniającego zmniejszanie skutków wypadku. Niestety, problem zapewnienia bezpieczeństwa biernego, jego niedostatków umyka uwadze, a jest on niezwykle istotny również dla odpowiedzialności karnej. Wskazane niedostatki muszą się bowiem łączyć związkiem przyczynowym ze skutkiem, a powyższe wielokrotnie wcale nie należy do jednoznacznych.

6

Katastrofa w ruchu drogowym a nagłość zdarzenia, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2019 r., V KK 143/19, OSNKW 2020, nr 4, poz. 13

70%

Pawelec K. J.

Problemy Kryminalistyki

|

2021

|

nr 313

EN

The judgment I am going to comment on is particularly valuable for practice, especially as regards proving crimes that consist in causing traffic disasters or its immediate danger, and bringing about traffic accidents. This is because it refers to, so-called chain collisions that are more and more frequently encountered on motorways, expressways and in urban traffic. These accidents, also known as pile-ups, involve multiple vehicles. The judgement concerned the issue of a car crash unintentionally caused by the perpetrator who had fallen asleep while driving the vehicle. Particular attention was paid to the issue of the suddenness of the incident, its duration, location, as well as the concept of the unity of the act, which was treated from the legislative point of view, although that caused disputes. Unfortunately, the judgment ignores important evidential issues, such as: reasons for falling asleep and whether they were the driver’s fault: i.e. fatigue, health condition, medications taken, and does not take into account the violation of safety regulations by other participants of the pile-up. Thus, it introduces an element of randomness of the effect, and transfers its consequences to the driver who fell asleep; although it was him who caused the threat but its effects could not have been foreseen by him, and he cannot be burdened with such an obligation.

PL

Glosowany wyrok jest szczególnie cenny dla praktyki, zwłaszcza w zakresie dowodzenia popełnienia przestępstw spowodowania katastrofy w ruchu drogowym, sprowadzenia jej bezpośredniego niebezpieczeństwa, a nawet wypadku drogowego. Dotyczy on bowiem coraz częściej spotykanych na autostradach, drogach ekspresowych i w ruchu miejskim tzw. zderzeń łańcuchowych, określanych również jako karambole, w których brało udział wiele pojazdów. Odniesiono się w nim do problematyki nieumyślnego spowodowania katastrofy, której sprawca zasnął podczas kierowania pojazdem. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom nagłości zdarzenia, jego czasokresu, umiejscowienia, jak też koncepcji jedności czynu, którą potraktowano z punktu widzenia normatywnego, chociaż jest to kwestia wywołująca spory. Niestety, wyrok pomija istotne aspekty dowodowe związane z przyczynami zaśnięcia i jego zawinieniem, tj. zmęczeniem, stanem zdrowia, zażywanymi lekami, nadto nie podejmuje rozważań związanych z naruszeniem zasad bezpieczeństwa przez innych uczestników karambolu. Tym samym wprowadza element przypadkowości skutku, a jego konsekwencje przerzuca na osobę, która zasnęła, choć to ona wywołała stan niebezpieczeństwa, ale jego skutków nie była w stanie przewidzieć, jak też takiego obowiązku nie można było na nią nałożyć.

7

Lex Aquilia źródłem współczesnej odpowiedzialności za czyny niedozwolone

60%

Poliszak J.

Themis Polska Nova

|

2018

|

nr 1(13)

197-228

EN

The purpose of this article is to indicate that all the fundamental private law institutions regarding liability for delicts, negligence, detriments etc. have its roots in Roman law. Lex Aquilia and its creative interpretation made by classical Roman lawyers can be one of the most valuable examples of this historical process. The following essay emphasizes that the classical Roman jurists have developed such an important legal instruments as: the concept of fault, negligence, due diligence, causation etc. Moreover the article contains source texts with case studies and its explanations based on classical interpretation made by Roman lawyers. In addition, the last part of the lecture indicates the main similarities and differences between ancient and modern private law instruments. The article may be useful for law students and legal practitioners to understand the origin and main idea of modern legal principals and therefore improve their skills.