Ostatnio spotkałem się ze stwierdzeniem, że „adaptacja jest serią procesów zachodzących w trakcie przekładu” (Post). Adaptacja obejmuje swoim zasięgiem nie tylko coraz szersze kręgi kina czy sztuki, ale również naszego życia, a samo pojęcie adaptacji ulega ciągłemu rozszerzaniu. Celem głównym artykułu jest pokazanie, że adaptacja filmowa jest przykładem wzoru przekładu multimodalnego. Na skutek tego otrzymujemy zupełnie nowy tekst, jakim jest film w kontraście do jego literackiego pierwowzoru. Aby pokazać, że adaptacja filmowa jest przykładem wzoru przekładu multimodalnego, ujmę ją od strony językoznawczej, co dla niektórych wyda się zapewne czymś nowym. Słowa modalność czy tekst multimodalny będą przewijały się w artykule często. Przy okazji artykułu zaprezentuję też drobną część badań prowadzonych nad filmem od strony językoznawczej w Wyższej Szkole Filologicznej we Wrocławiu.
EN
Recently, I came across the statement that „adaptation is a procedure for the translation of the film” (Post). Adaptation reaches not only the increasing circles of the cinema or art, but also our lives, and the very concept of adaptation undergoes constant expansion. The main goal of this article is to show that film adaptation is an example of a multimodal translation pattern. As a result, we receive a completely new text, which is a film, in contrast to its literary prototype. To show that a film adaptation is an example of a multimodal translation pattern I will discuss it from a linguistic point of view. The article will often refer to modality or multimodal text. I will also present a small part of the research conducted on the film from a linguistic point of view at the Philology University (Wyższa Szkoła Filologiczna) in Wrocław.
The subject of the article is a study of epistemological synergy in the realm of the semiotics of a linguistic sign as exemplified by selected aspects of semiotic dimension of the work of linguists, which tends to be foreshadowed by their more spectacular achievements in formal linguistics. The study inscribes in the canon of linguistic semiotics, developed for many years in the research of Zdzisław Wąsik (e.g. 1996, 2017). The paper contains two types of research avenues: on the one hand, the study of some aspects of the work of linguists who are less popular among Polish-language academia (for example, Yishai Tobin, Julia Kristeva) and on the other, thoughts of well-known scholars, but considered here from an unusual perspective of their less cited works (Ferdinand de Saussure (1878-79) or Roman Jakobson (1973). Epistemological synergy, the analytical rotor for the presented discussion is understood as the way in which research conducted in one field can foster the development of related paradigms.
PL
Przedmiotem artykułu jest studium synergii epistemologicznej w domenie semiotyki znaku językowego na przykładzie niektórych aspektów semiotycznego wymiaru dzieła językoznawców, często przesłanianego przez ich bardziej spektakularne teorie językoznawstwa formalnego. Badanie wpisuje się w kanon semiotyki językoznawczej, rozwijany od wielu lat w pracach Zdzisława Wąsika (np. 1996, 2017). Do bazy analitycznej wybrałam omówienia dwojakiego rodzaju: zarówno przykłady dzieł językoznawców mniej popularnych wśród polskojęzycznej akademii (na przykład Yishai Tobin, Julia Kristeva), jak i przykłady myśli naukowców bardzo znanych, ale rozważanych z nietypowej perspektywy ich mniej cytowanych dzieł (Ferdynand de Saussure (1878-79), Charles Morris czy Roman Jakobson (1973). Główną tezę artykułu ‒ synergię epistemologiczną ‒ rozumiem jako uwypuklenie sposobu, w jaki badania prowadzone w jednej dziedzinie wspierały rozwój pokrewnych paradygmatów.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.