Globalny kryzys finansowy przyczynił się do podjęcia międzynarodowej debaty na temat dotychczasowego modelu gospodarczego. Powszechne stało się przekonanie, że powrót do stanu sprzed kryzysu jest niemożliwy, że konieczna jest nowa koncepcja rozwoju dopasowana do zmieniającej się globalnej gospodarki. Debata zbiegła się w czasie z tworzeniem nowej strategii rozwoju Unii Europejskiej „Europa 2020” i miała znaczący wpływ na jej kształt. Centralnym elementem strategii, przenikającym wszystkie inne jej aspekty, stała się koncepcja zielonej gospodarki. Staje się ona motorem ożywiającym rozwój, głównym celem inwestycji i transferu publicznych pieniędzy np. z funduszy strukturalnych oraz sposobem na tworzenie nowych miejsc pracy.
EN
The global financial crisis has contributed to an international debate on the current economic model. It has become common belief that a return to the pre-crisis situation is impossible and that a new concept of development adapted to the changing global economy is necessary. The debate coincided with the creation of a new EU strategy “Europe 2020” and had a significant influence on its shape. The central element of the strategy, permeating all other aspects, he engine quickening development, the main objective of the investment and transfer of public funds, e.g. from structural funds, and the way of creating new jobs.
W artykule podjęto problematykę wykorzystania rozwiązań zielonej gospodarki w branżach przemysłu tradycyjnego na przykładzie energetyki konwencjonalnej. Rozważania koncentrują się na poszukiwaniu i przybliżeniu interakcji między zieloną gospodarką a sektorami przemysłów tradycyjnych. Stanowią one próbę krytycznego spojrzenia na zieloną energetykę, utożsamianą z odnawialnymi źródłami, energii oraz polemiki ze stanowiskiem podkreślającym jedynie szkodliwość sektora energetyki konwencjonalnej. Część empiryczna artykułu bazuje na analizie studium przypadku wykorzystania proekologicznych rozwiązań w podmiocie sektora energetyki konwencjonalnej, a także jego zaangażowania w działania wpisujące się w zakres zielonej gospodarki na przykładzie Tauron Wytwarzanie Spółka Akcyjna – Oddział Elektrownia Jaworzno III. Autorka koncentruje się wokół tezy o istnieniu interakcji między podmiotami przemysłów tradycyjnych a założeniami zielonej gospodarki.
O tym, co będzie się działo w światowej energetyce w roku 2011, mówią eksperci firmy konsultingowej Delloitte w swym najnowszym raporcie Energy Predictions. Jakie czekają nas zagrożenia, które sektory będą się rozwijać, a które kraje mają przed sobą najlepsze perspektywy…
Purpose: The research objective of this paper was to define the lines of the environmental technologies development in the context of the transformation of the economy towards green growth. The discussion focuses on the challenges accompanying the transformation processes and the implementation of sustainable technological changes. The research results allowed identifying the prospective lines of technological development regarding the transformation towards green growth as well as the future research areas. Design/methodology/approach: The study was based on the analysis of the development trends strictly connected with environmental technologies. The adopted methodology involved a comprehensive literature review and quantitative research using the CAWI technique combined with complementary qualitative research using an expert panel. Findings: The analyses allowed distinguishing the most important trends and placing them within the process of the Silesia Province green transformation. The dominating importance was attributed to energy generation, storage and decarbonization (CCS and CCU) technologies. Research limitations/implications: The paper highlights the green transformation issues and the technological changes within the transition process while searching for a model approach enabling to delineate the development determining factors, especially environmental technologies. Practical implications: The study results can be used to formulate development scenarios and conduct analyses that involve these green economy components which determine the development of chosen technological areas. Originality/value: In the coming years, green economy will constitute a significant area of regional and international development incorporating resource management, RES, energy and material efficiency, clean technologies, CSR, biodiversity protection or the models of sustainable consumption and production. However, there is no research on how green economy is to be implemented in areas undergoing transformation, particularly, which technologies and factors should be considered. The identification of the challenges concerning the transition towards green economy and environmental technologies may prove critical for the Silesia Province, a region heavily affected by transformation processes, to formulate its 2030 Green Silesia Strategy and the development of its regional specialization.
Level of environmental awareness of Polish citizens is still low comparing it to the UE citizens, based on long-term studies conducted by the Institute for sustainable development and recently also by the Ministry of Environment. It may be an obstacle in introduction changes in economy, taking into account the sustainable development as a the base in building of the „green” economy. Aim of the article is to shows original results of the pilot studies about environmental awareness, conducted among college students in Szczecin. Research focused on the size of environmental threats, environments place in value system, respect for the environmental protection in the context of economic activity for the environment, perception of responsibility for solving environmental problems. The results will show detailed size of level of environmental awareness in this social group, which in the near future will be decisive about size and degree of introduction the „green” economy.
Celem artykułu jest przedstawienie i ocena możliwości finansowania działań z zakresu zielonej gospodarki z funduszy europejskich zaprojektowanych na lata 2014-2020 na przykładzie województwa podlaskiego. W artykule omówiono relacje pomiędzy zieloną gospodarką a zrównoważonym rozwojem oraz innymi funkcjonującymi pojęciami: zielonym wzrostem i gospodarką niskoemisyjną. Wskazano cele i zadania, przyjęte do realizacji na terenie województwa podlaskiego i odnoszące się w sposób bezpośredni lub pośredni do zielonej gospodarki. W ostatniej części artykułu omówiono możliwości finansowania tych zadań z funduszy unijnych przeznaczonych na lata 2014-2020.
EN
The aim of the article is to present and assess financing possibilities of the green economy from European funds planned for 2014-2020. It was done on the example of Podlaskie voivodeship. The article discusses the relationship between green economy and sustainable development. Reference was made also to other existing concepts: green growth and low carbon economy. Specific goals and tasks of the green economy adopted for implementation in the Podlaskie voivodeship were indicated. In the last part of the paper possibilities of financing these tasks from EU funds for 2014-2020 were discussed.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W dobie gospodarki wychodzącej z kryzysu charakteryzującej się wysoką stopą bezrobocia możemy odnaleźć sposoby na ożywienie gospodarcze poprzez inwestycje i szkolenia w zakresie zielonych zawodów. Zauważa się również rosnące zapotrzebowanie na produkty i usługi związane z oszczędnością energii i zasobów naturalnych oraz zmniejszaniem emisji gazów cieplarnianych. W artykule znajdziemy odpowiedź na pytanie, jaki jest wpływ zielonej rewolucji na tworzenie nowych miejsc pracy, na karie-rę i edukację techniczną (CTE).
PL
In the midst of a slowly recovering economy, high unemployment rates, and subsiding financial bailouts of banks and large businesses lies a promise of economic recovery through investments and training for a green economy and green collar occupations. Demand is growing at the local, national, and international levels for products and services that conserve energy and natural resources, decrease greenhouse gas emissions, and reduce dependence on foreign oil. Driving the green movement is America’s dependence on imported oil and the associated volatile fuel costs and the growing concern for the well-being of our planet. There are numerous advocates who are thinking green: public policymakers, research scientists, environmentalists, entrepreneurs, financiers, educators, industry leaders and consumers. Every state is experiencing growth in at least one green industry sector, according to a series of state reports released by the National Governors Association Center for Best Practices (Wasserman, 2012). But how real is the impact of the green revolution on job creation and what is the impact of green on career and technical education (CTE)?
W artykule tym autorzy przedstawili istotę„zielonej gospodarki” i jej przejawy w programach antykryzysowych i praktyce gospodarczej w USA i w Zachodniej Europie oraz próby podejmowane w tej dziedzinie w Polsce. Przeprowadzono także analizę porównawczą idei „zielonej gospodarki” i koncepcji Sustainable Development, które szczególnie łączą się ze sobą, zwłaszcza w ujęciach teoretycznych. Na tej podstawie autorzy zaprezentowali krótkie porównanie następujących terminów i ocenę ich ewolucji: ekorozwój – rozwój samopodtrzymywany – zrównoważony rozwój – rozwój trwały i zrównoważony – „zielona gospodarka” – gospodarka oparta na wiedzy. Na zakończenie zarysowano perspektywy wdrożenia koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego z uwzględnieniem programów „zielonej gospodarki”.
EN
The authors discuss the concept of “green economy” and its implications in anti-crisis programmes as well as in the economic practice of the USA and western European countries, including the programmes launched by Poland. The paper also presents a comparative analysis of the green economy and sustainable development, which have much in common, particularly from a theoretical perspective. The authors offer a brief comparison, followed by a discussion of their evolution, of the following terms: eco-development – sustainable development – self-sustained development – balanced development – lasting (permanent) development – green economy – economy based on knowledge. Finally, the authors outline the prospects for the implementation of sustainable development, with particular attention to green economy schemes.
Pojęcie zielonej gospodarki, które ściśle jest powiązane z koncepcją zrównoważonego rozwoju, rozwinęło się stosunkowo niedawno, kiedy to w 2008 roku Program Środowiskowy Narodów Zjednoczonych (UNEP) wezwał do podjęcia Inicjatywy Zielonej Gospodarki, znanej jako Globalny Zielony Nowy Ład, dostrzegając możliwości i szanse na wyjście z ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego dzięki rozwojowi sektorów zielonej gospodarki. Tematykę zielonej gospodarki podjęły także i inne organizacje międzynarodowe, m.in. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Europejska Agencja Środowiska (EEA). Wraz z rozwojem tej inicjatywy pojawiła się konieczność wykształcenia metod monitorowania i oceny stopnia jej zazielenienia. Rzetelne, właściwie dobrane i aktualne dane o stanie zazielenienia gospodarki są istotnym elementem wdrażania polityk ochrony środowiska, stosowania instrumentów gospodarczych (np.: podatków, dotacji) czy też działań pobudzających innowacje ekologiczne i inwestycje w zielone technologie, oraz monitorowania skuteczności tych działań. Dostarczają one cennych informacji na temat konkretnych wyzwań stojących przed zieloną gospodarką, a umieszczone w szerszym kontekście umożliwiają śledzenie zmian zachodzących w: gospodarce, środowisku i społeczeństwie. Uwzględniając dotychczasowe podejścia ugrupowań międzynarodowych oraz doświadczenia krajów w monitorowaniu zielonej gospodarki, w Polsce także podjęto przygotowania do opracowania metodologii jej pomiaru. Celem artykułu jest przedstawienie ujęcia zielonej gospodarki oraz wskaźników jej pomiaru będących dorobkiem trzech organizacji międzynarodowych, a mianowicie: UNEP, OECD i EEA.
EN
The notion of the green economy, which is closely related to the concept of sustainable development, has evolved relatively recently, when in 2008 the United Nations Environment Programme (UNEP) called for a Green Economy Initiative, known as the Global Green New Deal, recognizing the possibilities and opportunities for overcoming the global economic crisis through the development of green economy sectors. The topic of the green economy has also been undertaken by other interna-tional organizations, such as, e.g., the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) and the European Environment Agency (EEA). The development of green economy initiatives has brought a need to create methods for the monitoring and assessment of the degree of greening of particular economies. Reliable, properly selected and current data on the greening of an economy are extremely helpful in the implementation of environmental policies, the use of economic instruments (such as taxes or subsidies), or activities that stimulate eco-innovations and investments in green technologies, as well as in monitoring of the effectiveness of those actions. They provide valuable information on the specific challenges facing the green economy and, placed in a broader context, enable to track changes in the economy, environment and society. Taking into consideration the current approaches of international groups and the experience of countries in monitoring the green economy, also in Poland preparations have been undertaken to develop a methodology of its measurement. The purpose of this article is to present the concepts and indicators of the green economy used by three international organizations: UNEP, OECD and EEA.
The aim of the article is to compare the status of implementing a green economy in selected aspects of management (transport, municipal engineering and environmental protection) in the system of Poland’s regional cities, as well as the assessment of cities’ similarity in the studied area and the dynamics of the process of adaptation to the requirements of a green economy The study has included Poland’s 18 regional cities, i.e. Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Gorzów Wielkopolski, Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Toruń, Warszawa, Wrocław and Zielona Góra. Its time scope covered the period 2012-2017. The collected data were used to develop 58 quantitative indicators regarding two aspects: transport and municipal engineering, as well as environment protection in cities, which were later used to analyse the similarity (grouping) of the studied cities with agglomerative methods.
PL
Celem artykułu jest porównanie stanu wdrażania zielonej gospodarki w wybranych aspektach gospodarowania (transport, gospodarka komunalna i ochrona środowiska) w układzie miast wojewódzkich Polski, a także ocena podobieństwa miast w badanym obszarze oraz dynamiki procesu adaptacji do wymagań zielonej gospodarki. Badaniem objętych zostało 18 miast wojewódzkich Polski, tj. Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Gorzów Wielkopolski, Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Toruń, Warszawa, Wrocław, Zielona Góra. Jego zakres czasowy obejmował lata 2012-2017. Zebrane dane zostały wykorzystane do opracowania 58 wskaźników ilościowych dotyczących dwóch aspektów: transportu oraz gospodarki komunalnej i ochrony środowiska w miastach, które następnie posłużyły do analizy podobieństwa (grupowania) badanych miast metodami aglomeracyjnymi.
Konieczność utrzymania wzrostu oraz rozwoju gospodarczego łączy się w obecnych warunkach z koniecznością zachowania jakości środowiska i jakości życia. Poszczególne gospodarki przekształcają swoje wzorce produkcji i konsumpcji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, neutralności węglowej i eliminacji negatywnych skutków zmian klimatu, mając na celu ochronę zasobów, w świetle zasad zrównoważonego rozwoju. W niniejszym artykule skupiamy się na zielonym wzroście i zielonej gospodarce, jako aktualnej i preferowanej koncepcji na drodze do zrównoważonego rozwoju. Głównym celem artykułu jest przegląd teoretycznych podejść do koncepcji zielonego wzrostu oraz zielonej gospodarki. Aby osiągnąć główny cel, wykorzystano analizę dokumentów oraz źródeł deklarujących różne podejścia i sposoby przedstawiania zielonego wzrostu oraz zielonej gospodarki. Artykuł przedstawia poglądy na temat wspólnych punktów zbieżności, rozbieżności oraz kierunków rozwoju koncepcji zieleni, korzystając ze źródeł literaturowych.
EN
The need to maintain economic growth and development is, in the current conditions, coupled with the need to maintain a quality environment and quality of life. Individual economies are transforming their production and consumption patterns towards a circular economy, carbon neutrality and the elimination of the negative impacts of climate change, with the aim of conserving resources, in the light of the principles of sustainable development. In this paper we focus on the green growth and the green economy, as a current and the preferred concepts on the road to sustainability. The main objective of this paper is to review the theoretical approaches to the concepts of green growth and green economy. To achieve the main objective, an analysis of documents and sources declaring different approaches and ways to presenting the green growth and green economy was used. This article presents views on the common points of convergence, divergence and directions of development of green concepts, using the literature sources.
Celem artykułu jest zaprezentowanie sytuacji Polski na tle krajów Unii Europejskiej w zakresie jednego z aspektów zielonej gospodarki, a mianowicie środowiskowej efektywności produkcji. Prezentację wskaźników poprzedzono przedstawieniem zagadnień teoretycznych dotyczących zielonej gospodarki oraz wskaźników służących jej pomiarowi. Realizacja tak określonego celu wymagała przeprowadzenia studiów literatury przedmiotu, w tym raportów organizacji międzynarodowych oraz przeanalizowania oraz doboru miar statystycznych opisujących zagadnienia podlegające ocenie. Zakres prezentowanych wskaźników podyktowany jest, z jednej strony zakresem zagadnień podlegających monitorowaniu, z drugiej zaś dostępnością dobrej jakości, porównywalnych danych statystycznych pochodzących z zasobów polskiej statystyki publicznej, jak też innych organizacji krajowych i zagranicznych.
EN
The global economic crisis of 2008 forced world leaders to seek new paths of development. One of these roads may be “green growth” leading to the achievement of „green economy”. However, it requires taking activities involving the sustainable use of natural capital, the maintaining the ability of the ecosystem to provide certain services and the assurance of good environmental quality, without adverse effects on health and lives of the citizens. These actions should enable to reconcile economic growth with the concern for the environment. In this situation, it is necessary to monitor the effectiveness of the actions taken and checking on the progress of “greening the economy”. Central Statistical Office of Poland developed a set of measuring methods that can be used in the monitoring process. The aim of the article is to present one of the indicator groups relating to the environmental and resource productivity of the economy. The article is divided into two parts. The first one presents the theoretical issues relating to the green economy and the indicators used to measure it. While the second is devoted to presenting the Polish situation in the background of the European Union countries in terms of the indicators relating to the environmental and resource productivity of the economy.
Jako cel niniejszego opracowania przyjęto przedstawienie: istoty zielonych miejsc pracy jako priorytetu w międzynarodowych i unijnych strategicznych dokumentach dotyczących rozwoju; warunków wspierających rozwój zielonych miejsc pracy; stanu rozwoju zielonych miejsc pracy w Polsce. Realizacja celu wymagała analizy dokumentów i uregulowań prawnych nawiązujących do zielonych miejsc pracy oraz danych statystycznych o wielkości i strukturze pracujących w Polsce.
EN
So far, it has been said about white, blue and pink collar workers, and now it’s time for the color green. Green collars is the common name for the green work places, and the people who works there. Such jobs exist in various fields and sectors of economy. The concept of green jobs began to spread as far as the development of the concept of a green economy. Implementation of a green economy requires structural changes, including the creation of green jobs. Their creation is important from the economic, ecological and social development points of view. For this reason, the article presents their essence, regulations associated with them and the state of development of green jobs in Poland. It also identifies the actions necessary to stimulate the creation of such jobs.
Dążeniem zrównoważonego rozwoju jest zapewnienie społeczeństwu długofalowej wizji rozwoju. Działania prowadzące do spełnienie bieżących potrzeb mogą mieć krótkoterminowy horyzont czasowy, mimo wszystko zawsze muszą uwzględniać przy tym perspektywę długoterminową. Zrównoważony rozwój jest myślą złożoną, obejmującą całościowe obszary działania człowieka aż po szczebel lokalny i dąży do podniesienia jakości życia zarówno obecnych, jak i przyszłych pokoleń. Aby zmienić sposób korzystania z energii, najskuteczniej byłoby zwiększać efektywność energetyczną i opłacalność jej różnych źródeł poprzez wysoką cenę energii z paliw kopalnianych. Jak już wspomniano, punktem wyjścia tego systemu jest podatek węglowy, nakładany na paliwa kopalniane w wysokości proporcjonalnej do powstających przy spalaniu paliwa emisji dwutlenku węgla. Podniosłoby to cenę energii z tego źródła, zachęcając do poprawy efektywności energetycznej i zastąpienia paliw kopalnianych alternatywnymi źródłami energii.
EN
Pursuit of sustainable development is to ensure the long term vision of society. Measures to meet the current needs can have a short-term time horizon, after all, must always take into account that the long-term perspective. Sustainable development is a complex thought, covering comprehensive areas of human activity to the local level and strives to improve the quality of life for both current and future generations, To change the use of energy, the most effective would be to increase energy efficiency and cost-effectiveness of the various sources by the high price of energy from fossil fuels. As already mentioned, the starting point of this system is a carbon tax, levied on fossil fuels in proportion to the produced by combustion of fuel carbon dioxide emissions. Would raise the price of energy from this source, encouraging energy efficiency and replace fossil fuels with alternative energy sources.
Opracowanie poświęcone jest prezentacji kwestii prosumenta na rynku energii. Głównym celem opracowania jest przedsta¬wienie prosumenta na rynku konsumenckim oraz wpływ na zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i ciągłości dostaw, ale również z powodu konieczności realizacji założeń unijnych dyrektyw, kładących szczególny nacisk na efek¬tywność energetyczną i odnawialne źródła energii. Autor skupia się na odpowiedzi na pytanie czy prosument na rynku energii będzie się rozwijał w najbliższym czasie? W celu odpowiedzi na postawione pytanie autor dokonał analizy prosumenta na rynku energii, a także wskazał zalety i potencjał rozwoju prosumenta na rynku energetycznym. Implikacjami praktycznymi przeprowadzonej analizy teoretycznej jest wskazanie na rozwój prosumenta na rynku energetycznym.
EN
Prosumer market development is beneficial not only because of the possibility of providing energy security and continuity of supply, but also because of the need to achieve the objectives of the EU directives, with specific emphasis on energy efficiency and renewable energy sources. Prosumer market development is largely also linked to the role of the consumer. People need to see the benefits of being a prosumer. It is not only greater economic efficiency of its own production of energy, but also environmental responsibility. Energy produced by the producers-consumers are more friendly to the environment. It does not destroy the environment in so far as they do large energy companies. Its development depends to a large extent on changes in public awareness for greater environmental responsibility. Although it is a long process, should take action to change it. Also important for the development of prosumer energy are political considerations. Despite the political program dissemination of distributed energy, you cannot see the will to act in the direction of the largest political parties in Poland. To work in this field effectively, it is necessary involvement of local authorities and local governments, correlating the government's strategy of investment plans of municipalities, adapting the necessary legislation to improve monitoring systems, addressing issues related to financing. In the context of the development of the prosumer market it is important to the restructuring of infrastructure, expansion of transmission networks and adapt them to the current needs of customers in rural areas, as well as monitoring local power demand. It is extremely important that governments take into account in their investment priorities energy. It should lead to a bond investment plans of municipalities and energy companies. Further emphasis is on the main development of traditional energy. Decisions concern the extension of the current production base of energy or construction of new large power plants. While investments in the dissemination of distributed energy remain in the realm of design.
Pojęcie zielonej gospodarki zyskało na znaczeniu w wyniku realizacji programów antykryzysowych, związanych z tworzeniem nowych ram rozwojowych w poszczególnych państwach. Z uwagi na dokonujący się proces transformacji gospodarki w poszczególnych krajach, konieczne stało się zdefiniowanie elementów tworzących zieloną gospodarkę oraz wskazanie instrumentów nieumożliwiających dokonanie analizy jej efektywności, a także stopnia zaangażowania państw na rzecz jej wdrażania. Opracowanie przybliża kwestię wykorzystania dostępnych narzędzi w postaci wskaźników zrównoważonego i trwałego rozwoju.
EN
The concept of a green economy has gained importance with the implementation of anti-crisis programmes related to the creation of new development frameworks for individual countries. Because of the ongoing economic transformation in particular countries, it became necessary to define the constituent elements of a green economy and to identify appropriate instruments to analyse its effectiveness as well as the degree of involvement of particular countries in its implementation. The present paper sheds light on the application of the tools available in the form of sustainable development indicators.
The paper aims to contribute to macroeconomic and methodological discourse on the concept of a green economy from the perspective of sustainable development. The authors hypothesize that the legitimacy and cognitive effectiveness (“heuristic fertility”) of the green economy concept and the effective implementation of its principles are closely related to intersubjective methodological discourse in this area. In their research, the authors use recent methodology advances, referring to various constructivist approaches and providing a critical analysis of the so-called correspondence approach. The article juxtaposes the macroeconomic context of research into the green economy and the knowledge-based economy (KBE) with the theory of sustainable development. The authors propose a wider approach to the KBE, taking into account axiological aspects and cultural processes accompanying the creation of knowledge and making the green economy take different forms in various countries. The authors argue that a knowledge-based economy is an open, complex and dynamic subsystem in which qualitative changes are triggered by the wisdom of units capable of promoting more efficient and better solutions through a broader cognitive perspective. Such a definition of KBE implies the need to discover and understand various subtle links between the economy and other subsystems: environmental and social. Economic activity needs to be adapted to the potential of these subsystems, which is particularly important from the perspective of the green economy. This creates a situation in which the rational actions of individuals are not only based on simple arithmetic calculations but also refer to ethical value judgments.
PL
Celem artykułu jest makroekonomiczno-metodologiczny dyskurs wokół pojęcia zielonej gospodarki z perspektywy zrównoważonego rozwoju. Prowadzone rozważania koncentrują się wokół postawionej przez autorów hipotezy, zgodnie z którą prawomocność i efektywność poznawcza koncepcji zielonej gospodarki oraz efektywna realizacja jej zadań i zasad pozostają w ścisłym związku z intersubiektywnym metodologicznym dyskursem w tym obszarze, czyli innymi słowy, spełniają wymogi współczesnej filozofii nauki. Autorzy w swoich badaniach wykorzystują najnowocześniejsze osiągnięcia metodologii nauk, odwołując się do podejścia konstruktywistycznego oraz przedstawiając krytyczną analizę podejścia korespondencyjnego. Ponadto makroekonomiczny kontekst badań dotyczący gospodarki opartej na wiedzy oraz znaczenia w niej zielonej gospodarki, osadzają w teorii zrównoważonego rozwoju, proponując szersze niż dotychczas ujęcie GOW, uwzględniające aspekty aksjologiczne oraz procesy kulturowe w tworzeniu wiedzy, a tym samym oddziaływujące na postać zielonej gospodarki w konkretnym kraju. Jak wykazują autorzy, gospodarka oparta na wiedzy jest otwartym, złożonym i dynamicznym podsystemem universum, w którym zmiany jakościowe są wyzwalane dzięki mądrości jednostek, zdolnych do promowania efektywniejszych i lepszych rozwiązań, dzięki szerszej perspektywie poznawczej. Taka definicja GOW implikuje rozumienie i podjęcie odpowiedzialności za odkrywanie subtelnych powiązań pomiędzy gospodarką, a pozostałymi subsystemami: środowiskowym i społecznym, tak aby dostosować aktywność gospodarczą do potencjału tychże podsystemów, co ma szczególne znaczenie z perspektywy zielonej gospodarki. To powoduje, iż racjonalne działania jednostek oparte są nie tylko na prostej, arytmetycznej kalkulacji użyteczności, ale również odwołują się do etycznych sądów wartościujących.
Purpose: The paper aims to assess the variation in the environmental quality of life in Poland's voivodships in 2021. The study uses indicators to monitor the links between the natural environment and society. They indicate how environmental conditions affect the quality of life and well-being of the population. Design/methodology/approach: The study used one of the taxonomic methods - the TOPSIS method, based on which the voivodships were divided into four classes characterised by similar levels of environmental quality of life. Findings: The study results showed that Podkarpackie, Lubuskie, Małopolskie and Warmińsko-Mazurskie voivodships, characterised by high natural values and relatively low environmental impact ratios compared to other voivodships and the national average, were in the best group due to the environmental quality of life. The last places belonged to the Pomorskie, Opolskie, Łódzkie and Śląskie Voivodships. Most of them are industrial, which means that the indicators of environmental impact, especially air pollution and collected waste, are relatively high and exceed the national average. Social implications: The research results presented in the article may be useful for the diagnosis of current results and the revision of the environmental policy of the entire country as well as their individual regions in the future. Originality/value: The article fits into contemporary debates on the effectiveness of implementing the concept of green economy as a tool for sustainable development.
Zielona gospodarka to nowa jakość w zarządzaniu gospodarką, jaka zadeklarowana została oficjalnie podczas Szczytu Ziemi Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2012 r. Stała się ona odpowiedzią na dylematy towarzyszące koncepcji zrównoważonego rozwoju przez ostatnich 30 lat. Pojawiały się one zarówno w obszarze nauk ekonomicznych, w tym finansów, jak i w obszarze nauk prawnych. Wraz z pojawieniem się zielonej gospodarki dylematy te zyskały nowy wymiar, ale także, wraz ze wzrostem międzynarodowej świadomości ekologicznej i znaczenia sprawiedliwości społecz-nej, potrzeba ich rozwiązania stała się bardziej nagląca. Dla wszystkich wymienionych nauk zielona gospodarka oznacza nowe wyzwania w zakresie określenia zakresu, rodzajów oraz obszaru prowa-dzonych badań, jak również potrzebę odpowiedzi na konieczność instytucjonalizacji zarówno kon-cepcji zrównoważonego rozwoju, jak i zielonej gospodarki. Czy zielona gospodarka rozwiąże istnie-jące dylematy? Potrzeba szerokiej, interdyscyplinarnej dyskusji wydaje się nieodzowna. Wytyczną dla jej prowadzenia może okazać się w szczególności Deklaracja Narodów Zjednoczonych przyjęta podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 2012 r., jak i europejskie strategie rozwojowe.
EN
Green economy is a new quality in the management of the economy, which was officially de-clared at the Earth Summit of the United Nations in 2012 and has become an answer to the dilem-mas in the economy and legal sciences associated with the concept of sustainable development for the past 30 years. In the context of the green economy these dilemmas have gained a new dimen-sion. Because of the increasing international awareness of the importance of environmental and social justice, the need to resolve these dilemmas has become more urgent. The green economy means new challenges in defining the scope, type and area of research, as well as the need to an-swer to the necessity for institutionalization of both the concept of sustainable development and the green economy. Will the green economy solve these problems? The need for a broad, interdis-ciplinary discussion seems to be indispensable. Guideline for her conduct may be the United Na-tions Declaration adopted at the Earth Summit in Rio de Janeiro in 2012 in particular, as well as European development strategies.
Kryzys gospodarczy dotykający różne regiony świata zmusza poszczególne państwa do poszukiwania nowych kierunków rozwoju, uwzględniających ochronę środowiska i zapobieganie niekorzystnym skutkom działalności człowieka1 na środowisko. Właściwym kierunkiem takiego rozwoju może okazać się „zielony” wzrost gospodarczy prowadzący do osiągnięcia tzw. zielonej gospodarki, która łączy potrzeby gospodarcze, ochronę środowiska przyrodniczego i klimatu. Monitorowanie stopnia tzw. zazielenienia gospodarki umożliwiają wskaźniki odnoszące się do polityki gospodarczej. Są to m.in.: wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska, podatki związane ze środowiskiem, wielkość rolnictwa ekologicznego czy działalność inwestycyjna w zakresie odpowiednich technologii i zarządzania. Celem opracowania jest zaprezentowanie takich miar. W artykule opisano zagadnienia teoretyczne oraz wskaźniki służące do pomiaru zielonej gospodarki, a następnie przedstawiono sytuację Polski na tle pozostałych krajów UE w różnych latach XXI w. w zależności od dostępności danych.
EN
Economic crises affecting different parts of the world have forced world leaders to seek new paths of development, taking into account the needs of environmental protection and prevention of adverse effects of human activities. One of these roads may be”green growth” leading to the achievement of ”green economy”. Monitoring the state of green economy in Poland is possible due to certain indicators, among which is defined the group of measures relating to economic opportunities and policy responses. The aim of this article is to present the mentioned above group of indicators. The article is divided into two parts. The first one shows the theoretical issues relating to the green economy and indicators to measure it, with particular emphasis on the selected group. While the second is devoted to presenting the Polish situation in the background of other European Union countries in terms of the indicators of the economic opportunities and policy responses.
RU
Экономический кризис, затронувший различные регионы мира заставляет отдельные государства искать новые направления экономического развития, учитывающие охрану окружающей среды и предотвращение неблагоприятных последствий деятельности человека. Правильным направлением такого развития может оказаться «зеленый» экономический рост позволяющий получить так называемую зеленую экономику, которая соединяет экономические потребности, потребности охраны естественной среды и климата. Мониторинг степени так называемого озеленения экономики делают возможным показатели касающиеся экономической политики. Среди них можно перечислить инвестиционные расходы на охрану окружающей среды, налоги связанные с окружающей средой, размер экологического сельского хозяйства, инвестиционная деятельность в области соответствующих технологий и управления. Целью разработки является представление таких мер. В статье описываются теоретические вопросы и показатели использующиеся в измерении зеленой экономики, а затем была представлена характеристика ситуации Польши на фоне остальных стран ЕС на протяжении первых лет XXI века.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.