Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Changes in the bivalve groups [Bivalvia-Unionidae] in the Goczalkowice Reservoir [southern Poland] in the period 1983-1992

100%

Krzyzanek E.

Acta Hydrobiologica

|

1994

|

tom 36

|

nr 1

103-113

EN

The greatest development of bivalves in the Goczałkowice Reservoir occurred at the turn of the 1960s. In 1983 and 1992 detailed investigations of the exposed bottom of the reservoir were conducted. In 1983, in the north-eastern zone of the reservoir 2.23 individuals with a biomass of 26.9 per 1 m2 were recorded, while in the south-eastern zone there were 0.77 individuals with a biomass of 20.2 g per m2 . In 1992, in the north-eastern zone of the reservoir there were 1.68 individuals with a biomass of 37.6 g per m2. The population of bivalves, when compared with that in the year 1983, had diminished there by about 30%.

PL

W latach 1983 i 1992 przeprowadzono szczegółowe badania małży na fragmencie wynurzonego dna zbiornika. W 1983 roku na dwóch stanowiskach (fig. l - stanowiska I i II), w 1992 na jednym stanowisku ( I ) dwukrotnie, w lipcu i październiku. W 1983 roku na stanowisku I gdzie dominował Unio tumidus na 1m2 występowało średnio 2,23 okazy o biomasie 26,9 g (cały organizm z muszlą) na stanowisku II (dominacja Anadonta piscinalis), odpowiednio 0,77 i 20,2 (tabela I i II) W lipcu 1992 roku średnia liczebność na lm2, wynosiła 1,6 osobn., a biomasa 25,5 g, w październiku 1,73, biomasa 49,7 g. Unio tumidus i Anodonta piscinalis występowały w podobnych liczebnościach (tabela III). Porównując otrzymane wyniki z lat 1983 i 1992 z wynikami uzyskanymi z tych samych stref w 1972 roku stwierdzono średnio o 30% mniej małży. Obniżenie się liczebności małży potwierdzają wyniki badań monitoringowych całej makrofauny dennej w tym także zgrupowań małży (tabela IV).

2

Obserwacje orlicy Larus ichthyaetus na Zbiorniku Goczalkowickim

100%

Betleja J. , Schneider G. , Sroka P.

Ptaki Śląska

|

1996

|

tom 11

157-158

3

Czterdziesci lat gospodarki rybackiej prowadzonej na zbiorniku w Goczalkowicach

100%

Riss J.

Komunikaty Rybackie

|

1995

|

nr 4

29-30

4

Assessment of degradation with nickel of the Goczalkowice dam reservoir [ southern Poland ]

84%

Kwapulinski J. , Bazgier-Antoniak M. , Wiechula D. , Gorka P. , Wydra M. , Loska K.

Acta Hydrobiologica

|

1993

|

tom 35

|

nr 2

87-96

EN

Pollution of the Goczałkowice dam reservoir with nickel was estimated on the basis of a geocumulative index and an enrichment coefficient. The water near the bottom and the interstitial water was classified as highly polluted with nickel in comparison with waters of clean areas and the preindustrial level. The bottom sediment of the reservoir is practically unpolluted in comparison with the geochemical level. Small quantities of nickel in the bottom sediment may pollute the water near the bottom, but the main source of nickel in the water near the bottom is fallout.

PL

W niniejszej pracy analizowano stopień zanieczyszczenia niklem poszczególnych elementów zbiornika Goczałkowice. Na podstawie średnich i maksymalnych zawartości niklu w wodzie przydennej, międzycząsteczkowej i w osadzie dennym (tabela I) obliczono wartości indeksu geokumulacyjnego (tabela II). Wartości te wskazują na ponadnormatywne zanieczyszczenie wody przydennej i międzycząsteczkowej oraz pozwalają ocenić osad denny zbiornika jako niezanieczyszczony w porównaniu z poziomem przedprzemysłowym. Porównano także zawartość niklu w wodzie z terenów czystych z jego zawartością w wodzie przydennej zbiornika Goczałkowice, wskazując na jej znaczne zanieczyszczenie. Obliczone dla innych układów współczynniki wzbogacenia wykazały znaczny wpływ opadu atmosferycznego na zanieczyszczenie wody przydennej (tabela III) oraz znacznie mniejszy na zanieczyszczenie osadu dennego (tabela IV). Osad denny również, choć w niewielkim stopniu, uczestniczył w zanieczyszczeniu wody przydennej - współczynniki wzbogacenia miały wartość dodatnią.

5

Loads of biogens flowing into and out of the Goczalkowice Reservoir [ southern Poland ]

84%

Kasza H.

Acta Hydrobiologica

|

1993

|

tom 35

|

nr 2

97-107

EN

The loads of nitrogen and phosphorus compounds flowing into the Goczałkowice Reservoir and out of it in the annual cycle were determined. The main source of biogenic substances was the River Vistula (78% N tot. and 69 P tot.). The intermediate pumping stations supplied altogether 12% N tot. and 18% P tot. The high loading of the Reservoir with phosphorus, amounting to 0.65 g P m-2 year-1 (including in the calculations the frequency of water exchange), exceeded about 4 times the admissible values.

PL

W Zbiorniku Goczałkowickim, którego cechy morfologiczne i hydrologiczne scharakteryzowano w tabeli I, przeprowadzono na 9 stanowiskach (ryc. 1) badania mające na celu określenie ładunku biogenów dopływających do niego ze źródeł zewnętrznych oraz opuszczających zbiornik. Badania obejmowały okres od 1 listopada 1991 r. do 31 października 1992 r. Dane o koncentracjach ogólnego azotu i fosforu (tabela II) w wodach dopływających do zbiornika wskazują na wysoką zawartość obu nutrientów we wszystkich źródłach ich zewnętrznego dopływu. Wprawdzie w zbiorniku zachodził proces redukcji stężenia obu nutrientów, ale stężenia związków N i P były wysokie, nadając wodzie żyzny charakter. W sporządzonym bilansie dopływu biogenów do zbiornika (tabela III) wykazano, że głównym źródłem pochodzenia nutrientów była rzeka Wisła (78% N ogól., 69% P ogól.). Drugim ważnym źródłem dostawania się związków pokarmowych do zbiornika były przepompownie odwadniające tereny leżące w depresji zbiornika (12% N ogól., 18% P ogól.)- Opady suche i mokre na powierzchnię zbiornika oraz z bezpośredniej zlewni dostarczały odpowiednio: 5.8% i 0.7% N ogól. oraz 7.7% i 1.9% P ogól. W rozliczeniu odpływu nutrientów ze zbiornika wynoszenie substancji biogennych wraz z odłowionymi rybami stanowiło 0.3% N ogól. i 1.6% P ogól. Stwierdzono zależność średniej rocznej zawartości fosforu ogólnego (ryc. 2A) i chlorofilu ɑ za sezon wegetacyjny (ryc. 2B) od ładunku dopływającego fosforu.

6

Związki biogenne a proces eutrofizacji wód Goczałkowickiego zbiornika wodnego

67%

Jachniak E.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2013

|

nr 3/III

PL

W pracy zaprezentowano wpływ dopływających ładunków związków biogennych (azotu ogólnego i fosforu ogólnego) z wodami rzeki Wisły na proces eutrofizacji wód zbiornika Goczałkowice. Badania prowadzono w latach 2004-2006 oraz 2010-2011, w sezonach wegetacyjnych. Obliczono obciążenie fosforem zbiornika Goczałkowice oraz określono ładunek dopuszczalny i niebezpieczny fosforu ogólnego według Vollenveidera (1976). Wyliczoną wartość obciążenia ładunkiem fosforu ogólnego przyrównano do wartości ładunków dopuszczalnych oraz niebezpiecznych. Ponadto obliczono biomasę fitoplanktonu (podawaną w mokrej masie) i dokonano oznaczenia składu gatunkowego fitoplanktonu. Badania wykazały, że ładunki fosforu wnoszone z wodami rzeki Wisły w latach 2010- 2011 były mniejsze (średnio 0,147 g P·m-2·rok-1) od dopływających w latach 2004-2006 (średnio 0,681 g P·m-2·rok-1) i przewyższały tylko wartości ładunków dopuszczalnych, co wskazuje na poprawę warunków w zlewni. Mimo mniejszego dopływu ładunków stwierdzono, że wody zbiornika nadal wykazują charakter eutroficzny. Potwierdzają to wysokie stężenia fosforu ogólnego (średnio 0,05 mg P·dm-3 (2004-2006) i średnio 0,062 mg P·dm-3 (2010-2011)), azotu ogólnego (średnio 1,26 mg N·dm-3 (2004-2006) i średnio 1,38 mg N·dm-3 (2010-2011)), chlorofilu a (średnio 26,83 μg·dm-3 (2004-2006) i 33,36 μg·dm-3 (2011)) oraz wartości biomasy fitoplanktonu w zbiorniku (średnio 7,39 mg·dm-3 (2004-2006)), a także typowe dla wód eutroficznych gatunki fitoplanktonu (m. in. Microcystis viridis (A. Br. in Rabenh.) Lemm., Coelastrum sp., Euglena viridis (Carter).).

EN

In article the influence of loads of biogenic substances (total nitrogen and total phosphorus) inflowing with water of Wisła river on eutrophication process of water Goczałkowice reservoir was presented. The research was conducted in years 2004-2006 and 2010-2011, in vegetative seasons. The loading total phosphorus of Goczałkowice reservoir was calculated and the acceptable load and dangerous load of total phosphorus (according to Vollenveider 1976) have both been calculated. The enumerated value of loading of total phosphorus load was compared to the value of acceptable loads and dangerous loads. Moreover, biomass of phytoplankton (given in wet mass) was calculated and a species composition of phytoplankton was determined. The analyses declared that the loads of total phosphorus, which were contributed with water of Wisła river were lesser in years 2010-2011 (averagely 0,147 g P·m-2·year-1) than loads, which flowed in years 2004-2006 (0,681 g P·m-2·year-1). The first exchanged loads had exceeded only values of acceptable loads. It can indicate to the improvement of the conditions in the catchment area. In spite of the lesser inflow of the loads, it was ascertained that water of the reservoir still points out eutrophic character. The high concentrations of total phosphorus (averagely 0,05 mg P·dm-3 (2004-2006) and averagely 0,062 mg P·dm-3 (2010-2011)), total nitrogen (averagely 1,26 mg N·dm- 3 (2004-2006) and averagely 1,38 mg N·dm-3 (2010-2011)), chlorophyll a (averagely 26,83 μg·dm-3 (2004-2006) and 33,36 μg·dm-3 (2011)) and the high values of phytoplankton biomass (averagely 7,39 mg·dm-3 (2004- 2006)) in the reservoir, also typically for eutrophic water a species of phytoplankton (i.a. Microcystis viridis (A. Br. in Rabenh.) Lemm., Coelastrum sp., Euglena viridis (Carter) confirm the eutrophic status of the reservoir.

7

The effect of water blooms caused by blue-green algae on the bottom macrofauna in the Goczalkowice Reservoir [ southern Poland ] in 1992

67%

Krzyzanek E. , Kasza H. , Pajak G.

Acta Hydrobiologica

|

1993

|

tom 35

|

nr 3

221-230

EN

In 1992, there took place in the Goczałkowice Reservoir intensive water blooms caused by blue-green algae with the domination of Aphanizomenon flos-aquae. They led to the dying out of the bottom macrofauna (Chironomidae, Oligochaeta, Ceratopogonidae larvae) and other animals connected with the bottom (Decapoda, Bivalvia). It is assumed that this event was due to the toxic effect of the metabolites of the blue-green algae.

PL

W 1992 r. miały miejsce w zbiorniku Goczałkowickim intensywne zakwity sinicowe z dominacją Aphanizomenon flos-aquae (L.) Ralfs . W pierwszych dniach sierpnia na stanowisku I (ryc. 1) jego liczebność osiągnęła rekordowe wartości 49 300 trychomów cm-3 (ryc. 2, 3). Wysokie wartości osiągnął także w tym okresie chlorofil (ryc. 4). Równocześnie badania stężeń tlenu ujawniły jego niewielkie ilości, szczególnie w warstwie przydennej (ryc. 5). Zakwity sinicowe wywarły ujemny wpływ na zwierzęta denne. Zmiany ilościowe i jakościowe w makrofaunie dennej (wymarcie w sierpniu prawie wszystkich larw Chironomidae oraz Oligochaeta (ryc. 6, 7, tabela I), a także innych zwierząt dennych głównie z rodziny Bivalvia (Unio tumidus Phlp. i Anodonta piscinalis L.) i Decapoda (Orconectes limosus Rafinesque), mogły być spowodowane toksycznym działaniem metabolitów glonów sinicowych.

8

The effect of physical and chemical parameters on the dynamics of phyto-and zooplankton development in the Goczalkowice Reservoir [Southern Poland]

59%

Bucka H. , Zurek R. , Kasza H.

Acta Hydrobiologica

|

1993

|

tom 35

|

nr 2

133-151

EN

A highly significant dependence was found between the number of rotifers and the abundance of euglenoids and green algae. The numbers of copepods chiefly depended on the numbers of green algae and Chrysophyceae and to a very small degree of diatoms and blue-green algae. The total number of zooplankton depended on that of green algae, euglenoids, and desmids. No significant relation was found between Cladocera and 8 groups of the phytoplankton. The prevalence of small algal species was correlated with a greater content of phosphorus. In the case of euglenoids, green algae, desmids, and Chrysophyceae significant negative dependences upon N-N03 were observed. An increase in the number of desmids was associated with low concentrations of silicon in the environment.

PL

W okresie badań Zbiornik Goczałkowicki był dobrze natleniony - ok. 13 mg O2 dm-3 (ryc. 1). Miał niską przeźroczystość - w plosie średnia widzialność krążka Secchiego wynosiła 1.21 m (ryc. 2). Ilość azotu azotanowego nie przekraczała 1,1 mg dm-3 (ryc. 3). W okresie jesiennym przeważała forma azotu organicznego - 80%. Ilość fosforu wahała się od zera do 32 μg dm-3 (ryc. 4). Liczebność glonów określona globalnie, jako koncentracja chlorofilu ɑ była dość wysoka 7,3-34,8 μg dm-3 (ryc. 5). W fitoplanktonie z początkiem lata 1988 r. największe liczebności osiągnęły okrzemki, następnie kryptomonady, przy dość licznym udziale zielenic chlorokokkowych. Ich obfite występowanie poprzedziły licznie rozwijające się duże sinice, z towarzyszącą im dużą centryczną okrzemką Melosira granulata var. angustissima (ryc. 6). Bardzo licznie wystąpiły w tym składzie wrotki (Polyarthra minor, P. major, Keratella quadrata, K. longispina) i wioślarki (Bosmina coregoni i Daphnia cucullata). Przeprowadzona z końcem lipca akcja miedziowania zahamowała rozwój glonów, które jednak szybko zaczęły się odradzać z początkiem sierpnia, zwłaszcza zielenice chlorokokkowe i okrzemki. Wśród tych drugich wzrost Asterionella został przerwany, w wyniku inwazji grzyba pasożytniczego. W połowie lata pojawiły się eugleniny, jako glony towarzyszące, a z początkiem września złotowiciowce, wraz z potęgującą się liczebnością desmidii. W tym okresie glonom towarzyszyły wrotki (Keratella cochlearis f. tecta, Polyarthra vulgaris, Trichocerca similis, Pompholyx sulcata), wioślarki (Daphnia cucullata, D. hyalina) oraz liczne stadia kopepoditowe, naupliusowe i dorosłe Mesocyclops leuckarti i Thermocyclops crassus. W jesieni Cyclotella comta została zastąpiona przez Stephanodiscus hantzschii i S. astrea var. minutulus. Towarzyszyły im Synchaeta tremula i S. pectinata oraz Daphnia cucullata, dorosłe Eudiaptomus gracilis i Cyclops vicinus. Na samym początku wiosny 1989 r. skład zbiorowisk fitoplanktonu wzbogaciły swoim udziałem okrzemki, głównie z grupy pennate (Synedra acus), z towarzyszącą okrzemką Asterionella zasuminensis, a w dalszych terminach Cyclotella comta w zespole innych gatunków rodzaju Cyclotella. Z początkiem lata, podobnie jak w poprzednim roku badań, na pierwszy plan wysunęła się populacja Melosira, przy znacznie mniejszym udziale zielenic chlorokokkowych i dużych wymiarów sinic (Aphanizomenon flos-aquae i Anabaena flos-aquae). Okrzemki wykazywały brak zależności od krzemu, a także od azotanów i fosforanów. Liczebność populacji Chlorophyceae dała ujemną relację z fosforanami i azotanami. Liczebność desmidii rzutowała ujemnie na koncentrację azotanów i krzemionki, natomiast nie miała wpływu na zmniejszenie zawartości fosforanów. Współczynnik korelacji wielokrotnej liczebności Chrysophyceae od Si, Fe, PO4 i NO3 wynosił -0,78. Odrzucenie zmiennych Fe, Si i PO4 spowodowało, że zależność od azotanów stała się ujemna i wysoce istotna. Duży udział wrotków w strukturze zooplanktonu w okresie letnim oraz zmianę struktury na korzyść widłonogów, w okresie zimowym i wiosennym dokumentuje ryc. 7. 43% gatunków wrotków w tym zbiorniku posiadało jedno maksimum rozwoju w cyklu rocznym, a pozostałe dwa. Analiza następstwa poszczególnych gatunków wykazała, że unikają się wzajemnie Bosmina coregoni i B. longirostris, Daphnia cucullata i D. hyalina. W okresie zimy licznie występowały Cephalodella gibba, Conochiloides natans, Polyarthra dolichoptera, Trichocerca stylata i Notholca frigida. Ustalono wysoce istotną zależność liczebności wrotków od ilości euglenin i zielenic. Liczebność copepoda zależała głównie od ilości zielenic i chrysofitów a bardzo słabo od okrzemek i sinic. Liczebność całkowita zooplanktonu zależała od ilości zielenic, euglenin i desmidii. Nie wykazano istotnej zależności Cladocera od 8 grup fitoplanktonu.

9

Specjalistyczna gospodarka rybacka w zbiornikach wodociagowych

59%

Starmach J. , Jelonek M.

Supplementa ad Acta Hydrobiologica

|

2001

|

tom 01

1-25

10

Nad Jeziorem Goczalkowickim

59%

Lukasik L.

Przyroda Polska

|

2002

|

nr 04

24-25

11

Znaczenie gornej Wisly i jej karpackich doplywow w gospodarce wodnej Polski

51%

Punzet J.

Wiadomości Instututu Meteorologii i Gospodarki Wodnej

|

1992

|

tom 15

|

nr 3

5-14

12

Czapla w purpurze

50%

Karetta M.

Przyroda Polska

|

2005

|

nr 07

18-19

13

Z terenu

50%

Wajdowicz Z.

Przegląd Rybacki

|

1993

|

tom 18

|

nr 6

14

Racje nad woda

50%

Nowak A.

Ekoprofit

|

2004

|

nr 3

72-73

15

Strategie pokarmowe ptakow rybozernych w warunkach sztucznych zbiornikow wodnych poludniowej Polski

42%

Gwiazda R.

Studia Naturae

|

2006

|

nr 51

1-112