Artykuł podejmuje zagadnienie umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej (perspektywa dziecka oraz opiekuna zastępczego) oraz przebiegu kontaktu dziecka z rodzicem biologicznym (perspektywa opiekuna zastępczego). W badaniach (częściowo ustrukturyzowane indywidualne wywiady pogłębione) wzięło udział 31 opiekunów zastępczych prowadzących zawodowe rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka oraz 10 wychowanków rodzinnego domu dziecka. Badania miały na celu odpowiedzieć na pytania dotyczące opiekunów zastępczych – ich postaw i doświadczeń w zakresie kontaktu dzieci z ich rodzicami biologicznymi oraz powrotu dzieci do rodziny naturalnej. Ponadto, opiekunowie opisywali przygotowanie dziecka do pobytu w rodzinie zastępczej oraz ewentualne trudności wynikające z relacji z dzieckiem. Kolejnym celem badań było odpowiedzenie na pytania dotyczące wychowanków pieczy zastępczej – czy ich zdanie przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej jest brane pod uwagę, czy przekazywane są im informacje dotyczące ich aktualnej sytuacji, różnych przepisów prawnych. Badania wskazały, że znaczna część opiekunów zastępczych ma trudność w kontaktach z rodzicami biologicznymi dzieci oraz nie widzi możliwości powrotu dziecka do rodziny naturalnej. Dużym problemem dla opiekunów zastępczych okazały się także organizacja kontaktu z rodzicami biologicznymi – m.in. brak nadzorujących specjalistów oraz zbyt małe wsparcie psychologiczne. Wyniki badań prowadzonych na grupie wychowanków rodzinnych domów dziecka pokazują, że dzieci w miarę możliwości są pytane o zdanie (potwierdzili to również opiekunowie), natomiast nie zawsze informacje dotyczące ich sytuacji (m.in. przepisy prawne) nie zawsze są przekazywane w sposób adekwatny do poziomu rozwojowego i wieku.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In state politics of foster care there is a tendency to resign from organizing care facilities for children deprived of an appropriate family environment for the forms of family care. One of these forms of care is professional foster family functioning as the family emergency. The purpose of its establishment is to provide care for children up to 10 years until the normalization of their legal status, that is, to return to their own families or placement in an institution of a permanent nature. The object of this analysis are factors that adversely affect the proper functioning of foster families. The research was carried out based on individual cases analysis with the use of the qualitative strategy in 58 professional foster families from the Silesian region. The analyzed factors are of legal and organizational character, which is combined with the lack of proper support from the partners and social.
PL
W polityce opiekuńczej naszego państwa zakłada się odchodzenie od organizowania placówek opiekuńczych dla dzieci pozbawionych właściwego środowiska rodzinnego na rzecz form opieki rodzinnej. Jedną z takich form opieki jest zawodowa rodzina zastępcza, realizująca zadania pogotowia rodzinnego. Celem jej powołania jest zapewnienie opieki dla dzieci do lat 10 do czasu unormowania się ich sytuacji prawnej, to znaczy powrotu do rodziny własnej lub umieszczenia w instytucji opieki o charakterze trwałym. Przedmiotem analizy są czynniki, które wpływają negatywnie na prawidłowe funkcjonowanie rodzin zastępczych. Badania przeprowadzone zostały metodą indywidualnych przypadków z uwzględnieniem strategii jakościowej w 58 zawodowych rodzinach zastępczych z terenu województwa śląskiego.
Introduction. The role of foster parents is to provide a stable and safe environment for adopted children, who usually face a range of behavioural and emotional difficulties (Blythe, Halcomb, Wilkes, & Jackson, 2013; Van Holen, Vanschoonlandt, & Vanderfaeillie, 2017). One of the most important factors influencing the improvement of the life situation of foster children, especially in terms of emotional, developmental, and behavioural problems, are the parental attitudes of foster parents (Schofield, Beck, 2005, 2009). They are, to a large extent, conditioned by parents’ childhood caregiving experiences (Plopa, 2005). Aim. This study aimed to determine professional foster parents’ parenting attitudes and the relationship between their own childhood caregiving experiences and their parenting attitudes. Method. Parental attitudes were determined using the Parental Attitudes Scale (Plopa, 2005), and their childhood caregiving experiences were determined using the Retrospective Assessment of Parental Attitudes Questionnaire (Plopa, 2008). Results. The study results indicate that professional foster parents grew up in family environments in which they experienced, to the most significant extent, parenting behaviours appropriate for attitudes of autonomy and acceptance. At the same time, however, the studied foster parents, in their parenting interactions, present, to the greatest extent, excessively demanding and inconsistent attitudes. The study also showed strong relations between foster parents’ childhood care experiences and their parenting behaviours.
PL
Wprowadzenie. Rola rodziców zastępczych polega na zapewnieniu stabilnego i bezpiecznego środowiska przyjętym pod opiekę dzieciom, które najczęściej borykają się z wieloma trudnościami behawioralnymi i emocjonalnymi (Blythe, Halcomb, Wilkes, Jackson, 2013; Van Holen, Vanschoonlandt, Vanderfaeillie, 2017). Jednym z najważniejszych czynników wpływających na poprawę sytuacji życiowej wychowanków rodzin zastępczych – w szczególności w zakresie problemów emocjonalnych, rozwojowych oraz związanych z zachowaniem – są postawy rodzicielskie rodziców zastępczych (Schofield, Beck, 2005, 2009). One zaś, w dużym stopniu warunkowane są doświadczeniami opiekuńczymi rodziców z dzieciństwa (Plopa, 2005). Cel. Celem badań było określenie postaw rodzicielskich zawodowych rodziców zastępczych oraz ustalenie relacji pomiędzy doświadczeniami opiekuńczymi z dzieciństwa i przyjmowanymi przez nich postawami rodzicielskimi. Metoda. Ustalenia postaw rodzicielskich dokonano przy użyciu Skali Postaw Rodzicielskich (Plopa, 2005), a rodzicielskie doświadczenia opiekuńcze z dzieciństwa określono przy użyciu Kwestionariusza Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców (Plopa, 2008). Wyniki. Wyniki badań wskazują, że zawodowi rodzice zastępczy wychowywali się w środowiskach rodzinnych, w których w największym stopniu doświadczali zachowań rodzicielskich właściwych dla postaw autonomii i akceptacji. Jednocześnie jednak, w swoich oddziaływaniach rodzicielskich, badani rodzice zastępczy w największym stopniu prezentują postawy nadmiernie wymagającą i niekonsekwentną. Badania pokazały również, że istnieją silne relacje pomiędzy doświadczeniami opiekuńczymi z dzieciństwa rodziców zastępczych a ich własnymi zachowaniami rodzicielskimi.
W polityce opiekuńczej naszego państwa zakłada się odchodzenie od organizowania placówek opiekuńczych dla dzieci pozbawionych właściwego środowiska rodzinnego na rzecz form opieki rodzinnej. Jedną z takich form opieki jest zawodowa rodzina zastępcza realizująca zadania pogotowia rodzinnego. Celem jej powołania jest zapewnienie opieki dla dzieci do lat 10, do czasu unormowania się ich sytuacji prawnej, to znaczy powrotu do rodziny własnej lub umieszczenia w instytucji opieki o charakterze trwałym. Przedmiotem analizy są motywy, jakimi kierują się rodzice zastępczy, podejmując decyzję o realizacji zadań opiekuńczych oraz jakość ich przygotowania do pełnienia funkcji zawodowego rodzica zastępczego. Badania przeprowadzone zostały metodą indywidualnych przypadków z uwzględnieniem strategii jakościowej, w 58 zawodowych rodzinach zastępczych z terenu województwa śląskiego.
EN
In state politics of foster care there is a tendency to resign from organizing care facilities for children deprived of an appropriate family environment for the forms of family care. One of these forms of care is professional foster family functioning as the family emergency. The purpose of its establishment is to provide care for children up to 10 years until the normalization of their legal status, that is, to return to their own families or placement in an institution of a permanent nature. The subject of this analysis are motives underlying the decision of foster parents who undertake the tasks of vocational foster care as well as the quality of their preparation to serve as a foster parent. The research was carried out based on individual cases taking into account the qualitative strategy in 58 professional foster families from the Silesian region.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.