W Polsce olej rzepakowy nie ma dobrej opinii, zapewne z powodu dawniej uprawianych odmian o wysokiej zawartości szkodliwego kwasu erukowego, z którego otrzymywało się olej o ostrym zapachu i ciemnej barwie. Dzisiejsze odmiany (często nazywane canola) są w zasadzie bez kwasu erukowego, a otrzymywany z nich olej jest bez zapachu, bardzo jasny i bardzo wartościowy pod względem żywieniowym. Przede wszystkim charakteryzuje się korzystnym składem kwasów tłuszczowych – najmniejsza zawartość kwasów nasyconych i największa kwasów nienasyconych, w tym kwasów n-3. Olej rzepakowy ma również wysoką wartość użytkową: bardzo wysoka stabilność, polecany jest do smażenia, do produkcji emulsji majonezowych, a nawet , w postaci ciekłej, do niektórych ciast.
EN
In Poland rape-seed oil has not so good opinion. Probably this is due to the still persisting opinion on previous, old varieties characterized by high content of unhealthy erucic acid, pungent odor and dark color. Today’s varieties (called very often canola) practically contain no erucic acid, have light color and no flavor, and are nutritionally very valuable. First of all the fatty acid composition is of the highest value among common fats and oils: the lowest content of unhealthy saturated fatty acids and the highest of healthy unsaturated fatty acids, especially those of n-3 fatty acids. Rape-seed oil has also a very high culinary value: very high stability, very good for frying, for production of mayonnaise like emulsions, and even as a liquid oil for some cakes.
W doświadczeniu polowym przeprowadzonym w latach 2005-2006 zbadano wpływ zróżnicowanego nawożenia makroelementami na zawartość tłuszczu oraz α-, β-, γ- i δ- tokoferolu w nasionach krajowych odmian szarłatu. Czynnikami doświadczenia były: dwie odmiany szarłatu– Rawa i Aztek oraz trzy wzrastające poziomy nawożenia NPK (1 – bez nawożenia, 2 – 90 N kg·haˉ¹, 60 P2O5 kg·haˉ¹, 60 K2O kg·haˉ¹; 3 – 130 N kg·haˉ¹, 70 P2O5 kg·haˉ¹, 70 K2O kg·haˉ¹). Na podstawie wyników badań można wnioskować, że zawartość tłuszczu w nasionach szarłatu była istotnie uzależniona od odmiany oraz wariantu nawożenia makroelementami. Szczególnie dużą zawartość tłuszczu w nasionach uzyskano przy najwyższym poziomie nawożenia NPK. Wyższą zawartością tłuszczu w nasionach cechowała się odmiana Aztek niż Rawa. Stwierdzono, że odmiany szarłatu istotnie różnią się między sobą zawartością: α, β, γ-tokoferolu oraz całkowitą ich ilością. Wyższą zawartością α- i γ-tokoferolu oraz ogólną ich zawartością cechowały się nasiona odmiany Aztek niż Rawa. Nasiona odmiany Rawa posiadały istotnie więcej β-tokoferolu niż odmiany Aztek. Nawożenie wzrastającymi dawkami NPK miało istotny wpływ tylko na ilość β-tokoferolu w nasionach szarłatu.
EN
The influence of diversified fertilization with macroelements on content of fat and α-, β-, γ- and δ-tocopherol in the seeds of polish varieties of amaranthus was investigated in the field experiment carried out in the years 2005-2006. The experiment involved: two varieties of amaranthus – Rawa and Aztec, and three increasing levels of NPK fertilization (1 – no fertilization; 2 – 90 N kg haˉ¹, 60 P2O5 kg haˉ¹, 60 K2O kg haˉ¹; 3 – 130 N kg haˉ¹, 70 P2O5 kg haˉ¹ , 70 K2O kg haˉ¹). The results reveal, that the content of fat in the seeds of amaranthus largely depended on the variety of the plant and the variant of fertilization with macroelements. Exceptionally high content of fat in the seeds was observed at the highest level of NPK fertilization. Higher content of fat was found in the seeds of Aztek variety. It was observed, that both varieties of amaranthus differ in the content of α, β, γ- tocopherol and their total amount. Higher content of α, and γ-tocopherol as well as their total amount was found in the seeds of Aztek variety. The seeds of Rawa variety contained significantly more β- tocopherols than the seeds of Aztek variety. Fertilization wit increasing dosages of NPK had a significant influence only on the amount of β-tocopherol in the seeds of amaranthus.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.