Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Diakon świadkiem urzędowym zawarcia małżeństwa w zwykłych warunkach według prawa obowiązującego od promulgacji Kodeksu z 1983 roku

100%

Jakubiak T.

Ius Matrimoniale

|

2016

|

tom 27

|

nr 1

45-73

EN

After the promulgation by the Pope John Paul II of the Code for the Latin Church, deacon received the possibility to assist at the marriage under normal conditions on the basis of a delegation from the local ordinary or a pastor. Deacons should fulfill this function outside the Mass, however not towards marriages of the faithful of the Latin Church with a faithful of the Eastern Church (Catholic and Non-Catholic).Delegating the deacon should be held according to the same principles as delegating the priest. The instructions announced after the 1983 Code, enacted by the Polish Bishop’s Conference and the translations of the ceremonies into Polish do not mention any limits for the deacons to be The Official Witness of Marriage. According to the Polish law, the deacon can assists in the solemnization of the concordats marriage.The aim of this article is to present the evolution of the universal laws and Polish particular laws, regulating the possibility of deacons assisting at marriages unto the promulgation of the Code of the Canon Law by the Pope John Paul II in 1983.

2

Forma nadzwyczajna zawarcia małżeństwa

100%

Zaborowski M.

Ius Matrimoniale

|

2009

|

tom 20

|

nr 14

115-130

EN

Die Grundlage des sozialen Lebens wie eine Familie setzt die Ehe voraus. Die Ehe wurde von Christo zur Würde des Sakraments erhoben und ihre Würde und Heiligkeit wurden auf theologische Art und Weise in Schriften des Heiligen Paulus vorgestellt. Die Form der Eheschließung wurde nach den kanonischen Vorschriften bestimmt. Der Codex des kanonischen Rechtes von Johannes Paulus des Zweiten unterscheidet die ordentliche und die außerordentliche Form der Eheschließung. Es werden dabei neue Situationen und Umstände berücksichtigt, die es im vorigen Codex nicht gab und in denen der Dispens von Erhaltung der kanonischen Form möglich ist. Wenn es um die ordentliche Form der Eheschließung geht, bestätigt der Gesetzgeber dass sie auf Äußerung der Ehezustimmung in Gegenwart eines berechtigten Trauzeugen und der zwei gewöhnlichen Zeugen beruht. Wenn es sich dagegen um die außerordentliche Form der Eheschließung handelt, beruht sie auf Äußerung der Ehezustimmung in von Recht vorgesehenen Fällen nur den gewöhnlichen Zeugen gegenüber. Die Voraussetzung für die Anwendung der oben erwähnten Form ist nach dem Gesetzgeber im allgemeinen der aktuelle Mangel am berechtigten Trauzeugen. In Todesgefahr lässt der Codex die Dispensmöglichkeit von dieser kanonischen Form zum geistigen Wohl von Gläubigen zu. Der Fall der Todesgefahr bezieht sich auch auf die so genannte „Konkordatehe„. Diese Anleitung beinhaltet außer dem ordentlichen Verfahren der Eheschließung auch das Verfahren in Todesgefahr. In Todesgefahr sieht man Sorge und Schutz der Gläubigen von Seiten der Kirche im Fall des Sakraments der Ehe in außerordentlicher Form des Empfangs dieses Sakraments, indem die Eheleute ihren Status in der Kirche regeln und ihre Kinder für ehelich erklären assen können.

3

Nadzwyczajna forma zawarcia małżeństwa według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 i 1983 r.

100%

Jakubiak T.

Ius Matrimoniale

|

2014

|

tom 25

|

nr 2

43-62

EN

Until the Council of Trent for validity of the Marriage no form of its celebration had been required. Although it was not recognized formally in any legal text, the extraordinary form was born with the 1602 Decree. The extraordinary form was comprehensively regulate in decree Ne temere. The legislator in each following code of the canon law published the norm similar to Ne temere decree p. 7-8 which was less restrictive than the previous one. In the analysis of current law of the Latin Church reference to the previous regulations concerning the subject will give a better grasp on the intentions of the legislator (compare CIC 1983, can. 17, 19). The article tries to answer whether there is a possibility to validly contract the marriage by non-catholics in the extraordinary form in circumstances described in canon 1116 although the proprietary law of the community which they belong to doesn’t envisage such possibility. The author in de lege ferenda conclusions sees the necessity to explain whether and when the parties contracting the marriage with two witnesses only are obliged to contact a person competent in assisting to marriage with the use of other available means of communication if they can’t do it in person or public post operator.

4

Ochrona rodziny w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczących zawarcia małżeństwa

85%

Mirosław K.

Acta Iuris Stetinensis

|

2014

|

nr 6

PL

Przedmiotem refleksji w niniejszym artykule jest sposób i zakres realizacji zasady ochrony rodziny w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego odnoszących się do zawarcia małżeństwa. Podstawowym celem jest wyeksponowanie tych obszarów regulacji kodeksowej, w których zasada ochrony rodziny wydaje się wymagać dzisiaj szczególnej troski, zarówno ustawodawcy, jak i podmiotów stosujących prawo, w kontekście obserwowanych zmian społecznych i proponowanych zmian legislacyjnych. Do wspomnianych wyżej „obszarów” należy m.in. przepis art. 12 k.r.o. normujący możliwość zawarcia małżeństwa przez osoby z zaburzeniami psychicznymi, szczególnie w kontekście ratyfikacji przez Polskę Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Autor podkreśla, że zmiana prawa, szczególnie w odniesieniu do norm tak newralgicznych, jak normy prawa rodzinnego, powinna być dokonywana szczególnie rozważnie. Nie może być ona prostą funkcją takiej czy innej zmiany społecznej, ale powinna być poprzedzona oceną kierunku zmian, w perspektywie podstawowych wartości, którymi kieruje się dane społeczeństwo.

EN

The aim of this article is to ponder on the manner and the scope of implementation of the rule of family protection stipulated in the provisions of the Family and Guardianship Code pertaining to contracting marriage. The main aim is to highlight the areas of legislation in which, nowadays, the aforementioned rule seems to require special care on the part of the legislator and the entities applying the law, in the context of the observed social changes and proposed changes in the law. One of the provisions belonging to the aforementioned "area" is Article 12 of the Family and Guardianship Code providing for the possibility of contracting marriage by persons with mental disorders, in particular in the context of the ratification of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities. The author stresses that changes in the law should be made in a particularly prudent way, especially those regarding such delicate provisions of law as the ones pertaining to family law. It cannot be a simple result of a social change, but it should be primed by assessment of the direction in which the changes are evolving, taking into account the basic values cherished by the society.

5

O odmiennym uregulowaniu wad oświadczeń woli zawarcia małżeństwa wobec ogólnej regulacji kodeksu cywilnego

85%

Balwicka-Szczyrba M.

Acta Iuris Stetinensis

|

2019

|

nr 27

5-21

PL

Celem opracowania jest ukazanie regulacji wad oświadczeń woli zawarcia małżeństwa w porównaniu z ogólną regulacją kodeksową z art. 82–88 kodeksu cywilnego w aspekcie zakresu poszczególnych wad, a także uzasadnienia istniejących rozbieżności. W pracy zastosowano dogmatyczno-prawną metodę badań polegającą na analizie przepisów prawnych, w tym zwłaszcza kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz kodeksu cywilnego, orzecznictwa, a także stanowisk wyrażonych w literaturze. Pomocniczo skorzystano z metody prawnoporównawczej oraz historycznej. Badania wykazały, że ograniczenie katalogu wad oświadczeń woli w art. 15¹ kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a także określenie zakresu poszczególnych wad, jest uzasadnione istotą małżeństwa jako związku trwałego. Zatem brak spójności tychże regulacji jest zabiegiem trafnym, realizującym zasadę trwałości małżeństwa. Wyrażono jednak ocenę, że regulacja niektórych wad oświadczenia woli zawarcia małżeństwa jest za wąska, stąd warto kontynuować dyskusję nad zmianą art. 15¹ § 1 k.r.o. W szczególności trafny jest postulat de lege ferenda poszerzenia zakresu wady oświadczenia woli z art. 15¹ § 1 pkt 1 k.r.o. o wadę braku swobody oświadczenia o zawarciu małżeństwa oraz postulat poszerzenia zakres błędu z art. 15¹ § 1 pkt 2 k.r.o także o błąd co do tożsamości cywilnej. Nie znajduje z kolei uzasadnienia rozszerzenie katalogu wad oświadczeń woli z art. 15¹ § 1 k.r.o. o pozorność.

EN

The aim of this paper was to present regulations on defects of a declaration of intent to enter into marriage and compare them with regulations set out in Articles 82–88 of PCC with respect to the scope of the individual defects of a declaration of intent and the ways in which the resulting inconsistencies can be justified. The paper uses a method of research based on legal doctrine, involving an analysis of legal provisions, especially those set out in the Polish Family and Guardianship Code, the Polish Civil Code, case law and the literature. Methods based on comparative law and the history of law were used as a secondary measure. The research has shown that a limitation of the catalogue of defects of a declaration of intent as set out in Article 15¹ of PFGC and the definition of the scope of the individual defects is justified by the nature of marriage as a lasting relationship. The inconsistencies between these regulations are therefore a deliberate step to implement the principle of permanence of marriage. However, the opinion expressed in this paper is that some of the defects of a declaration of intent to enter into marriage are regulated too narrowly, which is why the debate over amendments to Article 15¹ § 1 of PFGC is well worth continuing. Especially relevant here is the de lege ferenda postulate to extend the scope of a defect of a declaration of intent set out in Article 15¹ § 1 section 1 of PFGC with the defect of no freedom to declare intent to enter into marriage, as well as the postulate to extend the scope of error set out in Article 15¹ § 1 section 2 of PFGC to include error as to civil identity. However, no reasons could be found to extend the catalogue of defects of a declaration of intent set out in 15¹ § 1 of PFGC to include ‘ostensible nature’.

6

Zawarcie per procura małżeństwa mieszanego wyznaniowo w Kościele łacińskim w Polsce

85%

Świto L. , Tomkiewicz M.

Forum Teologiczne

|

2020

|

tom 21

219-235

PL

Artykuł dotyczy problematyki zawierania małżeństwa przez pełnomocnika oraz małżeństw mieszanych wyznaniowo. Jest to próba odpowiedzi na pytanie, czy prawo Kościoła łacińskiego dopuszcza możliwość zawarcia związku małżeńskiego przez pełnomocnika w sytuacji, jeśli małżeństwo w takiej formie zamierza zawrzeć strona katolicka i strona niekatolicka. W tym celu została przeprowadzona analiza prawa wewnętrznego Kościoła łacińskiego i Kościołów, które należą do Polskiej Rady Ekumenicznej. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że małżeństwo mieszane wyznaniowo przez pełnomocnika będzie mogła zawrzeć strona katolicka (łacińska) jedynie z wiernymi Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, wiernymi Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz wiernymi Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej.

7

Stwierdzenie stanu wolnego wiernych Kościoła Ewangelicko‑Augsburskiego w Polsce przed zawarciem małżeństwa w Kościele katolickim

80%

Nowicka U.

Ius Matrimoniale

|

2016

|

tom 27

|

nr 4

79-94

EN

Along with the Catholic Church study, a marriage contracted between the baptized in a valid way is a sacrament and for his reason neither human power nor any cause can dissolve it, only the death. While the practice of the Lutheran Church in Poland provides a different perception of the same fundamental rules. Lutheran Church accepts divorce granted by secular law and allows of successive marriage by the faithful in Church. The purpose of this article is analysis of the situation when the Lutheran faithful intends to contract a marriage with a Catholic party and in the Catholic Church.

8

Czy diakon może w Polsce zgodnie z przepisami Kościoła łacińskiego asystować jako świadek urzędowy przy zawarciu małżeństwa w zwykłych okolicznościach?

80%

Jakubiak T.

Ius Matrimoniale

|

2016

|

tom 27

|

nr 2

55-77

EN

According to the belief prevailing in Poland that the deacon cannot assist at the marriage, the author enquires whether the practice of blessing marriages only by the priests is consistent with the law of the Roman Catholic Church. In his discussion, the author goes back to the norms written in the Second Vatican Council constitution Lumen Gentium and the Apostolic Letter of Pope Paul VI Sacrum Diaconatus Ordinem – consisting the basis of legislation regulating the considered matter. Subsequently, applying the general norms of the code of Canon Law about the collisions of law, he is answering a question about the value of the documents released by the Apostolic See and Polish Bishop’s Conference since 1983. In conclusion, the author notes that if, contrary to the cited arguments, someone would still insist that the deacon, beyond the delegation needs a specific consent of the local ordinary, it should be noted that in this case it is a doubt about the lawand such law do not oblige.

9

Przesłanki zawarcia małżeństwa w prawie polskim i w prawie kanonicznym

80%

Góralski W.

Ius Matrimoniale

|

2006

|

tom 17

|

nr 11

19-51

EN

Il diritto naturale al matrimonio di tutti i singoli uomini ha trovato la sua espressione sia nel diritto civile, tra l’altro polacco, sia nel diritto canonico. Questo diritto, come qualunque altro diritto, è pero soggetto a limitazioni, che possono essere introdotte quando sono richieste da gravi ed oggettive esigenze dallo stesso istituto matrimoniale e della sua rilevanza sociale e pubblica; e devono, in ogni caso, rispettare la dignità e i diritti fondamentali della persona. Più in particolare, le restrizioni al diritto al matrimonio possono essere ricondotte alla stessa struttura naturale di questo istituto o all’esigenza - diversamente sentita nelle varie epoche storiche - di salvaguardare determinati valori o finalità. Sia nella legge polacca sia nella legge ecclesiastica esistono delle limitazioni riguardanti il diritto al contrarre il matrimonio in certe circostanze. Per quanto riguarda il diritto polacco quelle limitazioni provengono dalle premesse necessarie, dalle premesse formali e dagli impedimenti matrimoniali. Rispetto al diritto canonico invece le limitazioni di contrarre il matrimonio si deve distinguere fra le premesse ad validitatem matrimonii (gli impedimenti matrimoniali; il consenso matrimoniale; la forma canonica - sono le premesse necessarie) e le premesse ad liceitatem matrimonii (di natura formale).Fra i due sistemi giuridici si osserva una notevole differenza circa le premesse del matrimonio causata dalla diversa ottica nel trattare lo stesso istituto matrimoniale.

10

Wyrok Sądu Metropolitalnego w Katowicach (c. Sobański) z 10.04.2000 r. z tytułu braku formy kanonicznej

80%

Sobański R.

Ius Matrimoniale

|

2001

|

tom 12

|

nr 6

203-205

EN

Si presenta la sentenza dei Tribunali Metropolitano di Katowice с. Sobański („pro nullitate”) do desectum formae.

11

Prawo właściwe dla zawarcia małżeństwa w polsko-ukraińskiej umowie o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych

71%

Popiołek W.

Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

|

2023

|

tom 32

EN

The law applicable to marriage between Polish and Ukrainian nationals is set out in the 1993 Convention between the Republic of Poland and Ukraine concerning legal aid. The Convention stipulates that that a marriage can be contracted if the prerequisites provided for in the prospective spouses’ national laws are satisfied - determined separately for each of them. The Convention concerns only marriages between Polish and Ukrainian citizens and does not apply to stateless persons. The form of marriage is governed by the law of the State where the marriage was celebrated. The article discusses some issues concerning the prerequisites and scope of application of these regulations, taking into account the differences between the Polish and Ukrainian family law. These differences concern mainly the form of marriage (Ukrainian law does not provide for a religious form and does not allow the marriage by proxy) and some obstacles to marriage (in Ukrainian law the invalidity of marriage results, inter alia, if the marriage in question constitutes a sham or if there occurred a misrepresentation as to the health of a prospective spouse). The reader’s attention is also drawn to a specific ordre public exception contained in Article 58, paragraph 1 of the Ukrainian Law on Private International Law, according to which a marriage between a Ukrainian national and a foreigner concluded under foreign law outside the territory of Ukraine is valid in Ukraine provided that the Ukrainian national complies with the provisions of the Family Code of Ukraine concerning the grounds invalidating the marriage. However, this provision should not be applied if Polish law applies on the basis of the provisions of the Convention. The paper also touches upon the Ukrainian law to the extent it contains a residual regulation concerning engagement. Under this regulation, the person who refuses to marry despite an earlier engagement must reimburse the other party for the costs incurred in connection with the preparation for the registration of the marriage and the wedding. The study also draws attention to some practical aspects of marriage conclusion - in Poland by a Ukrainian citizen (Ukrainian law does not provide for the possibility of issuing a certificate of capacity to marry) and in Ukraine by a Polish citizen.

12

W meandrach trzech gałęzi prawa, czyli kilka słów o bigamii

71%

Błaszczak P. , Palichleb P.

Studia Iuridica

|

2018

|

tom 76

81-97

PL

Bigamy, interpreted as entering into marriage by a person who is already married, is a phenomenon which can be analyzed on a number of different levels. One of the areas of the analysis is the area of penal law where bigamy is perceived as a crime against values such as proper functioning of family. Regulations of civil law concerning conclusion of marriage, declaring its non-existence and validity are relevant in context of realization of features of prohibited act created by Polish legislator in Article 206 of the Penal Code. Recognition of monogamy as the only permissible form of marriage is based, according to many authors, on the Constitution of the Republic of Poland. However, how is criminalization of bigamy justified on the area of axiology? How is bigamy perceived by legislation of the Catholic Church? In which way regulations of the Family and Guardianship Code affect realization of features of the crime from Article 206 of the Penal Code? The aim of this article is to seek an answer to the question why the legislator decided to criminalize bigamy. It is also a try to point out issues raised during the analysis of this subject in different areas of law, which are often disputed. Authors try to highlight the influence of the European and Judeo-Christian traditions on legislation in matter of bigamy.

13

Lord Hardwicke’s Marriage Act – „pierwsza” angielska ustawa o małżeństwie

71%

Michalik P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2020

|

tom 23

177-200

EN

The aim of this paper is first to present a legal history analysis of the phenomenon of clandestine marriages in modern England, where the institution of marriage was still partially under canon law and ecclesiastical jurisdiction. Then, the analysis focuses on An act for the better preventing of clandestine marriages, enacted by Parliament in 1753. This act, passed on the initiative of the Lord Chancellor Hardwicke (hence the common name Lord Hardwicke’s Marriage Act), aimed to eliminate clandestine marriages from social practices by introducing a formal ceremony of marriage under the pain of nullity (a diriment impediment). The key elements of the new measure were the obligation to marry in the parish church and, in the case of minors, to obtain a prior parental consent for marriage. The solutions adopted in the Hardwicke’s Act and the very fact of their introduction by Parliament have initiated the process of taking over the Church of England’s marital jurisdiction by the State. This phenomenon was already debated at the time and remains an important subject of contemporary research on the Act. The conclusions of the analysis confirm the particular importance of the Hardwicke’s Act for the further evolution of the marriage institution in England, which justifies naming it the “first” English marriage act.

PL

Przedmiotem artykułu jest w pierwszej kolejności historycznoprawna analiza zjawiska małżeństw potajemnych w nowożytnej Anglii, gdzie instytucja małżeństwa nadal w części podlegała prawu i jurysdykcji kanonicznej. Następnie analiza ta dotyczy uchwalonej przez Parlament w 1753 r. ustawy o lepszym zapobieganiu małżeństwom potajemnym (An act for the better preventing of clandestine marriages). Ustawa ta, uchwalona z inicjatywy ówczesnego Kanclerza Lorda Hardwicke’a (stąd potoczna nazwa Lord Hardwicke’s Marriage Act), miała na celu eliminację z praktyki społecznej małżeństw potajemnych, poprzez wprowadzenie urzędowej formy zawarcia małżeństwa pod rygorem nieważności (przeszkoda zrywająca). Kluczowymi ogniwami nowej regulacji był obowiązek zawarcia ślubu w kościele parafialnym oraz uprzednie uzyskanie przez małoletnich zgody rodziców lub opiekunów na małżeństwo. Rozwiązania przyjęte w Hardwicke’s Act oraz sam fakt ich wprowadzenia ustawą Parlamentu zapoczątkowały proces przejmowania jurysdykcji małżeńskiej Kościoła Anglii przez państwo. Zjawisko to już ówcześnie było przedmiotem debaty, a obecnie pozostaje istotnym elementem badań nad ustawą. Wnioski z przedstawionej analizy potwierdzają szczególne znaczenie Hardwicke’s Act dla dalszej ewolucji instytucji małżeństwa w Anglii, co uzasadnia przyznanie jej miana „pierwszej” angielskiej ustawy o małżeństwie.

14

Matrimonium per procura w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 i 1983 roku – zarys prawnoporównawczy

71%

Świto L. , Tomkiewicz M.

Kościół i Prawo

|

2018

|

nr 7 (20) nr 2

153-171

PL

W Kościele katolickim zgoda małżeńska będąc aktem woli, przez który mężczyzna i kobieta w nieodwołalnym przymierzu wzajemnie się sobie oddają i przyjmują w celu stworzenia małżeństwa dla swej ważności musi być wyrażona w formie kanonicznej i w sposób prawidłowy. Zgoda ta jest wyrażana przez nupturientów w tym samym czasie i miejscu i co do zasady wyrażana jest przez osoby zawierające związek małżeński osobiście. Jak pokazuje jednak historia, ceremonii zawierania małżeństwa nieomal „od zawsze” towarzyszy instytucja pełnomocnika. Zawieranie małżeństwa pomiędzy nieobecnymi (inter absentes), tj. pomiędzy nupturientami, którzy z jakichś względów nie mogli osobiście uczestniczyć w ceremonii zaślubin, ma wielowiekową tradycję, choć w różnych społeczeństwach i religiach formuła ta spotykała się z różnym przyjęciem i na przestrzeni dziejów podlegała rozmaitym modyfikacjom. W Kościele łacińskim matrimonium per procura skodyfikowane zostało w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 r., a następnie w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r.

EN

Being an act of will through which a man and a woman offer themselves to each other and accept each other to make an irrevocable union, the marriage consent in the Catholic Church has to be expressed in a canonical form and in a proper manner. Such a consent is expressed by both nupturients at the same time and place and – in principle – expressed personally by the two people entering the matrimony. However, as history shows, marriage vows have been made by proxy “since forever”. Contracting a marriage between two absent people (inter absentes), i.e. between prospective spouses who – for some reason – could not take part in the ceremony in person – has a long tradition, although its reception has varied from one society and religion to another and has undergone various modifications over time. In the Catholic Church, matrimonium per procura was codified by the 1917 Code of Canon Law and then in the 1983 Code of Canon Law.

15

Spóźniona rejestracja małżeństwa zawieranego w formie wyznaniowej. Glosa częściowo krytyczna do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2023 roku (III CZP 71/23)

71%

Mezglewski A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2023

|

tom 26

373-392

EN

In its resolution issued on May 10, 2023 (III CZP 71/22), the Polish Supreme Court held that activities related to the submission of a certificate of marriage declarations to the registry office and the subsequent drawing up of a marriage certificate constitute a particular administrative procedure in which the clergyman holds the status of a special administering entity. Moreover, the Supreme Court tacitly found that the timely submission of a marriage certificate is not an element of the constitutive requirement for the conclusion of marriage and that the only entity obliged to comply with the five-day deadline specified by law is the clergyman. However, as a consequence of its adoption of the above assumptions, the Court should recognise the rights of prospective spouses to shape their situation as parties to their marriage registration proceedings. As a result, it should be assumed that a civil marriage conducted in the religious form is concluded when, after the ineffective expiration of the clergyman’s deadline to deliver the certificate, the persons who made the declarations pertaining to the “civil effects” of marriage, apply for marriage registration. In these situations, the registrar should draw up a marriage certificate.

PL

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 maja 2023 r. (III CZP 71/22) przyjął, że czynności związane z przekazaniem zaświadczenia o złożeniu oświadczeń o zawarciu małżeństwa do urzędu stanu cywilnego, a następnie sporządzeniem aktu małżeństwa, stanowią swoistą procedurę administracyjną, w ramach której duchowny posiada status szczególnego podmiotu administrującego. Ponadto – implicite – Sąd Najwyższy uznał, że terminowe przekazanie zaświadczenia do urzędu stanu cywilnego nie stanowi elementu konstytutywnej przesłanki zawarcia małżeństwa, a podmiotem zobowiązanym do przestrzegania określonego prawem pięciodniowego terminu pozostaje jedynie duchowny. Konsekwencją przyjęcia powyższych założeń powinno być uznanie uprawnień nupturientów do kształtowania swojej sytuacji jako stron postępowania administracyjnego o rejestrację małżeństwa. Wskutek tego należałoby uznać, że małżeństwo cywilne w formie wyznaniowej zostanie również zawarte, gdy po bezskutecznym upływie terminu na doręczenie przez duchownego przedmiotowego zaświadczenia z wnioskiem o rejestrację małżeństwa wystąpią osoby, które złożyły oświadczenia dotyczące jego „skutków cywilnych”. Kierownik urzędu stanu cywilnego winien w takiej sytuacji sporządzić akt małżeństwa.

16

Bezskuteczny upływ terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego a zawarcie małżeństwa konkordatowego

71%

Jancewicz Z.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2022

|

tom 17

|

nr 19 (1)

89-116

EN

The issue addressed in this publication is the interpretation of the provisions on the term under Article 8 § 3 The Family and Guardianship Code in the context of the interpretation of Article 10, para. 1, point 3 of the Concordat. The conducted research shows that statutory provisions recognize the preparation of a marriage certificate as a necessary condition for contracting a marriage, and not the observance of the five-day period under Article 8 § 3 of the Family and Guardianship Code. They are consistent with the provisions of the Concordat, even despite its literal interpretation, which may suggest a different interpretation. It should be noted that the current jurisprudence and the views of most doctrines fall within the framework specified not only by the Act – the Family and Guardianship Code, but also by the provisions of the Concordat. As a consequence, the ineffective expiry of the period under Article 8 § 3 of the Family and Guardianship Code will not affect the conclusion of a concordat marriage, if a marriage certificate is drawn up (Article 1 § 2 of the Family and Guardianship Code).

PL

Zagadnieniem podjętym w niniejszym publikacji jest wykładnia przepisów o terminie z art. 8 § 3 Kodeks rodzinny i opiekuńczy w kontekście interpretacji art. 10 ustęp 1 punkt 3 Konkordatu. Przeprowadzone badania dowodzą, iż zapisy ustawowe za przesłankę konieczną zawarcia małżeństwa uznają sporządzenie aktu małżeństwa, nie zaś zachowanie pięciodniowego terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Pozostają one w zgodzie z zapisami Konkordatu, nawet pomimo jego literalnej wykładni, która może sugerować interpretację odmienną. Należy stwierdzić, że dotychczasowa praktyka orzecznicza, jak i poglądy doktryny mieszczą się w ramach określonych nie tylko ustawą – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ale i przepisami Konkordatu. W konsekwencji bezskuteczny upływ terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie będzie miał wpływu na zawarcie małżeństwa konkordatowego, o ile zostanie sporządzony akt małżeństwa (art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

17

Obowiązek wzajemnej pomocy małżonków z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

71%

Jancewicz Z.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2015

|

tom 25

|

nr 4

7-28

PL

W artykule podjęto zagadnienie jednego z obowiązków, zawartego w art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jakim jest wzajemna pomoc małżonków. Celem artykułu jest analiza powstania, charakterystyka oraz wskazanie treści obowiązku wzajemnej pomocy między małżonkami. Przedmiotowy obowiązek powstaje wraz z chwilą zawarcia przez mężczyznę i kobietę związku małżeńskiego. Wynika on ze stosunku rodzinnoprawnego, jakim jest zawarcie małżeństwa; posiada złożoną konstrukcję prawną, jest więc obowiązkiem występującym po stronie jednego małżonka, a prawem po stronie współmałżonka; jest on normą o charakterze bezwzględnie obowiązującym, a jako prawo podmiotowe, wzajemna pomoc jest prawem względnym, posiadającym skuteczność inter partes; zasadniczo ustaje wraz z ustaniem i unieważnieniem małżeństwa, a może istnieć w określonych okolicznościach po orzeczeniu separacji; może być on powiązany z innymi prawami i obowiązkami małżonków. Obowiązek wzajemnej pomocy obejmuje wszystkie czynności faktyczne małżonka wspierające współmałżonka w wykonywaniu przez niego praw i obowiązków wynikających z małżeństwa. Są one bardzo różnorodne i mogą mieć charakter majątkowy i niemajątkowy. Jednocześnie należy stwierdzić, iż nie istnieje katalog czynności, które stanowiłyby treść obowiązku wzajemnej pomocy, ze względu na różnorodność stosunków, jakie panują między małżonkami.

EN

The paper discusses one of the obligations included in Article 23 of the Family and Guardianship Code, i.e. the mutual spousal assistance. The objective of the paper is to analyse the origin, characterise and outline the substance of the obligation of mutual spousal assistance. The obligation arises upon entering into a marriage, and it stems from the family-law relationship of contracting a marriage. This obligation is a complex legal construct, i.e. it constitutes an obligation of one spouse and a right of the other. Mutual assistance is a peremptory norm and a subjective right with inter partes effect. In principle, the obligation ceases to apply once marriage is dissolved or annulled, but can remain valid in specific circumstances after separation; it can be linked with other spousal rights and responsibilities. The obligation of mutual spousal assistance includes all actual activities of a spouse to support the other spouse in exercising the rights and fulfilling the responsibilities related to marriage. These are substantially varied and can be financial or non-financial in nature. It should also be noted that due to the diversity of relationships between spouses, there is no catalogue of activities that would encompass all the aspects of mutual spousal assistance.

18

Zawarcie małżeństwa kanonicznego i cywilnego w prawie hiszpańskim – zarys perspektywy historycznej

71%

Ryguła P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2021

|

tom 24

185-210

EN

The present paper focuses on the possibilities of contracting a canonical and civil marriage in Spain in the period from the rule of the Catholic Monarchs, Isabella and Ferdinand, to the present-day constitutional monarchy. The analysis begins with a discussion of the possibilities of contracting a canonical marriage in the Catholic Habsburg Monarchy. The second historical period examined in the paper is the First Spanish Republic, when the legislator, laying foundations of a civil state, attempted to introduce the institution of civil marriage to Spanish law for the first time. When it comes to the subsequent three historical periods, the Bourbon Restoration, the Second Spanish Republic, and General Franco’s Spain, the paper analyses the regulations that either enabled or limited the possibility to contract a canonical and civil marriage. A careful reader will notice that those regulations were not created from the perspective of the right to contract a marriage, which corresponds to a specific person’s convictions (the perspective of private law), but from the dynamically changing perspective of state-church relations in the political system (the perspective of public law). That approach was abandoned by the Spanish legislator only in the times of the present-day constitutional monarchy.

PL

Tematem niniejszego artykułu jest możliwość zawierania małżeństwa kanonicznego i cywilnego w Hiszpanii od czasów królów katolickich Izabeli i Ferdynanda do współczesnej monarchii konstytucyjnej. Analizę rozpoczyna omówienie możliwości zawierania małżeństwa kanonicznego w katolickiej monarchii Habsburgów. Drugim wyróżnionym w opracowaniu okresem historycznym jest okres I Republiki, w której to prawodawca, tworząc fundamenty świeckiego państwa, po raz pierwszy usiłował wprowadzić do prawa hiszpańskiego instytucję małżeństwa cywilnego. W kolejnych trzech wyróżnionych okresach historycznych, tj. restauracji burbońskiej, II Republice i Hiszpanii pod rządami gen. Franco, w tekście artykułu analizowane są przepisy umożliwiające i ograniczające możliwość zawarcia małżeństwa kanonicznego i cywilnego. Uważny czytelnik dostrzeże, że przepisy te tworzone były nie tyle z perspektywy prawa do zawarcia małżeństwa zgodnie z posiadanymi przez konkretną osobę przekonaniami (perspektywa prawa prywatnego), ile raczej ze zmieniającej się dynamicznie perspektywy ustrojowej w zakresie relacji państwo-Kościół (perspektywa prawa publicznego). Podejście to hiszpański prawodawca porzucił dopiero w okresie współczesnej nam monarchii konstytucyjnej.

19

Sytuacja prawna małoletnich rodziców w zakresie możliwości sprawowania władzy rodzicielskiej

57%

Urbańska-Łukaszewicz A. K.

Studia Prawnicze KUL

|

2021

|

nr 3

177-196

EN

The aim of the research was to analyze the legal situation of minor parents in terms of the possibility of exercising parental authority and rights in relation to the child. It should be noted that minor parents are still “children” by law. They remain until the age of majority, under the parental authority of their parents or under their care. They are also not entitled to parental responsibility for their child. The legislator provided that the child’s mother may obtain the age of majority, and thus parental authority, after reaching the age of 16 and entering into marriage with the consent of the court. Such a right is not granted to the minor father of the child.

PL

Artykuł analizuje sytuację prawnej małoletnich rodziców w zakresie możliwości sprawowania przez nich władzy rodzicielskiej i uprawnień w stosunku do dziecka. Małoletni rodzice na gruncie prawa są jeszcze „dziećmi”, ponieważ do osiągnięcia pełnoletności pozostają pod władzą rodzicielską lub opieką swoich rodziców. Rodzicom takim nie przysługuje władza rodzicielska nad swoim dzieckiem. Zgodnie z przyjętym ustawodawstwem matka dziecka może uzyskać pełnoletność, a tym samym władzę rodzicielską po ukończeniu 16. roku życia i zawarciu małżeństwa za zgodą sądu. Podobne uprawnienie nie przysługuje małoletniemu ojcu dziecka. Małoletni rodzice posiadają uprawnienia związane z samym faktem bycia rodzicami, takie jak prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem. Uczestniczą oni też w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu, chyba że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka postanowi inaczej.

20

Skutki cywilne małżeństwa konkordatowego

50%

Zabłocki J.

Zeszyty Prawnicze

|

2017

|

tom 17

|

nr 4

217-234

PL

Marriage contracted under the provisions of canon law endows the newlyweds with a matrimonial bond which is indissoluble by its very nature; while the recognition of such marriages by the Polish State brings about the legal eﬀects envisaged under the country’s civil law. Thus, if a couple who married in church later divorce, the civil eﬀects of their marriage are terminated. In the event of an ecclesiastical annulment of the marriage its civil eﬀects continue in force, unless the couple are also granted a divorce in a court. Te determination of the or nullity of a marriage contracted under canon law rests entirely with the Church authorities.

EN

Małżeństwo zawarte zgodnie z prawem kanonicznym stwarza miedzy małżonkami węzeł ze swej natury nierozerwalny, a uznanie takiego małżeństwa przez państwo wywołuje również skutki przewidziane w prawie cywilnym. W przypadku zatem rozwodu cywilnego, ustają skutki cywilne małżeństwa. W przypadku zaś stwierdzenia nieważności małżeństwa sakramentalnego, skutki cywilne nie ustają, chyba, że zostanie orzeczony rozwód. Stwierdzenie nieważności małżeństwa kanonicznego należy wyłącznie do kompetentnych instytucji kościelnych.