Wycena wartości zasobów złóż surowców mineralnych zdeterminowana została rosnącym uzależnieniem przeprowadzania inwestycji od tej wyceny ekonomicznej. W artykule przedstawione zostały grupy metod wykorzystywanych do wyceny złóż surowców mineralnych. Kolejno zaprezentowano cztery grupy metod: o charakterze kosztowym, o charakterze przychodowym, sprzedaży projektów podobnych oraz grupę wskaźników pomocniczych wykorzystywanych przy wycenie złóż. Rozważano możliwości wykorzystania poszczególnych metod w zależności od stopnia zagospodarowania złoża. Syntetycznie zaprezentowano zalety i wady metod wyceny złóż surowców mineralnych, a jako propozycję metody wyceny złóż węgla w Polsce wskazano metodę zaktualizowanej wartości netto (NPV). Po przeprowadzeniu wyceny metodą zaktualizowanej wartości netto stwierdzono, że dla założeń technologicznych i ekonomicznych aktualnych w 2000 r. zagospodarowanie większości nowych, nieeksploatowanych złóż węgla kamiennego nie jest opłacalne.
EN
Estimation of the mineral resources value has been determined by increasing dependence of investment realization on its economic valuation. The groups of methods used for mineral deposit estimation are presented. Following four groups of methods are presented: characterized by costs, characterized by income, sale of silmilar projects and a group of auxilliary indexes used at deposit valuation. Possibilities of the particular method application depending on deposit development degree are considered. Advantages and disadvantages of the particular methods of mineral resources estimation are syntheticly presented and as a method of coal deposits valuation in Poland the net present value (NPW)) method is proposed. It is stated that after valuation by means of the net present value method at the technological and economic assumptions valid in the year 2000 development of most new virgin hard coal deposits is unprofitable.
Od początków XX w. zwraca się uwagę na potrzebę ujednolicenia pojęć dotyczących zasobów złóż i ich klasyfikacji. W 1989 roku w Australii Wspólny Komitet ds. Zasobów Złóż Rud (The Joint Ore Reserves Committee, JORC) opracował standard normujący proces podawania do publicznej wiadomości zasobów złóż kopalin znany jako kodeks JORC, który zdobył uznanie giełd, jest rekomendowany przez CRIRSCO w skali międzynarodowej. Kodeks JORC wymaga, aby Raport Publiczny, obejmujący informacje o wynikach prac geologicznych oraz o zasobach złoża, był sporządzony przez „Osobę kompetentną” i spełniał wymagania istotności („materiality”) i przejrzystości („transparency”). Wyróżnia się trzy etapy dokumentowania i wykazywania zasobów złoża: przedstawianie wyników prac poszukiwawczo-rozpoznawczych (Exploration Results), zasobów kwalifikujących się do wykorzystania (Resources), zasobów przewidywanych do wydobycia (Reserves). Sporządzenie raportu ułatwiają ich „listy kontrolne” precyzujące wymagania odnośnie treści raportów.
EN
Since the beginning of XX century the attention is focused on standardization of mineral resources classification and reporting. In 1989 in Australia The Joint Ore Reserves Committee had elarborated the JORC Code of uniform public presentation ore resources data. It has gained recognition of Stock Exchanges and is recommended by CRIRSCO for international use. According to JORC Code exigencies the public report should be elaborated and sig public report should be elaborated and signed by “Competent Person” and follow “materiality and “transparency” rules. Three steps of preparation of public report are formulated, presentation of: “exploration results”, “resources” and “reserves”. P reparation of report is facilitated by “control lists” defining detailed exigencies as to the report content.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zasoby węglowodorów były i ciągle jeszcze bywają określone w sposób deterministyczny, tzn. z podaniem pojedynczych wartości i jakościową oceną niepewności wyrażającą się takimi pojęciami jak zasoby różnych kategorii. W rzeczywistości oszacowania takie muszą uwzględniać niedeterministyczny charakter zarówno danych pomiarowych jak i zasadniczą nie- pewność określenia wielu wielkości wpływających bezpośrednio na określenie zasobów. Złożoność podejścia poprawnie uwzględniającego probabilistyczne cechy omawianych wielkości wynika m.in. z różnorodności metod i technik służących do wyznaczania zasobów, tj. (a) metody wolumetryczne, (b) metody dynamiczne i(c) wielowymiarowe symulacyjne modele złożowe. W niniejszej prezentacji zostaną przedstawione techniki statystyczne dla każdej z powyższych grup. Obejmują one i wykorzystują narzędzia typu: generacja Monte Carlo, regresja nieliniowa z analizą błędu, analiza geostatystyczna z symulacją warunkową i inne. Przedyskutowane zostaną ich założenia teoretyczne, implementacje komputerowe a także przedstawione zostaną przykłady ich zastosowania.
EN
The paper discusses stochastic approach to various methods of reserves estimation. The methods include: (1) volumetrics, (2) material balance, (3) production decline and (4) 3-D reservoir simulation. The approach makes new parameters available for better characterization of the reserves. The parameters (related to probabilistic distribution of the reserve quality) are indispensable for the use of a new definition of reserves (P 10, P50, P90) getting increasingly broad acceptance worldwide. Statistical techniques presented in the paper apply such numerical procedures as: Monte Carlo generation, non-linear regression, geostatistics, conditional simulations and other. The methods, theoretical background together with their implementation and examples of application are presented.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono zagadnienie wystarczalności zasobów złóż węgla kamiennego - podstawowego surowca energetycznego w polskiej gospodarce. Wdrożenie zasad gospodarki rynkowej, podjęta reforma górnictwa węgla kamiennego wywołały znaczny spadek wystarczalności zasobów, co w dalszej perspektywie może oznaczać konieczność weryfikacji założeń polityki energetycznej. Podano przyczyny spadku, tendencje, szansę zmian istniejącej sytuacji, zwrócono uwagę na konieczność weryfikacji ekonomi-cznej bazy zasobowej, co w istotny sposób mogłoby przyczynić się do poprawy wiarygodności prognoz.
EN
The issue of hard coal - basic energy raw material in the Polish economy - deposits sufficiency is presented. Introduction of free market principles and taken up hard coal mining reform caused significant reduction of reserves sufficiency what in further perspective may mean the necessity of energy policy assumptions verification. The causes of decrease, trends and present situation change chances are given. Attention is drawn to the necessity of commercial resources verification what could considerably improve credibility of forecasts.