Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Konstytucyjna zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej a jej ustawowa realizacja w prawie polskim. Wybrane problemy

100%

Urbaniak M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2013

|

nr 3 (15)

79-98

PL

Prawo do ochrony zdrowia zawarte w art. 68 ust. 1 Konstytucji RP stanowi jedno z najważniejszych praw człowieka. Przepis ten konstytuuje tzw. publiczne prawo podmiotowe, które ma odpowiednik w konstytucyjnych zadaniach i obowiązkach władz publicznych, polegających na właściwym uregulowaniu zagadnienia w ustawach dotyczących ochrony zdrowia. Z kolei z art. 68 ust. 2 Konstytucji wynika, iż obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Realizacja tej zasady w publicznym systemie opieki zdrowotnej opiera na zasadzie zapewnienia równego dostępu wszystkim uprawnionym podmiotom do świadczeń zdrowotnych. Z konstytucyjnej zasady równości nie wynika obowiązek zapewnienia przez władzę publiczną bezpłatnej, a jedynie równej dla wszystkich obywateli opieki zdrowotnej, która musi być zagwarantowana ze środków publicznych. Realizacja równego dostępu do świadczeń doznaje ograniczeń związanych z niedoskonałością regulacji prawnych w sektorze ochrony zdrowia, spowodowanych przede wszystkich niewystarczającymi środkami finansowymi przeznaczanymi na opiekę zdrowotną.

EN

The right to health contained in art. 68 paragraph 1 of the Constitution is one of the most important human rights. This provision constitutes the so-called public subjective right, which has its equivalent in the constitutional roles and obligations of public authorities, involving the proper settlement of the issues in the laws relating to the protection of health. In turn, art. 68 paragraph 2 of the Constitution reads that citizens, regardless of their financial situation, public authorities provide equal access to health care services financed from public funds. The implementation of this principle in the public health care system is based on the principle of ensuring equal access for all qualified entities to health services. The constitutional principle of equality does not promise the obligation of public authorities to provide free but only equal health care for all citizens, which must be guaranteed by public funds. The implementation of equal access to benefits is limited with imperfect regulation in the health sector, primarily due to insuf- ficient funds allocated to healthcare.

2

Zasada równości w stosunkach pracy na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

100%

Witkowska M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2011

|

nr 1 (5)

205-221

PL

Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia rozumienia pojęcia równości, zarówno w doktrynie, jak i w wybranym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego ukształtowanym na przestrzeni całego okresu orzekania. W opracowaniu wyjaśnione zostały termin oraz znaczenie zasady równości, jej zakres podmiotowy, kwestia relacji między zasadą równości a innymi wybranymi zasadami konstytucyjnymi, oraz kryteria uzasadniające odstąpienie od zasady równości. Rozważania dotyczące zasady równości autor artykułu odnosi do kwestii dotyczących stosunków pracy oraz sfery zatrudnienia. Problematykę zasady równości w dziedzinie prawa pracy przedstawiono poprzez przykłady zaczerpnięte z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i na tym gruncie rozważano czy zróżnicowanie sytuacji pracowników nie jest oparte na kryteriach dowolnych i niezasadnych, a tym samym czy nie doszło do naruszenia zasady równości.

EN

The present article is an attempt to describe understanding the concept of equality, both in doctrine, and in the chosen previous judgments of the Constitutional Tribunal formed over a distance area of entire period of stating. In the study a date and meaning of the basis of equality, its subjective scope, the issue of the relation between the basis of equality and other chosen constitutional principles, and criteria justifying the departure from the basis of equality were clarified. The author of the article is relating deliberations concerning the basis of equality to the issue of employments and the sphere of the employment. Issues of the basis of equality were presented in the field of the labor law through examples taken from the Constitutional Tribunal rulings and on this land they were considering whether a diversifying the situation of employees wasn’t based on any and groundless criteria, and hence whether it didn’t reach the breach of the principle of equality.

3

Pozytywna dyskryminacja w wojsku - zbędny przywilej czy niezbędna potrzeba?

75%

Czerwińska M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

nr 5 (63)

525-534

EN

The main issue discussed in the article is the participation of women in the military and the possibility of preferential treatment for them. Women have served in the military in different roles for a long time, but they are still a minority. Both the UN and NATO are taking actions to increase the participation of women in the military and encourage member states to do so. As data from NATO indicates, the share of female active-duty personnel in Polish armed forces is rather low (7 percent). The purpose of this article is to analyze the constitutional provisions guaranteeing gender equality (Articles 32 and 33) and to assess whether new, preferential provisions for women in the military should be introduced. This could mean positive discrimination (compensatory preference).

PL

Głównym zagadnieniem poruszanym w artykule jest udział kobiet w wojsku i możliwość ich preferencyjnego traktowania. Kobiety od dawna służą w wojsku w różnych rolach, ale wciąż stanowią mniejszość. Zarówno Organizacja Narodów Zjednoczonych, jak i Sojusz Północnoatlantycki podejmują działania, żeby zwiększyć udział kobiet w wojsku i zachęcają do tego państwa członkowskie. Jak wskazują dane NATO udział kobiet w polskich siłach zbrojnych jest raczej niski (7%). Celem niniejszego artykułu jest analiza przepisów konstytucji gwarantujących równość płci (art. 32 i 33 Konstytucji RP) i ocena, czy trzeba wprowadzić nowe przepisy, które stawiałyby kobiety w wojsku w uprzywilejowanej pozycji, co mogłoby oznaczać pozytywną dyskryminację (uprzywilejowanie wyrównawcze).

4

Właściwość rzeczowa Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w świetle art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

75%

Frey R. , Małecka E.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 4(68)

241-252

PL

Celem opracowania jest ukazanie właściwości rzeczowej SOKiK w świetle konstytucyjnej zasady równości podmiotów. W przepisach art. 32 Konstytucji RP została sformułowana zasada równości, która obejmuje również przedsiębiorców. W Polsce obok sądownictwa administracyjnego, które oparte jest na kontroli legalności decyzji administracyjnych, funkcjonuje SOKiK, który rozpatruje decyzje administracyjne pod kątem merytorycznym. Analiza przepisów wskazuje, że właściwość tego sądu została ustalona w sposób nieuzasadniony. W ramach artykułu będzie udowadniana teza, że właściwość rzeczowa SOKiK została określona arbitralnie przez ustawodawcę z naruszeniem konstytucyjnej zasady równości. Główną płaszczyzną prowadzonych rozważań są przepisy prawa polskiego oraz orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Zostały zastosowane metody: dogmatyczno – prawna oraz analityczno – syntetyczna.

EN

The goal of the paper is to present the material jurisdiction of the Court of Competition and Consumer Protection in light of the constitutional principle of entity equality. The regulations of Art. 32 of the Constitution of the Republic of Poland include the principle of equality, which also covers entrepreneurs. In Poland, in addition to administrative courts that control the legality of administrative decisions, there is also the Court of Competition and Consumer Protection, which hears cases concerning administrative decisions from a material perspective. The analysis of the regulations indicates that the jurisdiction of this court has been determined without justification. The paper proves the thesis that the material jurisdiction of the Court of Competition and Consumer Protection has been determined arbitrarily by the legislator violating the constitutional principle of equality. The following methods were applied: dogmatic-legal and analytic-synthetic.

5

Zasada pozytywnej dyskryminacji mniejszości narodowych w ujęciu teoretycznym i praktyce ustrojowej

71%

Ganowicz E.

Horyzonty Polityki

|

2018

|

tom 9

|

nr 28

11-27

EN

RESEARCH OBJECTIVE: Analysis of the theoretical aspects of the principle of positive discrimination, constitutional conditions of its application in relation to national minorities in Poland. THE RESEARCH PROBLEMS AND METHODS: Many sciences are interested in the issue. The principle fits into the conception of democracy described as values, procedures, and in the substantial sense. In Poland positive discrimination is a principle established in the Constitution. There are many areas where national minorities are at a disadvantage, which requires preferential measures. The analysis uses linguistic, teleological, systemic and legal-systemic analysis methods THE PROCESS OF ARGUMENTATION: After terminological considerations on the nature and substance of the principle, the analysis of its specificity as a tool for balancing disadvantages of minority groups, and its place in the implementation of democratic principles, the author examines the legal conditions for the implementation of this principle. The subject of interest is the provisions of the 1997 Constitution of the Republic of Poland, of the National and Ethnic Minorities and Regional Language Act, and also those included in the Electoral Code, designed to facilitate participation of members of national minorities in political rivalry. RESEARCH RESULTS: In Poland for 20 years positive discrimination exists as a principle articulated in the Basic Law. Although the percentage of minorities in Poland is hardly perceptible, the situation of members of these groups requires some support. It is particularly important to compensate for disparities in political participation. Implementing of the rule does not seem to be a problem. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: Although in the Constitution the principle of positive discrimination has existed for 20 years, national minorities can enjoy preferential treatment for about a decade. This is an extremely necessary tool for the consolidation of democracy. In Poland, it still functions only in its institutional form, subject to legal regulations. This is related to the level of development of democracy and the building of civil society. Awareness-raising actions are needed, so as to slowly introduce activities that are encouraging not only the minorities themselves to work to improve their position, but also to direct the organizations to ethical standards in the field.

PL

CEL NAUKOWY: Zbadanie teoretycznych aspektów zasady pozytywnej dyskryminacji, ustrojowych uwarunkowań jej zastosowania w odniesieniu do mniejszości narodowych w Polsce. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zagadnienie interesuje przedstawicieli wielu nauk, wpasowuje się w koncepcję demokracji ujmowanej jako wartości, procedury i w sensie substancjalnym. W Polsce pozytywna dyskryminacja ma rangę zasady ustrojowej. Mniejszości narodowe znajdują się w niekorzystnej sytuacji wymagającej zastosowania preferencyjnych środków. W analizie zastosowano metodę analizy językowej, celowościowej, systemowej oraz prawno- ustrojowej PROCES WYWODU: Po ustaleniach terminologicznych, dotyczących charakteru i istoty pozytywnej dyskryminacji, jako narzędzia wyrównywania niekorzystnych sytuacji grup mniejszościowych oraz jej miejsca w realizacji zasad demokracji, autorka bada uwarunkowania prawne realizacji zasady. Przedmiotem zainteresowania są zapisy Konstytucji RP z 1997 r., Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym i zawarte w Kodeksie wyborczym ułatwiające członkom mniejszości narodowych udział w rywalizacji politycznej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W Polsce od 20 lat pozytywna dyskryminacja funkcjonuje jako zasada wyartykułowana w Ustawie zasadniczej. Odsetek mniejszości narodowych w Polsce jest nikły, lecz sytuacja członków tych grup wymaga wsparcia. Szczególnie istotna jest dla wyrównania dysproporcji w udziale w rywalizacji politycznej. Realizacja zasady nie wydaje się nastręczać trudności. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W Konstytucji zasada pozytywnej dyskryminacji istnieje od 20 lat, ale w praktyce mniejszości narodowe korzystają z preferencyjnego traktowania od nieco ponad dekady. Jest to narzędzie umacniania demokracji. W Polsce funkcjonuje w instytucjonalnej postaci, obwarowana regulacjami prawnymi. Ma to związek z poziomem rozwoju demokracji i budowy społeczeństwa obywatelskiego. Potrzebne są akcje uświadamiające, by wprowadzać działania o charakterze zachęcającym nie tylko same mniejszości do działań w celu polepszenia swojego położenia, ale i ukierunkowywać organizacje na etyczne standardy w tej dziedzinie.

6

Dobrowolne ubezpieczenie społeczne w świetle zasad konstytucyjnych

63%

Kalata K.

Polityka Społeczna

|

2013

|

tom 40

|

nr 2(467)

23-28

EN

In the article the author examines the range of the optional social insurance, which is from 1 January 2013 under the ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2012 r., poz. 637) will be changed. Optional insurance is examined in a broad aspect, not only from the point of view of art. 7 of the act, but also in the situation of the confluence of titles to social insurence. The author argues that the issue of relationship rules regarding access to health insurance and accident insurance and disability pension is inconsistent with the risk in question is protected by insurance and the principle of equality. It is noted that the relationship of four different insurance regimes in the right to the insurance significantly reduces the number of people that can secure your professional activity by premium.

PL

W artykule autorka analizuje zakres dobrowolnego ubezpieczenia społecznego, który został od 1 stycznia 2013 r. zmieniony na mocy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2012 r., poz. 637). Dobrowolne ubezpieczenie jest badane w szerokim aspekcie, nie tylko z punktu widzenia art. 7 ustawy, ale również w sytuacji zbiegu tytułów do ubezpieczenia społecznego. Autorka stawia tezę, iż kwestia powiązania zasad dotyczących przystąpienia do ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego z ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi jest sprzeczna z ryzykiem chronionym przez przedmiotowe ubezpieczenia oraz zasadą równości. Zauważa, iż powiązanie czterech różnych reżimów ubezpieczeniowych w prawo do przystąpienia do ubezpieczenia znacząco ogranicza krąg podmiotów mogących zabezpieczyć swoją aktywność zawodową przez składkę.

7

Urlop rodzicielski dla ojców – problemy z implementacją dyrektywy 2010/18 w Polsce

63%

Wojtasik P.

Acta Iuris Stetinensis

|

2018

|

nr 23

201-226

PL

Celem publikacji jest analiza regulacji prawnych dotyczących uprawnień rodzicielskich pracującego mężczyzny, w sytuacji kiedy matka dziecka nie posiada zatrudnienia lub nie opłaca stosownych składek niezbędnych do uzyskania uprawnień macierzyńskich. Wydaje się, że taka sytuacja jest niezgodna z prawem unijnym, jeśli chodzi o dostęp do urlopu rodzicielskiego dla ojca, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości. Na gruncie prawa polskiego dokonano implementacji przepisów dyrektywy o urlopie rodzicielskim za pomocą nowelizacji przepisów o urlopie wychowawczym znajdujących się w kodeksie pracy. W publikacji podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy mamy do czynienia z przykładem nieprawidłowej implementacji dyrektywy o urlopie rodzicielskim.

EN

The aim of this article is to analyze legal regulations concerning the parental rights of a man being employed while child’s mother does not have employment or does not pay the social security contributions necessary to obtain the maternity rights. Prohibition of access to parental leave for the father in this case should be treated as incompatible with the EU law, what has been confirmed in the case law of the Court of Justice. Provisions of the Parental Leave Directive were implemented into Polish Law by amendments to the provisions on child-care leave in the Labor Code. The article attempts to provide an answer to the question whether the Parental Leave Directive has been properly implemented into Polish Law.

8

The role of the Court in modelling the standard of equal treatment in employment: Analysis of the judgment of the Court of Justice in case C-344/20

63%

Kosińska A. M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2023

|

tom 26

353-371

PL

Celem glosy jest analiza wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie L.F. v. S.C.R.L., w której Trybunał dokonał wykładni przepisów dyrektywy w sprawie równego traktowania (2000/78) w świetle ogólnego zakazu dyskryminacji ze względu na religię lub przekonania. Postępowanie krajowe dotyczyło wyznawczyni islamu, która nosiła chustę. W związku z wdrażaną polityką neutralności pracodawca odmówił jej zatrudnienia, ponieważ nie wyraziła zgody na zdjęcie chusty. W odpowiedzi na zadane pytania prejudycjalne Trybunał uznał, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do dyskryminacji. Wyrok w sprawie L.F. stanowi kontynuację dotychczasowej linii orzeczniczej Trybunału w sprawach G4S i WABE. Artykuł analizuje orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które dotyczy manifestowania przekonań religijnych strojem i stawia pytanie, której wartości we współczesnym społeczeństwie europejskim należy przyznać pierwszeństwo – tożsamości jednostki czy wolności wykonywania działalności gospodarczej?

EN

The aim of this commentary is to analyse the judgment of the Court of Justice in L.F. v. S.C.R.L., in which the Court analysed provisions of the Equal Treatment Directive (2000/78) in light of the general prohibition of discrimination on the grounds of religion or belief. The main proceedings in the case analysed concerned a Muslim woman who wore an Islamic headscarf and was doing an office internship at S.C.R.L., a cooperative limited liability company. Due to the neutrality policy at work, she was unable to manifest her religion and brought an action for a prohibitory injunction before a domestic court. In preliminary ruling, the Court decided that she was not a victim of discrimination. The F.L. judgment is a continuation of the Court’s line of judicial decisions in cases G4S and WABE referred to before. The article analyses the current case law of the CJEU and ECHR that touches on the problem of the expression of religious belief and seeks the answer to the question: Which value is more important to be protected in contemporary European society – the identity of the person or the freedom to conduct a business?

9

Ugruntowanie prawa do aborcji w konstytucyjnych zasadach prywatności, równości i wolności w Stanach Zjednoczonych Ameryki a argumentacja Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r.

63%

Chodorowska A. , Łaszewska-Hellriegel M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 5(69)

267-278

PL

Wyrok Sądu Najwyższego USA Roe v. Wade był kluczowy w walce amerykańskich kobiet o prawo do aborcji. Został on oparty o konstytucyjną zasadę prawa do prywatności i poddany krytyce, iż właściwszym byłoby oparcie go o zasadę równości. Celem artykułu jest porównanie sposobu argumentacji orzeczeń Sądu Najwyższego w USA legalizujących aborcję z wyrokiem polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. ograniczającego i tak już restrykcyjne prawo do aborcji. W artykule poddano analizie wyrok TK i przedstawiono również jego potencjalne skutki w zakresie praw kobiet, równości płci i wolności. W swojej konkluzji artykuł wskazuje na możliwe rozwiązania prawne dotyczące dylematu aborcyjnego i podejmuje problem dyskryminacji płci.

EN

The U.S. Supreme Court’s Roe v. Wade ruling was pivotal in American women’s fight for the right to abortion. It was based on the constitutional principle of the right to privacy and was criticized that it would be more appropriate to base it on the principle of equality. The aim of the article is to compare the way in which the U.S. Supreme Court rulings legalizing abortion have been argued with the Polish Constitutional Tribunal’s 2020 ruling limiting the already restrictive right to abortion. The article analyzes the judgment of the Constitutional Tribunal and presents its potential effects in terms of women’s rights, gender equality and freedom. In its conclusion, the article points to possible legal solutions to the abortion dilemma and addresses the issue of gender discrimination.

10

Zasada dobra rodziny contra zasada równości na przykładzie bonu wychowawczego

63%

Krawiec G.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2020

|

tom 3

|

nr XX

69-79

EN

The work presents the issue of an educational voucher - benefits that can be granted by the commune council as one of the forms of assistance for the family. In one of the communes such a voucher has been established. However, it was intended only for families based on marriage. This standpoint was criticized by the Polish Ombudsman. He pointed out that such a solution constitutes a violation of the principle of equality. It would seem that between the principle of the good of the family and the principle of equality, there is no contradiction and they can be reconciled. And indeed, in many areas, the principles do not interfere with each other, and when applied correctly, they can contribute to the real assurance of the good of the family

PL

W niniejszym opracowaniu problematyka bonu edukacyjnego posłużyła jako egzemplifikacja istniejącego w prawie, nauce i życiu publicznym sporu między zasadą dobra rodziny a zasadą równości. Są gminy, w których taki bon został ustanowiony. W niektórych gminach bon przyznano jednak wyłącznie biologicznym lub adopcyjnym rodzicom dzieci pozostającym w związku małżeńskim. Wprowadzenie takiego warunku – zdaniem niektórych – oznacza naruszenie zasady równości. Wydawałoby się, że między zasadą dobra rodziny a zasadą równości nie ma sprzeczności i można je pogodzić. I rzeczywiście, w wielu obszarach zasady nie kolidują ze sobą, a jeśli są właściwie stosowane, mogą przyczynić się do rzeczywistej pewności dobra rodziny

11

Konstytucyjna zasada równości na gruncie ustaw y z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”

63%

Skowyra J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

nr 3 (37)

169-183

PL

Niniejszy artykuł przedstawia zagadnienie związane z implementacją konstytucyjnej zasady równości i zakazu dyskryminacji w ustawie z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”. Autor przybliża regulacje zawarte w treści wskazanej ustawy, następnie zaś dokonuje prezentacji zasady równości i zakazu dyskryminacji, posiłkując się stanowiskiem orzecznictwa i doktryny. Finalną częścią artykułu jest zaś skonfrontowanie wymienionej zasady oraz przywołanego zakazu z tą częścią ustawy „Za życiem”, która zakreśla przesłanki ubiegania się o przyznanie jednorazowego świadczenia w wysokości 4 tyś. zł z tytułu urodzenia dziecka żywego, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, pod warunkiem pozostawania przez kobietę pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.

EN

This contribution presents issue connected to implementation of the constitutional principle of equality and prohibition of discrimination within Act of 4 November 2016 on the support of pregnant women and families „For life”. Author brings regulations concluded in the content of the indicated act closer, thereafter he performs a presentation of the principle of equality and prohibition of discrimination, with an aid of jurisdiction and doctrine standpoints. Final part of contribution consists confrontation between mentioned principle and pointed prohibition with this part of the „For Life” Act, which sketch presumptions allowing to apply for one time benefit, in the amount of 4 000 zloty, for giving birth to alive child, who were diagnosed with severe and irreversible impairment or with incurable illness endangering their life, under a condition that woman would stay under medical healthcare no later than from 10th week of pregnancy till labour.

12

Prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej w świetle konstytucyjnej zasady równości

63%

Daniluk D.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

nr 2(72)

231-244

PL

Cel artykułu stanowi analiza rozwiązań umożliwiających skorzystanie z nieodpłatnej pomocy prawnej w świetle zasady równości określonej w art. 32 Konstytucji RP. Należy zauważyć niespójność pomiędzy pomocą na etapie sądowym i przedsądowym. Teoretycznie obie formy pomocy skierowane są do osób w trudnej sytuacji materialnej. W praktyce pomoc na etapie przedsądowym mogą otrzymać zarówno osoby ubogie, jak i osoby bardzo zamożne, gdyż ocena braku możliwości poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prawnej opiera się jedynie na subiektywnym przekonaniu tych osób. Z kolei podstawy do uzyskania pomocy prawnej na etapie sądowym muszą być szczegółowo wykazane przez osobę ubiegającą się o ustanowienie profesjonalnego prawnika.

EN

The aim of the article is to analyze the solutions enabling the use of legal aid in the light of the principle of equality under the Art. 32 of the Constitution of the Republic of Poland. There is an inconsistency between the aid at the judicial and pre-court stage. Theoretically, both forms of legal aid are aimed at people in a difficult financial situation. In practice, aid at the pre-court stage can be provided to both poor and very wealthy people, as the assessment of the inability to bear the costs of paid legal aid is based only on the subjective belief of these people. On the other hand, the grounds for obtaining legal aid at the judicial stage must be clearly demonstrated by the person applying for the appointment of a professional lawyer.

13

The theory of ordoliberalism and the principle of non-discrimination in EU law: implications for the Member States on the example of Polish Labour Code

63%

Szczerba-Zawada A. , Dahl M.

Przegląd Europejski

|

2018

|

tom 2018(4)

119-139

EN

Zasada niedyskryminacji leży u podstaw urzeczywistnianego w jego ramach ładu społeczno-gospodarczego, którego głównymi parametrami są zrównoważony wzrost gospodarczy, stabilność cen, społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego, włączenie i spójność społeczna, niedyskryminacja, w tym równość kobiet i mężczyzn oraz sprawiedliwość społeczna (art. 3 ust. 3 TUE). W tej perspektywie zakaz dyskryminacji staje się warunkiem sine qua non osiągnięcia traktatowych celów UE, silnie skorelowanym z teorią ordoliberalizmu. Celem artykułu jest analiza sposobu normatywnego zabezpieczenia zasady niedyskryminacji w prawie UE w perspektywie ordoliberalizmu i wynikających z tego implikacji dla polskiego porządku normatywnego. Autorzy zamierzają odpowiedzieć na pytanie badawcze dotyczące tego, w jakim zakresie teoria ordoliberalizmu wywarła wpływ na rozwój zasady niedyskryminacji, rozumianej jako prawo podmiotowe do równego traktowania bez względu na indywidualne cechy, inne niż przynależność państwowa, przez porównawczą analizę relewantnych przepisów prawa unijnego oraz kodeksu pracy.

14

The theory of ordoliberalism and the principle of non-discrimination in EU law: implications for the Member States on the example of Polish Labour Code

63%

Szczerba-Zawada A. , Dahl M.

Przegląd Europejski

|

2018

|

nr 4(50)

119-139

EN

The principle of non-discrimination lies at the heart of the socio-economic order of the EU, the main parameters of which are sustainable economic growth, price stability, a highly competitive social market economy aiming at full employment and social progress, inclusion and social cohesion, non-discrimination, including equality between women and men and social justice (TEU: art. 3.3). Therefore, the prohibition of discrimination becomes a sine qua non condition for achieving EU treaty goals, strongly correlated with the theory of ordoliberalism. The aim of the article is to analyse the normative way of securing the principle of non-discrimination in EU law in the perspective of ordoliberalism and its implications for Polish law. The authors intend to answer the research question about the extent to which ordoliberal theory had an impact on the development of the principle of non-discrimination, understood as a subjective right to equal treatment, regardless of individual characteristics, other than nationality, through the comparison of relevant provision of EU law and the Polish Labour Code.

PL

Zasada niedyskryminacji leży u podstaw urzeczywistnianego w jego ramach ładu społeczno-gospodarczego, którego głównymi parametrami są zrównoważony wzrost gospodarczy, stabilność cen, społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego, włączenie i spójność społeczna, niedyskryminacja, w tym równość kobiet i mężczyzn oraz sprawiedliwość społeczna (art. 3 ust. 3 TUE). W tej perspektywie zakaz dyskryminacji staje się warunkiem sine qua non osiągnięcia traktatowych celów UE, silnie skorelowanym z teorią ordoliberalizmu. Celem artykułu jest analiza sposobu normatywnego zabezpieczenia zasady niedyskryminacji w prawie UE w perspektywie ordoliberalizmu i wynikających z tego implikacji dla polskiego porządku normatywnego. Autorzy zamierzają odpowiedzieć na pytanie badawcze dotyczące tego, w jakim zakresie teoria ordoliberalizmu wywarła wpływ na rozwój zasady niedyskryminacji, rozumianej jako prawo podmiotowe do równego traktowania bez względu na indywidualne cechy, inne niż przynależność państwowa, przez porównawczą analizę relewantnych przepisów prawa unijnego oraz kodeksu pracy.

15

Wybrane problemy prawne tzw. edukacji równościowej

63%

Krawiec G.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2014

|

tom 14/2

47-60

PL

Problem edukacji równościowej w zakresie dotyczącym równości kobiet i mężczyzn odgrywa coraz większą rolę. W aktach normatywnych i dokumentach międzynarodowych coraz bardziej widoczna jest konieczność zapewnienia takiej edukacji. Kwestia ta również jest coraz bardziej „zawłaszczana” przez określone ruchy społeczne, które – w celu propagowania swojego programu – kładą duży nacisk na edukację społeczną. Tym samym edukacja taka ma charakter światopoglądowy. Analiza proponowanych przepisów prawa zdaje się potwierdzać tezę, że coraz większą rolę w sferze takiej edukacji odgrywa perspektywa gender (płeć społeczno-kulturowa). Jeszcze do niedawna stwierdzenie, że „współczesne systemy prawne – bez wyjątku – oparte są na dychotomicznym podziale ludzi na mężczyzn i kobiety, i z podziałem tym wiążą wiele ważnych konsekwencji”, pozostawało aksjomatem. Obecnie jednak samo pojęcie płci zmienia się, a nowe jej koncepcje (właśnie płeć społeczno-kulturowa – gender) odgrywa coraz większą rolę w stosunkach społecznych, oddziałując także na system prawa.

EN

#e aim of the article is to present the Project of Polish law in the area of education of equality, especially In equality of women and men. It was presented, that gender perspective is more and more important In the law and gender researchers evaluate critically the social reality and education is particularly helpful in changing that reality.

16

THE IMPLEMENTATION OF THE PRINCIPLES OF EQUALITY AND THE PROHIBITION OF DISCRIMINATION IN THE ACTIVITIES OF THE OMBUDSMAN AS AN INDEPENDENT AUTHORITY FOR EQUAL TREATMENT

63%

Hrynkiewicz R.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2019

|

tom specjalny

|

nr XIX

49-65

EN

The article is aimed at explaining and defining the activities of the Ombudsman (the Commissioner for Human Rights) as an independent authority for equal treatment. In Poland, as well as in European countries, the issue of equal treatment and preventing discrimination is becoming more and more of a social, legislative and also political challenge. On account of the growing tendency to intensify behavior such as hate speech, xenophobia, racism, chauvinism and discrimination, it is necessary to take more effective steps at various levels in order to limit this phenomenon. It is vital to initiate and support information policy on legal effects, consequences and the impact of this type of behavior on the society to an even greater extent. The Ombudsman plays the fundamental and leading role among a number of institutions and organizations that actively support the policy of preventing such phenomena.

PL

Artykuł prezentuje problematykę mającą na celu przybliżyć i scharakteryzować działania Rzecznika Praw Obywatelskich jako niezależnego organu do spraw równego traktowania. W Polsce, jak również w państwach europejskich problematyka równego traktowania i zapobiegania dyskryminacji staje się coraz większym wyzwaniem społecznym, legislacyjnym, ale także i politycznym. Ze względu na rosnącą od kilku lat tendencję nasilania się zachowań dotyczących mowy nienawiści, ksenofobii, rasizmu, szowinizmu i dyskryminacji konieczne jest podejmowanie skuteczniejszych działań na różnych płaszczyznach w celu ograniczania tego zjawiska. Istotne jest, aby w coraz to szerszym zakresie inicjować i wspierać politykę informacyjną dotyczącą skutków prawnych, konsekwencji oraz wpływu tego rodzaju zachowań na funkcjonowanie społeczeństwa. Wśród wielu instytucji i organizacji, które czynnie wspierają politykę przeciwdziałania tego rodzaju zjawiskom, zasadniczą i wiodącą rolę odgrywa Rzecznik Praw Obywatelskich.

17

Umowa o pracę na czas określony — postulaty de lege ferenda

51%

Kapusta P.

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne

|

2014

|

tom 16

61 - 72

EN

Even though Article 32 of the Polish Constitution allows to differentiate the subjects, Polish national legislature appears to be ignoring the obligation to be guided by important characteristics when drawing a distinction in the legal situation of employees employed by virtue of fixed-term employment contracts and employment contracts for indefinite period of time. In the opinion of the author, legislation is necessary. New regulations should execute the following demands: allowing termination clause only in fixed-term contracts concluded for more than 12 months, adapting the notice period to the period of service of the employee, legal sanctions for termination of contracts when they lack termination clause, obligation to consult the termination of contract with trade union which represents the employee and also obligation to justify the termination of contract.

18

Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych po wprowadzeniu „Polskiego Ładu”: uwagi do ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw

51%

Stanisz P. , Walencik D.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2022

|

tom 25

293-307

EN

This paper discusses the Act of June 9, 2022 amending the Personal Income Tax Act and some other acts. One of the purposes of the amendment is to broaden the circle of taxpayers who will benefit from or remain unaffected by the changes introduced by the Act of October 29, 2021. Generally speaking, the drafters’ intentions should be viewed in a positive light. However, religious ministers who pay lump-sum income tax still remain outside the circle of taxpayers for whom the abolition of the possibility to deduct 7,75% of health insurance contributions from income tax has in some way been compensated. As argued by the authors, this contradicts the principle of equality, and hence the principle of tax justice. It is thus proposed to adopt provisions repairing the criticized state of affairs.

PL

Niniejsza opinia dotyczy ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Jednym z celów tej nowelizacji jest rozszerzenie kręgu podatników, dla których zmiany zainicjowane ustawą z dnia 29 października 2021 r. będą korzystne lub neutralne. Zamierzenie projektodawców zasługuje bez wątpienia na pozytywną ocenę. Poza zakresem podmiotów, w przypadku których złagodzono likwidację możliwości odliczenia 7,75% składki na ubezpieczenie zdrowotne od płaconego podatku, nadal pozostawieni są jednak podatnicy opłacający zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych. Jak wykazują autorzy, rozwiązanie to pozostaje w sprzeczności z zasadą równości, a tym samym z zasadą sprawiedliwości podatkowej. W związku z tym postuluje się przyjęcie przepisów, których celem byłoby naprawienie krytykowanego stanu rzeczy.

19

Spór o medyczną klauzulę sumienia a konstytucyjne zasady równości i bezstronności światopoglądowej władz publicznych

51%

Pawlikowski J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2019

|

tom 22

41-82

EN

The article analyzes the problem of conscientious objection from the perspective of the constitutional principles of equality (Article 32 of the Polish Constitution) and impartiality of public authorities (Article 25, para. 2). These principles prohibit the legislator and public authorities from introducing unjustified inequalities to legal relations in the public sphere, particularly in the area of fundamental rights and freedoms. They also prohibit the arbitrary support of one side of ideological disputes so that the fundamental rights of one party are not disproportionately restricted by privileging another party. In the area of health care, the need to protect human health or lives results in the obligation to provide effective access to health services for patients and the possibility to impose appropriate obligations and legal restrictions on the freedom of conscience of medical practitioners. However, the majority of cases when a conscientious objection is claimed in medical practice do not concern risky situations for the health or life of beneficiaries. Moreover, the behaviour of a conscientious objector in such cases follows from his or her will to respect the life of every human being. Disputes over the issue of protecting a conceived life are undoubtedly ideological. However, even when one assumes it is impossible to resolve them, there are no grounds for public authorities, in situations when there is no need to protect human life and health, to be on the side of the beliefs accepting the violation of human life while limiting the freedom of those assuming the opposite view to act in accordance with their conscience. Therefore, in cases that go beyond the need to protect health and life, the legislator should not arbitrarily limit the freedom of conscience of service providers. Otherwise, it violates the principle of equality in the area of fundamental rights and freedoms and creates a legal framework for discrimination against certain health care providers based on their profession, position or beliefs. It would also be inconsistent with the principle of equality to differentiate rights to conscientious objection between different groups of proffesionals involved in patients’ care.

PL

W artykule przeanalizowano problem sprzeciwu sumienia z perspektywy konstytucyjnej zasady równości (art. 32 Konstytucji RP) oraz bezstronności światopoglądowej władz publicznych (art. 25 ust. 2). Zasady te zakazują prawodawcy i władzom publicznym wprowadzania nieuzasadnionych nierówności w stosunkach prawnych w sferze publicznej, szczególnie w zakresie podstawowych praw i wolności. Zakazują także arbitralnego opowiadania się po jednej ze stron sporów światopoglądowych, aby uprzywilejowując jedną ze stron nie ograniczać nieproporcjonalnie fundamentalnych praw innych stron. W obszarze świadczeń zdrowotnych konieczność ochrony zdrowia lub życia pacjentów uzasadnia ich uprzywilejowanie w dostępie do świadczeń zdrowotnych oraz nałożenie odpowiednich obowiązków i ograniczeń prawnych w zakresie wolności sumienia na osoby wykonujące zawody medyczne. Jednak większość przypadków manifestowania sprzeciwu sumienia w praktyce medycznej nie dotyczy sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia świadczeniobiorców. Co więcej, wynika z woli respektowania zasady poszanowania życia każdej istoty ludzkiej ze strony obdżektora. Spory wokół kwestii ochrony życia poczętego, do których często nawiązuje się w kontekście dyskusji wokół klauzuli sumienia, mają bez wątpienia podłoże światopoglądowe. Jednak nawet zakładając niemożność ich rozstrzygnięcia, nie ma podstaw, aby władze publiczne, w sytuacjach, w których nie występuje konieczność ochrony życia i zdrowia ludzkiego, opowiadały się po stronie poglądu akceptującego naruszanie ludzkiego życia ograniczając jednocześnie wolność postępowania w zgodzie z sumieniem osób przyjmujących pogląd przeciwny. Zatem w przypadkach wykraczających poza konieczność ochrony zdrowia i życia prawodawca nie powinien arbitralnie ograniczać wolności sumienia świadczeniodawców. W przeciwnym przypadku narusza zasadę równości wobec prawa w zakresie podstawowych praw i wolności oraz tworzy ramy prawne dla dyskryminacji niektórych świadczeniodawców ze względu na ich zawód, funkcję lub światopogląd. Niezgodne z zasadą równości byłoby także różnicowanie uprawnień w zakresie sprzeciwu sumienia pomiędzy różnymi grupami osób zaangażowanych w opiekę nad pacjentem.

20

Instytucje ombudsmańskie w szkołach wyższych a zasada ich autonomii

51%

Gajda A. , Kotarski H.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 4(68)

193-204

PL

Konstytucyjnie zagwarantowana zasada autonomii szkół wyższych, niezbędna dla realizacji misji systemu szkolnictwa wyższego i nauki oznacza m. in., że władzom szkół wyższych musi być pozostawiona sfera swobodnego decydowania o sprawach organizacji wewnętrznej. Wobec problemów, które występują w życiu społeczności akademickich, związanych m. in. z realizacją zasady równości i zakazu dyskryminacji, potrzeby zapewnienia szczególnej ochrony osobom z niepełnosprawnościami, autorzy zastanawiają się nad potrzebą utworzenia instytucji o charakterze ombudsmańskim w szkołach wyższych, wskazując zasady w oparciu o które tego typu organy mogłyby być tworzone i działać tak, by dało się to pogodzić z zasadą autonomii szkół wyższych.

EN

The constitutionally guaranteed principle of autonomy of universities, necessary for the implementation of the mission of the system of higher education and science means, among other things, that the authorities of higher education institutions must be left with the sphere of free decision on matters of internal organization. In view of the problems that occur in the life of academic communities, related, among others, to the implementation of the principle of equality and non-discrimination, the need to provide special protection for persons with disabilities, the authors reflect on the need to create ombudsman institutions in universities, indicating the principles on the basis of which such bodies could be created and operate in such a way that it could be reconciled with the principle of autonomy of universities.