Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Plan Zarządzania Krajobrazem dla Torunia

100%

Karmienko A. , Chrząszczyk M. , Szymańska T.

Przegląd Komunalny

|

2014

|

tom nr 8

48--50

PL

Przyjęty w Toruniu dokument strategiczny pn. Plan Zarządzania Krajobrazem to efektywne narzędzie, dostosowane do bieżących wymogów UE, służące do wypracowania spójnej metodologii zarządzania terenami zieleni.

EN

Prestigious project EUROSCAPES has integrated between 2010-2013 the branches professionals from 14 countries in the effort to develop an innovative methodology, leading to the coherent governance of the landscapes, which are characteristic for the urban and suburban areas of Europe, taking into account its local conditions and the principles of sustainable development. Toruń, as one of the partners of this project, with the help of the multi-national body of landscape architects, urban planners and experts from other branches, and also thanks to the efforts of many local and regional institutions, elaborated together a strategic document, called „The Landscape Management Plan”.

2

Delimitacja jednostek architektoniczno-krajobrazowych kluczem do efektywnego zarządzania krajobrazem miasta

100%

Nowak P.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2018

|

tom T. 46

335--342

PL

W strukturach miast zachodzą stałe przemiany funkcjonalno-przestrzenne, które znajdują odzwierciedlenie w ich współczesnym krajobrazie. Ogromna skala obecnych miast stwarza trudności w zarządzaniu ich niejednorodnym krajobrazem, który w ramach jednego miasta może składać się z szeregu różnych jednostek krajobrazowych o odrębnej charakterystyce i walorach. Identyfikacja i delimitacja jednostek architektoniczno- -krajobrazowych w oparciu o badania terenowe oraz studialne jest więc kluczem do zarządzania krajobrazem miast. Obecne podziały administracyjne nie stanowią podstawy do zarządzania krajobrazem poszczególnych dzielnic, w ramach których może występować nawet kilka jednostek architektoniczno-krajobrazowych. Delimitacja krajobrazów miasta, stanowiąca część składową Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego może stać się podstawą do ustalania szczegółowych wytycznych kształtowania krajobrazu poszczególnych jednostek architektoniczno-krajobrazowych i efektywnego zarządzania krajobrazem miast.

EN

In the structure of cities functional and spatial transformations are constant and are reflected in their contemporary landscape. The enormous scale of present cities creates difficulties in managing their heterogeneous landscape. This city landscape is composition of a number of different landscape units with distinct characteristics and values. Identification and delimitation of those landscape units based on field and study research could therefore be the key for urban landscape management. The current administrative city districts do not include landscape in as material for administration. In one administrational city district even few landscape units can be found. The delimitation of city landscapes as a part of Local Spatial Development Plan may be the basis for setting detailed guidelines for landscape administration. Landscape units therefore could become efficient management tool for urban landscaping.

3

Krajobraz kulturowy – aktywna ochrona przez wartościowanie

75%

Nowak P.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2016

|

tom T. 1

115--120

PL

Ochrona krajobrazu kulturowego miast, których społeczność stanowi społeczeństwo informacyjne powinna być rozpatrywana w sposób odmienny niż miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu. Priorytetowym zadaniem stało się uświadamianie społeczeństwu wartości tego krajobrazu przez udostępnianie informacji na ten temat przy zastosowaniu nowoczesnych metod komunikacji. Dla opinii publicznej łatwiej zrozumiałe jest przełożenie wartości krajobrazu kulturowego na czynniki wymierne np. finansowe, niż dyskusje teoretyczne. W tym celu zastosowano metodę prof. Bogdanowskiego jako podstawę do opracowania teorii systemu komputerowego łączącego w sobie elementy planowania i administracji krajobrazem z danymi socjologicznymi i finansowymi. Metoda JARK-WAK umożliwia pracę w różnych skalach miasta i skorelowaniu jednostek różnych poziomów planowania w jeden system. Może on stanowić narzędzie programowego zarządzania i ochrony krajobrazów kulturowych.

EN

Protection of the cultural landscapes of cities where the community is information society should be considered in a different way than it was several years ago. The priority task is to raise public awareness of this landscape by providing information using modern communication methods. More effective communication tool than the problem discussions about the value of the cultural landscape is to indicate on the basis of financial data that it actually is. For this purpose, the method of prof. Bogdanowski was chosen as the platform for computer program development. Program made on basis of JARK-WAK analisys could combine elements of the planning and administration of the landscape with sociological and financial data. This method could work in different scales of the city and correlate units of different levels of planning in a single system. It can be a tool for program management and protection of cultural landscapes.

4

Funkcje krajobrazu kulturowego

75%

Andrejczuk W.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

tom nr 20

65--81

PL

Wykorzystanie i przekształcanie krajobrazu ma ze strony człowieka pewne cele, w sumie składające się na zapewnienie mu dogodnych warunków życia i rozwoju. Realizacji poszczególnych celów służą odpowiednie funkcje krajobrazu kulturowego. Wyróżniono i opisano 10 następujących funkcji krajobrazu kulturowego: przestrzenną, ekologiczną, przyrodoochronną, materialno-zaopatrzeniową, energo-zaopatrzeniową, komunikacyjną, edukacyjną, rekreacyjną, sakralną i estetyczną. Uzasadniono znaczenie funkcjonalnego spojrzenia na krajobraz kulturowy, ponieważ umożliwia ono zastosowanie w badaniach krajobrazowych zasad i metod systemowych, co otwiera drogę do zarządzania krajobrazem.

EN

The use and transformation of the landscape by man has certain goals that make up providing him with favorable conditions of life and development. Specific functions of the cultural landscape serve those specific purposes. There are following 9 functions of cultural landscape Identified and described in the article: spatial, ecological, nature-protection, materials-productive, energy-productive, communication, educational, recreational, sacral and aesthetic. Justifies the validity of the functional perspective on the cultural landscape, as it allows the use in landscape research principles and methods of the system approach, which opens the way to manage the landscape.

5

Zarządzanie krajobrazem w czasach konsumpcji

75%

Górka A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 10

560--566

PL

Zarządzanie przestrzenią było zawsze sposobem uprawiania polityki, kierowaniem, administrowaniem, rządzeniem w długim okresie, w obecności zdefiniowanej hierarchii wartości i celu oraz przy użyciu sposobów i środków umożliwiających podjęcie skutecznego działania. Staromodna polityka, także przestrzenna, zakładała postęp osiągany w drodze konsekwentnego wysiłku. Dopiero w przyszłości odnajdywała pełną realizację przypisanych ludzkiej naturze potrzeb. Dziś polityka i władza polityków nad przestrzenią ustępują przed rynkiem. Obserwujemy wycofywanie się polityki lokalnej i poddanie jej terytorium władzy globalnej ekonomii. Porządek nowoczesnego zarządzania nie mieści się w systemie konsumpcji. Konsumpcja rozumiana jako system komunikacji i wymiany, jako kod emitowanych, odbieranych i wynajdywanych na nowo znaków odbiera planistycznej aktywności wizję przyszłej, trwałej harmonii i zastępuje ją epizodycznymi wydarzeniami przynoszącymi zawsze jedynie chwilową satysfakcję (Baudillard, 2006). Nieskuteczność instancji zarządzających krajobrazem ma swoje źródło w systemowym pęknięciu, co do którego nie wiemy czy pozostanie trwałym elementem naszej rzeczywistości, czy też wyłoni się z niego jakaś nowa, rozwiązująca sprzeczności na wyższym poziomie kulturowej spirali, jakość. To zgiełk konsumpcji, która ogarnia nasze życie codzienne razem z jego polityką a nie wewnętrzne błędy systemu zarządzania, odpowiada za klęskę krajobrazu. Medialnie nośne hasło: „myśl globalnie, działaj lokalnie”, które wskazuje na możliwość kompromisu globalnych i lokalnych narzędzi działania, pozostaje wciąż tylko zręcznym oksymoronem. Wiele wskazuje więc na to, że w dziedzinie zarządzania przestrzenią powinniśmy przejść przyspieszony kurs jakiegoś nowego języka. Zasadnicza sprzeczność pomiędzy globalnością i lokalnością, epizodycznością i trwałością, między tym co prywatne i publiczne, pomiędzy konsumentem i użytkownikiem, znakiem przedmiotu i przedmiotem, zyskownym efekciarstwem i dążeniem do trwałych wartości wymaga przerzucenia spajającego wszystko pomostu. Jeśli tego nie uczynimy, potwierdzi się gorzkie przekonanie Jeana Baudrillarda, że nasze poznanie zostało okrojone do wiedzy o „rzeczach zagubionych”, bo ku naturze zwracamy się gdy ginie, ku wspólnocie – wtedy gdy się rozpada, przestrzeń zajmuje nas, gdy wypiera ją prędkość (Bauman, 2006).

EN

Our postmodern reality creates the new circumstances of the landscape forming. The principles of the market has dominated over land use politic. The revitalisation is forced out by the worthless actualisation based on unstable, transitory fashion. There are contradictions between the user’s and the consumer’s attitudes, between the landscape’s continuity and the episodic character of the fashion, between the worth of the culture heritage and the sighs without any substances. To resolve landscape management’s problems in the term of consumptionism we must look for new plane of discussion and considerations.

6

Przesłanki do zarządzania krajobrazem kulturowym w obszarach prawnie chronionych – myśli różne

75%

Myczkowski Z.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 10

326--336

EN

According to encyclopedic definition – the administration, which us connected in this issue to subject it means to man – contains the special way of conduction of human’s activity who are employed for realization of choose task. It contains creation, control and fluent regulation of rules of use (of norms, plans, instructions) for actual needs of interaction of this task for society an vice versa. Creation of homogenous theory of administration seems to be impossible, so the optimal solutions are rather elaborated for selected problems then the whole system. It worth to be remind at the moment the thoughts of one of famous creator of polish school of landscape architecture – professor Zygmunt Novák, who had said, among others: Only the man is able to put the fire on and he opens with is the great idea and reality, which is called the civilization. He had added also: The civilization as the result gives us, as the sum of society life of human beings the never ending destruction, from one side, which general visual picture are the rubbers’ landscapes, from another one – it develops the artificial forms in lucky cases excellent improved in surroundings and useful for mankind. But parallel this author worn us that improvement of spatial order a priori can be the destructive one. In opposite – the organic improvement of spatial order in different developing activities can be constructive. The difference comes from that, that the first one develops from ready form while the second one – from alive essence which builds form for itself. We know that nowadays it is difficult to say about strict protection, is means about the administration which deals only with conservation and keeps the former state of landscape. Most common and obvious is the protection throughout the creation or together with it. So that in newest Law of protection and care on monuments from 2003, the definition of cultural landscape and the form of its protection by so called cultural park is put dawn on very beginning in first articles and points of this parliament document. So it is interesting in which scale and scope this regulations is next to real life on field of creation and administration of protection of cultural landscape through giving this task for local authorities (community or society of communities) with suport of plan instrumentation, as the element of local law. On that situation influence the rules of European Landscape Convention, being ratified by polish government in 2006, which specifies some of fundamental keywords like: landscape, protection of landscape, politics in landscape, landscape management and administration. At least the different forms with different result of their statement, of spatial way of protection of nature and landscape (including the cultural one), which come from law of nature protection are in Poland. They are: national parks, landscape parks, nature reserves, ecological areas, geological points, landscape‐natural complexes, and areas of protected landscape. In case of those last – in management, financial, planning reality and the administration and social practice – this form of protection of landscape seems to be the empty rule. In accordance to professional experience of author in elaboration of different tasks for national parks; the Tatra, Pieniny, Bieszczady and Świetokrzyski ones and for the landscape parks of Yura, in central and eastern viovodships of Poland and in scope of cultural parks in Cracow, Warsaw‐Wilanów, and of fortresses in Zamość and Przemyśl – he would to share of his thoughts on administration of cultural landscape on different examples. The main idea is the role of expert in activity of administration service on different levels: the central and regional ones (the ministry, the board of national or landscape park, the regional conservatory of monument or nature), the social organizations (councils on ministry level; the culture and environment ones, board of parks, NGOs) and by the local authorities (on level of voivodship, boards of towns or communities and their services) As the complementary subject are the examples of special instructions; for completion and preparing of plan of protection of cultural park, projects of acts of creation of these parks, he state program of protection of monuments an case studies of so called difficult investments in cultural landscapes on examples of historic monumental towns like Sandomierz, Carcow, Oświęcim, Lower Kazimierz or Szydłów.

7

Między mandatem a partycypacją społeczną

75%

Böhm A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 10

515--524

PL

Rzecz będzie przedstawiona na przykładzie dwu podstawowych instrumentów zarządzania krajobrazem kulturowym – miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i parku kulturowego – porównanych do form ochrony przyrody. Ustanowienie statusu parku kulturowego w roku 2003, było przez planistów długo oczekiwane z nadzieją, na choćby częściowe wyrównanie szans ochrony krajobrazu kulturowego, wobec istniejących od dawna możliwości ochrony krajobrazu przyrodniczego.

EN

The subject is presented as two examples of legal instruments of protection of cultural landscape in Poland, which are: establishing the protection zones within the master plan and legal status: “The Cultural Park”. Both of the mentioned tools, belong to the competence of the local government. It means, that decisions are made by the local council by voting. At the end of the year 2005, only 15 % of Polish local government have prepared master plans for their territories (as it is nonobligatory). According to the Malopolska Regional Plan, 242 areas fulfilled the criteria to be nominated as “The Cultural Park”. Nevertheless, up to the end of 2007, none have been established. It means that the majority of Polish local governments are not interested in physical planning as such, and are far from protecting cultural sites within their boundaries.Therefore the degradation of cultural landscape occurs. As the cultural landscape is a domain of local government, therefore is inadequate. On the other hand, carrying for the natural landscape is the duty of national government and it is realized mainly by governmental laws and regulations, therefore it is much more effective. Till now we have 1320 natural reserves, 120 landscape parks and 23 national parks – under the national government jurisdiction. The protection of cultural landscape in Poland is still to difficult for local governments or/and for local communities, and must be supported by appropriate laws and regulations preferably at the national level.

8

GIS w zarządzaniu krajobrazem

75%

Żołnierczuk M.

Zieleń Miejska

|

2019

|

tom Nr 5

29--31

PL

Jedną z bolączek ochrony i kształtowania krajobrazu jest brak holistycznego spojrzenia na pojawiające się problemy i zagrożenia. Może sie to zmienić dzięi systemom informacji geograficznej (GIS), które sa stale rozwijającym się narzędziem. Jednak aby było ono skuteczne, niezbędne są działania w trzech obszarach: ewidencji, zarządzaniu oraz publikacji.

9

Toruński Plan Zarządzania Krajobrazem

63%

Chrząszczyk M. , Szymańska T.

Zieleń Miejska

|

2013

|

tom Nr 6

32--33

PL

Miasto funkcjonujące zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju można porównać do systemu naczyń połączonych, stanowiącego sprawnie działający organizm. System ten, w ogólnym rozumieniu, tworzą ludzie oraz środowisko ich życia. W krajobrazie zurbanizowanym występuje silna zależność pomiędzy potrzebami człowieka a tkanką otoczenia.

10

Environment and its Influence on Aquatic Ecosystems Industrial Landscape

63%

Krocova S. , Cablik V. , Kubeckova D. , Krylow M. , Rouchalova K.

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

tom no. 2, vol. 2

57--62

EN

The environment is changing considerably with the increase of the human population. In many cases, especially in urban and industrial agglomerations, the limit values for long-term positive sustainability are already achieved. Air and aquatic ecosystems are the most endangered areas of the environment. Given that water is a life and its contamination endangers the health and lives of humans, fauna and flora, the following article focuses on how to identify security risks and then eliminate them to an acceptable level using scientific methods and technical options.

PL

Środowisko zmienia się znacząco wraz ze wzrostem populacji ludzkiej. W wielu przypadkach, zwłaszcza w aglomeracjach miejskich i przemysłowych, wartości graniczne dla długoterminowego pozytywnego zrównoważonego rozwoju zostały już osiągnięte. Powietrze i ekosystemy wodne są najbardziej zagrożonymi obszarami środowiska. Biorąc pod uwagę, że woda jest życiem, a jej zanieczyszczenie zagraża zdrowiu i życiu ludzi, fauny i flory, poniższy artykuł koncentruje się na tym, jak zidentyfikować zagrożenia dla bezpieczeństwa, a następnie wyeliminować je do akceptowalnego poziomu przy użyciu metod naukowych i opcji technicznych.

11

Zarządzanie krajobrazem dolin rzecznych

63%

Plit J.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 10

230--240

12

Zarządzanie zabytkowym krajobrazem warownym – studium przypadku

63%

Staniewska A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 10

488--495

13

Wpływ użytkowania terenu na transformację krajobrazu w obrębie unikatowego kompleksu oczek wodnych na Pojezierzu Myśliborskim

63%

Pieńkowski P.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2021

|

tom nr 45 (1)

51--68

PL

Większość małych zbiorników wodnych występujących na północy Europy i Ameryki to obiekty, których geneza powiązana jest z procesami recesji lądolodu. Na ich współczesne rozmieszczenie i charakterystyczną budowę mis wpłynęły procesy erozyjne, których intensywność zależała w dużej mierze od sposobu użytkowania zlewni. Na badanym obszarze północnej Polski, będącym fragmentem Pojezierza Myśliborskiego, specyficzne zgrupowania oczek występują zarówno na obszarach gruntów ornych, jak i w rejonach trwale lub przejściowo pokrytych lasem. Fakt ten umożliwił realizację celu, który polegał na wykryciu różnic w tempie zanikania oczek w zależności od pokrycia ich zlewni, a także wskazania odmienności w ukształtowaniu i użytkowaniu pasa bezpośrednio przylegającego do mis kociołków. Stwierdzono m.in., że specyficzne zgrupowanie oczek wiąże się z występującym na tym obszarze zróżnicowaniem rzeźby, a rolnicze użytkowanie terenu przyczyniło się do zaniku prawie połowy istniejących na początku XIX w. obiektów. Wskazano również na rolę drzew w pasie roślinności brzegowej, których obecność utrudniała dotychczas przejęcie mis zbiorników pod użytkowanie rolnicze

EN

The origin of most small water reservoirs in northern Europe and America is related to the processes of ice sheet recession. Their current distribution and the characteristic structure of basins result from erosive processes, the intensity of which is largely dependent on the land use of a given catchment. The analysed area of northern Poland, a fragment of the Myśliborskie Lakeland, is characterised by a specific grouping of kettle holes both in arable lands as well as in areas permanently or temporarily afforested. It was found, among others, that the specific grouping of kettle holes is related to the varied land relief found in this area, and the agricultural use of the land contributed to the disappearance of almost half of the objects which had been present there at the beginning of the 19th century. Also, the role of trees in the waterside vegetation strip was emphasised as their presence has so far hindered the adaptation of kettle holes for agricultural purposes

14

Dobre praktyki krajobrazowe na przykładzie wybranych konkursów europejskich i ogólnopolskich

63%

Bernat S.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2016

|

tom nr 34

163--182

PL

Zmiany społeczno-gospodarcze ostatnich lat zaowocowały nowymi perspektywami w zakresie kształtowania krajobrazu. Poprzez aktywizację społeczności lokalnych i zwiększenie możliwości finansowania przedsięwzięć przestrzennych obserwujemy znaczące zmiany w krajobrazie. Na przykładzie wybranych konkursów europejskich (Europejska Nagroda Krajobrazowa, EDEN) i ogólnopolskich (Najlepiej Zagospodarowana Przestrzeń Publiczna w Polsce, Polska Pięknieje) przedstawiono kryteria oceny zgłaszanych projektów krajobrazowych/przestrzennych oraz wybranych laureatów wymienionych konkursów.

EN

Socio-economic changes from the last few years resulted in new prospects for landscape management. Thanks to rise in activity of local communities and in possibilities for financing various space investments there are more and more changes in landscape. On the example of selected European competitions (The European Landscape Award, EDEN) as well as the Polish ones (The Best Managed Public Space in Poland, Poland is Growing Beautiful), the author presents criteria considered in evaluation of the landscape/space projects and of the winners of the mentioned competitions.

15

Wilanowski Park Kulturowy jako przykład ochrony i zarządzania krajobrazem kulturowym

63%

Lewin M. E. , Korzeń K.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 10

319--325

EN

In strategic planning documents of Warsaw long‐term social, economical and spatial development problems of the national heritage protection and revitalization is very important. It is connected with citizens needs as well as with European tendencies of city spaces planning, in which cultural and landscape values are taken into consideration in order to protect and emphasise city, regional or country identity. In both documents: the Warsaw development strategy and the study of condition and spatial development directions, there are the basic elements of the city heritage as well as the forms of protection and throwing to open to the public pointed out. A cultural park is such a new form of cultural heritage protection throwing the city heritage to open to the public. In 2004 some activities leading to Wilanów Cultural Park instituting were undertaken. The idea of Wilanów Cultural Park is to protect the Wilanów palace‐park complex, its branch noble residences in Ursynów Natolin, Gucin Gaj, Morysin, the Ursynów Scarp natural‐landscape complex, their surroundings and large‐scale landscape composition. Instituting Wilanów Cultural Park containing 1675 ha area will not only integrate elements of large‐scale Wilanów residences complex but also is going to enable better management of the area, which will cause its harmonic development.

16

Butterflies fauna biodiversity in the post-mining landscape

63%

Cermakova Z. , Pecharova E. , Martis M.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2011

|

tom R. 35, z. 3

55-61

EN

In this research we study butterflies diversity and abundance in North Czech Coal Basin (NCCB) and Landscape protected area Ceske stredohori (LP A). Butterflies are very sensitive species for changes in aricultural management (Denis 2004). They can be used as bioindicators and umbrella species. We study 4 localities - each of them includes 3 study plots. Two localities are situated in LPA and two are situated at dumps of (NCCB). We compare three different succesion stages (low xerotherm grassland, mezophilus grassland, areas with trees and bushes) on two different types of landscape (seminatural biotops x reclamations). In 2009 there were done four observations on each locality and two visits were done in 2010. Higher number of species was found in LPA and also more of rare and endangered species were observed there compare to dumps. Altough dumps seem to be good potential habitats for butterflies. Important for all localities is, if there is an active antropogenic management or not.

PL

W tym badaniu oceniono różnorodność i ilość motyli na terytorium Zagłębia Węglowego Czech Północnych (North Czech Coal Basin, NCCB) oraz obszaru chronionego Ceske stredohori (LPA). Motyle to rząd (owadów) uskrzydlonych bardzo wrażliwy na zmiany w sposobie zarządzania rolnego (Denis 2004). Gatunki motyli mogą być wykorzystywane jako biologiczne wskaźniki. Badamy cztery lokalizacje, z których każda składa się z trzech działek badawczych. Dwie lokalizacje znajdują się w LPA, a dwie pozostałe na zwałowiskach NCCB. Porównujemy trzy różne etapy sukcesji (niskie murawy kserotermiczne, murawy mezofilne, obszary z drzewami i krzewami) w ramach dwóch, odmiennych typów krajobrazu (seminaturalne biotopy x rekultywacja). W 2009 roku dokonano czterech obserwacji w każdej lokalizacji, a w 2010 roku przeprowadzone zostały dwie wizyty. Większa liczba gatunków została zaobserwowana w LPA. Ponadto w porównaniu ze zwałowiskami odkryto tam więcej gatunków rzadkich i zagrożonych. Niemniej zwałowiska wydają się być odpowiednim, potencjalnym siedliskiem dla motyli. Ważne dla wszystkich lokalizacji jest to, czy aktywne zarządzanie antropogeniczne ma miejsce czy nie.

17

Indicators of landscape functioning, which mark the material and energy budgets in landscapes

63%

Csorba P.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 9

128--140

EN

We have limited knowledge on the material- and energy processes, which indicate the real internal functioning of landscapes. To understand deeper connections of landscape functions, parameters are required which indicates the amount of material and energy that is produced and transported in; and removed from a given area – e.g. a micro region (=landscape) – in an exact form. We suggest three indicator groups to characterise the material- and energy transport of the landscapes: 1. Indicators of intensity of material- and energy; the global irradiance, the number of sunny hours, the water budget, and the amount of fitomass. 2. Rate and temporal course of material- and energy transport processes; the relief energy, the mean air temperature, the temperatures in the upper layers of the soil, the water supply and the seasonal differences of the water supply. 3. The degree of human impact; the hemeroby, the landscape fragmentation and the mining activity.

18

Wizualizacja jako narzędzie komunikacji i zarządzania krajobrazem

63%

Konopacki J.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 10

608--616

19

Bariery w zarządzaniu krajobrazem kulturowym na obszarach chronionych Wielkopolski

63%

Raszeja E.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

tom nr 10

358--367

20

Ocena gotowości mieszkańców do partycypacji w działaniach na rzecz ochrony krajobrazu Beskidu Śląskiego i Żywieckiego

51%

Sobala M.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2018

|

tom nr 40 (2)

5--23

PL

Zarządzanie krajobrazem wymaga uwzględnienia potrzeb i aspiracji lokalnych społeczności, stąd istotnego znaczenia nabiera partycypacja społeczna. Percepcja oraz cenione przez mieszkańców wartości warunkują ich opinie, postawy i zachowania, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla skuteczności ochrony krajobrazu. Celem artykułu jest próba określenia gotowości mieszkańców wybranych miejscowości powiatu żywieckiego do partycypowania w działaniach na rzecz krajobrazu. Na badanym obszarze obserwuje się wzrost udziału mieszkańców w działaniach lokalnych, w tym prokrajobrazowych, co w dużej mierze można wiązań z silnym związkiem przynależności i przywiązania. Dalsze zwiększenie poziomu partycypacji społecznej może przynieść edukacja połączona z działaniami na rzecz wzmacniania postaw i ich przekładania na aktywny udział w życiu publicznym.

EN

Landscape management requires taking the needs and aspirations of local communities into account. Hence, social participation is of great importance. Perception and appreciated values determine the opinions and attitudes of residents. This may be crucial for the effectiveness of the implementation of landscape protection tasks. The research goal an attempt to determine the readiness of residents of selected villages of the Żywiecki poviat to participate in landscape activities. In the study area, there is an increase in the share of residents in local activities, including pro-landscape ones. This can be associated with a strong relationship of belonging and attachment. The challenge is to educate people in order to shape the cognitive component and strengthen attitudes and translate them into active participation in public life.