Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 36

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  zanieczyszczenia gleby
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Modernizacja składowania odpadów, technologie ich materiałowego recyklingu, bezodpadowe wytwarzanie energii, ochrona gleby, wód i powierza przed produktami odpadowymi z energetyki oraz rekultywacja gleby, które zostały skrótowo przedstawione w tym opracowaniu, a w formie pogłębionej - w pracy*, nie zamykają jednak wszystkich możliwości ratowania środowiska. *Lewandowski W.M., Aranowski R., Technologie ochrony środowiska w przemyśle i energetyce, Warszawa, PWN, 2016.
EN
The presents paper determination of 16 PAHs in collected samples of soil or plants and investigation of sorption process dynamics. The investigation included plants growing on shoulder of road and on cultivated field. As accumulations of quality of environment cabbage, parsley, carrot, cucumber, dandelion (Taraxacum officinale), plantain {Plantago major) and colfsfoot (Tussilago farfara) were used. The samples were collected at a defined distance to the main road E8 (Moscow - Berlin), near Siedlce. A total PAHs concentration in soil and cabbage samples collected in the distance 5 m to the road was 1.51 |ug/kg (total carcinogenic PAHs = 556.03 ng/kg) and 358.90 ng/kg (total carcinogenic = 101.17 ng/kg) respectively. On the other hand, total PAHs in samples collected in 15 m distance to the road was 136.46 ng/kg for soil (total carcinogenic = 27.30 ng/kg) and 87.20 ng/kg for cabbage (total carcinogenic = 12.17 ng/kg).
PL
W pracy przedstawiono badania zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w glebie i próbkach wybranych roślin. Szczególną uwagę zwrócono na sorpcję WWA z gleby przez rośliny uprawiane w pobliżu dróg publicznych. W badaniach uwzględniono zarówno rośliny rosnące na poboczu jezdni jak i na polu uprawnym. Jako biologicznych wskaźników jakości środowiska użyto: kapusty, pietruszki, marchwi, ogórka, mniszka lekarskiego, babki szerokolistnej i podbiału. Próbki pobierano w określonych odległościach od jezdni w pobliżu Siedlec, przy trasie E8 (Moskwa - Berlin). Sumaryczna zawartość WWA w próbkach gleby i kapusty zebranych 5 m od jezdni wynosiła odpowiednio 1,51 ng/kg (zawartość WWA kancerogennych = 556,03 ng/kg) i 358,90 ng/kg (zawartość WWA kancerogennych = 101,17 ng/kg). Natomiast w próbkach zebranych w odległości 15 m od jezdni sumaryczna zawartość WWA wynosiła odpowiednio 136,46 ng/kg w glebie (kancerogennych = 27,30 ng/kg) i 87,20 ng/kg w kapuście (kancerogennych = 12,17 ng/kg).
3
Content available remote Contamination of soils with heavy metals in region of Łódź
75%
EN
The aim of this work was to determine contents of cadmium, copper, lead, nickel and zinc in soils of 5 poviats in Łódzkie Voivodeship (Poviats: Łódź, Brzeziny, East Łódź, Pabianice and Zgierz). The objects of the investigation were over 500 samples of soils collected from cultivated fields, meadows, fallows and urban areas (lawns and city parks). The concentration of elements in all samples was analyzed by atomic absorption spectrometry after extraction with 1 mol/dm3 HC1 solution. The highest contents of heavy metals were detected in the City of Łódź area. The amounts of leachable metals in the samples under study were within the ranges: 0.3 - 48.4 ppm Cu, 1.7 - 162.9 ppm Pb; 0.9 - 357.6 ppm Zn; below 2.1 ppm Cd and below 7.6 ppm Ni.
EN
The aim of this study was to assess soil contamination with toxic metals in the area of Piekary Śląskie (Silesian Voivodeship), taking into consideration various land use patterns. The scope of research covered the determination of lead and cadmium concentration in soil in the following areas: allotment gardens, fallow lands and kindergarten playgrounds. The lead and cadmium concentrations in soil samples were determined using a flame atomic absorption spectrometry technique, after the aqua regia extraction in a MDS 2000 microwave digestion system. The metal contents in the analyzed soil samples varied remarkably, depending on the sampling location and its distance from the main emitter of toxic metals in Piekary Śląskie, i.e. "Orzeł Biały" Non-Ferro-us Metal Smelter. Metal concentrations determined in all soil samples significantly exceeded the concentration levels accepted in Poland for arable lands and residential areas. The lead and cadmium concentrations in soil should become the basis for stopping edible plants cultivation in the area of Piekary Śląskie. The contaminated soil in kindergarten playgrounds can be an important source of lead and cadmium contamination, posing hazard to the children's health. Contamination of playgrounds with toxic metals should stimulate undertaking actions aimed at modernization of playgrounds and reduction of the children's contact with soil. In the context of the applied result assessment criteria the soil concentrations of these metals observed in the region of Piekary Śląskie should arouse great concern among its users and local authorities.
PL
Celem pracy było dokonanie oceny stanu zanieczyszczenia metalami toksycznymi gleb na obszarze miasta Piekary Śląskie (województwo śląskie) z uwzględnieniem sposobu ich użytkowania. Zakres badań obejmował oznaczenie stężeń ołowiu i kadmu w glebach kompleksów ogrodów działkowych, nieużytków rolniczych i przedszkolnych placów zabaw. Stężenia ołowiu i kadmu w próbkach gleb oznaczano techniką płomieniowej spektrofotometrii atomowo-absorpcyjnej po ekstrakcji wodą królewską w mikrofalowym systemie MDS 2000. Zawartości metali w analizowanych próbkach gleb były bardzo zróżnicowane i zależały od lokalizacji miejsc ich poboru w stosunku do najważniejszego emitora metali toksycznych w Piekarach Śląskich - Huty Metali Nieżelaznych "Orze! Biały" S.A. Stężenia metali oznaczone we wszystkich próbkach gleb przekraczały znacznie wartości stężeń dopuszczalnych w Polsce w glebach uprawnych i gruntach zabudowanych. Zawartości ołowiu i kadmu w glebach powinny być podstawą do zaprzestania upraw roślin jadalnych w badanych rejonach miasta Piekary Śląskie. Zanieczyszczona gleba na przedszkolnych placach zabaw może stanowić istotne środowiskowe źródło ołowiu i kadmu zagrażające zdrowiu dzieci. Stan zanieczyszczenia placów zabaw metalami toksycznymi powinien zobowiązywać do podejmowania działań modernizacyjnych ograniczających kontakt dzieci z glebą. W świetle zastosowanych kryteriów oceny wyników, zawartości metali występujące w glebach na obszarze Piekar Śląskich powinny budzić niepokój ich użytkowników i władz miasta.
PL
Dokonano próby zastosowania pirolizy połączonej z chromatografią gazową (Py-GC) do badań skażenia gleb substancjami ropopochodnymi w otoczeniu naturalnych wycieków ropy naftowej i charakterystyki otoczenia tych wycieków. Metoda okazała się użyteczna do badania gleb o zawartości węglowodorów powyżej 750 mg/kg s.m. W zakresie niższych stężeń walidacja metody Py-GC nie dała zadowalających wyników. Badania próbek kontrolnych wykazały również pewną niezgodność wyników uzyskanych metodą Py-GC z wynikami analiz wykonanych wg metodyki referencyjnej, szczególnie dla próbek o mniejszej zawartości węglowodorów. Było to zapewne związane z maskującym wpływem matrycy. Badania kontynuowano dla ekstraktów rozpuszczalnikowych z gleb, co dało możliwość rozszerzenia zakresu stosowania metody. Charakterystyka porównawcza gruntów w otoczeniu naturalnych wycieków ropy w trzech badanych lokalizacjach pokazała wyraźny wzrost zawartości węglowodorów frakcji olejowej na kierunku spływu, co potwierdza możliwość stosowania metody w zakresie wysokich stężeń.
EN
Soil samples were taken from 3 hydrocarbons-contaminated sites (natural oil spills) and tested by pyrolysis combined with gas chromatog. (Py-GC) to det. contents of C10–C40 hydrocarbons. The method could be used only at medium and high concs. of hydrocarbons (above 750 mg/kg). Use of soil exts. gave the opportunity to extend the scope of the method. To extend the applicability of the method, soil exts. were analyzed by Py-GC. The content of hydrocarbons in soil exceeded the permissible values.
PL
W ciągu ostatnich 20 lat nastąpił gwałtowny rozwój motoryzacji w Polsce. Szybkie tempo wzrostu transportu samochodowego w miastach przekłada się na duży wzrost zanieczyszczenia środowiska, głównie powietrza i gleby. W badaniach do oceny stopnia zanieczyszczenia gleby przy najbardziej ruchliwych trasach w Warszawie zastosowano metodę magnetometryczną. Opiera się ona na pomiarach parametrów magnetycznych zanieczyszczeń, w których skład wchodzą silnie magnetyczne tlenki żelaza skorelowane z występowaniem innych metali ciężkich. Czułym parametrem określającym zawartość cząstek magnetycznych w zanieczyszczeniach jest podatność magnetyczna. Próby gleby pobrano z trzech lokalizacji: przy Trasie Toruńskiej, przy ulicy Modlińskiej oraz przy Dolinie Służewieckiej. Z każdej lokalizacji próbki pobierano z powierzchni i z głębokości 5 cm, 12 cm oraz 20 cm z poboczy drogi oraz z całej szerokości pasów trawników rozdzielających dwa kierunki ruchu pojazdów. Stwierdzono korelację zaobserwowanych wartości podatności magnetycznej zanieczyszczonej gleby z natężeniem ruchu pojazdów. Wyznaczono rozkład wartości podatności magnetycznej zanieczyszczonej gleby w funkcji odległości od brzegu jezdni i w funkcji głębokości profili. Na tej podstawie wskazano na różnice w akumulacji zanieczyszczeń komunikacyjnych w glebie w zależności od topografii terenu, odległości od pobliskich skrzyżowań oraz w zależności od występowania ekranowania przez roślinność przy drogach.
EN
Rapid development of motor transport has been observed in Poland during the last 20 years. A quick increase of numbers of vehicles in cities generates an increase of environmentali pollution, mainly in atmosphere and in soil. The magnetic method was used for evaluation of soil pollution along the most crowded streets in Warsaw. The method is based on measurements of magnetic parameters af pollution matter which contains strong magnetic iron oxides correlated with heavy metals presence. Magnetic susceptibility is a sensitive parameter for detection of magnetic grains content. Samples were collected in three localities: Toruńska Route, Modlińska street and Służewiecka ValIey street. In each locality, samples were collected from the surface and from the depths of 5, 12 and 20 cm from the road shoulders and from the grass strips separating two directions of traffic lanes. The correlation of observed magnetic susceptibility values of polluted soils with the intensity of vehicle traffic has been confirmed. The distribution of susceptibility values in function of the distance from the road edge and in function of depth of profiles has been presented. On the basis of these results, differences in accumulation of traffic pollution in relation to topography of the area, to distance from road-crossing and influence of plants growing close to roads have been indicated.
PL
Procedury ekstrakcji z zastosowaniem pojedynczego eluentu są szeroko rozpowszechnione do oznaczania dostępności metali ciężkich. Celem poniższej pracy było porównywanie rozpuszczalności metali ciężkich w trzech eluentach kwasowych: 1 M HCl, 10% HNO3, i 0,43 M CH3COOH. Stwierdzono ponad 65% wydajność kwasów nieorganicznych w wymywaniu Pb i Zn. Rozpuszczalność metali w badanych eleuentach byta silnie skorelowana z ich całkowitą zawartością w glebie. Natomiast kwas octowy wymywał mniej niż 5% całkowitej zawartości Cu, Ni i Pb. Analiza współczynników korelacji liniowej wykazała istotne zależności pomiędzy fizykochemicznymi właściwościami gleby a zawartością metali w roztworach po ekstrakcji. Ekstrakcja pojedyncza w roztworach kwasów pozwala w prosty i szybki sposób oznaczyć zanieczyszczenie gleby metalami ciężkimi.
EN
The aim of these studies was to determine solubility and availability of the heavy metals in soil using single extraction procedure. The acid extractants: 1 M HCI, 10% HNO3, and 0.43 M CH3COOH were tested as eluents. Extracting capacity of inorganic acids were higher than 65% of total Pb and Zn and hardly depended on their total content. Acetic acid leached less than 5% of total Cu, Ni and Pb. A statistical analysis showed that physico-chemical soil parameters affected heavy metals solubility in acids eluents. Single extraction in acid solution is a simple way to determine the soil contamination with heavy metals.
PL
W doświadczeniu badano wpływ przepracowanego oleju silnikowego na wybrane rośliny - gorczycę białą, koniczynę czerwoną oraz żyto. Zastosowano następujące dawki przepracowanego oleju silnikowego: 1, 10, 25, 50, 75, 100, 125, 150 g oleju/kg gleby. Toksyczne oddziaływanie badanego związku oceniano poprzez porównanie masy korzeni roślin rosnących na glebie kontrolnej (nieskażonej) oraz na glebie badanej tj. skażonej przepracowanym olejem silnikowym, a także przez wyznaczanie stopnia zahamowania przyrostu masy pędu oraz określenie stopnia zahamowania syntezy chlorofilu typu "a" i "b". Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń stwierdzono wzrastający stopień zahamowania masy korzeni i łodyg roślin wraz z wzrostem stężenia oleju w glebie, zahamowanie syntezy chlorofilu "a" i "b" oraz zmianę stosunku chlorofilu a/b w roślinach rosnących na glebie skażonej w porównaniu z roślinami z gleb kontrolnych.
EN
Polycyclic aromatic hydrocarbons can affect all stages of plant growth from germination to reproduction. A sensitive response to PAHs loading can be assumed above all in the first stages of ontogenesis, the germination of seeds and the root elongation. The germination of the seed is the existential condition of the further development of the plant. In this relatively short period the plant has not yet sufficient detoxicative ability. The affection of germination due to the contamination of soils with polyaromatic compounds can be one of the factors of natural selection and even also of the plant evolution. It can be assumed that in plants there exists and is further developed the adaptation of germination to those selected conditions. In this study the phytotoxic effects of crude oil were studied. The effect of increasing concentration of the used oil in the soil (1, 10,25, 50, 75, 100, 125, 150 g/kg) on: the root elongation, biomass of roots, the stalk elongation, biomass of stalk and synthesis of chlorophyll of rye Secale cereale L., red clover Trifolium repens L., charlock Sinapis alba L., were studied. The results demonstrated that the increasing concentration of used oil inhibited on: the root elongation, biomass of roots, the stalk elongation, biomass of stalk and synthesis of chlorophyll by all tested plant. The species studied showed different sensitivity to the concentration of used oil.
9
75%
EN
The geochemical soil survey in administrative district Warsaw–West was arranged with 1x1 km grid pattern while the field work of particular interest (the former Cable Work in Ożarów Mazowiecki) followed the more detailed grid 100 100 m. Samples were leached with HCl (1:4); than AAS and ICP–AES) determinations of Cd, Co, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn were made. The geochemical survey reveals that occurerence of heavy metals in forest and agricultural soils is similar to the regional geochemical background. Small towns (Błonie and Leszno) with associated transport system and emissions of dust and gases from coal burning households are local sources of soil pollution with copper, lead and zinc. Geochemical anomalies related to industry have been dicovered in towns Łomianki and Ożarów Mazowiecki. Areas with high arsenic and chromium as well as zinc, lead and copper concentration were found in the environs of former tannery at Łomianki. Former Cable Work in Ożarów Mazowiecki is the main source of anthropogenic pollution of soils by copper and lead while the the soils around the glass smelter are significantly polluted by lead.
EN
The initial study of heavy metals (Cr, Cu, Ni and Mn) contamination was carried out on the 22 samples taken from 4 forest soil (podzol) profiles and 5 waste samples taken from 3 points of the historical zinc smelting area in Jaworzno, Southern Poland. XRD and pH analyses on the soil samples were done. The trace element concentrations were measured with the inductively coupled plasma optical emission spectrometry (ICP-OES) after mineralisation in concentrated HNO3 (65 % Suprapur) and HCl (30 % Suprapur). Examined materials were ultra acidic to neutral, mostly very strong acidic. Total accumulations of trace elements in the soil varied from 21.91 to 119.32 mgCr, from 1.4 to 51.16 mgCu, from 2.15 to 36.16 mgNi and from 16.33 to 869.19 mgMn kg–1. In waste samples quantities of the same elements equalled 45.55–67.38 mgCr, 19.5–244.74 mgCu, 4.96–22.15 mgNi and 30.75–369.11 mgMn kg–1. Vertical distributions of examined metals were determined in each of soil profiles. The research revealed heavy metal pollution of studied soil. Influence of the historical smelter on the pollution is inferred, which changed soil environment to dangerous for humans, especially due to close proximity of abandoned industry to built-up and recreation areas as well as community gardens.
PL
Przeprowadzono wstępne badania zanieczyszczenia metalami ciężkimi (Cr, Cu, Ni i Mn) w 22 próbkach pobranych z 4 profili leśnych gleb bielicowych oraz 5 próbkach odpadów pohutniczych pobranych z 3 punktów w rejonie historycznego hutnictwa cynku w Jaworznie (południowa Polska). Wykonano pomiary pH oraz analizy XRD. Zawartość pierwiastków śladowych oznaczono, stosując optyczny spektrometr plazmowy (ICP-OES) po wczeoeniejszym zmineralizowaniu próbek w stężonym HNO3 (65 % Suprapur) i HCl (30 % Suprapur). Badane materiały miały odczyn od ekstremalnie kwaśnego do obojętnego, w większości bardzo kwaśny. Całkowita zawartość pierwiastków śladowych w badanych glebach wahała się w szerokim zakresie: od 21,91 do 119,32 mgCr, od 1,4 do 51,16 mgCu, od 2,15 do 36,16 mgNi i od 16,33 do 869,19 mgMn kg–1. W materiale odpadowym zawartości badanych pierwiastków wynosiły: 45,55–67,38 mgCr, 19,5–244,74 mgCu, 4,96–22,15 mgNi i 30,75–369,11 mgMn kg–1. W badaniach określono również pionową zmienność zawartości metali w poszczególnych profilach glebowych. Wykryte zawartości metali ciężkich świadczą o silnym zanieczyszczeniu gleb. Wskazano na dawną działalność hutniczą jako na źródło tego zanieczyszczenia, które może stanowić zagrożenie dla mieszkańców, ze względu na bliskie sąsiedztwo zamkniętej huty z obszarami zabudowanymi i rekreacyjnymi oraz ogrodami działkowymi.
PL
Zanieczyszczenie gleb przez substancje ropopochodne stanowi poważny problem wymagający intensywnych badań. Do miejsc, szczególnie narażonych na tego typu zjawiska można zaliczyć: okolice tras komunikacyjnych, stacji benzynowych i lotnisk. W pracy oznaczano całkowitą zawartość węglowodorów, jak również 16WWA w glebach lotniska w Dęblinie. Zaobserwowano wyraźne różnice w zanieczyszczeniu badanych obszarów. Oznaczone stężenia wahały się od 113 do 5638ug/kg 16 WWA oraz od 40 do 430 mg/kg całkowitej zawartości węglowodorów (CZW). Analizę przeprowadzono za pomocą wysoko-sprawnej chromatografii cieczowej o odwróconych fazach (WWA) oraz na aparacie SOXTEC wg normy PN-86/C-04573/01 (CZW).
EN
Soil contamination with petroleum hydrocarbons is a serious problem. In the soil in the location of highways, fuel pumping station and airfields high pollutant concentrations are found. The contents of total hydrocarbons (THC) and 16 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) were analysed in the surface (0-20 cm) soil samples from airfields in Dęblin. Marked differences in the pollution level of the above areas were noted. The PAH contents ranged from 113 to 5638ug/kg and THC contents range from 40 to 430 mg/kg. The analysis was carried out by reverse phase HPLC (PAHs) and SOXTEC apparatus according to Polish norm PN-86/C-04573/01.
PL
W pracy przedstawiono zasady, zakres i metodykę badań dotyczącą oceny stanu ekologicznego gleb użytków rolnych Polski. W próbkach glebowych oznaczono skład granulometryczny, odczyn, zawartość materii organicznej oraz zawartość metali ciężkich (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn). Na podstawie istniejących kryteriów (tab. 1) dokonano oceny stanu zanieczyszczenia gleb użytkowanych rolniczo w ujęciu dla kraju i poszczególnych województw. Średnia zawartość (mg/kg) Cd, Cu, Ni, Pb i Zn w powierzchniowej warstwie gleb użytków rolnych Polski wynosi odpowiednio: 0,21; 6,5; 6,2; 13,6 i 32,4. Gleby użytków rolnych Polski zawierają w głównej mierze naturalną i nieco podwyższoną zawartość badanych metali ciężkich. Pozwala to na produkcję wysokiej jakości surowców roślinnych przeznaczonych na paszę i do konsumpcji.
EN
The research system of soils for evaluation of the ecological state of farm-land soils in Poland is presented in this paper. Granulometric composition, pH, organic matter content and the content of heavy metals (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) in soils were determined. On the basis of existing criteria (tab. 1) the state of soil pollution with heavy metals for separate provinces and whole country was estimated. The average heavy metal contents (mg/kg) in surface layer of soils in Poland are as follows: Cd-0.21, Cu-6.5, Ni-6.2, Pb-13.6, and Zn-32.4. The farm-land soils of Poland generally contain natural and slightly elevated level of the investigated heavy metals. This allows to produce high quality of agricultural materials appropriate for consumption and feeding of an animals.
EN
The aim of the present study was to determine the content of polycyclic aromatic hydrocarbons in relation to the intensity and type of soil management. Two types of soil were selected for the present studies, i.e.: Haplic Phaeozem developed from loess and Eutric Fluvisol originating from silty formations. Five objects were chosen in each of the soils included in the present study, i.e.: apple orchards, hop gardens, arable fields, grassland and natural forest ecosystems. Samples were collected from the depth of 0-10, 10-20 and below 35 cm. In the study material obtained, the content of 16 PAHs was determined by means of the HPLC-UV method. The content of polycyclic aromatic hydrocarbons clearly depended both on the soil type and soil management method. Only in the case of two objects (hop garden and grassland plot) both the Haplic Phaeozem and the Eutric Fluvisol were characterized by the highest PAH content. The influence of soil management method on both the PAH sum and the content of individual compounds was more clearly marked in the Haplic Phaeozem than in the Eutric Fluvisol. PAH migration deeper into the soil profile similarly to their content depended on the soil type and soil management method. However, both in the Eutric Fluvisol and in the Haplic Phaeozem, an increase in naphthalene share was observed with a decrease in depth. Nevertheless, the effect of pollutant leaching deeper into the soil profile was more clearly marked in the case of Eutric Fluvisol.
PL
Celem pracy było określenie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w zależności od intensywności i sposobu użytkowania gleby. Do badań wytypowano dwa typy gleb, tj. czarnoziem nic zdegradowany wytworzony z lessu oraz madę rzeczną właściwą wytworzoną z utworów pyłowych. W każdej objętej badaniami glebie wybrano po pięć obiektów: sady jabłoniowe, chmielniki, pola uprawne, trwałe użytki zielone i naturalne ekosystemy leśne. Do badań pobierano próbki z głębokości 0-10, 10-20 oraz poniżej 35 cm. W uzyskanym materiale oznaczono zawartość 16 WWA metodą HPLC-UV oraz zawartość węgla organicznego. Zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych wyraźnie zależała zarówno od typu gleby, jak również od sposobu jej użytkowania. Jedynie w przypadku dwóch obiektów (chmielnika i trwałego użytku zielonego) zarówno czarnoziem jak też mada rzeczna charakteryzowały się najwyższą zawartością WWA. Wpływ sposobu użytkowania na zawartość zarówno sumy WWA jak też poszczególnych związków wyraźniej zaznaczył się w czarnoziemie aniżeli w madzie rzecznej. Migracja WWA w głąb profilu glebowego podobnie jak zawartość tych związków zależała od typu gleby i sposobu użytkowania. Zarówno jednak w madzie rzecznej jak też czarnoziemie obserwowano wzrost udziału naftalenu wraz z obniżaniem się głębokości. Efekt wypłukiwania zanieczyszczeń w głąb profilu zaznaczył się jednak wyraźniej w przypadku mady rzecznej.
PL
W artykule przedstawiono ocenę możliwości zastosowania siarki elementarnej jako czynnika stabilizującego rtęć metaliczną, stanowiącą zanieczyszczenie gleby. Omówiono wyniki badań laboratoryjnych immobilizacji rtęci w glebie z zastosowaniem tego czynnika stabilizującego przy użyciu pośredniej metody służącej do oznaczania zawartości rtęci zdolnej do emisji. Dokonano również oceny efektywności przeprowadzonych zabiegów.
EN
The article presents an assessment of the possibility to apply elemental sulphur as a stabilizing factor for metallic mercury contamination in soil. The results of laboratory tests of mercury immobilization in the soil with the use of the aforementioned stabilizer were discussed in the paper. An indirect method was used to determine the amount of mercury capable of emission. The effectiveness of performed procedures was also assessed.
EN
The paper presents results of laboratory tests of solid-phase anaerobic biorcmediation of soil contaminated with chlorinated pesticides. It was shown that using methanogenic granular sludge as inoculum and lactate as electron donor, it is possible to remove 80% of y-HCH, 94% of methoxyehior and 93% of DDT against control sample, with DDD accumulation much less than stoichiometric. Pesticides removal was practically completed alter 4-6 weeks of incubation at 22°C. Additional application of nonionic surfactant Tween 80 resulted in about one and a half-fold decrease of residual concentrations of some compounds. It also enhanced DDT conversion to some extent, decreasing DDD accumulation and intensifying production of DBP, the terminal metabolite of DDT anaerobic degradation pathway. Use of methanol as electron donor produced effects quite similar to these obtained with lactate, however with reduced results scatter.
PL
Artykuł przedstawia wyniki badań laboratoryjnych nad beztlenową bioremediacją gruntu zanieczyszczonego pestycydami chlorowanymi, prowadzoną w fazie stałej. Stwierdzono, że przy zaszczepieniu metanogennym osadem granulowanym oraz użyciu mleczanów jako donora elektronów możliwe jest usunięcie 80% y-HCH, 94% mctoksychloru i 93% DDT w odniesieniu do próby kontrolnej, przy akumulacji DDD znacząco mniejszej od stechiometrycznej. Usuwanie pestycydów było praktycznie zakończone po 4-6 tygodniach inkubacji w temperaturze 22°C. Zastosowanie dodatku niejonowego środka powierzchniowo czynnego Tween 80 skutkowało około półtorakrotnym obniżeniem stężeń resztkowych niektórych związków. Spowodowało ono także pewną intensyfikację przemian DDT, przejawiającą się obniżeniem akumulacji DDD oraz zwiększeniem produkcji DBP, będącego ostatecznym produktem beztlenowej degradacji DDT. Wykorzystanie metanolu w roli donora elektronów przyniosło rezultaty zasadniczo podobne jak w przypadku mleczanu, jednakże przy zmniejszonym rozrzucie wyników.
PL
Miejska gmina Zabrze dysponuje areałem ponad 2 tys. Hektarów użytków rolnych, będących pod silnym wpływem zanieczyszczeń, pochodzących ze źródeł przemysłowych. Praca charakteryzuje stan zanieczyszczeń powietrza i gleb na obszarze gminy jako czynnika ograniczającego produkcję rolną. Przedstawiono główne źródła emisji zanieczyszczeń powietrza oraz ich przestrzenny rozkład na terenie gminy. Badano stężenia pyłu zawieszonego, opad pyłu, w tym metali, oraz stężenia SO2, NOx i BaP. Wyniki badań opracowano za pomocą programu Arc/Info i przedstawiono na podkładach mapowych. Omówiono stopień zanieczyszczenia gleb według kilku systemów klasyfikacyjnych. Stwierdzono, że w gminie Zabrze na przeważającej części użytków rolnych możliwa jest uprawa roślin z niewielkimi ograniczeniami.
EN
The commune of Zabrze has 2000 hectare area of cropland being strongly contaminated by industry. The paper characterises the state of air soil contamination in the commune area as a limiting factor for agricultural production. The main sources of air pollution emission as well as their space distribution in the commune area have been presented. The suspended dust concentration, dust fall (including metals) and SO2, NOx and BaP concentrations were studied. The investigation results were calculated using Arc/Info program and presented on maps. The degree of soil contamination has been discussed according to several classification systems. It has been found out that in the community of Zabrze plant cultivation is possible, with slight limitations, on predominant part of cropland.
EN
The present study aimed at a determination of the formula allowing water content to be calculated for model degraded soil enriched with Biona-312 ion exchange substrate. To this end a mixture of sand and Biona-312 was prepared which was monitored for water content changes. Moisture was determined both gravimetrically and reflectometrically (TDR method). To improve the reliability of the TDR method individual calibration was made. The specific calibration formula as polynomial of the third degree was found for water content determination in sand supplemented with Biona-312. The results confirmed the high potential of the TDR method in moisture monitoring, especially when individual calibration is done.
PL
Efektywność metody fitoremediacji gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi na terenie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego oceniono na podstawie rzeczywistej ich ilości wyniesionej z plonem biomasy z obszaru 1 ha. Wartość tę dla danego metalu odniesiono do jego ilości we frakcji aktualnie mobilnej i całkowitej w warstwie gleby do głębokości 20 cm. Ilość wyniesionego Zn z plonem marchwi bądź pietruszki (nać i korzeń) nie przekraczała 2,5% jego ilości we frakcji taobilnej i 0,05% ilości całkowitej. Dla Cd oraz Pb wartości te wynoszą odpowiednio: 2,41 i 0,1% oraz 1,47 i 0,016%.
EN
The phytoremediation effectiveness of heavy metals contaminated soils in the area of Upper Silesia was assessed on the basis of its real quantity in biomass harvest per 1 ha. The content of each heavy metal was compared with its quantity in the fraction of mobile and total value in horizon till 20 cm depth. The content of Zn uptake in carrot or parsley harvest (leaves and root) did not exceed 2.5% of its quantity in mobile fraction and 0.05% of its total content. The Cd and Pb values amount: 2.41%, 0.1% and 1.47%, 0.016%, respectively.
PL
Celem pracy było określenie wpływu szczepionek, zawierających grzyby keratynolityczne auto- lub allochtonicznego pochodzenia, na stopień usunięcia węglowodorów ropopochodnych z gleby pokrytej i nie pokrytej włosami. Włosy stanowiły podstawowy substrat odżywczy dla grzybów keratynolitycznych i innych drobnoustrojów glebowych. Najwyższy ubytek węglowodorów stwierdzono w glebie zaszczepionej grzybami autochtonicznymi. Wynosił on 63,7 i 76,6% TPH odpowiednio w glebie z włosami i bez włosów. Najniższy stopień usunięcia zanieczyszczeń ropopochodnych zaobserwowano w glebie nie zaszczepionej grzybami (60,1%), identyczny dla próbek z włosami i bez włosów. Pod wpływem szczepionek zaszły istotne zmiany w składzie gatunkowym grzybów keratynolitycznych w glebie.
EN
The aim of this work was to determine the influence of native and alien keratinolytic fungi inocula on the petroleum hydrocarbon removal rate in soil covered and not covered with hair. The hair was the major nutrient for keratinolytic fungi and other soil microorganisms. The fungal inocula accelerated the petroleum hydrocarbon biodegradation process during the first month of the experiment. During the second month, TPH removal rates were similar for soil inoculated and not inoculated with fungi. The highest petroleum hydrocarbon removal rate was observed in soil inoculated with native fungal strains. The TPH removal rates were about 64% in soil covered with hair and 77% in soil not covered with hair. The lowest removal rate was observed in soil not inoculated with fungi (60%). The hair applied as additional nitrogen, sulfur and carbon source did not impact, or slightly inhibited, the petroleum hydrocarbon biodegradation process. The fungal inocula caused dramatic changes in soil fungal qualitative composition.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań ze ścisłego doświadczenia wazonowego dotyczące oceny przydatności topinamburu do fitoremediacji gleby zanieczyszczonej metalami ciężkimi. Średnia zawartość badanych pierwiastków mieściła się w granicach: 0,65-29,69 mg Cd; 1,40-7,32 mg Pb; 1,76-57,61 mg Ni; 1,65-9,23 mg Cu; 25,04-691,35 mg Zn/kg s.m. Najmniejsze zróżnicowanie w zawartości badanych metali zarejestrowano w przypadku miedzi i ołowiu. Natomiast procentowe pobranie (wykorzystanie) pierwiastków przez testowaną roślinę z wazonu w stosunku do zawartości w glebie wahało się od 2,14 do 7,10% Cd; od 0,03 do 0,57% Pb; od 0,83 do 3,49% Ni; od 0,07 do 2,35% Cu; od 0,97 do 5,39% Zn. Porównując procentowe wykorzystanie metali ciężkich przez topinambur, niezależnie od obiektu można ustalić szereg od wartości najwyższych w następującej kolejności: Cd, Zn, Ni, Cu, Pb. Z powyższego szeregu wynika, że Cd był w największym procencie wykorzystywany przez topinambur, a Pb w najmniejszym. Uzyskane wyniki pozwalają wstępnie stwierdzić, że topinambur mógłby być wykorzystany do rekultywacji gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi.
EN
A significant effect of soil pollution levels on yielding of Jerusalem artichoke was determined. Depending on the treatment, the decrease in the yield ranged between 6.62% and 88.74% in comparison with the control. High soil concentrations of Cd, Pb, Ni, Cu and Zn are confirmed by their contents in the test plant. The contents in Jerusalem was increasing with the level of soil pollution with heavy metals and ranged between 0.65-29.69 mg Cd; 1.40-7.32 mg Pb; 1.76-57.61 mg Ni; 1.65-9.23 mg Cu; 25.04-691.35 mg Zn/kg soil d.m. The smallest diversification of the studied metals contents was registered for lead and copper. A comparison of heavy metal per cent utilisation by Jerusalem reveals that it is possible to arrange the elements in the following order beginning from the highest values: Cd, Zn, Ni, Cu and Pb. The order shows that Jerusalem utilised Cd to the greatest extent and Pb to the smallest. The obtained results allow for a conclusion that Jerusalem artichoke could be utilised for reclamation of soils contaminated with heavy metals.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.