Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zamieszkiwanie w warunkach migracji (recenzja: Magdalena Łukasiuk i Marcin Jewdokimow. Niedom. Socjologiczna monografia mieszkań migracyjnych. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak 2012, 236 s.)

100%

Wójcikowska K.

Studia Socjologiczne

|

2012

|

nr 4(207)

209-221

PL

Celem eseju jest przedstawienie i omówienie pracy Magdaleny Łukasiuk i Michała Jewdo- kimowa Niedom. Socjologiczna monografia mieszkań migracyjnych. Dostrzegając interdyscy- plinarność książki, analizuję ją przede wszystkim jako wkład w polskie studia nad migracjami. Przedstawiam cele i strukturę pracy, inspiracje teoretyczne oraz najważniejsze wyniki badań autorów. Rekonstruuję stworzoną przez badaczy kategorię niedomu i pokazuję, jak została ona wykorzystana w analizie mieszkań migracyjnych. Podkreślam jej rolę w adekwatnym opisie współczesnego doświadczenia migracyjnego (tzw. nowej, płynnej migracji). Pokazuję zna- czenie przypisywane miejscu zamieszkiwania przez migrantów oraz związane z nim praktyki przestrzenne. Omawiam zastosowaną w pracy metodologię – płynące z niej korzyści i zagro- żenia. Sytuuję książkę na tle dotychczasowego dorobku studiów migracyjnych oraz pokazuję jej wkład we współczesne dyskusje na temat związków człowieka z przestrzenią w warunkach mobilności.

2

The architectural space for ideas as a form of the revitalisation of residential areas

75%

Kurkowska A.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

tom nr 28

92--104

EN

The author presents the issues regarding the architectural space for ideas in the context of the dwelling process. The selected topic is the presentation of an attempt to revitalise a district of Gdańsk through an original intentional project. A larger context is the problem of the unwanted legacy of tower block housing estates, which are not an appropriate answer to the need to dwell and not even necessarily to the need for a shelter. A home requires the experience of identification with the place and needs space developed on a case specific basis. Crowding and surfeit eliminate the feeling of personal freedom. Yet, the residents of housing estates try to tame the space in which they live. The planned project is to help them with that. The used tool is the ideological architectural sculpture being the medium of the contents supporting adding of the values to the place with many deficits which make the experiencing of the true Home hard for its inhabitants.

PL

Artykuł prezentuje zagadnienie architektonicznej przestrzeni idei w kontekście procesu zamieszkiwania. Wybranym tematem jest przedstawienie próby dokonania rewitalizacji w obszarze gdańskiego osiedla poprzez autorski projekt intencjonalny. Szerszym kontekstem jest problem niechcianego dziedzictwa blokowisk niestanowiących właściwej odpowiedź na potrzebę zamieszkiwania a nawet na konieczność schronienia. Dom wymaga doświadczenia utożsamienia z miejscem, potrzebuje przestrzeni formowanej indywidualnie. Stłoczenie i nadmiar eliminują poczucie osobistej wolności. A jednak mieszkańcy osiedli próbują oswajać przestrzeń, w której żyją. Planowany projekt ma w tym dopomóc. Wykorzystanym narzędziem jest ideowa rzeźba architektoniczna, stanowiąca nośnik treści wspierających przydanie wartości miejscu w wielu niedoborach utrudniających doświadczenie prawdziwego Domu mieszkańcom.

3

W poszukiwaniu miejskości - przestrzeń przyjazna

75%

Gyurkovich J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

tom R. 107, z. 2-A

131-144

PL

Nieustanny proces transformacji miast stwarza szansę na poprawę jakości miejskiego środowiska życia. Rewitalizacja zdegradowanych terenów w Wiedniu, dawnych zakładów przemysłowych Kabelwerk oraz przeciętych przez arterię szybkiego ruchu obszarów w rejonie dzisiejszego zespołu Monte Laa, stały się okazją do stworzenia nowych zespołów urbanistycznych o dominującej funkcji mieszkaniowej. Oferują one swoim mieszkańcom przyjazną przestrzeń publiczną o atrakcyjnym programie i uformowaniu, miejskim charakterze, uwolnioną od uciążliwości komunikacji kołowej.

EN

The continuous process of transforming cities gives a chance for improving the quality of an urban living environment. The revitalization of some degraded grounds in Vienna - the former industrial plant Kabelwerk and areas in the vicinity of today's Monte Laa complex, cut across by a fast traffic artery - became an occasion to create new urban complexes with a dominating residential function. Their residents received a friendly public space with an attractive programme and formation, urban character, free from the nuisances of vehicular transport.

4

Współczesne mieszkanie dwupokojowe. Poszukiwanie równowagi pomiędzy potrzebami rynku i użytkownika

75%

Świerczyński M. , Tulkowska-Słyk K.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2020

|

tom nr 30

4--12

PL

Tematem artykułu jest analiza problemów związanych z kształtowaniem mieszkań dwupokojowych na przykładzie wybranych inwestycji realizowanych współcześnie w Warszawie. W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2019 r. oddano tu do użytkowania ok. 15 tys. mieszkań, przy czym ponad 95% wybudowano z przeznaczeniem na sprzedaż lub wynajem. Tak zdecydowana dominacja modelu deweloperskiego wpływa m.in. na popularyzację konkretnych rozwiązań układów wewnętrznych lokali. Mieszkania dwupokojowe są obecnie najbardziej popularne na rynku. Przeanalizujemy je pod względem rozkładu i wielkości pomieszczeń z uwzględnieniem struktury w budynku oraz średniej powierzchni. Celem analiz jest wskazanie problemów wpływających na komfort zamieszkania i próba określenia optymalnego modelu mieszkania dwupokojowego. Wyniki badań stanowią punkt wyjścia do dyskusji na temat szerszego problemu dostępności mieszkań w kategoriach określonych liczbą pokoi.

EN

The subject of the article is the analysis of problems related to the two-room apartments, on the example of selected housing investments built recently in Warsaw. During the first three quarters of 2019, approximately 15,000 dwellings were commissioned here, with more than 95% built for sale or for rent. Such a definite dominance of the developer model affects, among others, popularization of specific solutions in the internal layouts. Two-room apartments are currently the most popular on the market. We will examine them in terms of the layout and size of rooms, taking into account the quota in the overall dwelling space and the average flat area. The purpose of the analysis is to indicate the most important problems affecting the comfort of living and an attempt to determine the optimal model of a two-room apartment. The research results are the starting point for discussion on the broader problem of housing availability in categories defined by the number of rooms.

5

Bionic relations as features of the author’s original concept of biomorphic plastic forms that belong to a place

63%

Kurkowska A.

Architectus

|

2023

|

tom Nr 1 (73)

113--121

EN

The article concerns the search for an architectural formula for living organically in the area of Pojezierze Kaszubskie [the Kashubian Lake District]. The original project consisted in creating a series of biomorphic plastic forms that belong to the place. In this way, a set of alternative solutions was created in the form of small clay sculptures that account for bionic relationships between the newly created cultural elements (dedicated to the place) and natural elements (characteristic of the analyzed area). The project assumed a specific method of creative and research work. The method consisted in a repeated process of sketching (with the use of natural elements encountered in the lake district), followed by sculpting and placing the sculptures. It led to gathering a collection of documentary photographs that record the successive attempts to place cultural objects in a natural context. Thanks to the photos, further solutions can be put together and compared. A kind of catalog was created to prove a strong bionic affinity of forms, common to all the created sculptures. The sculptures in specific “layouts” are attuned to the existing place; they enter a “dialogue” with it. The catalog can be used as research material, but also as a tool to contemplate the relationship between objects and places “supplemented” by them.

PL

Tematem artykułu jest poszukiwanie architektonicznej formuły zamieszkiwania organicznie osadzonego w rejonie Pojezierza Kaszubskiego. Autorski projekt polegał na stworzeniu cyklu biomorficznych form plastycznych przynależących do miejsca. W ten sposób powstał zbiór alternatywnych rozwiązań w postaci niewielkich rozmiarów glinianych rzeźb uwzględniających bioniczne relacje pomiędzy nowo powstałymi elementami kulturowymi (przypisanymi miejscu) i przyrodniczymi (charakterystycznymi dla analizowanego obszaru). Projekt zakładał określoną metodę pracy twórczo-badawczej. Wielokrotnie powtarzany proces szkicowania (wykorzystującego naturalne elementy napotkane na pojezierzu), a następnie rzeźbienia i lokowania rzeźb pozwolił zgromadzić zbiór dokumentalnych fotografii rejestrujących kolejne próby osadzania kulturowych obiektów w przyrodniczym kontekście. Dzięki fotografiom można kolejne rozwiązania zestawiać i porównywać. Powstał rodzaj katalogu ukazującego silne bioniczne powinowactwo form, wspólne dla wszystkich powstałych rzeźb. Rzeźby w określonych „aranżacjach’” spasowują się z zastanym miejscem, „dialogują” z nim. Może on posłużyć jako materiał badawczy, ale też posłużyć kontemplacji relacji obiektów i „uzupełnianych” nimi miejsc.

6

Pokaż mi swój dom, a powiem ci, skąd jesteś”. Architektura domu w aspekcie kultury

63%

Kosk K.

Architecturae et Artibus

|

2014

|

tom Vol. 6, no. 3

24--31

PL

Tytułowa parafraza znanego przysłowia: „Pokaż mi swój dom, a powiem ci, skąd jesteś” najpełniej obrazuje tematykę niniejszego artykułu. Autorka stawia hipotezę, że kultury, z jakimi człowiek obcuje w swoim życiu, są twórczymi siłami kształtującymi architekturę domów jednorodzinnych, nadając jej jasno sprecyzowane cechy charakterystyczne. Dowiedzenie tej tezy następuje poprzez autorską ocenę trzech przykładów domów pochodzących z różnych regionów i kultur. Pierwszym z nich jest „dom w norweskich klimatach” powstały na terenie Polski w podwarszawskim Józefosławiu, kolejnym dom architekta W. Rybczyńskiego, ostatnim zaś kanaryjski dom - La Casa Ruiz. Przytoczone przykłady, mimo pozornych różnic, potwierdzają zależność pomiędzy formą domu a wzorcami kulturowymi. Praca ta jest subiektywną interpretacją dowodów dotyczących sposobu, w jaki ludzie organizują i używają przestrzeni mieszkalnej. Rozważania nad relacją kultury i architektury zostały wzbogacone o spostrzeżenia teoretyków architektury, socjologów, filozofów, a nawet przemyślenia poetów. Interdyscyplinarne podejście do tematu wielu obserwatorów różnej specjalności ma na celu określenie porządku w tej bardzo złożonej dziedzinie, a tym samym stworzenie lepszego zrozumienia form.

EN

The title paraphrase of the well-known proverb: “Show me your house and I’ll tell you where you are from” the best illustrates the theme of this article. The author presents hypotheses, that cultures, which man associates in his life, are the creative forces, which are shaping the architecture of single-family houses and giving it a clearly defined characteristics. Proving the thesis takes place through the presentation of three examples of houses from different regions and cultures. The first of them is the “house in the norwegian climates” which was built in Poland, in Józefosław. The second description shows architect W. Rybczynski’s house. The last one example is the Canarian house - La Casa Ruiz. Examples quoted, in spite of the seeming differences, confirmed the dependence between the form of the house and cultural patterns. This paper is a subjective interpretation of the evidence concerning the manner in which people organize and use living space. Considerations on the relationship of culture and architecture are also enriched by insights of many observers of different specialties: architectural theorists, sociologists, philosophers, and even reflections of some poets. Interdisciplinary approach aims to determine the order in this very complex field and thus a better understanding of the forms.

7

Architecture in the field of art on the example of author's realizations

63%

Kurkowska A.

Architectus

|

2021

|

tom Nr 1 (65)

85--94

EN

The aim of the article was to show the place of architecture in the space of art on the example of original projects. In the author’s opinion, architecture, using an artistic object as a means of expression, influences the process of living by showing the recipient, who is an inhabitant, important values from the point of view of creating a house that ensures a good quality of life and strengthening the understanding of both various aspects of living and elements of the house structure. The text presents original intentional projects, being the results of research work, and presents the manner and scope of their impact on the living process.The subject of the three described projects were spatial installations using, in two cases, ideological architectural sculptures as an artistic medium. All the projects had home and habitation as their leading themes. Their task was to recall memories, strengthen the sense of identification, or recall the values supporting the said dwelling. During the research, ideological architectural sculptures were placed in the natural landscape of Kashubia and in a block of flats. Appropriate photographic and descriptive documentation was made, constituting the basis for work according to the analytical and comparative method. An attempt was also made to conduct a survey of project participants and recipients.The article not only presents original attempts, the considerations contained in it may also inspire non-obvious activities, combining science and art, indicating the applicative nature of the former and the essence of the latter.

PL

Celem artykułu było ukazanie miejsca architektury w przestrzeni sztuki na przykładzie projektów autorskich. W opinii autorki architektura, wspierając się obiektem artystycznym jako środkiem wyrazu, wpływa na proces zamieszkiwania poprzez wskazanie odbiorcy, będącemu mieszkańcem, istotnych wartości ważnych z punktu widzenia stworzenia domu zapewniającego dobrą jakość życia oraz wzmocnienie rozumienia zarówno różnorodnych aspektów zamieszkiwania, jak i elementów struktury domu. W tekście zaprezentowano autorskie projekty intencjonalne stanowiące poniekąd efekty pracy badawczej oraz zreferowano sposób i zakres ich wpływu na proces zamieszkiwania. Przedmiotem trzech opisanych projektów były instalacje przestrzenne posiłkujące się w dwóch wypadkach ideowymi rzeźbami architektonicznymi jako medium artystycznym. Wszystkie projekty odnosiły się do domu i zamieszkiwania jako tematów przewodnich. Ich zadaniem było przywołanie wspomnień, wzmocnienie poczucia utożsamienia czy przywołanie wartości wspierających wspomniane zamieszkiwanie. Podczas badań lokowano ideowe rzeźby architektoniczne in situ.Wykonano stosowną dokumentację fotograficzną i opisową stanowiącą podstawę do pracy według metody analitycznej i porównawczej. Podjęto też próbę przeprowadzenia ankiety wśród uczestników i odbiorców projektów. W artykule nie tylko zaprezentowano autorskie próby i przedstawiono rolę sztuki w procesie powszechnej edukacji architektonicznej, zawarte w nim rozważania mogą bowiem stanowić też inspirację do podejmowania działań nieoczywistych, łączących naukę i sztukę, wskazując aplikacyjny charakter pierwszej i istotę drugiej.

8

Płeć kulturowa i starość w przestrzeni domu

63%

Klimczak J.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2018

|

tom 19

315-326

PL

Artykuł proponuje mikrosocjologiczną perspektywę w eksploracji praktyk re/konstruowania płci kulturowej (kobiecości i męskości) w przestrzeni domu. W socjologicznym ujęciu „płeć kulturowa” i „przestrzeń” są wytwarzane poprzez społeczne relacje i ograniczenia. Tak więc, opierając się na tych dwóch konceptach, tekst przywołuje wyniki wywiadów zogniskowanych i indywidualnych i poszukuje odpowiedzi na pytanie o to, czy i w jaki sposób płeć kulturowa wytwarzana jest w ramach praktyk zamieszkiwania przez starsze kobiety i starszych mężczyzn.

EN

This article takes micro sociological look at the (re)construction of gender (femininity and masculinity) in domestic space. In sociological approach, „gender” and „space” are seen as production process based on relation and demarcation. Therefore, using a series of focus groups and interviews, based on these two concepts, this text explorers how gender roles are performed by old women and old men.

9

Architecture in the field of art on the example of author's realizations

63%

Kurkowska A.

Architectus

|

2021

|

tom Nr 1 (65)

85-94

PL

Celem artykułu było ukazanie miejsca architektury w przestrzeni sztuki na przykładzie projektów autorskich. W opinii autorki architektura, wspierając się obiektem artystycznym jako środkiem wyrazu, wpływa na proces zamieszkiwania poprzez wskazanie odbiorcy, będącemu mieszkańcem, istotnych wartości ważnych z punktu widzenia stworzenia domu zapewniającego dobrą jakość życia oraz wzmocnienie rozumienia zarówno różnorodnych aspektów zamieszkiwania, jak i elementów struktury domu. W tekście zaprezentowano autorskie projekty intencjonalne stanowiące poniekąd efekty pracy badawczej oraz zreferowano sposób i zakres ich wpływu na proces zamieszkiwania. Przedmiotem trzech opisanych projektów były instalacje przestrzenne posiłkujące się w dwóch wypadkach ideowymi rzeźbami architektonicznymi jako medium artystycznym. Wszystkie projekty odnosiły się do domu i zamieszkiwania jako tematów przewodnich. Ich zadaniem było przywołanie wspomnień, wzmocnienie poczucia utożsamienia czy przywołanie wartości wspierających wspomniane zamieszkiwanie. Podczas badań lokowano ideowe rzeźby architektoniczne in situ.Wykonano stosowną dokumentację fotograficzną i opisową stanowiącą podstawę do pracy według metody analitycznej i porównawczej. Podjęto też próbę przeprowadzenia ankiety wśród uczestników i odbiorców projektów. W artykule nie tylko zaprezentowano autorskie próby i przedstawiono rolę sztuki w procesie powszechnej edukacji architektonicznej, zawarte w nim rozważania mogą bowiem stanowić też inspirację do podejmowania działań nieoczywistych, łączących naukę i sztukę, wskazując aplikacyjny charakter pierwszej i istotę drugiej.

EN

The aim of the article was to show the place of architecture in the space of art on the example of original projects. In the author’s opinion, architecture, using an artistic object as a means of expression, influences the process of living by showing the recipient, who is an inhabitant, important values from the point of view of creating a house that ensures a good quality of life and strengthening the understanding of both various aspects of living and elements of the house structure. The text presents original intentional projects, being the results of research work, and presents the manner and scope of their impact on the living process.The subject of the three described projects were spatial installations using, in two cases, ideological architectural sculptures as an artistic medium. All the projects had home and habitation as their leading themes. Their task was to recall memories, strengthen the sense of identification, or recall the values supporting the said dwelling. During the research, ideological architectural sculptures were placed in the natural landscape of Kashubia and in a block of flats. Appropriate photographic and descriptive documentation was made, constituting the basis for work according to the analytical and comparative method. An attempt was also made to conduct a survey of project participants and recipients.The article not only presents original attempts, the considerations contained in it may also inspire non-obvious activities, combining science and art, indicating the applicative nature of the former and the essence of the latter.

10

Bionic relations as features of the author’s original concept of biomorphic plastic forms that belong to a place

63%

Kurkowska A.

Architectus

|

2023

|

nr 1 (73)

113-121

PL

Tematem artykułu jest poszukiwanie architektonicznej formuły zamieszkiwania organicznie osadzonego w rejonie Pojezierza Kaszubskiego. Autorski projekt polegał na stworzeniu cyklu biomorficznych form plastycznych przynależących do miejsca. W ten sposób powstał zbiór alternatywnych rozwiązań w postaci niewielkich rozmiarów glinianych rzeźb uwzględniających bioniczne relacje pomiędzy nowo powstałymi elementami kulturowymi (przypisanymi miejscu) i przyrodniczymi (charakterystycznymi dla analizowanego obszaru). Projekt zakładał określoną metodę pracy twórczo-badawczej. Wielokrotnie powtarzany proces szkicowania (wykorzystującego naturalne elementy napotkane na pojezierzu), a następnie rzeźbienia i lokowania rzeźb pozwolił zgromadzić zbiór dokumentalnych fotografii rejestrujących kolejne próby osadzania kulturowych obiektów w przyrodniczym kontekście. Dzięki fotografiom można kolejne rozwiązania zestawiać i porównywać. Powstał rodzaj katalogu ukazującego silne bioniczne powinowactwo form, wspólne dla wszystkich powstałych rzeźb. Rzeźby w określonych „aranżacjach’” spasowują się z zastanym miejscem, „dialogują” z nim. Może on posłużyć jako materiał badawczy, ale też posłużyć kontemplacji relacji obiektów i „uzupełnianych” nimi miejsc.

EN

The article concerns the search for an architectural formula for living organically in the area of Pojezierze Kaszubskie [the Kashubian Lake District]. The original project consisted in creating a series of biomorphic plastic forms that belong to the place. In this way, a set of alternative solutions was created in the form of small clay sculptures that account for bionic relationships between the newly created cultural elements (dedicated to the place) and natural elements (characteristic of the analyzed area). The project assumed a specific method of creative and research work. The method consisted in a repeated process of sketching (with the use of natural elements encountered in the lake district), followed by sculpting and placing the sculptures. It led to gathering a collection of documentary photographs that record the successive attempts to place cultural objects in a natural context. Thanks to the photos, further solutions can be put together and compared. A kind of catalog was created to prove a strong bionic affinity of forms, common to all the created sculptures. The sculptures in specific “layouts” are attuned to the existing place; they enter a “dialogue” with it. The catalog can be used as research material, but also as a tool to contemplate the relationship between objects and places “supplemented” by them.

11

Od stylu i daty do rzeczy i gestu. Kierunki i perspektywy badań nad wnętrzami mieszkalnymi

63%

Korduba P.

TECHNE. Seria Nowa

|

2021

|

nr 8

11-33

EN

The article concerns the directions and perspectives of research on residential interiors in world and Polish science in recent years. Connected a few decades ago, on the one hand, with the history of architecture, and on the other with the currents of research on material culture, they have gained autonomy for some time, and previously unused written and visual sources were activated in them. The precursors of the history of residential interiors as a separate research direction were Mario Praz and his La filosofia dell’arredamento (1965), and the continuator of Peter Thornton and his studies from the 1970s and 1980s. They dealt with the issue in a stylistic and chronological perspective, basing mainly on visual sources from the period. Since then, the awareness of the issues involved in the phenomenon of a residential interior has grown enormously. The research has made a transition from the perspective presenting the historical interior as an image of the epoch or individual artistic experience framed within the framework of style and chronology, to perceiving it as an area of dynamic tensions between architecture, furnishings and the user, along with its surroundings of cultural contexts. The social dimension of interiors is perceived as the territory of various social practices that are relationally dependent on architecture, serving to build forms of identity, memory and social status. The interiors are also subject to reflection in the area of the history of consumption, the transfer of goods, luxury, and finally fashion and taste.

PL

Tekst dotyczy kierunków i perspektywach badań nad wnętrzami mieszkalnymi w światowej i polskiej nauce ostatnich lat. Związane jeszcze kilka dekad temu z jednej strony z historią architektury, a z drugiej z nurtami badań nad kulturą materialną uzyskały od pewnego czasu autonomiczność, uaktywniono w nich niewykorzystywane dotąd źródła pisane i wizualne. Prekursorami dziejów wnętrz mieszkalnych jako osobnego kierunku badań był Mario Praz i jego La filosofia dell’arredamento (1965), a kontynuatorem Peter Thornton i jego opracowania z lat 70. i 80. XX wieku. Podejmowano w nich zagadnienie w ujęciu stylistyczno-chronologicznym, bazując w zasadniczej mierze na źródłach wizualnych z epoki. Od tego czasu niezwykle wzrosła świadomość problematyki, jaka jest zawarta w fenomenie wnętrza mieszkalnego. W badaniach dokonało się przejście od perspektywy prezentującej historyczne wnętrze jako ujęty w ramy stylu i chronologii obraz epoki lub indywidualne doświadczenie artystyczne do postrzegania go jako obszaru dynamicznych napięć pomiędzy architekturą, wyposażeniem a użytkownikiem wraz z jego otoczeniem kulturowych kontekstów. Dostrzega się wymiar społeczny wnętrz, rozumiejąc je jako terytorium różnych społecznych praktyk pozostających w relacyjnej zależności wobec architektury, służących budowaniu form tożsamości, pamięci, społecznego statusu. Wnętrza poddawane są także refleksji z obszaru historii konsumpcji, transferu dóbr, luksusu, wreszcie mody i gustu.

12

Nowy Europejski Bauhaus na opamiętanie – modernizm przeciw pandemii COVID-19, czy tylko?

63%

Cesarski M.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2022

|

tom 23

|

nr 2

119-134

EN

The article outlines – using the Literature Analysis Tool – the socio-residentialsettlement references of historical Bauhaus thoughts and practices leading to the emerging message of the New European Bauhaus (NEB). NEB introduces – like the work of Walter Gropius – a climate of hope. The current reflections indicate that without a real bolder departure from the capitalist paradigm of the market economic growth, NEB will remain – like the historical Bauhaus – an ambitious, in a good sense of the word utopian, proposition of a holistic, humanistic civilization based on social management. In order to prevent this from happening with the NEB, one cannot abandon the attempts to repair the entire sphere of settlement and living space, i.e., repairing the world. Therefore, it is necessary to promote through NEB, also existent in interwar Poland, the cultural and technological values of architecture and urban planning extended to the concepts of housing, settlement and dwelling beyond cities and urbanized areas not only in the EU and Europe. Only then will there be opportunities for the implementation of a holistic, long-term fix of the daily living of inclusive communities and societies. We do not know much about NEB, which additionally provides us with an opportunity to outline its roots, expectations, opportunities and threats related to it.

PL

W artykule naszkicowano – przy zastosowaniu metody analizy literatury przedmiotu – społeczno-mieszkaniowo-osadnicze odniesienia myśli i praktyki historycznego Bauhausu prowadzące do rysującego się przesłania Nowego Europejskiego Bauhausu (NEB). NEB wprowadza – jak dzieło Waltera Gropiusa – klimat nadziei. Podjęte tu rozważania na ten temat wskazują, iż bez rzeczywistego śmielszego odchodzenia od kapitalistycznego paradygmatu rynkowego wzrostu ekonomicznego NEB pozostanie – jak historyczny Bauhaus – ambitną, w dobrym tego słowa znaczeniu, utopijną propozycją holistycznej, humanistycznej cywilizacji opartej na społecznym gospodarowaniu. Aby temu spróbować zapobiec, w NEB nie można wyzbyć się prób naprawiania całej sfery osadnictwa i przestrzeni zamieszkiwania, tj. naprawiania świata. Należy zatem promować w NEB sprawdzone także w międzywojennej Polsce kulturowe i technologiczne wartości architektury i urbanistyki rozszerzone o koncepcje mieszkalnictwa, osadnictwa i zamieszkiwania wykraczające poza miasta i obszary zurbanizowane nie tylko na obszarze UE i Europy. Tylko wtedy pojawią się szanse na urzeczywistnianie holistycznej, długookresowej naprawy codziennego zamieszkiwania inkluzywnych społeczności i społeczeństw. O NEB jeszcze niewiele w sumie wiemy, co dodatkowo upoważnia do zarysowania jego korzeni, związanych z nim oczekiwań, szans i zagrożeń.

13

Geografia domu - mieszkanie w bloku

63%

Klima E. , Łódzki U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2012

|

nr 12

PL

Celem artykułu jest przyjrzenie się jednej z „geograficznych” subdyscyplin – geografii domu. Ma to być przede wszystkim próba wskazania na możliwości jakie daje badanie domu współczesnemu geografowi kultury. Innym celem jest pokazanie różnic między polskim a anglosaskim dorobkiem w tym zakresie i dowiedzenie, że słuszne jest podejmowanie takich badań w naszym kraju. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej dokonano przeglądu polskich i głównie anglosaskich publikacji geograficznych na temat domu i mieszkania. W części drugiej przedstawiono wyniki badań „domów w bloku”. Jest to przykład badań dotyczących domu realizowanych na pograniczu geografii społecznej i geografii kultury. Przedmiotem był bardzo szczególny rodzaj domu – blok mieszkalny. Przyjęto założenie, że „dom” to pojęcie opisujące relacje człowieka z miejscem i ludźmi. Relacje te mają charakter bardzo intymny i osobisty. Proces mieszkania to proces budowania swojej osobistej tożsamości – lokowania się w miejscu i czasie. Można oczekiwać, że będzie w nim zaspokajana jedna z najbardziej podstawowych potrzeb człowieka – potrzeba bezpieczeństwa. W badaniach wykorzystano jakościową metodę zdjęć kolaboracyjnych. Respondenci poproszeni zostali o zrobienie zdjęć na temat: „Moje mieszkanie w bloku”. Celowo nie doprecyzowano słowa mieszkanie tak, aby dawało możliwość wypowiedzi o mieszkaniu jako czynności i o mieszkaniu jako przestrzeni. Zrobione zdjęcia były następnie omawiane przez respondentów. Przeprowadzono siedem wywiadów. Badanie wykonano na przełomie 2011 i 2012 r. w Łodzi.

EN

The article consists of two parts. The first includes a review of Polish and mainly English-language publications in geography related to the theme of home and flat. The second part includes the results of the studies of “homes in a block of flats”. Most of all, it is an attempt at identifying the opportunities offered to the contemporary culture geographer by studying homes. One of the aims is to identify the differences between the Polish and English output in this field and to prove that such studies in our country are justified. The study assumption was that “a home” is a notion describing the relations between a human being and the place and people. Those relations are very intimate and personal in character. The process of dwelling is a process of building own identity, locating oneself within time and space. It could be expected that the process would satisfy one of the basic human needs: the need for security. The social context of home is defined by co-dwellers, usually the closest family and neighbours. In the case of a block of flats, home space is the flat itself (private space), shared or not with others (in ideal conditions, with people closest to a person) and its surrounding – all the areas located between the flat's door and the entrance to the building (quasi-public space) and the closest surrounding of the block of flats (public space, e.g. car park, children's playground, entrance to the staircase). The distance in all those areas can be measured using the own-foreign category. In the social dimension, a home in a block of flats is a space where we know people occupying it (we know, e.g. their names, at least some of them). Each of the three areas has its own structure. This also applies to a flat. Its space, though of micro-scale, may be graded by its inhabitants. The study utilised the qualitative method of collaborative photographs. Respondents were asked to take photographs in the theme of: “My dwelling in a block of flats”. The ambiguity of the term dwelling was intentional to offer a chance to talk about dwelling as an activity or as an area within a space. The photographs taken were then discussed. Seven interviews were conducted. The study was conducted between 2011 and 2012 in Łódź.

14

Bycie w przestrzeni miasta

63%

Kapecki T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

tom R. 107, z. 7-A/2

158-161

PL

Bycie w przestrzeni miasta to splot wzajemnych relacji człowieka z miastem, to wielowątkowy dialog niemający końca. To swoisty palimpsest, którego wcześniejszy zapis często został już tylko w formie przeżytych emocji, doznań, więzi społecznych wcześniejszych pokoleń, śladów w strukturze miasta. To tradycja, zwyczaje, styl życia i w końcu świadomość, bez której nie można by mówić o tożsamości. Wszystko to przekazywane kolejnym pokoleniom kształtuje nasz byt, gdyż miasto to oprócz takich wyznaczników w przestrzeni jak ulica, dom, plac, fontanna, to również pozamaterialne doświadczanie miasta.

EN

Being in a city expanse is a coincidence of mutual relations of a man and a city, this is a never-ending, multithread dialog. That is peculiar palimpsest which previous record has been registered only by a form of outlived emotions, experiences, social bonds of prior generations and marks in a structure of a city. That is tradition, customs, life style and last but not least that is consciousness without which there is no identity. All that, passed on next generations forms our being because a city apart from streets, houses, squares and fountains that is also an immaterial experience.

15

Architecture in the field of art on the example of author’s realizations

63%

Kurkowska A.

Architectus

|

2021

|

nr 1(65)

85-94

EN

The aim of the article was to show the place of architecture in the space of art on the example of original projects. In the author’s opinion, architecture, using an artistic object as a means of expression, influences the process of living by showing the recipient, who is an inhabitant, important values from the point of view of creating a house that ensures a good quality of life and strengthening the understanding of both various aspects of living and elements of the house structure. The text presents original intentional projects, being the results of research work, and presents the manner and scope of their impact on the living process. The subject of the three described projects were spatial installations using, in two cases, ideological architectural sculptures as an artistic medium. All the projects had home and habitation as their leading themes. Their task was to recall memories, strengthen the sense of identification, or recall the values supporting the said dwelling. During the research, ideological architectural sculptures were placed in the natural landscape of Kashubia and in a block of flats. Appropriate photographic and descriptive documentation was made, constituting the basis for work according to the analytical and comparative method. An attempt was also made to conduct a survey of project participants and recipients. The article not only presents original attempts, the considerations contained in it may also inspire non-obvious activities, combining science and art, indicating the applicative nature of the former and the essence of the latter.

PL

Celem artykułu było ukazanie miejsca architektury w przestrzeni sztuki na przykładzie projektów autorskich. W opinii autorki architektura, wspierając się obiektem artystycznym jako środkiem wyrazu, wpływa na proces zamieszkiwania poprzez wskazanie odbiorcy, będącemu mieszkańcem, istotnych wartości ważnych z punktu widzenia stworzenia domu zapewniającego dobrą jakość życia oraz wzmocnienie rozumienia zarówno różnorodnych aspektów zamieszkiwania, jak i elementów struktury domu. W tekście zaprezentowano autorskie projekty intencjonalne stanowiące poniekąd efekty pracy badawczej oraz zreferowano sposób i zakres ich wpływu na proces zamieszkiwania. Przedmiotem trzech opisanych projektów były instalacje przestrzenne posiłkujące się w dwóch wypadkach ideowymi rzeźbami architektonicznymi jako medium artystycznym. Wszystkie projekty odnosiły się do domu i zamieszkiwania jako tematów przewodnich. Ich zadaniem było przywołanie wspomnień, wzmocnienie poczucia utożsamienia czy przywołanie wartości wspierających wspomniane zamieszkiwanie. Podczas badań lokowano ideowe rzeźby architektoniczne in situ. Wykonano stosowną dokumentację fotograficzną i opisową stanowiącą podstawę do pracy według metody analitycznej i porównawczej. Podjęto też próbę przeprowadzenia ankiety wśród uczestników i odbiorców projektów. W artykule nie tylko zaprezentowano autorskie próby i przedstawiono rolę sztuki w procesie powszechnej edukacji architektonicznej, zawarte w nim rozważania mogą bowiem stanowić też inspirację do podejmowania działań nieoczywistych, łączących naukę i sztukę, wskazując aplikacyjny charakter pierwszej i istotę drugiej.

16

"Archetypiczność" jako wymiar jakości środowiska mieszkaniowego

63%

Gabryszewski A. , Szewczyk J.

Architecturae et Artibus

|

2010

|

tom Vol. 2, no. 3

20-26

PL

W artykule przedstawiono zależności między kulturowo uwarunkowanym postrzeganiem domu a jego „wartością” w rozumieniu potocznym (a nawet finansowym). Zaprezentowano m.in. autorskie pojęcie archetypiczności w architekturze mieszkania, a także wybrane aspekty wynikające ze zdefiniowania tego pojęcia, takie jak: archetypiczność tradycji kulturowej, archetypiczność nomadyczna, archetypiczność moralno-technologiczna, archetypiczność temporalno-informacyjna, archetypiczność personalna i moralna, behawioralna i inne. Analizę przeprowadzono na tle historycznego rozwoju koncepcji domu, wyprowadzając wnioski w zakresie kształtowania i oceny współczesnego środowiska mieszkaniowego. Uwzględniono i zinterpretowano znane autorom kulturowe wzorce zamieszkiwania. Subiektywizm doboru źródeł oraz ich oceny, jak też podmiotowość, a nawet celowa tendencyjność wywodu stanowią zamierzoną metodę mającą na celu uwypuklenie niektórych treści uchodzących uwagi socjologom, psychologom, architektom i filozofom, a zarazem uzasadnioną humanistycznym, nie zaś technicznym charakterem pracy.

EN

The objective of the paper is to show the diversity of archetype patterns of indwelling and residential habitat assessment, in order to stress the great complexity of individual subjective ways of perception of a home, and to display the variety of mental approaches to indwelling. This is to supply architects with the skills of understanding human perception of a home and a house, which is much more complex than stated in a slogan about a home as a housing machine (by Le Corbusier). In detail, archetype patterns have been collected and classified in sets of archetype dimensions related to the perception of a home, such as: – cultural-determined archetypal perception, – nomadic archetypal perception, – temporal and technology-oriented archetypal perception, – IT and data-oriented archetypal perception, – personal and moral-anchored archetypal perception, – behavioral archetypal perception, – etc. The subjective and free analysis included the draft chronological overview of changes in home assessment, based on individual author’s observations and old literature sources.

17

Ogrody towarzyszące zamieszkiwaniu w procesach rewitalizacji i redefiniowaniu przestrzeni miejskich

63%

Gawryszewska B. J. , Myszka-Stąpór I.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2016

|

tom nr 32

71--82

PL

Celem opracowania jest pokazanie specyfiki zagospodarowania towarzyszącego zamieszkiwaniu w miejskim krajobrazie kulturowym, a także możliwości włączenia tego sposobu zagospodarowania w procesy rewitalizacji i redefiniowania krajobrazu miejskiego. W tekście oparto się na wynikach badań przestrzeni zamieszkiwanych w zabudowie jedno- i wielorodzinnej w aglomeracji warszaw-skiej, do których porównano miejsca i realizacje, powstające w wyniku działań interwencyjnych w przestrzeniach publicznych. Przeprowadzono inwentaryzacje i analizy struktury ogrodów, wywia-dy swobodne oraz obserwacje nieuczestniczące. W ich wyniku potwierdzono zasadność ogrodowego zagospodarowania przestrzeni w procesach rewitalizacji przestrzeni miejskiej. Potwierdziła się również spójność wyboru typów i rodzajów roślin (głównie zielnych roślin kwitnących, warzyw oraz ziół kuchennych) w badanych obiektach.

EN

Specificity of management that accompanies indwelling in the city landscape and possibility to apply this kind of management in revitalization process are shown in this article. The results of analysis conducted for inhabited spaces in the Warsaw agglomeration– both in single-family and multi-family – were compared to the places and realizations that arose as results of interventions in public spaces. Free-form interviews, inventory of gardens, gardens structure analysis and observations were conducted. As a result, validity of space management in revi-talization processes using image of garden was confirmed. Similarity in choosing types of plants in researched plots (mainly herbaceous flowering plants, vegetables and herbs) was also confirmed.

18

Multi-family living space expressing simultaneous and linear way of living

63%

Gąsowska-Kramarz A.

Builder

|

2022

|

tom R.26, nr 9

64--68

EN

Factors that affect the way activities are executed tend to determine the condition of living and the model of performing actions. Such factors include the transformability or non-transformability of the structure as well as mobility or stability. These factors have a significant impact on the model of the house and the model of living as a state in a living space. A consequence of the transformability and non-transformability of space forms a simultaneous or a linear (chronological) model of activities that determine the condition of living. The study examines the space of the apartment within a multi-family residential building included in the residential and service complex at Grunwaldzki Square in Wrocław, designed by Jadwiga Grabowska-Hawrylak, using the adopted criteria. The aim was to examine the space in terms of the adopted architectural criteria to perform activities that determine the condition of living based on a simultaneous and a linear (chronological) model. The method of logical argumentation was applied in the research with the purpose of interpreting the selected example. This was performed to achieve the goal by applying a set of planned research criteria. The outcome takes the form of a graphic record of the floor plans of apartments based on two possible cases of shaping the living space. The conclusions show a living space expressing a simultaneous and linear way of performing activities that determine the condition of living.

PL

Czynniki mające wpływ na sposób wykonywania czynności określających stan mieszkania determinują model wykonywania czynności. Do takich czynników zaliczamy przekształcalność lub nieprzekształcalność struktury obiektu oraz mobilność lub stabilność, które mają istotny wpływ na model domu i model mieszkania jako stanu w zamieszkiwanej przestrzeni. Konsekwencją przekształcalności i nieprzekształcalności przestrzeni jest model symultaniczny bądź model liniowy (chronologiczny) czynności określających stan mieszkania. W pracy zbadano przestrzeń lokalu w obrębie wielorodzinnego budynku mieszkalnego wchodzącego w skład zespołu mieszkalno-usługowego przy placu Grunwaldzkim we Wrocławiu zaprojektowanego przez Jadwigę Grabowską-Hawrylak przy wykorzystaniu przyjętych kryteriów. Cel stanowiło zbadanie przestrzeni pod kątem przyjętych kryteriów architektonicznych pod względem modelu wykonywania czynności określających stan mieszkania w oparciu o model symultaniczny i model liniowy (chronologiczny). Do badań przyjęto metodę logicznej argumentacji, czyli analizy i konstrukcji logicznej, przeprowadzając interpretację wybranego przykładu w celu wykonania analizy w sposób świadomy i konsekwentny dla osiągnięcia założonego celu przez zastosowanie określonego zestawu zaplanowanych kryteriów badawczych. Rezultat stanowi zapis graficzny ukształtowania rzutów lokali mieszkalnych w oparciu o dwa możliwe przypadki kształtowania przestrzeni zamieszkiwania pod kątem przyjętego kryterium. Wnioski ukazują przestrzeń mieszkalną wyrażającą symultaniczny i liniowy sposób wykonywania czynności określających stan zamieszkiwania.

19

Zamieszkiwanie w betonie

51%

Ciepłucha W.

Pretekst

|

2018

|

tom Nr 8

54--60

PL

Piękne odnosi się do tego co już uformowane, ukształtowane, a nie do budynku architektonicznego. Sama forma nie jest jeszcze budynkiem architektonicznym, ale dopiero tym co estetyczne. Zakładając, że forma jest już stworzona, twórca stoi na progu. Z jednej strony jest to, co uformowane, z drugiej strony budynek architektoniczny. Czynność, która polega na nadaniu formie znaczenia, nazwiemy transmutacją. Wiele transmutacji składa się na zamieszkiwanie. Im wrażliwiej transmutujemy materie z której jest zbudowana forma, tym bardziej zamieszkujemy.

EN

Beauty relates to what has been formed, shaped, and not to an architectural building. The form itself is not yet an architectural building, but only that, which is aesthetic. Assuming that the form has been created, the creator is at a verge, with that, which is formed on one hand, and the architectural building on the other. The act of giving meaning to form will be called transmutation. Many transmutations make up dwelling. The more sensitive we are in transmuting the matter of which the form is built, the more we dwell.

20

(Nie)mobilność, zamieszkiwanie oraz płeć w praktykach i dyskursach rozwodu w wiejskiej społeczności. Etnografia rolniczej gminy wschodniego Mazowsza

51%

Urbańska S. E.

Lud

|

2021

|

tom 105

84-113

EN

In this article, I analyze the relationship between the gendered practices and discourses of divorce in rural communities and the (im)mobility paths of rural women. I show that the “pioneers of divorce”, that is, women from the agricultural, conservative communities who were the first to divorce in the local social world, developed alternative strategies for staying in the countryside. They did not want to run away, leave, or emigrate permanently to the city or abroad, that is, use the typical path of becoming an ex-wife. I describe the coping patterns they developed after 1989 in order to still be able to live in the village. I explain the subversions of ownership and inheritance, their relationship to traditional patterns of femininity and masculinity. I focus on the gendered patterns of (im)mobility in this case as strategies for choosing the countryside as a place to live. I present my conclusions in the case study of Mirka, a mother with many children, who loses her home after divorce, which means that she must develop coping patterns. I show Mirka's practices against the background of other variants of practices and moral discourses around divorce in the commune of eastern Mazovia, which I have studied since 2017.

PL

W artykule analizuję relacje między upłciowionymi praktykami i dyskursami rozwodu w wiejskiej społeczności a ścieżkami (nie)mobilności mieszkanek wsi. Pokazuję, że „pionierki rozwodu”, czyli kobiety z rolniczych, konserwatywnych społeczności, które w lokalnym świecie społecznym jako pierwsze przeprowadziły rozwód, wypracowały alternatywne strategie pozostawania na wsi. Nie chciały uciekać, wyjeżdżać, emigrować na stałe do miasta lub za granicę, czyli korzystać z typowej ścieżki stawania się ex-żoną. Opisuję, jakie wzorce radzenia wypracowywały po 1989 roku, aby nadal móc we wsi mieszkać. Wyjaśniam subwersje stosunku do własności i dziedziczenia, ich związki z tradycyjnymi wzorcami kobiecości i męskości. Skupiam się na upłciowionych wzorcach (nie)mobilności w tym przypadku będących strategiami wyboru wsi jako miejsca do życia. Wnioski prezentuję w ramach studium przypadku Mirki, wielodzietnej matki, która po rozwodzie traci swój dom, co sprawia, że musi rozwinąć sprawcze wzorce radzenia sobie. Praktyki Mirki pokazuję na tle innych wariantów działania i dyskursów moralnych wokół rozwodu w badanej przeze mnie od 2017 roku gminie wschodniego Mazowsza.