Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Uwagi o formalnych i praktycznych warunkach korzystania z uprawnień policjantów zawartych w art. 15 I art. 16 ustawy o Policji przez żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

100%

Hac P.

|

2016

|

tom 2(122)

174-185

PL

W artykule przedstawiono podstawy prawne użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego, przede wszystkim koncentrując uwagę na możliwości korzystania przez żołnierzy z uprawnień policyjnych wynikających z zapisów art. 15 i art. 16 ustawy o Policji. W drugiej części artykułu wyszczególniono przewidywane zagrożenia i sytuacje, w których może nastąpić potrzeba wykorzystania żołnierzy do zaprowadzenia porządku, pokazano czynniki determinujące podjęcie decyzji o użyciu wojska, sposoby działania i związane z tym niebezpieczeństwa. Reasumując przedstawione treści, autor wyszczególnił i opisał wynikające z ich analizy wnioski oraz zalecenia

2

Asystencja wojskowa w II RP. Cz. 1, Przepisy regulujące i zasady udzielania

84%

Hac P.

|

2017

|

tom Nr 3

116--134

PL

Autor omawia problem asystencji wojskowej, czyli wsparcia władz cywilnych przez wojsko, w okresie II Rzeczypospolitej. Pomoc ta była udzielana głównie w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego (np. podczas zamieszek) lub wystąpienia klęsk żywiołowych. Przedmiotem analizy są przepisy dotyczące asystencji, z wydawanymi przez władzę ustawodawczą włącznie, regulaminy i instrukcje ogólnowojskowe oraz lokalne regulacje, przyjęte w niektórych garnizonach i jednostkach. Autor wskazuje charakterystyczne cechy asystencji wojskowej oraz podstawowe zasady jej udzielania, zwraca uwagę także na zmiany wprowadzane wraz z wydawaniem nowych aktów prawnych. Przedstawia regulaminowe składy oddziałów asystencyjnych oraz wymagania w stosunku do wchodzących w ich skład oficerów i żołnierzy. W artykule są analizowane dokumenty z okresu międzywojennego udostępnione przez Wojskowe Biuro Historyczne-Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie.

EN

The author discusses military assistance during the Second Republic of Poland (1918-1939). Military assistance is the army support for civil authorities provided mainly in the situations of threats to public safety or public order (e.g. riots), or natural disaster occurrence. The author focuses on regulations concerning military assistance, such as acts of legislative power and gereral military rules, and local garrison or unit's regulations. Various regulations are discussed in detail, characteristic for military assistance features, key principles and changes introduced by new law acts. The author also writes about the requirements placed on officers and soldiers of assistance units and about statutory structure of these units. The article is based on the analysis of interwar documents from the Military Historical Bureau of the Central Military Archive in Warsaw.

3

Asystencja wojskowa w II Rzeczypospolitej. Cz. 2, Aspekty praktyczne

84%

Hac P.

|

2017

|

tom Nr 4

52--70

PL

Autor omawia problematykę asystencji wojskowej, czyli wsparcia władz cywilnych przez wojsko, w okresie II Rzeczypospolitej. Na podstawie praktycznych przykładów - wielu dotychczas nieznanych - opisuje zasady udzielania asystencji oraz lokalne rozwiązania odnoszących się do niej regulacji normatywnych i regulaminowych. Przedstawia składy oddziałów asystencyjnych tworzonych zależnie od sytuacji. Opisuje udział wojska w ochranianiu porządku konstytucyjnego państwa, w działaniach przeciwdywersyjnych, przywracaniu porządku publicznego, udzielaniu bezpośredniej pomocy Policji Państwowej lub wymiarowi sprawiedliwości, w działaniach ochronnych w czasie powszechnych wyborów oraz w wypadkach klęsk żywiołowych. W artykule są analizowane dokumenty z okresu międzywojennego udostępnione przez Wojskowe Biuro Historyczne - Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie.

EN

This article discusses the issues of military assistance, i.e. army support for civil authorities, during the Second Republic of Poland (1918-1939). Based partly on earlier unknown practical examples, the author describes the rules of assistance and local interpretations of legislative acts and general military rules. Also, the structures of assistance units accepted in different situations, the participation of the armed forces in protecting of constitutional order, anti-sabotage activities, restoration of public order, providing direct help to the National Police or judicial units, and the protection of general elections and in the events of a natural disasters are all discussed in the article. It is then summarized by the conclusions that military assistance was rated for security and public order in Poland at the time. The article is based on the analysis of interwar documents stored in the Central Military Archives in Warsaw.

4

Wybrane demonstracje, zamieszki i ekscesy w Toruniu w Drugiej Rzeczypospolitej

84%

Tomaszewski P.

|

nr 1

31-52

EN

The article discusses the demonstrations and rallies and the sometimes accompanying riots that took place in 1920–1939 in Toruń. The author presents why riots took place in Toruń, who participated in them and what consequences they brought about.

PL

W artykule przedstawiono demonstracje, wiece i towarzyszące im niekiedy zamieszki, jakie miały miejsce w latach 1920–1939 w Toruniu. Autor pokazuje, z jakich przyczyn dochodziło do zamieszek w Toruniu i kto brał w nich udział, a także ich skutki.

5

Wypadki krakowskie 1923 r. w oczach ówczesnego komendanta Policji Państwowej w Krakowie

84%

Mierzwa J.

Res Historica

|

2023

|

nr 56

1315-1328

EN

The Kraków incidents of November 1923 arouse emotions up to this day. Quite decent literature has been developed on this subject, mainly before 1989, however, several contributory studies have been published over the last 30 years. The catalog of sources is also being expanded, which can be used to improve the current state of knowledge of the events from 100 years ago. The presented account, hitherto completely unknown, kept in private family collections, fits into the trend. Its author is Ludwik Kłeczek, commander of the State Police in Krakow during the events of November 1923. His critical assessment of the activities of the Krakow police forces resulted in his transfer to Volhynia, and ultimately to the Silesian Voivodeship. Therefore, it was not the end of his professional career.

PL

Wypadki krakowskie z listopada 1923 r. do dzisiaj budzą emocje. Mają one już całkiem przyzwoitą literaturę przedmiotu, stworzoną przede wszystkim przed 1989 r., choć także na przestrzeni ostatnich 30 lat ukazało się kilka opracowań o charakterze przyczynkarskim. Poszerza się też katalog źródeł, które mogą poprawić stan naszej wiedzy o wypadkach sprzed 100 lat. W ten nurt wpisuje się prezentowana relacja, zupełnie dotychczas nieznana, bo przechowywana w prywatnych zbiorach rodzinnych. Jej autorem jest Ludwik Kłeczek, komendant Policji Państwowej w Krakowie podczas wypadków listopadowych 1923 r. Dla niego samego krytyczna ocena działalności policji krakowskiej spowodowała przeniesienie na Wołyń, a ostatecznie do województwa śląskiego. Nie była zatem końcem kariery zawodowej.

6

Raport na temat zajść w Radomyślu Wielkim 7 listopada 1918 roku

84%

Cześniak-Zielińska M.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2016

|

tom 6

|

nr 6

212-216

EN

The analyzed document concerns riots, which took place in Radomyśl Wielki (West Galicia) on November 7th, 1918. The victims were local Jewish merchants, the perpetrators – mainly peasants from the vicinity. The report is a part of the Israel Cohen Collection stored in the YIVO Institute for Jewish Research in New York.

PL

Analizowany dokument dotyczy zamieszek, do których doszło w Radomyślu Wielkim (Galicja Zachodnia) 7 listopada 1918 r. Ofiarami byli miejscowi kupcy żydowscy, sprawcami – głównie chłopi z okolic. Raport jest częścią kolekcji Israela Cohena przechowywanej w YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku.

7

Interpelacja posła Krempy w sprawie zatrzymanych z powodu antyżydowskich wystąpień w Borowej k/Mielca 3 maja 1919 r.

84%

Zieliński K.

|

tom 11

|

nr 11

145-151

EN

There was wave of pogroms and anti-Semitic riots in the newly established Poland within the first months of it’s independence. One of them have taken place on 3 May 1919 in Borowa, big village near Mielec. After the incident a few people were detained, and MP Franciszek Krempa from the Polish Peasant Party-Left (PSL Lewica) intervented in their case on 26 June 1919. The document which is published shows the attitudes of the peasantry and PSL Lewica politicians towards the rural and small-town Jewish community. The intervene is undoubtedly example of the strong commitment of one of the most active peasant parliamentarians to his voters, but also of his disregard for the problem of Jewish security and the rights of the Jewish minority.

PL

W nowo powstałej Polsce w pierwszych miesiącach odzyskania niepodległości doszło do fali pogromów i zamieszek antysemickich. Jedno z tych wydarzeń miało miejsce 3 maja 1919 roku w Borowej, dużej wsi niedaleko Mielca. Po incydencie zatrzymano kilka osób, a 26 czerwca 1919 roku w ich sprawie interweniował poseł Franciszek Krempa z PSL Lewica. Opublikowany dokument pokazuje stosunek chłopów i polityków PSL Lewica do gmina żydowska wiejska i małomiasteczkowa. Interwencja jest niewątpliwie przykładem silnego zaangażowania jednego z najaktywniejszych parlamentarzystów chłopskich na rzecz swoich wyborców, lecz także lekceważenia przez niego problemu bezpieczeństwa żydowskiego i praw mniejszości żydowskiej.

8

Sprawa posądzenia o mord rytualny w Skórczu w 1884 roku w świetle prasy

84%

Pielka M.

|

tom 5

|

nr 5

43-53

EN

In the late 19th century, Germany became a scene of anti-Semitic violence spawned by the accusation of ritual murder. In 1880s, a young boy Onufry Cybula was murdered in the eastern province of the German Reich, more specifically in Skórcz located in West Prussia. Christians, influenced by the faith in ritual murder, accused Jews. They put the blame for killing the child on the Jewish butcher, Josephson. However, the investigation which started in 1884 did not prove him guilty of this crime. The investigators ascertained that the murder could have been committed by the Christian called Behrent. In the meanwhile, in Skórcz and other surrounding villages the Jews became subjected to violent attacks. The aggressors smashed the windows in Jewish shops and houses, vandalized taverns, ravaged a synagogue, etc. Finally, the local authorities called upon an army to use force in order to put down the riots and help restore order. In 1885, the court hearing in Gdańsk did not solve the case of Cybula’s death. All defendants were acquitted and exculpated and this issue has still not been explained.

PL

Pod koniec XIX wieku Niemcy stały się areną antysemickiej przemocy, której przyczyną było oskarżenie o mord rytualny. W latach 80. XIX wieku we wschodniej prowincji Rzeszy Niemieckiej, a dokładniej w położonym w Prusach Zachodnich Skórczu, został zamordowany młody chłopak Onufry Cybula. Chrześcijanie pod wpływem wiary w mord rytualny oskarżali Żydów. Winę za zabicie dziecka zrzucili na żydowskiego rzeźnika Josephsona. Jednak śledztwo, które rozpoczęło się w 1884 roku, nie wykazało jego winy. Śledczy ustalili, że morderstwa mógł dokonać chrześcijanin Behrent. W międzyczasie w Skórczu i innych okolicznych wsiach Żydzi zostali poddani gwałtownym atakom. Agresorzy wybili szyby w żydowskich sklepach i domach, zdewastowali karczmy, spustoszyli synagogę itp. Wreszcie władze miejscowe wezwały wojsko do użycia siły w celu stłumienia zamieszek i przywrócenia porządku. W 1885 roku rozprawa sądowa w Gdańsku nie rozstrzygnęła sprawy śmierci Cybuli. Wszyscy oskarżeni zostali uniewinnieni i oczyszczeni z zarzutów, a kwestia ta nadal nie została wyjaśniona.

9

Polish-Jewish Relations at Poznan University, 1919-1939, in Light of Archival Materials

67%

Mądry W.

Sprawy Narodowościowe

|

2020

|

nr 52

PL

Artykuł ten ukazuje stosunki polsko-żydowskie na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919–1939, tj. w okresie od założenia Uniwersytetu do wybuchu II wojny światowej, w świetle nieopublikowanych dotychczas dokumentów znajdujących się w zbiorach archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zwraca uwagę na sytuację demograficzną oraz stosunki pomiędzy ludnością polską i żydowską w Poznaniu w 1919 roku, tj. w momencie odzyskania przez Wielkopolskę niepodległości i utworzenia Uniwersytetu Poznańskiego. Następnie na podstawie analizy dokumentów przedstawiona jest w nim zmieniającą się z biegiem lat sytuacja młodzieży żydowskiej studiującej na Uniwersytecie Poznańskim oraz jej przyczyny, z podkreśleniem roli, jaką odegrały organizacje młodzieżowe, a zwłaszcza Młodzież Wszechpolska. Celem ich było całkowite wyeliminowanie Żydów z tej uczelni. Na uwagę zasługuje także stosunek niektórych profesorów do Żydów zarówno pod kątem ich poglądów, jak i prowadzonych badań. Przeprowadzona analiza materiałów w archiwum UAM jest pierwszym krokiem do zapisania wielu dotychczas jeszcze białych kart w dziejach tej uczelni. Pełne wyjaśnienie przyczyn konfliktu pomiędzy studentami narodowości polskiej i żydowskiej na UP wymaga podjęcia dalszych szeroko zakrojonych badań interdyscyplinarnych zarówno przez historyków, jak i przez specjalistów z takich dziedzin nauki, jak psychologia, socjologia, etnologia czy kulturoznawstwo.

EN

This article covers Polish-Jewish relations at Poznań University between 1919 and the outbreak of the Second World War in 1939, in light of unpublished documents from the archives of the University (since renamed Adam Mickiewicz University). It begins by describing the demographics of Poznań and the relationship between the Jewish and Polish populations of the city in 1919, the year which marked both Greater Poland (Wielkopolska) regaining its independence and the founding of Poznań University. Based on the evidence provided by the unpublished archival documents, the article then assesses how and why the situation of Jewish students at the University changed over time. Particular attention is paid to the role of youth organisations, especially All Polish Youth (Młodzież Wszechpolska), the aim of which was to entirely ban Jews from attending the institution. The article also examines the attitudes of University professors towards Jews, both in terms of their personal views and the research they conducted. Analysing the unpublished documents from the University’s archives serves as the first step towards filling in the many blank pages in the history of this institution of higher education. Having said this, further inter-disciplinary studies are needed by historians and specialists in fields such as psychology, sociology, ethnology and cultural studies, before a complete explanation can be provided as to why a conflict between Polish and Jewish students broke out at Poznań University.

10

Francuski republikanizm w płomieniach – zagrożenia i wyzwania przed współczesnym republikanizmem w Europie na przykładzie Francji.

59%

Stempin A.

|

nr 9

40-57

PL

Fala buntów, jaka w listopadzie 2005 roku w wybucha we francuskich Banlieues (gettach zamieszkałych przez migrantów) i przelała się dalej przez przedmieścia wstrząsnęła francuskim modelem republikańskim. Inicjatorami zamieszek była bowiem osiedlona we Francji trzecia generacja Afrykańczyków z Maghrebu, która w świetle republikańskiego ideału „à la française” z definicji uchodzi za zintegrowaną cześć społeczeństwa. Artykuł dowodzi, że to dyskryminacja społeczna, masowe bezrobocie, nędzny poziom szkół, kulturalna degradacja oraz zamieszkiwanie w owych gettach jest przyczyną buntu, a klęska polityki integracyjnej wobec trzeciego pokolenia kolorowych migrantów stanowi niechybną porażkę obecnego modelu republikańskiego we Francji, opartego o sztywną zasadę równości.

EN

The wave of riots that hit the French banlieues (ghettoes inhabited by immigrants) in November 2005, and then spread even further, has shaken the French republican model. For the initiators of the riots were third-generation African migrants from the Maghreb, the ones that were supposed to be integrated with the rest of the society, according to the French republican ideal. The article argues that social discrimination, large-scale unemployment, poor level of education, cultural degradation and life in the aforementioned ghettoes were the cause of civil unrest and that the defeat of immigration policy towards third-generation coloured migrants is a failure of the current republican model in France which is based on a rigid equality principle.

DE

Die Unruhen, die im November 2005 in den Banlieues (Wohnghettos) französischer Städte explodierten und die sich weiter durch deren Vororte ergossen haben, haben das gängige französische republikanische Modell tief erschüttert. Denn die Kravallen löste die zweite bzw. die dritte Generation der Immigranten aus dem Maghreb aus, d. h. die in Frankreich geborenen Kinder der Immigranten, die im Lichte des republikanischen Models „à la française“ als französische und durchaus integrierte Bürger mit französischem Pass gelten. In dem Artikel werden die Gründe und Ursachen für die gewaltigen Unruhen auf den sozialen Abstieg, Massenarbeitslosigkeit, soziale Diskriminierung, Schulmisere, kulturelle Verödung, und ghettoisiertes Wohnen der Immigranten zurückgeführt. Das offensichtliche Scheitern der französischen Integrationspolitik in der dritten Generation der farbigen Immigranten kann als die Niederlage des gegenwärtigen republikanischen Modells in Frankreich gelten, das auf einem rigiden Verständnis von Gleichheit beruht.