Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ nośności obudowy chodnikowej na ograniczenia zagrożenia tąpaniami w świetle badań modelowych

100%

Brodny J.

|

1999

|

tom z. 242

15-27

PL

W artykule zostały przedstawione wyniki badań modelowych mających na celu określenie wpływu nośności obudowy chodnikowej zamkniętej na rozkład naprężeń w czasie tąpania z ociosów chodnika. W celu przeprowadzenia powyższych badań opracowany został model obudowy chodnikowej kołowej sztywnej na bazie kształtownika V25 zgodnie z teorią podobieństwa modelowego. Badania zostały przeprowadzone dla modeli pokładów wykonanych z materiału węglowego z trzech pokładów KWK Jas-Mos i dla trzech modeli obudowy kołowej sztywnej o różnych nośnościach. Celem prowadzonych badań było określenie minimalnej wartości składowej pionowej stanu naprężenia w modelu pokładu, przy której wystąpiło tąpanie z ociosów do modelu chodnika. Uzyskane wyniki badań dowodzą, że nośność obudowy chodnikowej ma istotny wpływ na wartość składowej pionowej stanu naprężenia, przy której występuje tąpanie z ociosów do chodnika. Uzyskane wyniki mogą być wykorzystane do poprawnego doboru nośności obudowy chodnikowej celem ograniczenia zagrożenia tąpaniami w wyrobiskach chodnikowych.

EN

The article presents the results of model investigation studies carries out to determine the influence of rigid, closed heading lining on the distribution of stresses during crumps from side walls to the heading. In order to carry out the said investigation studies, a model of ring-shaped, rigid heading lining was worked out basing on the V25 profile, in agreement with the theory of model similarity. The investigations were carried out for bed models made from coal material from three bed form Coal Mine Jas-Mos and for three models of ring-shaped rigid lining having different load capacities. The aim of the carries out investigations was to determine the minimum vertical constituent value of stress condition in the bed model at wich the crump from side walls to the heading model had taken place. The obtained investigation results prove that the load capacity of heading lining has a considerable influence on the value of vertical constituent of stress condition at wich the crump from side walls to the heading takes place. The obtained results may be used for appropriate section of load capacity of the heading lining to reduce crump hazards in dog headings.

2

Stan zagrożenia tąpaniami w kopalniach węgla kamiennego i rud miedzi w 1997 roku.

100%

Litwa P. , Mirek A.

|

1998

|

tom nr 3

12-18

PL

W artykule omówiono kształtowanie się stanu zagrożenia tąpaniami w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz Lubińsko-Łogowskiego Okręgu Miedziowego na przestrzeni ostatnich lat. Przedstawiono przyczyny i okoliczności tąpnięć, jakie miały miejsce w tych kopalniach w roku 1997 . Dokonano analizy metod rozpoznawania i zwalczania zagrożeń tąpaniami. Zwrócono uwagę na konieczność dalszego doskonalenia tych metod oraz koordynacji działań zmierzających do jego ograniczania.

EN

Discussed in the article is the shaping of the rock burst hazard condition in the mines of the Upper-Silesian Coal-field and the Lubin-Głogów Copper Area over the period of recent years. Presented are the causes and circumstances for the rock bursts that took place in 1997. Made has been an analysis of the methods of recognition and combating of the hazard of rock bursts. Attention has been drawn to the necessity of further improvement of those methods and coordination of actions aimed at limiting the hazard.

3

Wyrobiska - nie pokłady - zagrożone tąpaniami. Podstawy nowelizacji przepisów

88%

Konopko W.

|

2006

|

tom nr 8

3-8

PL

Zgodnie z fizyką zjawiska - zagrożone tąpaniami są wyrobiska górnicze a nie pokłady. Pokłady, a właściwie układ strop - pokład - spąg może stwarzać większe lub mniejsze niebezpieczeństwo wystąpienia tąpnięcia w wyrobisku. Wychodząc z wprowadzonego rozporządzenia MSWiA z dnia 14.06.2002r. pojęcia "skłonności górotworu i skał tąpań" zaproponowano ilościowe miary oceny tej skłonności oraz rozdzielenie prawne zaliczania skłonności górotworu do tąpań i oceny stanów zagrożenia tąpaniami wyrobisk górniczych.

EN

In conformity with physics of the phenomenon - there is a crump hazard in mine excavations and not beds. Beds, or rather the roof - bed - floor arrangement can create greater or smaller crump threat in the excavation. Starting with the notion of "crump tendencies in rockmass and rock" introduced with the Order of the Ministry of Internal Affairs and Administration of 14th June, 2002, quantitative measures for assessing this tendency and the legal distribution of including rockmass crump tendencies and assessment of crump hazard in mine excavations was proposed.

4

Zagrożenie tąpaniami w kopalniach Rudzkiej Spółki Węglowej S.A.

88%

Dźwigoł H. , Krzyżowski A.

|

2000

|

tom nr 11

20-26

PL

Zagrożenie tąpaniami należy aktualnie do najbardziej niebezpiecznych zagrożeń naturalnych, z jakimi na codzień spotykają się kopalnie Rudzkiej Spółki Węglowej S.A. Czynnikami decydującymi o tym zagrożeniu są: budowa litologiczna górotworu, znaczna głębokość eksploatowanego złoża oraz niekorzystne zaszłości eksploatacyjne w postaci resztek i krawędzi koncentrujących naprężenia. W artykule w sposób zwięzły przedstawiono aktualny stan i uwarunkowania występującego zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w kopalniach RSW S.A. Na tle zagrożenia występującego w całym Górnośląskim Zagłębiu Węglowym scharakteryzowano kształtowanie się zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w kopalniach RSW S.A. w latach 1998-1999. Opisano również zasadnicze kierunki działań zmierzających do lepszego rozpoznania zjawiska wstrząsów i tąpań, ograniczenia ich negatywnych skutków oraz aktywnego zwalczania.

EN

The rock burst hazard presents, at present, one of the most dangerous natural hazards en-countered daily in the mines of Rudzka Spółka Węglowa S.A. /RSW S.A./. The factors that decide about the following: the lithologic structure of strata, a considerable depth of the deposit being mined and disadvantageous post-extraction remnants in the form of residual elements and ribs that concentrate the stresses. In the article, presented in an abridged manner are the present state and conditions of the rock tremour and burst hazards occurring in the mines of RSW S.A. Against the background of the hazard occurring within the whole Upper Silesian Coalfield characterized has been the shaping of tremour and rock burst hazard of the RSW S.A. in the years of 1998-1999. Also described are the principal directions of action aimed at a better recognition of the phenomenon of tremours and rock bursts, limitation of their negative effects, and active combating of the hazard.

5

Sposób oceny zagrożenia tąpaniami oparty na analizie zmian tłumienia energii sejsmicznej w ośrodku skalnym

75%

Cianciara A.

|

2007

|

tom nr 6

46-48

PL

Ocena stanu zagrożenia tąpaniami w rejonach prowadzonej eksploatacji jest niezwykle ważnym zagadnieniem ze względu na bezpieczeństwo załóg górniczych oraz zapewnienie ciągłości eksploatacji. W pracy przedstawiono nową koncepcję sposobu oceny stanu zagrożenia tąpaniami na podstawie emisji sejsmoaku-stycznej analizowanej w zakresie częstotliwości od 30 do 1000 Hz. Zgodnie z tą koncepcją sposób oceny zagrożenia oparty jest na śledzeniu względnych zmian czasowych parametru fizycznego ośrodka skalnego, którym jest tłumienie energii sejsmicznej. Na skutek wzrostu naprężeń, w górotworze zachodzi zjawisko kom-pakcji (twardnienia), a w miarę dalszego wzrostu dylatancji (osłabiania) mogą wystąpić wstrząsy. W fazie kompakcji ma miejsce spadek tłumienia, natomiast w okresie dylatancji jego wzrost. Wynika stąd, że przebiegi czasowe omawianego parametru mogą być wykorzystane do monitorowania stanu zagrożenia tąpaniami.

EN

The risk estimation in the exploitation zones is extremely important issue, because of safety and uninterrupted exploitation. In the paper there is presented new method of risk estimation based on the rock environment physical parameters change monitoring. The microseismic emission in frequency range 30 to 1000 Hz recorded directly in exploitation zone is used as carrier of this information. The attenuation factor of seismic energy can be estimated on the basis of analysis of microseismic emission recorded by multisensors measurement system (at least two sensors). The way of estimating rock burst risk was presented on the basis of an analysis of attenuation time variations. Trends of attenuation can be interpreted in an obvious way. Gradually, as the stress values keep on increasing, the following processes take place in the rock mass: compaction (hardening), then dilatancy (softening), and then possibly tremors. At the compaction stage attenuation values lower, and increase at the dilatancy stage. It follows that time variation of this parameter can be used to build tremors risk monitoring system.

6

Wpływ czynników geotechnicznych na zagrożenie tąpaniami w kopalniach LGOM

75%

Zorychta A.

|

2001

|

tom nr 18

27-51

PL

Aktualnie problem kształtowania się zagrożenia wstrząsowego i tąpaniowego ma w kopalniach LGOM priorytetowe znaczenie. Zawarte w pracy rozważania dotyczyły: — genezy tąpnięć; rozpatrzono trzy mechanizmy tych zjawisk: tąpnięcie wskutek przeskoku, wskutek utraty nośności oraz tąpnięcie wywołane eksplozywnym zniszczeniem, - wpływu wstrząsów na kształtowanie się zagrożenia tąpaniami wykazując między innymi, że ubiegłoroczne dwa wstrząsy o energii rzędu 10(9) [J] nie były zjawiskami przypadkowymi, - wpływu parametrów systemu eksploatacji (szerokości otwarcia, sposobu likwidacji zrobów, odległości warstwy wstrząsogennej) na wielkość energii odkształcenia postaciowego, a w konsekwencji na możliwość występowania wstrząsów, - wpływu skokowego przyrostu konwergencji wywołanej wstrząsem na możliwość wystąpienia tąpnięcia wskutek eksplozywnego zniszczenia. Zawarte w pracy rozważania pozwoliły na sformułowanie zarówno poznawczych, jak i aplikacyjnych wniosków dotyczących zagrożenia tąpaniami i wstrząsami w kopalniach LGOM.

EN

Seismic activity of rock mass which has been registered in Lower Silesia (LGOM) copper mines is regarded as a result of mining process. The paper presents: - origin of rock bursts considering three mechanisms of this phenomenon: rock burst as a jump like loss of stability, rock burst as a loss of seam bearing capacity and rock burst as an explosive fracture, - influence of mining tremors on rock burst hazard, - influence of mining system parameters on elastic energy distributions and on possibility of mining tremors existence, - influence of jump like increase of roof displacements on explosive fracture hazard. The obtained results have given the base to formulate some cognitive conclusions concerning geomechanical conditions of rock bursts in copper mines.

7

Analitycznie symulowane zmiany stanów naprężeniowo-energetycznych górotworu w kontekście potencjalnego zagrożenia tąpaniami robót górniczych

75%

Bańka P. , Jaworski A.

|

2007

|

tom R. 45, nr 9

17-27

PL

W artykule omówiono możliwość wykorzystania wyników analitycznych symulacji stanów naprężeniowo-deformacyjnych i energetycznych górotworu do szacowania poziomu zagrożenia tąpaniami robót górniczych. Stwierdzane relacje pomiędzy obliczanymi zmianami naprężeniowo-energetycznymi w górotworze a sejsmicznością indukowaną w rejonach wielopokładowej eksploatacji można wykorzystać do określania jej poziomu na wybiegach projektowanych ścian. Podano przykład takich oszacowań dla konkretnej eksploatacji prowadzonej w warunkach dużego zagrożenia wstrząsami i tąpaniami.

EN

A possibility of making use of analytical results of simulations of stress-deformation and energy states of strata for assessment of a rock bump hazard to the mining operations has been discussed in the paper. The relations being found between the calculated stressenergy changes in the strata and a seismicity induced at multi-seam working areas may be used for determination of the level of the seismicity at the faces to be planned. An example of such assessments has been given for a specific mining made under conditions of a high level of rock bump and tremors hazards.

8

Zagrożenie tąpaniami w polskich kopalniach węgla kamiennego i rud miedzi

63%

Kłeczek Z.

|

2006

|

tom nr 6

8-12

PL

Prawie 40% wydobycia węgla kamiennego(GZW) i 100% wydobycia rud miedzi (LGOM) pochodzi z rejonów zagrożonych wstrząsami górotworu i tąpaniami. Bezpośrednim skutkiem wstrząsu górotworu jest nagła i gwałtowna emisja energii kinetycznej, uprzednio zakumulowanej w określonym jego obszarze. Energia ta z chwilą tąpnięcia zamienia się w energię skutków, wywołując nagłą utratę stateczności wyrobiska. Dodatkowym efektem wywołanym wstrząsem górotworu jest dająca się pomierzyć energia sejsmiczna, powodująca drgania otaczającego górotworu. Utrata stateczności wyrobiska podziemnego, drgania otaczającego masywu górotworu i dynamiczny podmuch powietrza stanowią olbrzymie zagrożenie dla zdrowia i życia górników oraz są przyczyną znacznych strat materialnych. Dlatego coraz większego znaczenia nabierają wszelkie działania profilaktyczne, zmierzające głównie do prognozowania wstrząsów górotworu i aktywnego zwalczania ich skutków. Dokonując geomechanicznej analizy przemian energetycznych towarzyszących podziemnej eksploatacji złóż można wykazać, że pośrednią metodą predykcji wstrząsów górotworu i ograniczenia ich skutków jest prowokowanie górotworu robotami strzałowymi. W referacie przedstawiono dotychczasowe wyniki doświadczeń autora, zmierzające do opanowania tego największego zagrożenia litosferycznego w polskim górnictwie.

EN

The data concerning seismic activity of rock-mass accompanying the underground mining operations in Poland prove that almost 40% of hard coal production (GZW) and 100% copper production (LGOM) comes from the areas with high level of rockburst and roof fall hazard. The direct effect of rock burst is sudden and violet emission of the kinetic energy, accumulated previously in the specific area. The energy with the moment of rockburst is exchanged the energy of effects, causing sudden loss of the excavation stability. The additional effect caused by the rockburst is easy to measure seismic energy, causing the vibration of the surrounding rock mass. Loss of the stability of underground excavation, vibration of the rock-mass surrounding the excavation and dynamic blast of air results in great hazard to the health and live of miners as well as they are reasons of considerable financial losses. Thus all prophylatctic, aimed mainly to predict the rock-mass tremors and to actively fight their effects, is of the great importance. Making the geomechanical analysis of the energy transformation accompanying the underground mining it is possible to demonstrate, that the indirect method of rock-mass bursts prediction and of limiting their effects, is provoking the rock mass by blasting works. The paper present the author's experience, with regard of control this the biggest lithospheric hazard in Polish mining industry.

9

Problematyka monitorowania zagrożenia tąpaniami w kopalniach podziemnych na bazie emisji sejsmicznej rejestrowanej w warunkach wysokiego poziomu zakłóceń

63%

Cianciara A. , Cianciara B.

|

2006

|

tom nr 6

34-36

PL

W pracy przedstawiono sposób oceny stanu zagrożenia tąpaniami na podstawie analizy emisji sejsmicznej rejestrowanej w miejscach prowadzonej eksploatacji. Znaczna część emisji, rejestrowanej w tych warunkach, generowana jest na drodze działania urządzeń mechanicznych (kombajnu, przenośników itp.). W związku z tym zaproponowano podejście, w którym zagrożenie ocenia się badając przebiegi czasowe parametru opisującego tłumienia drgań sejsmicznych przez ośrodek skalny. Tłumienie to estymowane jest na podstawie emisji sejsmicznej w paśmie od 30 Hz do 500 Hz. Stwierdzono eksperymentalnie, że w paśmie tym zawarta jest główna część informacji o parametrze tłumienia, niezależnie od sposobu generowania sygnałów emisji. Przedstawiono sposób estymacji tłumienia, na drodze analizy obwiedni sygnałów omawianej emisji. Przebiegi czasowe tłumienia mają oczywistą interpretację geomechaniczną. Na skutek wzrostu naprężeń, w górotworze zachodzi zjawisko kompakcji (twardnienia) a w miarę dalszego wzrostu dylatancji (osłabiania), dopiero wówczas mogą wystąpić wstrząsy. W fazie kompakcji mają miejsce spadki tłumienia drgań sejsmicznych, natomiast w okresie dylatancji jego wzrosty. Możliwość identyfikacji tych faz została potwierdzona w praktyce. Wynika stąd, że przebiegi czasowe omawianego tłumienia mogą być wykorzystane do opracowania sposobu monitorowania stanu zagrożenia tąpaniami.

EN

In the paper there is presented a method of tremor risk estimation on the basis of seismic emission registered in exploitation zones. A considerable part of the emission, registered in exploitation zones, is generated by mechanical devices (miner transporters etc.). Therefore using the known theories and models describing rock mass fracturing, it is not possible, to evaluate the risk of mining rock-burst properly on the basis of seismic emission interpretation. In the new approach presented in the paper, the risk is estimated studding the time variations of a parameter describing the attenuation of seismic vibrations by the rock medium. The attenuation assessed from the analysis of seismic emission registered in the range from 30Hz to 500Hz. There was experimentally stated that, in this range there is the main part of information is about attenuation, regardless the way signals were generated. In the paper there is presented the attenuation factor estimation method on the basis of signals envelopes analysis of the discussed emission. Trends of attenuation can be geomechanically interpreted in an obvious way, and can be used as base for tremor risk monitoring system.

10

Roboty strzałowe jako aktywny inicjał jawny zapłonu metanu

63%

Trenczek S.

|

2006

|

tom z. spec.

139-148

PL

Przedstawiono podział ogólny inicjałów zapłonu metanu. Przypomniano też następstwa inicjałów wynikające z uwarunkowań ich zaistnienia. Na przykładzie zapłonów metanu z ostatniego dziesięciolecia polskiego górnictwa pokazano rozkład różnorodności ich inicjałów. Omówiono podstawowe czynniki charakteryzujące roboty strzałowe, a wpływające na ich aktywność jako inicjału jawnego. Podkreślono konieczność analizy niebezpieczeństwa zapłonu metanu przy wykonywaniu robót strzałowych w rejonie zrobów wypełnionych mieszaniną metanowo-powietrzną, której mogą wykorzystywać symulację komputerową dla określania takich stref. Na koniec zasygnalizowano możliwość wykorzystania inertyzacji przy wykonywaniu robót strzałowych dla wywołania zawału stropu w szczególnie niebezpiecznych uwarunkowaniach współwystępowania zagrożeń tąpaniami i metanowego.

11

Krótkookresowe, przybliżone prawdopodobieństwo tąpnięcia na podstawie prognozowanego rozkładu energii sejsmicznej

63%

Kornowski J. , Kurzeja J.

|

2007

|

tom R. 45, nr 9

59-65

PL

W krótkiej publikacji (Kornowski 2006) przedstawiono proste równanie w przybliżony sposób określające warunkowe prawdopodobieństwo tąpnięcia - pod warunkiem uprzedniej prognozy rozkładu prawdopodobieństwa energii sejsmicznej - w polskich kopalniach węgla. Niniejsza praca zawiera dodatkowy materiał dotyczący tego tematu, a w szczególności prosty algorytm umożliwiający obliczenie parametrów rozkładu warunkowego prawdopodobieństwa tąpnięcia, analizę zależności między zagrożeniem sejsmicznym a zagrożeniem tąpnięciem oraz przykłady ilustrujące niewielką zmienność - w miarę upływu lat - parametrów rozkładu prawdopodobieństwa tąpnięcia dla danej energii wstrząsu.

EN

In a recent publication (Kornowski 2006) one of the present authors has presented a simple equation, approximately defining the probability of rockburst conditioned on the energy of mining . induced tremors in the Polish coal mining industry. Now we present some more material on this problem, especially illustrating small variations of this equation parameters in the course of time, a simple method of parameters estimation and some analysis of relations between seismic and rockburst hazard.

12

Ocena stanu zagrożenia tapaniami i zawałami w kopalniach KGHM Polska Miedź S. A. w roku 2006 oraz w I półroczu 2007 roku

51%

Mirek A. , Król K. , Marzec M.

|

2008

|

tom nr 1

8-17

PL

Przedstawiono analizę stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. w roku 2006 i w I półroczu 2007 roku oraz analizę stanu zagrożenia sejsmicznego, tąpaniami oraz wypadkowości w całym górnictwie polskim od roku 1980. Omówiono wypadki zaistniałe w roku 2006 oraz 2007, badane przez OUG we Wrocławiu, mające związek z tąpnięciami i wstrząsami górotworu oraz „oberwaniem się skał ze stropu lub ociosu".

EN

The analysis of the state of rock burst hazard and caving hazard in KGHM Polska Miedź S.A. in 2006 and first half of 2007 as well as analysis of the state of seismic hazard, rock burst hazard and accident rate in Polish mining since 1980 are presented. The accidents related with the rock burst, bumps and rock falls from roof or rib that occurred in 2006 and 2007 examined by the District Mining Office in Wroclaw are discussed.