Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kosztem wywłaszczonych?

100%

Ostojski A.

Przegląd Komunalny

|

2008

|

tom nr 10

52-53

PL

Wywłaszczenie jest podstawową instytucją prawną, za pomocą której państwo i jednostki samorządu terytorialnego pozyskują nieruchomości (działki) pod budowę dróg publicznych. Problematyka wywłaszczenia nieruchomości została szczegółowo uregulowana w art. 112-142 Ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. DzU z 2004 r. nr 261, poz. 2603, ze zm.).

2

Specific issues referring to the real estate expropriation

100%

Śmiałowska-Uberman Z. , Kwartnik-Pruc A.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2009

|

tom Vol. 3, no. 1

39-49

EN

The authors present in detail the connections between the problem of real estate expropriation and the regulations of other legal acts and principles of the application of administrative law. The authors wanted to show that real estate expropriation is not a separate legal entity and that the interpretation of regulations must strictly comply with the development of legal and geodetic knowledge. It is equally important to consider newly appearing problems of getting real estates for public purposes and adjusting the statutory interpretation to present economic needs. Thus the attention was paid at the wide range of the institution of real estate expropriation, its tight link with civil law, spatial planning and the code of administrative procedures.

PL

W artykule przedstawiono szczególne powiązania problemu wywłaszczania nieruchomości z przepisami innych ustaw i zasadami stosowania prawa administracyjnego. Autorkom zależało na pokazaniu, iż nie jest to samodzielna instytucja prawna i interpretacja przepisów musi pozostawać w ścisłym związku z rozwojem wiedzy prawniczej oraz geodezyjnej. Równie ważne jest uwzględnianie powstających nowych problemów nabywania nieruchomości na cele publiczne i dostosowanie wykładni do obecnych potrzeb gospodarczych. Stąd zwrócenie uwagi na szeroki zakres instytucji wywłaszczania nieruchomości, jej ścisłe powiązania z prawem cywilnym, planowaniem przestrzennym i kodeksem postępowania administracyjnego.

3

Procedury związane z wywłaszczaniem i lokalizacją inwestycji

100%

Smolińska E.

Wiadomości Projektanta Budownictwa

|

2011

|

tom nr 6

18--22

4

Faktyczne wywłaszczenie poprzez plan zagospodarowania przestrzennego

100%

Jerzmański J.

Przegląd Komunalny

|

2009

|

tom nr 5

38-38

PL

Zgodnie z art. 64 ust. 3 Konstytucji RP własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i wyłącznie w zakresie, w jakim nie narusza to istoty tego prawa. Dopuszczalne jest jednakże legalne wywłaszczenie - w tym również takie ograniczenie prawa własności, które faktycznie narusza jego istotę - pod warunkiem spełnienia dwu warunków.

5

Zwrot nieruchomości wywłaszczonych na podstawie decyzji ZRID - refleksje na tle niektórych form prawnych wywłaszczenia

100%

Pawłowski S.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2022

|

nr 10

20-28

PL

Wydawałoby by się, że problematyka zwrotu wywłaszczonych nieruchomości jest już na tyle rozpoznana, że w swych podstawowych zrębach nie nastręcza wątpliwości interpretacyjnych. Okazuje się jednak, że tak nie jest. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wykształciła się interpretacja art. 23 ustawy z 10.04.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, na podstawie której odmawiano zwrotu wywłaszczonej nieruchomości nawet w sytuacji, gdy stała się ona zbędna na cele publiczne - a więc wbrew literalnej wykładni art. 137 ustawy z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami, lex generalis w tym przedmiocie. W artykule dowodzi się, że takie rozumienie przepisów jest niewłaściwe, wypacza istotę instytucji wywłaszczenia jako środka ostatecznego (ultima ratio), a w szerszym kontekście narusza zasadę równości wobec prawa. Prezentowana jest teza, że żądanie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości w przypadku ziszczenia się przesłanki zbędności jest publicznym prawem podmiotowym eksproprianta. Aby nakreślić istotę problemu w podstawowym zakresie, zostaną omówione także inne formy wywłaszczenia niż w drodze aktu administracyjnego, w szczególności wprost z mocy ustawy (ex lege), oraz zagadnienie momentu przewłaszczenia.

6

KILKA UWAG NA TEMAT TEGO, KTO ‘IUS PUBLICANDI HABUIT’

89%

Kamińska R.

Zeszyty Prawnicze

|

2019

|

tom 19

|

nr 1

85-101

EN

The institution of expropriation is one of the most complicated issuesand is difcult to study, mainly because of the shortage of source texts.However, it seems that in republican Rome it was the censors who heldthe ius publicandi, viz. the right to expropriate. The decisive factor couldhave been the authority this magistracy enjoyed.

PL

Problematyka dotycząca instytucji wywłaszczenia w prawie rzymskim należy do bardzo skomplikowanych i trudnych do zbadania głównie ze względu na brak tekstów źródłowych. Wydaje się jednak, że w Rzymie republikańskim prawo do wywłaszczania, czyli ius publicandi, należało do cenzorów. Kluczowe znaczenie mogła w tym zakresie mieć związana z tym urzędem auctoritas.

7

Standardy prawne w zakresie wywłaszczenia w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

88%

Parchomiuk J.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2006

|

tom 2

|

nr 1

167-184

DE

Die Konvention zum Schutze der Menschenrechte und Grundfreiheiten von 1950 ist ein internationaler Rechtsakt von Grundbedeutung für den Schutz der Grundrechte im Bereich der Enteignung. Die Regulationen, die den Eigentumsschutz direkt betreffen, befinden sich nicht im Text der Konvention, sondern in Art. 1 des Zusatzprotokolls zur Konvention vom 20. März 1952. Der Eigentumsbegriff in Art. 1 des Zusatzprotokolls ist von unabhängiger Art und beschränkt sich nicht auf Eigentum an Sachen, also auf Eigentum im technischen, zivilrechtlichen Sinne, sondern muss weiter verstanden werden als Synonym des Vermögens, aller vermögenswerten Rechte. Zum Eigentumsbegriff im Sinne des Art. 1 des Zusatzprotokolls gehören also das Eigentum und andere dingliche Rechte an Gründstücke und beweglichen Sachen, Forderungen und sonstige vermögenswerte Rechte, wie Aktien, Patentrechte, Warenzeichenrechte, Urheberrechte („geistiges Eigentum„) und obligatorische Rechte, wie auch öffentlich-rechtliche Rechte, insbesondere Renten- und Pensionsansprüche. Art. 1 des Zusatzprotokolls sieht zwei Möglichkeiten der zulässigen hoheitlichen Eingriffe in das Eigentum: Die Entziehung des Eigentums und die Reglementierung der Nutzung des Eigentums. Im ersten Fall geht es insbesondere um die Enteignung, die zweite Möglichkeit betriff der sog. Inhaltsbestimmungen, also Normen, die den Inhalt und die Schranken des Eigentums (und anderer vermögenswerten Rechte) bestimmen. Die Rechtsprechung des Europäischen Gerichtshofes für Menschenrechte beschränkt den Eigentumsbegriff grundsätzlich nur auf formelle Eingriffe, die zur Übertragung des Eigentums führen. Der Gerichtshof sondert aber auch die Kategorie der sog. faktischen Enteignung aus, die die Gestalt der formellen Enteignung nicht annehmen, aber in der Praxis zur Beschränkung oder Entziehung des Rechts führen. In Fällen, die der Gerichtshof als „faktische Enteignung„ bewertet hat, ging es um die volle und unumkehrbare Reduktion der Eigentumsnutzung smöglichkeiten, ohne den Rechtstitel zu entziehen. Die der Anforderungen der Konvention entsprechende Entziehung des Eigentums muss die Bedingungen der Zweckmäßigkeit (das Recht wird zum öffentlichen Interesse entzogen), der Gesetzmäßigkeit (der Eingriff erfolgt unter Berücksichtigung der gesetzlich bestimmten Bedingung und der allgemeinen Grundsätze des internationalen Rechts) und der Verhältnismäßigkeit (es muss eine vernünftige Abwägung zwischen dem Mittel und dem angestrebten Zweck erfolgen) erfüllen. Aus den Voraussetzungen der Gesetzmäßigkeit und der Verhältnismäßigkeit hat man in der Rechtsprechung des Gerichtshofes die Anforderung einer Entschädigung für die Entziehung des Vermögens geschlossen. Das Recht an der Entschädigung wurde nicht ausdrücklich (expressis verbis) geäußert, aber nach Meinung des Gerichtshofes gehört es zum Wesen des Rechts auf die Wahrung des Vermögens und folgt aus dem Inhalt des als gesamt ausgwogenen Artikels 1. Nach der Meinung des Gerichthofes, würde die Entziehung des Eigentums aufgrund des Art. 1 des Zusatzprotokolles im allgemeinen ein unverhältnismäßiger, unentschuldbarer Eingriff in die Grundrechte, wenn die Entschädigung gezahlt wird, ohne eine Abwägung im Vergleich der Vermögenswerte vorzunehmen. Zugleich aber beachtet der Gerichtshof, dass Art. 1 eine volle Entschädigung in aller Regel nicht vorsieht, weil gerechtfertigte öffentliche Zwecke es fordern können, dass die Entschädigung in niedriger Höhe als dem Marktwert des Rechtes entsprechend, ausgezahlt wird. Die Rechtsgarantie für die Entschädigung wegen der Entziehung des Eigentums entspricht nicht dem Recht einer vollen Entschädigung. Immer aber muss die Entschädigungsquote in einem vernünftigen Verhältnis zum Vermögenswert bleiben, unter Berücksichtigung der Anforderungen des öffentlichen Interesses.

8

Expropriation as an exeptional tool of acquisition of land for public purposes

75%

Źróbek R. , Źróbek S.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2008

|

tom Vol. 2, no. 1

85-94

EN

Real estates owned by units of territorial self - government of their unions or by individuals can be expropriated for realization of public purposes. The authority conducting expropriation (eminent domain, compulsory purchase or compulsory acquisition) proceedings is obliged to specify precisely the purpose of expropriation on the ground of a concrete legal provision. Public purposes are defined by the legislator. The compensation for the expropriation (market or cost value of the property) have to be just. Authors of this paper have presented the legal procedures of expropriation and principles of calculating of compensation for real estate expropriation in Poland. They presented their view on this problem and some remarks published by FAO as a result of examining this subject through the many countries.

PL

Nieruchomości stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub osób prywatnych mogą być wywłaszczone na rzecz realizacji celów publicznych. Instytucja przeprowadzająca procedurę wywłaszczeniową jest zobowiązana do uzasadnienia celu wywłaszczenia na gruncie obowiązujących przepisów prawa. Odszkodowanie za wywłaszczenie wartości rynkowej lub odtworzeniowej nieruchomości zgodnie z Konstytucją RP musi być odszkodowaniem słusznym. W artykule przedstawiono procedury prawne wywłaszczenia oraz zasady ustalania wysokości odszkodowania na gruncie polskich przepisów prawa. Zwrócono również uwagę na konieczność pewnych zmian i uściśleń w tym zakresie oraz przytoczono niektóre wnioski opublikowane przez FAO, będące rezultatem badań przeprowadzonych przez tę organizację.

9

Analysis of surveying and legal problems in granting right-of-way and expropriation for the purpose of locating technical infrastructure

75%

Trembecka A.

Geodesy and Cartography

|

2016

|

tom Vol. 65, no. 1

95--109

EN

A condition which determines the location of technical infrastructure is an entrepreneur holding the right to use the property for construction purposes. Currently, there are parallel separate legal forms allowing the use of a real property for the purpose of locating transmission lines, i.e. transmission easement (right-of-way) established under the civil law and expropriation by limiting the rights to a property under the administrative law. The aim of the study is to compare these forms conferring the right to use real properties and to analyze the related surveying and legal problems occurring in practice. The research thesis of the article is ascertainment that the current legal provisions for establishing legal titles to a property in order to locate transmission lines need to be amended. The conducted study regarded legal conditions, extent of expropriation and granting right-of-way in the city of Krakow, as well as the problems associated with the ambiguous wording of the legal regulations. Part of the research was devoted to the form of rights to land in order to carry out similar projects in some European countries (France, Czech Republic, Germany, Sweden). The justification for the analysis of these issues is dictated by the scale of practical use of the aforementioned forms of rights to land in order to locate technical infrastructure. Over the period of 2011-2014, 651 agreements were concluded on granting transmission right-of-way for 967 cadastral parcels owned by the city of Krakow, and 105 expropriation decisions were issued, limiting the use of real properties in Krakow.

10

Między jałmużną a zadośćuczynieniem

75%

Grzechnik B.

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2014

|

tom nr 7

22--25

11

Małe wywłaszczenie pod linie elektroenergetyczne

75%

Szwarc P.

Energia i Recykling : gospodarka obiegu zamkniętego

|

2021

|

tom nr 9

46--47

PL

Brak zgody właściciela nieruchomości na przebieg przez jego nieruchomość linii energetycznych może skutkować wydaniem decyzji o tzw. małym wywłaszczeniu, czyli decyzji zezwalającej przedsiębiorstwu energetycznemu na czasowe zajęcie nieruchomości i wybudowanie na niej urządzeń wchodzących w skład linii elektroenergetycznych. Przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami przewidują także wydanie decyzji zezwalającej na niezwłoczne zajęcie nieruchomości – niezależnie od toczącego się postępowania odwoławczego.

12

Prawne oraz ekonomiczne aspekty określania wartości wywłaszczeniowej nieruchomości przeznaczonych pod drogi publiczne – analiza przypadku

75%

Stanek L.

Przegląd Geodezyjny

|

2015

|

tom R. 87, nr 2

6--10

PL

Artykuł analizuje proces szacowania wartości nieruchomości przeznaczonych pod poszerzenie drogi publicznej w małym miasteczku w Polsce, realizowany na podst. decyzji starosty z 17.05.2012 r., zezwalającej na realizację drogi gminnej. W szerszym kontekście przedstawia tło prawne, decyzje i działania organów administracji publicznej oraz konsekwencje przesądzeń przestrzennych realizacji zadania celu publicznego. Wskazuje na bariery utrudniające postępowania wywłaszczeniowe w świetle możliwości interpretacji obowiązujących przepisów prawnych, na tle przyjętych ogólnie sposobów wyceny. Istotą jest faktyczna wartość przedmiotu wywłaszczenia i szczególny przypadek sposobu funkcjonowania prawa w Polsce, w aspekcie jego poprawności administracyjnej oraz długotrwałości procesu wydawania decyzji, który wydłuża i komplikuje procesy inwestycyjne, utrudniając wywłaszczanym otrzymanie należnego słusznego odszkodowania.

EN

The article analyzes the process of estimating the value of real estate, which are planned for expanding a public road in a small town in Poland. A permit for building the municipal road was signed by local authorities (starosta) on 17th of May 2012. The major goal of this paper was to present the legal background, the decisions and actions of public administration and the consequences of spatial implementation in the light of public plan. This text indicates the problems connected with expropriation proceedings in the light of the possibilities of flexible interpretation of existing legislation, against the background of generally accepted valuation methods. The most important should be the actual value of the subject of expropriation. However the polish law works in a special way in the aspect of its administration correctness and the duration of the process of issuing a decision. The long period of waiting for a decision complicates the investment process, making it difficult to obtain a fair compensation for expropriated people.

13

Sinop citadel throughout history

75%

Zorlu B. N.

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

tom nr 56

487--498

EN

Sinop, a strategically important city in history, has felt the need to defend against the dangers of being a widespread settlement in almost every period. Even today, traces of defensive structures can be found in the city. For this reason, it is possible to see how the inner castle changed over the years and how it was shaped according to needs from the Hellenistic period to the Ottoman period. This study aims to examine how the structure changes according to periods.

14

The scope of just compensation for compulsory acquisition of real property ownership

71%

Czarnik Z.

Ius Novum

|

2019

|

tom 13

|

nr 2

207-224

PL

Wywłaszczenie nieruchomości wiąże się z koniecznością wypłaty odszkodowania. Taki obowiązek wynika wprost z art. 21 ust. 1 Konstytucji RP, który stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy dokonywane jest na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Pojęcie słusznego odszkodowania nie zostało normatywnie określone. Obowiązujące przepisy przewidują zasady i tryb ustalania odszkodowania. W swoim zasadniczym ujęciu jest to rozwiązanie przyjęte w prawie jeszcze przed zmianą systemu społeczno-politycznego, jaka dokonała się po 1989 roku, a więc przed wejściem w życie Konstytucji RP. Na tym tle rodzi się wiele problemów teoretycznych i praktycznych związanych z określeniem wysokości odszkodowania, a przede wszystkim z jego zakresem. Inaczej rzecz ujmując, przepisy prawa nie rozstrzygają jednoznacznie, czy słuszne odszkodowanie to tylko takie, które obejmuje faktyczną, rzeczywistą stratę, zatem wartość rynkową nieruchomości, czy też takie, w którego skład powinny wchodzić utracone korzyści, a więc zyski, jakie przyniosłoby prawo własności w przyszłości, gdyby było w sferze oddziaływania podmiotu. W nauce i orzecznictwie ten problem nie znalazł jednoznacznego rozwiązania, a zatem artykuł podejmuje te zagadnienia, wskazując na ułomność i niedostatek istniejącej regulacji szczególnej, ocenianej z perspektywy zasad określonych w Konstytucji. Podstawowym założeniem prezentowanym na kanwie rozważań nad obowiązującym prawem jest to, że słuszne odszkodowanie jako warunek wywłaszczenia powinno uwzględniać również wartość utraconych korzyści, gdyż jedynie przy takim założeniu można osiągnąć należyty poziom ochrony własności nieruchomości, co może nastąpić tylko wtedy, gdy ta własność będzie miała rzeczywiste ekonomiczne znaczenie.

EN

Expropriation of real estate is connected with the necessity to pay compensation. Such a necessity results directly from Article 21 para. 1 of the Constitution of the Republic of Poland, which stipulates that expropriation may be allowed solely for public purposes and for just compensation. The concept of just compensation has not been normatively defined. The binding regulations stipulate the rules and procedure of determining compensation. In its basic scope, it is a solution adopted in law before the changes of the social and political system took place after 1989, i.e. before the Constitution of the Republic of Poland entered into force. In this context, there are many theoretical and practical problems connected with defining the amount of compensation, and first of all, its scope. In other words, legal regulations do not explicitly resolve the issue whether just compensation is only the one which covers the actual, real loss, thus a market value of the real estate, or the one which includes lost profits, i.e. the profits that the property title would gain in future if it was within the area of the influence of the given entity. In jurisprudence and jurisdiction no clear solution to this problem was offered, thus the article deals with this aspect, indicating the imperfections and insufficiency of the existing special regulation evaluated from the perspective of the principles defined in the Constitution. The basic assumption presented on the basis of the considerations of the law in force is that just compensation as a condition for expropriation should also take into account the right level of protection of the real estate ownership, which can take place only if such ownership has actual economic significance.

15

Negotiations, expropriation and compensation for establishing cemeteries in Poland an overview of the subject matter

71%

Lis P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2019

|

nr 35

47-57

PL

W opracowaniu podjęto problematykę funkcjonowania nietypowego rynku nieruchomości niezabudowanych przeznaczonych pod cmentarze. W Polsce występuje potrzeba powiększania i zakładania nowych cmentarzy. Nieliczne gminy potrafią skutecznie przeprowadzić takie inwestycje. Największe trudności występują w miastach. Celem niniejszego artykułu było zarysowanie problematyki negocjacji, wywłaszczeń i odszkodowań w procesie realizacji inwestycji w Polsce. W procesie negocjacji pomiędzy gminą a podmiotem prywatnym realizowanym dla nabycia gruntów przeznaczonych pod cmentarze dowiedziono, że gmina musi zakładać koszt realizacji inwestycji na około 55% ceny zakupu gruntów, przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną na danym rynku lokalnym. W opracowaniu wskazano na ograniczenia związane z lokalizacją inwestycji w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz ograniczenia w zakresie efektywnego przeprowadzenia rokowań o nabycie gruntów przeznaczonych pod cmentarz w drodze umowy. Wskazano, że głównym problemem jest szkoda lokalizacyjna (zaistniała lub nie), która w znacznym stopniu przyczynia się do zablokowania trybu umownego wykupu gruntu i zasadniczo komplikuje i przeciąga w czasie zakończenie procedury wywłaszczeniowej.

EN

The subject matter of this work is the functioning of a specific market of undeveloped real estate intended for cemeteries. There is a need in Poland not only to expand the existing cemeteries but also to establish new ones. However, such investments are successfully made only in a few gminas, not to mention big cities, where they seem even harder to be carried out. The aim of this article is to outline the issues of negotiations, expropriation and compensation in the process of investment implementation in Poland. In the negotiation process between a gmina (commune) and a private entity, carried out for the purchase of land intended for cemeteries, it has been proved that the gmina must assume the cost of the investment at approximately 55% of the purchase price of land intended for single-family housing on a given local market. Additionally, the author indicates the limitations associated with the location of investments in local spatial development plans as well as the limitations in terms of conducting effective negotiations for purchasing land intended for cemeteries by means of an agreement. The main problem indicated in the work is the location damage (suffered or not), which has largely contributed to blocking the contractual purchase of land and substantially complicates and delays termination of the expropriation procedure.

16

Aktywność budowlana cenzorów w republice rzymskiej

71%

Kamińska R.

Zeszyty Prawnicze

|

2017

|

tom 17

|

nr 2

189-205

PL

Streszczenie Obok wielu funkcji, jakie w okresie republiki sprawowali cenzorzy, należała do nich również cura urbis. W jej ramach prowadzili między innymi aktywną działalność budowlaną i remontową w Rzymie. Doprowadzili do powstania wielu akweduktów, świątyń oraz dróg publicznych. Zajmowanie się tą dziedziną administracji było możliwe dzięki posiadanemu przez nich prawu do zawierania w imieniu państwa locationes z prywatnymi wykonawcami (redemptores), czyli kontraktów na roboty publiczne (najczęściej budowę i remonty obiektów publicznych) oraz ius publicandi, czyli prawu do wywłaszczania.

EN

Summary Alongside their many other duties in Republican Rome, the censors were responsible for cura urbis, which included the building, repair and maintenance of public facilities. The censors were the founders of many of the Roman aqueducts, temples, and roads. They had the right to enter contracts for public works on behalf of the State with private companies, and they also held the ius publicandi, the right to expropriate land from private owners for these projects.

17

Grunty warszawskie – stan prawny, stosunki własnościowe i roszczenia dekretowe, Część 1

63%

Sokół K.

Przegląd Geodezyjny

|

2023

|

tom R. 95, nr 4

324--27

PL

Grunty warszawskie na przestrzeni lat były przedmiotem licznych regulacji prawnych, powodujących częste zmiany w zakresie stosunków własnościowych. Na skutek komunalizacji, nacjonalizacji, ponownej komunalizacji i uwzględnienia części roszczeń dekretowych stan własności (stan prawny) nieruchomości warszawskich był i jest w istocie niepewny. W artykule zebrano i omówiono regulacje prawne wpływające na zmianę stanu prawnego gruntów warszawskich, które zapoczątkował dekret z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na terenie m. st. Warszawy. W artykule podjęto również próbę ustalenia kierunku obecnych zmian w prawie wpływających na stan prawny tych gruntów.

EN

Over the years, land in Warsaw has been subject to numerous legal regulations, resulting in frequent changes in ownership relations. As a result of communalization, nationalization, re-municipalization and taking account of decree claims, the ownership status (legal status) of real estate in Warsaw was and is essentially uncertain. The article collects and discusses legal regulations affecting the change in the legal status of Warsaw land, which was initiated by the decree of October 26, 1945 on the ownership and use of land in the capital city of Warsaw. The article also attempts to determine the direction of current changes in the law affecting the legal status of these lands.

18

Zmiany w przepisach dotyczących zwrotu wywłaszczonych nieruchomości

63%

Stawecki M.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2020

|

tom 15

|

nr 17 (2)

217-234

EN

On 14th May 2019 the amendment to the Act on Property Management became effective and this act introduced significant changes into the principles of the restitution of expropriated property. It is important to remember that the new regulations introduce new deadlines for filing applications for restitution the property. The issue of the new deadlines is the main subject of this article. Failure to keep the deadlines will result in a definite losing the chance for recovering the real property. In the amendment the new regulations can be found that enable previous owners or their heirs to enforce their claims in a more efficient way. Until the time that the above mentioned act came into effect, the Act on Property Management did not determine any restrictions as to the deadline of filing an application for restitution the property. The regulation that has been in effect since 14th May 2019 provides that the application for expropriated property can be filed within the period of 20 years 234 starting from the moment the decision on expropriation of property became final. After this period the right to restitute the property has expired. The amendment to the above mentioned Act fulfils the guidelines coming from the decisions of Constitutional Tribunal from 2015 and 2017.

PL

Dnia 14 maja 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami wprowadzająca istotne zmiany zasad zwrotu wywłaszczonych nieruchomości. Na uwagę zasługują regulacje wprowadzające terminy na złożenie wniosku o zwrot nieruchomości, których uchybienie doprowadzi definitywnie do zamknięcia drogi o odzyskanie nieruchomości. W nowelizacji znalazły się także przepisy ułatwiające dochodzenie roszczeń przez byłych właścicieli nieruchomości lub ich spadkobierców. Do chwili wejścia w życie przedmiotowej nowelizacji, ustawa o gospodarce nieruchomościami nie przewidywała żadnego ograniczenia w terminie złożenia wniosku o zwrot nieruchomości. Obowiązujący od 14 maja 2019 r. przepis zakłada, że wniosek o zwrot wywłaszczonej nieruchomości będzie można zgłosić tylko w okresie 20 lat od momentu, kiedy ostateczna stała się decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości. Po tym okresie uprawnienie o zwrot nieruchomości wygaśnie. Nowelizacja ustawy jest realizacją wytycznych wynikających z dwóch wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 2015 i 2017 r.

19

Standardy prawne w zakresie wywłaszczenia w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

63%

Parchomiuk J.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2006

|

tom 2

|

nr 1 Prawo

167-184

DE

Die Konvention zum Schutze der Menschenrechte und Grundfreiheiten von 1950 ist ein internationaler Rechtsakt von Grundbedeutung für den Schutz der Grundrechte im Bereich der Enteignung. Die Regulationen, die den Eigentumsschutz direkt betreffen, befinden sich nicht im Text der Konvention, sondern in Art. 1 des Zusatzprotokolls zur Konvention vom 20. März 1952. Der Eigentumsbegriff in Art. 1 des Zusatzprotokolls ist von unabhängiger Art und beschränkt sich nicht auf Eigentum an Sachen, also auf Eigentum im technischen, zivilrechtlichen Sinne, sondern muss weiter verstanden werden als Synonym des Vermögens, aller vermögenswerten Rechte. Zum Eigentumsbegriff im Sinne des Art. 1 des Zusatzprotokolls gehören also das Eigentum und andere dingliche Rechte an Gründstücke und beweglichen Sachen, Forderungen und sonstige vermögenswerte Rechte, wie Aktien, Patentrechte, Warenzeichenrechte, Urheberrechte („geistiges Eigentum„) und obligatorische Rechte, wie auch öffentlich-rechtliche Rechte, insbesondere Renten- und Pensionsansprüche. Art. 1 des Zusatzprotokolls sieht zwei Möglichkeiten der zulässigen hoheitlichen Eingriffe in das Eigentum: Die Entziehung des Eigentums und die Reglementierung der Nutzung des Eigentums. Im ersten Fall geht es insbesondere um die Enteignung, die zweite Möglichkeit betriff der sog. Inhaltsbestimmungen, also Normen, die den Inhalt und die Schranken des Eigentums (und anderer vermögenswerten Rechte) bestimmen. Die Rechtsprechung des Europäischen Gerichtshofes für Menschenrechte beschränkt den Eigentumsbegriff grundsätzlich nur auf formelle Eingriffe, die zur Übertragung des Eigentums führen. Der Gerichtshof sondert aber auch die Kategorie der sog. faktischen Enteignung aus, die die Gestalt der formellen Enteignung nicht annehmen, aber in der Praxis zur Beschränkung oder Entziehung des Rechts führen. In Fällen, die der Gerichtshof als „faktische Enteignung„ bewertet hat, ging es um die volle und unumkehrbare Reduktion der Eigentumsnutzung smöglichkeiten, ohne den Rechtstitel zu entziehen. Die der Anforderungen der Konvention entsprechende Entziehung des Eigentums muss die Bedingungen der Zweckmäßigkeit (das Recht wird zum öffentlichen Interesse entzogen), der Gesetzmäßigkeit (der Eingriff erfolgt unter Berücksichtigung der gesetzlich bestimmten Bedingung und der allgemeinen Grundsätze des internationalen Rechts) und der Verhältnismäßigkeit (es muss eine vernünftige Abwägung zwischen dem Mittel und dem angestrebten Zweck erfolgen) erfüllen. Aus den Voraussetzungen der Gesetzmäßigkeit und der Verhältnismäßigkeit hat man in der Rechtsprechung des Gerichtshofes die Anforderung einer Entschädigung für die Entziehung des Vermögens geschlossen. Das Recht an der Entschädigung wurde nicht ausdrücklich (expressis verbis) geäußert, aber nach Meinung des Gerichtshofes gehört es zum Wesen des Rechts auf die Wahrung des Vermögens und folgt aus dem Inhalt des als gesamt ausgwogenen Artikels 1. Nach der Meinung des Gerichthofes, würde die Entziehung des Eigentums aufgrund des Art. 1 des Zusatzprotokolles im allgemeinen ein unverhältnismäßiger, unentschuldbarer Eingriff in die Grundrechte, wenn die Entschädigung gezahlt wird, ohne eine Abwägung im Vergleich der Vermögenswerte vorzunehmen. Zugleich aber beachtet der Gerichtshof, dass Art. 1 eine volle Entschädigung in aller Regel nicht vorsieht, weil gerechtfertigte öffentliche Zwecke es fordern können, dass die Entschädigung in niedriger Höhe als dem Marktwert des Rechtes entsprechend, ausgezahlt wird. Die Rechtsgarantie für die Entschädigung wegen der Entziehung des Eigentums entspricht nicht dem Recht einer vollen Entschädigung. Immer aber muss die Entschädigungsquote in einem vernünftigen Verhältnis zum Vermögenswert bleiben, unter Berücksichtigung der Anforderungen des öffentlichen Interesses.

20

Zbycie wywłaszczonej nieruchomości

63%

Ablewicz J.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2009

|

nr 2(13) t. 1

87-95

PL

Praca została poświęcona odpowiedzi na pytanie, czy byli właściciele wywłaszczonych nieruchomości mogą skutecznie podważać czynności prawne rozporządzające dokonane przez Skarb Państwa (odpowiednio jednostki samorządu terytorialnego), w stosunku do tych nieruchomości w sytuacji, gdy cel wywłaszczenia nie został zrealizowany. Podstawą analizy był fikcyjny stan faktyczny, na podstawie którego przybliżono wykładnię przepisów prawa. Szczególny nacisk został położony na omówienie przepisów dotyczących gospodarki nieruchomościami. Na tej podstawie rozważano, czy jeśli w dacie dokonania czynności prawnej (zbycia nieruchomości) istniały przesłanki negatywne jej dokonania, w szczególności zostały spełnione przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości jako zbędnej ze względu na cel wywłaszczenia, to osoby trzecie (byli właściciele nieruchomości) mają skuteczne uprawnienie do żądania zwrotu takich nieruchomości, ewentualnie, czy i jakie roszczenia przysługują takim osobom. Niezrealizowanie celu wywłaszczenia może skutkować zwrotem wywłaszczonej nieruchomości. Natomiast istotne jest, czy Skarb Państwa jest obowiązany informować byłych właścicieli o możliwości zwrotu nieruchomości, a jeśli tak, to jakie są skutki prawne niewykonania tego obowiązku. Przybliżono również kwestię wpływu rozpoczęcia inwestycji, która uzasadniała dokonanie wywłaszczenia na ocenę zasadności żądania jej zwrotu na rzecz byłych właścicieli.

EN

The work is devoted to resolving the question whether former owners of dispossessed property can effectively challenge disposing legal actions taken by the State Treasury (local authorities respectively) in relation to the property in the case the purpose of dispossession has not been achieved. Underpinning this analysis was a fictional actual state, which also provided a basis for an interpretation of laws. Particular emphasis was placed on a discussion of the laws relating to the economy of property. Basing on this, a careful consideration was given to the issue whether any third parties (former owners of the properties) have any justified demands or claims towards the property if there has been some negative premise on the date of performing legal actions /dispossession/, particularly if the prerequisites have been met concerning the return of the dispossessed property as unnecessary with regard to the aim of the dispossession. Not achieving the purpose of the dispossession may result in the return of the dispossessed property. What is crucial, however, is whether the Ministry of Treasury is obliged to inform former owners about the possibility of returning the property, and, if so, what the legal consequences of not fulfilling this obligation are. The paper also discusses the influence of starting the investment which justified the dispossession on the legitimacy of the demand for its return to former owners.