Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zawartość jonów chlorkowych w wodach podziemnych w rejonie wysadu solnego "Dębina"

100%

Żak S. , Sobociński C.

|

2002

|

tom R. 44, nr 4

19-23

PL

Przedstawiono analizę zmian stężenia jonów Cl- w wodach podziemnych związaną z eksploatacją bariery studni w rejonie wysadu solnego "Dębina". Analizę oparto na wynikach badań w 78 piezometrach, 40 studniach bariery i rowie zbiorczym, do którego odprowadzane są wody ze studni. Analizą objęto okres na przestrzeni lat 1993-1999. Stwierdzono, że średnie zawartości jonów chlorkowych wzrosły od 2,5 do 4 razy. Jednocześnie obserwuje się coraz szybszy wzrost stężenia jonów w czasie. Uznano, że przyczyną wzrostu zawartości jonów Cl- jest ascenzja wód zasolonych oraz ługowanie wysadu. Każda z tych przyczyn powodować będzie przyśpieszenie zasolenia pompowanych wód przez barierę studni otaczającą wsad. Długie funkcjonowanie bariery oraz jej intensywna eksploatacja mogą doprowadzić do sytuacji, w której bariera nie będzie spełniała swej roli zabezpieczającej.

EN

The article contains an analysis of changes in Cl- density in underground water, which is connected with the exploitation of well barrier in the vicinity of salt diapiric fold "Debina". The analysis is based on the results of 78 piezometers, 40 barrier wells and tank trench where water from wells is directed. The analysis covers years1993-1999. It has been found that the average content of chloride ions increased from 2.5 to 4 tomes. At the same time a rapid increase in the ions density in time is noticeable. It has been assumed that the reason for higher content of Cl- ions is the ascension water and diapiric fold leaching. All the factors will cause increased salinity of water pumped over the well barrier surrounding the fold. Long functioning of the barrier and its intense exploitation can lead to the situation where the barrier will not fulfill its securing function.

2

Automorficzne kryształy kwarcu z wysadu solnego Wapna

75%

Jaworska J.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

tom Vol. 52, nr 1

64-68

EN

Euhedral quartz crystals were discovered in rocks forming top of Wapno diapir (North Poland) by drilling. Quartz crystals were found in: 1) Tertiary [Paleogene? Neogene?] sands covering gypsum cap-rock, 2) gypsum forming cap-rock and 3) Late Permian salts. Three forms of quartz crystals were distinguished: a) single, euhedral crystals of short pseudohexagonal prisms terminated by rhombohedrons equally developed on both ends (0.5–2.0 mm long), b) aggregates of few crystals terminated by rhombohedron (up to 2 mm of diameter) and c) “rosettes” in which perfectly terminated crystals radiate in all directions (max. diameter 2.0 mm). A few single quartz crystals contain inclusions of anhydrite. The origin of quartz crystals is discussed and model of quartz crystallization in evaporate basin is presented. The host rock of quartz could be salt and after salt dissolution, the crystals were embedded in cap-rock gypsum. The presence of euhedral quartz crystals in sands covering cap-rock can be simply explained by dissolution of cap-rock gypsum. It means that quartz crystals in sands are a residual compound.

3

Evolution of tectonic structures within the salt diapirs: a numerical study

75%

Adamuszek M. , Dąbrowski M.

Geologia Sudetica

|

2014

|

tom Vol. 42

3--3

4

Zabezpieczenie środowiska wodnego w rejonie BOT KWB Bełchatów S.A. przed wpływem wysadu solnego "Dębina"

75%

Seweryn L. , Szczepiński J. , Kozłowski Z.

|

2006

|

tom z. 271

149-158

PL

W artykule opisano naturalne warunki występowania wysadu solnego "Dębina" oraz wynikające zagrożenia dla środowiska wodnego, na skutek eksploatacji w jego sąsiedztwie złoża węgla brunatnego Bełchatów. Przedstawiono sposób zabezpieczenia oraz zasady działania bariery ochronnej wokół wysadu solnego oraz informacje na temat przebiegu jej dotychczasowej eksploatacji.

EN

In the paper natural conditions of Dębina salt diapir occurrence and conseąuent hazards for water environment, due to mining operations at Bełchatów and Szczerców open pits located in its vicinity was discussed. The protective measures were presented as well as the principles of the protection well barrier operation around Dębina salt diapir, and up to date effects of the protective barrier. Well protective barrier concept actualization was discussed, relating to required depression and prognostic inflow into "new" protective barrier.

5

Model przestrzenny struktury solnej Inowrocław a wizualizacja przemieszczeń powierzchni terenu zarejestrowanych na podstawie badań interferometrycznych

75%

Piątkowska A. , Czuryłowicz K. , Przyłucka M.

|

tom Vol. 62, nr 2

97--102

EN

The Inowrocław salt dome can be considered one of the model structures in the Polish Lowlands. Salt structures formed as the result of halotectonic and halokinetic action. The Permian salt was squeezed upwards from deep geological levels due to the overburden load, using fractured zon es and faults. The salt dome is presented as a dynamie three- A Piątkowska K Czuryłowicz M Przyłucka -dimensional geological model developed using advanced technology to create and visualize 3D spatial data. Thanks to the relationship between the dynamics of the land surface and natural geological processes, the results and conclusions can be quickly drawn. For this purpose, average values of displacements in mm peryear, obtained by Satellite Radar Interferometry - Persistent Scatterers (PS) for the time span 1992-2006, are presented in the form of interpolation, creating a surface ofground movement (subsidence and uplift) above the Inowrocław salt dome.

6

Minerały epigenetyczne inowrocławskiego wysadu solnego, część I – historia i podziemne skarby kopalni Solno

75%

Wachowiak J.

Przegląd Solny

|

2013

|

tom T. 9

60--70

7

Wysad solny w obrazie falowym rejestrowanym metodą sejsmiki fal odbitych

75%

Jędrzejowska-Tyczkowska H. , Żukowska K. , Kostecki A. , Półchłopek A. , Bartoń R. , Leginowicz A. , Żuławiński K.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

tom nr 150 wydanie konferencyjne

129--137

PL

Interpretacja geologiczna danych sejsmicznych w niektórych przypadkach budowy geologicznej napotyka na znaczne trudności związane przede wszystkim z brakiem wyraźnej, a często i jakiejkolwiek, jednoznaczności pomiędzy obrazem zarejestrowanego pola falowego, przedstawionego w postaci tzw. sekcji sumowanej (w przestrzeni X, 2T) a spodziewanym obrazem odwzorowywanych struktur geologicznych. Jednym z możliwych przykładów takiej sytuacji jest obraz sejsmiczny wysadu solnego cechujący się, w centralnej partii, chaotyczną, bezrefleksową strefą zapisu drgań sejsmicznych. W publikacji przedstawiono metodykę rozszyfrowania takiego obrazu w sensie geometrii oraz jakościowej i ilościowej oceny pola prędkości fal podłużnych, opartą na interaktywnej analizie i modelowaniu pojedynczych rekordów sejsmicznych.

EN

The large hydrocarbon deposits are often associated with the presence of salt structures due to favorable conditions for accumulation and trapping of oil and gas. It is important to be able to image subsalt prospects correctly although it is very difficult task because of complexity of salt bodies' geometry and a large contrast of velocities. In publication we propose the use of deterministic seismic inversion paralelly with DMVA to solve the problem of subsult structures' imaging.

8

Towards Data Integration and Analysis in the Detection of Terrain Surface Deformation in the Case of the Inowrocław Salt Dome

75%

Szczerbowski Z. , Piątkowska A.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2015

|

tom Vol. 9, no. 4

85--100

PL

Długookresowe obserwacje przemieszczeń powierzchni terenu pozwoliły na wyznaczenie lokalnego trendu zarówno w dźwiganiu, jak i osiadaniu terenu na skutek eksploatacji górniczej oraz geologicznych procesów związanych ze strukturą solną Inowrocławia. Pomiary geodezyjne objęły dużą liczbę punktów sieci geodezyjnej, co dostarczyło wprawdzie szczegółowych, lecz ograniczonych do niewielkiej powierzchni terenu informacji o przemieszczeniach pionowych. Zastosowanie satelitarnej interferometrii radarowej (InSAR) pozwoliło na poszerzenie zakresu przestrzennego badanych przemieszczeń (wyznaczonych również z zastosowaniem precyzyjnej niwelacji geometrycznej), co umożliwiło wyznaczenie deformacji w wymiarze regionalnym. Zaprezentowano połączenie wyników wyznaczonych przy zastosowaniu niwelacji oraz techniki PS InSAR, które umożliwiły zamodelowanie badanych przemieszczeń. Ze względu na możliwości obu narzędzi pomiarowych podejście to okazało się właściwe.

EN

Long-term geodetic observations of the terrain surface displacements show local trends in uplifts and subsidence as effects of mining and geological processes related to the salt structure of Inowrocław. Surveys have been carried out on a number of control points of the geodetic network, thus, observations provide detailed data, but limited to a small area. The application of the Synthetic Aperture Radar Interferometry (InSAR) data extending a spatial range of displacements depicted by levelling can provide a regional context of the process. The presented combination of the levelling and InSAR (Persistent Scatt erer Interferometry – PSI) data in modelling of displacements can be a good option on the condition that some of the peculiarities of the methods are considered.

9

Problemy modelowania matematycznego przepływu wód podziemnych w rejonie wysadów solnych na przykładzie struktury Wapna

63%

Rasala M.

Geologos

|

2006

|

tom Vol. 10

215--226

EN

This paper presents a numeric model of ground water flow in the Wapno salt dome area. The model was perform in order to verify a conceptual system of water circulation and to determine the influence of geological factors on the formation of hydrogeological conditions in the salt dome region. Besides, the prognosis of saline water migration from the caprock to the exploited aquifer was made. The model was performed by means of the Modflow program, which does not include the water with differentiated mineralization. This caused some serious problems during model construction and its calibration affecting the reliability of the obtained results of water balance.

10

Wykorzystanie metody odwrotnej w estymacji osiadań powierzchni terenu dla złóż soli

63%

Hejmanowski R. , Malinowska A. A.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

tom T. 33, z. 3

179--200

PL

Modelowanie przemieszczeń i deformacji w rejonie kopalń soli napotyka na znaczne trudności ze względu na zmienne właściwości wytrzymałościowe soli, złożoną budowę morfologiczną złóż wysadowych, własności reologiczne soli. Te czynniki powodują, że wpływy eksploatacji złóż soli ujawniają się przez setki lat, a precyzyjne wyznaczenie przemieszczeń w danym, żądanym momencie i miejscu są obarczone większą niepewnością, niż w przypadku innych typów złóż kopalin stałych. Modelowanie numeryczne dobrze się sprawdza przy ograniczeniu obszaru modelu do jednej lub kilku komór. Większy zakres znacznie obniża potencjał dokładnościowy i wydajność obliczeniową tego typu modeli. Zastosowanie modeli stochastycznych pozwala na modelowanie 3D dla całego kompleksu wyrobisk, pod warunkiem precyzyjnej parametryzacji takiego modelu. W artykule omówiono sposób modelowania przemieszczeń i deformacji dla jednej z największych kopalń soli w Europie o objętości wyeksploatowanego złoża ponad 21 mln m3. Parametryzacja modelu stochastycznego możliwa była dzięki udokumentowanym wynikom pomiarów konwergencji wyrobisk i pomiarów wysokościowych na powierzchni. Zastosowanie inwersji niecki obniżeniowej w metodzie najmniejszych kwadratów pozwoliło na estymację optymalnych wartości parametrów modelu stochastycznego. Modelowanie prowadzone było przy wykorzystaniu modelu stochastycznego i dwuparametrycznej funkcji czasu, która pozwala uwzględnić czas konwergencji wyrobisk i czas przejścia zaburzenia (przemieszczeń) na powierzchnię terenu. Szczegółowe analizy warunków geologicznych, które przeprowadzono w trakcie badań pozwoliły również na uwzględnienie dewiacji niecki obniżeniowej w modelowanym obrazie pionowych ruchów powierzchni terenu. Jakościowe i ilościowe potwierdzenie poprawności estymacji wykazano w graficznym zestawieniu modelowanych i mierzonych wartości przemieszczeń pionowych, w ujęciu przestrzennym. Wykorzystany w ramach badań model znajduje zastosowanie w prognozowaniu przemieszczeń i deformacji dla dowolnych okresów, dla przyszłych projektów eksploatacji złoża soli.

EN

The modeling of strains and deformations in salt mine areas encounters considerable difficulties because of the varying strength properties of salt, the complex morphological build of dome deposits and the rheological properties of salt. These properties have impacted the development of salt extraction for hundreds of years and the fact that the accurate determining of strains in a given specified moment and place are burdened with high uncertainty. Numerical modeling is useful when the model is reduced to one or several salt chambers. A broader range of underground post mining void considerably lowers the accuracy and efficiency of the calculations of such models. Stochastic models allow for a 3D modeling of the entire mining complex deposit, provided the model has been parametrized in detail. The methods of strains and deformations modeling were presented on the example of one of the biggest salt mines in Europe, where a volume of over 21 million m3 of salt was extracted. The stochastic model could be parametrized thanks to the documented results of measurements of convergence of the underground mining panels and leveling on the surface. The use of land subsidence inversion in the least squares method allowed for estimating the optimum values of parameters of the model. Ground deformation modeling was performed using the two-parameter time function, which allows for a simulation to be carried out in time. In the simulation, the convergence of underground excavations and the transition in time the effects of convergence into ground subsidence was taken into account. The detailed analysis of the geological conditions lead to modeling deviation of the subsidence trough. The accuracy of the modeling results was qualitatively and quantitatively confirmed by a comparison ofthe modeled to measured values of the vertical ground movement. The scaled model can be applied in future mining extraction projects in order to predict the strains and deformations for an arbitrary moment in time.

11

Przyczyny zasolenia gleb okolic Inowrocławia

63%

Krzyżaniak-Sitarz M.

Ekologia i Technika

|

2008

|

tom R. 16, nr 2

74-78

PL

Proces zasolenia gleb jest jedną z form degradacji środowiska, spowodowanym zachwianiem równowagi chemicznej gleby. W naturalnych warunkach pomiędzy roztworem glebowym, kompleksem sorpcyjnym i organizmami bytującymi w glebie istnieje stała wymiana poszczególnych jonów, a w wielu wypadkach całych związków chemicznych, która ma na celu utrzymanie gleby w stanie równowagi. Pojawienie się, szczególnie w wierzchnich poziomach gleby dużej ilości kationów, takich jak Na, K, Ca2, Mg2+ oraz anionów Cl , SO42-, HCO3 , może spowodować zmiany parametrów fizykochemicznych gleby i doprowadzić do jej zasolenia. Zjawisko to powstaje zarówno pod wpływem czynników naturalnych jak i antropogenicznych. Istotną sprawą determinującą zmiany właściwości chemicznych gleb, oprócz źródła zasolenia, jest także czas oddziaływania danego czynnika odpowiadającego za wzrost stężenia soli w roztworze glebowym. Oddziaływanie pewnych czynników ma charakter okresowy, przez co nie powoduje trwałych zmian w składzie chemicznym gleb. Natomiast ciągła emisja zanieczyszczeń z pozostałych źródeł zasolenia powoduje nieodwracalne w skutkach zmiany składu roztworu glebowego i kompleksu sorpcyjnego, co prowadzi do degradacji i zmiany typologii analizowanych gleb.

EN

Salinity is one of the processes which causes environment degradation by disturbing chemical balance of soil. In natural conditions there is continuous ion and compound exchange between soil solution, soil sorption complex and soil organisms which lead to keeping the constant balance of soil. Occurrence of such cations like Na, K Ca, Mg24 and anions like Cl, SO42 , HCO3 especially in surface horizons can cause changes in physico-chemical properties of soil and its salinity. This process may also be caused by natural as well as anthropogenic factors. Apart from salinity source, a significant element determining changes of soil chemical properties is the time the factor influences the increase of salt concentration in soil solution, The influence of some of these factors have periodical character and do not cause permanent changes in soil chemical composition, However continuous emission of pollutants from different salinity sources causes irremediable changes in composition of soil solution and soil sorption complex, which leads to degradation and typological changes in the analysed soils.

12

Prognoza konwergencji komory magazynowej gazu ziemnego w wysadzie solnym

63%

Ślizowski J.

|

2001

|

tom T. 17, z. 3

107-116

PL

Konwergencja, czyli zaciskanie się komory magazynowej gazu ziemnego w złożu soli kamiennej wskutek zjawiska pełzania, jest jednym z czynników decydujących o efektywnej pojemności komory. W artykule przedstawiono prognozę szybkości konwergencji wybranej komory, opracowaną na podstawie symulacji komputerowej ruchu górotworu, w powiązaniu z rozważaniami analitycznymi dotyczącymi scenariusza eksploatacji. Stwierdzono zmienność szybkości konwergencji, nawet w przypadku użycia stacjonarnego prawa pełzania soli, i decydującą rolę minimalnego ciśnienia magazynowania gazu na szybkość tego procesu.

EN

Convergence that is compression of gas storage cavern in rock salt due to salt creep is one of the factor deciding about effective capacity of cavern. In the article there is shown the forecast of convergence rate of selected rock salt cavern on the basis of massif movement computer simulation and of analytical consideration of exploitation scenario. Variability of speed convergence even in case of stationary salt creep law application and crucial role of minimum pressures of gas storing on rate of this process were ascertained.

13

Model koncepcyjny trzystopniowej izolacji w podziemnym składowisku odpadów w wysadzie solnym

63%

Poborska-Młynarska K. , Korzeniowski W.

Przegląd Solny

|

2015

|

tom T. 11

51--56

PL

W Polsce planowane jest utworzenie podziemnego składowiska odpadów w kopalni soli. Celem artykułu jest przedstawienie modelu trwałej izolacji substancji szkodliwych od wód podziemnych i biosfery w składowisku w wysadzie solnym. Podstawą do utworzenia modelu są doświadczenia uzyskane w podziemnym składowaniu w krajach Europy Zachodniej, znajomość geologiczno-górniczych warunków i techniki eksploatacji soli w wysadach solnych Polski. Dla wysadu solnego stworzono koncepcję trzystopniowej izolacji uwzględniając sztuczne i naturalne bariery w składowisku.

EN

The construction of the underground waste storage facility in the salt mine in Poland is planned. The aim of this article is to demonstrate a model of permanent isolation of pollutants from groundwater and the biosphere in the storage located within the salt dome. The basis for the model are: the experiences gained in underground storage in Western Europe, the knowledge of geological and mining conditions and saltmining techniques in salt domes, Central Poland. For the salt dome a three-stage isolation concept has been revealed taking into account natural and artificial barriers.

14

Pochodzenie stylolitów w gipsach z czapy wysadu solnego Wapna

63%

Jaworska J.

|

tom Vol. 54, nr 2

166-169

EN

Stylolites have been found in a core sample from the gypsum cap rock of the Wapno salt dome (figs 1-3) at a depth of 40 m below the land surface. These structures are inclined at 40-45ş to the core axis and cut by neomorphic gypsum crystals. Stylolites are products of the solution pressure. They commonly occur in carbonates but are very rarely encountered in evaporates, thus the origin and preservation of these structures in the cap rock of Wapno dome are interesting problems. Lithostatic pressure near the surface where the cap rock has been formed is insufficient to develop stylolites. Thus stylolites (fFigs 4-5) in gypsum cap rock of the Wapno salt diapir are probably early diagenetic structures preserved in a fragment of Zechstein anhydrite of Z2 or Z3 cyclothems. This anhydrite block with stylolites have been carried inside intruding salt masses to the top ofWapno dome. Halite and other easy soluble minerals had been dissolved, but the anhydrites with preserved stylolites have been incorporated in the cap rock and secondary altered into gypsum, similarly to the phenomenon found in Gorleben Salt Dome by Bäuerle et al. (2000).

15

Współczesne ruchy wysadu solnego Inowrocławia w świetle badań geodezyjnych

63%

Szczerbowski Z. , Gawałkiewicz R.

|

tom Vol. 68, nr 3

195--203

EN

The paper presents results of long-standing geodetic measurements including the most recent results of levelling measurements carried out by the authors. Based on the results, a model of ground surface movements was created, which roughly reflects contemporary tectonic activity of the Inowrocław salt structure. The performance of vertical displacements of benchmarks of the research network for the last quarter-century shows its significant mobility. The results of measurements were discussed in the context of the state of art of tectonic mobility of the area and the geological structure of the dome. Unusual agreement in rates of geological processes (salt diapir uplift) determined by geodetic measurements and estimated by geological methods for a long time interval confirms trueness of previous ideas about contemporary diapir movements of the Inowrocław Salt Dome. Repeated levelling evaluated for two last time intervals provided similar regions and rates of uplifts, giving additional control of reliability of the measurements.

16

Conceptual model of an underground radioactive waste repository in rock-salt and clay formations in Poland

63%

Ślizowski J. , Lankof L.

|

2000

|

tom T. 16, z. 4

75-87

EN

The principal safety requirement for an underground radioactive waste repository (RWR) is its tightness which must ensure that radioisotopes will not be released to the biosphere. The paper presents two eonceptual models of the RWR: in salt dome and in clay series which are the only rock formations in Poland suitable for localization of the RWR. Selected aspects of safety problems were presented including the geological and geotechnical barriers. It was found that under conditions encountered in salt domes in Poland the construction of repository of a relevant capacity must include the waste storage in "zubers", which requires further laboratory and field studies.

PL

Podstawowym warunkiem bezpieczeńtwa jaki musi spełniać podziemne składowisko odpadów promieniotwórczych (SOP) jest jego szczelność, gwarantująca nieprzedostanie się radionuklidów do biosfery. W pracy zaprezentowane zostały dwa modele koncepcyjne SOP w wysadzie solnym i pokładzie skał ilastych, jako jedynych strukturach skalnych, w których istnieją możliwości zlokalizowania składowiska na ziemiach polskich. Przedstawione zostały wybrane aspekty zapewnienia bezpieczeństwa z zakresu barier geologicznych i geotechnicznych. Stwierdzono, że w warunkach polskich wysadów solnych dla uzyskania odpowiedniej pojemności składowiska należy rozpoznać możliwości składowania odpadów w solach zubrowych, co wymagać będzie dalszych badań laboratoryjnych i in-situ.

17

Deformations of the protection shelf in the "wapno" salt mine, based on model studies

63%

Kortas G. , Maj A.

Archives of Mining Sciences

|

2014

|

tom Vol. 59, no. 4

869--886

EN

The catastrophic mine failure resulting from the inrush of water into the Wapno Salt Mine was probably caused by a fracture in the roof protection shelf. The purpose of the present study was to apply the method of the homogenization of the multi-level room-and-pillar structure in the Wapno Salt Mine for 3D+t modelling of the elastic-viscous medium to determine the distribution of stress and strain, and, on that basis, to estimate the geomechanical conditions existing in the roof shelf. This paper presents briefly the spatial development of the salt mine’s structure and the results of the surveying measurements carried out during the salt mine’s operation and after the mine was flooded. Those results constituted a basis for the verification of the introduced homogenization parameters, i.e. the time-dependent changes of the elasticity modulus and the susceptibility to creep at particular salt mine’s levels. A simulated process demonstrated the development of positive values of principle stresses, increasing with time, and of omnidirectional tensile strains. In such conditions, the cracking of the protection shelf body could proceed, also with opening of water flow paths from the dome cap into the salt mine’s workings. This paper presents a new research method, the results of its application, and the obtained distribution of stresses and strains that can be useful for the assessment of water hazard in other salt mines.

PL

Katastrofa górnicza wywołana wdarciem wody do kopalni soli w Wapnie spowodowana była prawdopodobnie pęknięciem ochronnej półki stropowej. Celem tej pracy było zastosowanie metody homogenizacji struktury komorowo-filarowej wielopoziomowej kopalni Wapno do modelowania ośrodka sprężysto-lepkiego 3D+t dla określenia rozkładu naprężeń i odkształceń oraz na tej podstawie oszacowania warunków geomechanicznych w półce stropowej. W pracy przedstawiono krótko rozwój przestrzenny struktury kopalni oraz wyniki przeprowadzonych pomiarów geodezyjnych w czasie działalności kopalni i po jej zatopieniu. Wyniki te były podstawą do weryfikacji wprowadzanych parametrów homogenizacji, tj. zmian w czasie modułu odkształceń i podatności na pełzanie poszczególnych poziomów kopani. Symulowany proces wykazał wykształcanie się rosnących w czasie dodatnich naprężeń głównych oraz wszechstronnych odkształceń rozciągających. W takich warunkach postępować mogło spękanie calizny półki ochronnej, a także otwieranie dróg przepływu wód z zawodnionej czapy wysadu do wyrobisk. W pracy przedstawiono nową metodę badań, jej wyniki i otrzymane rozkłady naprężeń i odkształceń, która może być zastosowana w ocenie zagrożenia wodnego kopalń soli.

18

Wpływ prac wiertniczych na właściwości gleb oraz stan zdrowotny drzew w rejonie kopalni soli „Solino” S.A. w Górze k. Inowrocławia

63%

Hulisz P. , Cyzman W.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2015

|

tom nr 157 (37)

14--25

PL

Celem niniejszej pracy była analiza wpływu prac wiertniczych prowadzonych na terenie Kopalni Soli „Solino” S.A. w Górze k. Inowrocławia na właściwości gleb oraz stan drzewostanu. Badania wykazały, że prace te, głównie poprzez oddziaływanie aerozoli, miały wyraźny wpływ na wzrost zasolenia analizowanych gleb. Wartości ECe nie wykazywały jednak związku z odległością od miejsca odwiertu, co mogło sugerować okresowy wpływ płytko zalegających wód glebowo-gruntowych. Uruchomienie odwiertu przyczyniło się do pogorszenia się stanu zdrowotnego drzew w najbliższym otoczeniu wieży wiertniczej. W przylegającej do niej strefie o średnicy około 50 m większość egzemplarzy drzew cechowała się ubytkiem aparatu asymilacyjnego od 26% do nawet ponad 60% (stopień uszkodzeń średni i silny). Zawartość Na i Cl w liściach i gałązkach drzew rosnących w bezpośrednim sąsiedztwie wiertni była kilkunastokrotnie wyższa niż oznaczona na powierzchni referencyjnej.

EN

This paper aimed at analysing the influence of salt drilling operation on soil properties and the state of health of trees. The study was conducted in the area of the salt mine in Góra near Inowrocław (north-central Poland). Due to the impact of aerosols, the high salt accummulation in soils in the 50 m zone around the drilling site was stated. However, the ECe values, showed no relation with the distance from that site. It could suggest seasonal influence of shallow saline ground water. The salt drilling operation contributed to the deterioration of the health condition of trees in the immediate vicinity of the borehole. Most trees were characterized by loss of assimilation apparatus from 26% to as much as over 60% (degree of damage to the medium and strong). The content of Na and Cl in the leaves and twigs of trees growing nearest the drilling site was several times higher than recorded in the reference area.

19

Możliwości niekonwencjonalnego wykorzystania walorów przyrodniczych i technicznych Kopalni Soli "Kłodawa"

63%

Czapowski G. , Sadowski A. , Misiek G. , Kolonko P.

|

tom R. 44, nr 4-5

35-47

PL

Przyrodnicze i techniczne walory złoża kłodawskiego i zlokalizowanej w nim Kopalni Soli KŁODAWA, jako jedyne w kraju i wyjątkowe w skali europejskiej, pozwoliły opracować edukacyjne trasy turystyczne, jako alternatywnej formy wykorzystania wyrobisk kopalni. Stanowiska tras prezentują profil litostratygraficzny cechsztynu obszaru Polski, zjawiska i procesy mineralogiczne, petrograficzne oraz halotektoniczne, specyficzne dla skał solnych, a także metody podziemnej eksploatacji soli. Walory szeregu spośród udokumentowanych stanowisk pozwalają na zakwalifikowanie ich jako tzw. geologicznych stanowisk dokumentacyjnych i podniesienie do rangi pomników przyrody nieożywionej, zaś w przyszłości – na włączenie do krajowej lub międzynarodowej listy geostanowisk dziedzictwa geologicznego.

EN

Geological and technical attributes of Kłodawa salt deposit and Kłodawa salt mine within, being a single in Poland and an extraordinary in Europe, enabled to project the educational tourist routes (the alternative management of abandoned mine corridors and chambers). The route sites illustrate the lithostratigraphic succession of the Polish Zechstein, mineralogy, petrology and halotectonic phenomena of salt diapir as well as methods of underground salt exploitation. Several of these sites could be qualified as the geological documentation sites and protected as the unlived natural monuments, but in the future – also included into the list of national or international geosites.

20

Potencjał magazynowy wodoru w permskich złożach soli kamiennej w Polsce

51%

Lankof L. , Tarkowski R.

Przegląd Solny

|

2021/2022

|

tom T. 16

29--42

PL

W artykule przedstawiono wyniki oceny potencjału podziemnego magazynowania wodoru dla pokładowych i wysadowych permskich złóż soli kamiennej w Polsce. Przeprowadzono ją w oparciu o metodykę uwzględniającą uwarunkowania górniczo-geologiczne oraz specyficzne właściwości wodoru. Szczególną uwagę zwrócono na parametry, wpływające na ocenę potencjału magazynowania wodoru w kawernach solnych ulokowanych w permskich pokładowych i wysadowych złożach soli w różnych częściach Polski. Zestawienie wyników oceny potencjału podziemnego magazynowania wodoru w złożach soli kamiennej z wynikami analiz zapotrzebowania na przestrzeń magazynową wskazują, że istniejący potencjał magazynowy wodoru w pokładowych wystąpieniach soli kamiennej i wysadach solnych kilkadziesiąt razy przewyższa zapotrzebowanie, nawet w przypadku założenia systemów energetycznych opartych w przeważającej części na wodorze jako nośniku energii.

EN

The article presents the results of the assessment of the underground hydrogen storage potential for Permian stratiform salt formations and salt domes in Poland. The research was carried out based on the methodology considering mining and geological conditions and specific properties of hydrogen. Particular attention was paid to the parameters that affect the assessment of the hydrogen storage potential in salt caverns in Permian stratiform rock salts and salt domes, depending on their location. Comparing the assessment results with the demand for storage space shows that the existing hydrogen storage potential in salt caverns in Poland is dozens of times higher than the demand, even in the case of energy systems based mainly on hydrogen as an energy carrier.