Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Problem udzielania pomocy wojskowej podczas „egzekucji z nieruchomości” w obradach sejmowych doby stanisławowskiej

100%

Cholewiński Ł.

|

nr 1

173-186

EN

The topic of the article is the issue of military assistance provided in the course of executions of court judgments. Due to the fact that the Sejm was the legislative body of the Polish-Lithuanian Commonwealth, the paper discusses the course of parliamentary debates concerning this issue during the reign of Stanisław II August Poniatowski. The article presents the enacted parliamentary constitutions, royal projects, and analyzes thedeputies’ speeches. Moreover, it delineates the process of changes in the Enlightenment, which resulted in bringing order to the issue of sending soldiers on the so-called “tradition.”

PL

Tematem artykułu jest problem pomocy wojskowej udzielanej w trakcie egzekucji wyroków sądowych. Z racji tego, że organem prawodawczym w Rzeczpospolitej był Sejm, autor omówił przebieg debat sejmowych dotyczących tego problemu w latach panowania Stanisława Augusta. Przedstawił uchwalone konstytucje sejmowe, projekty królewskie oraz przeanalizował wystąpienia posłów. Omówił proces oświeceniowych zmian, które doprowadziły do uporządkowania problemu wysyłania żołnierzy na tzw. tradycję.

2

Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z klauzulą odraczającą w postępowaniu sądowoadministracyjnym

100%

Daniluk D.

|

nr 4 (8)

119-134

PL

Według art. 190 ust. 3 Konstytucji RP z 1997 r. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny dwunastu miesięcy. Zgodnie z art. 272 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 190 ust. 4 Konstytucji strona może żądać wznowienia postępowania sądowo administracyjnego w przypadku gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie zostało wydane orzeczenie sądu administracyjnego. Powyższe regulacje prawne stawiają sądy w trudnej sytuacji, ponieważ orzeczenie sądu wydane na podstawie aktu prawnego, co do którego Trybunał stwierdził sprzeczność z Konstytucją, może po ostatecznej utracie przez ten akt mocy obowiązującej, zostać wzruszone przez wznowienie postępowania. Istnieją sprzeczne opinie w jaki sposób rozwiązać wskazany problem. Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie wykształciły się dwa różne poglądy: sąd musi stosować przepisy prawne, które zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją, ponieważ pozostają one częścią systemu prawnego, do momentu gdy zostaną usunięte z porządku prawnego, po okresie odroczenia, sąd może odmówić zastosowania niekonstytucyjnych przepisów prawnych. W artykule przedstawione zostały różne punkty widzenia na omawiane zagadnienie i prawne konsekwencje odroczenia przez TK terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.

EN

Under the Art. 190 para. 3 of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 a judgment of the Constitutional Tribunal come into force from the day of its publication. However, the Constitutional Tribunal is able to specify another date for the loss of validity of a normative act. Such a period cannot exceed 18 months in relation to a statute or 12 months in relation to other normative act. According to the Art. 272 para. 1 of the act Proceeding before the administrative courts in connection with the Art. 190 para. 4 of the Constitution a party can demand reopening proceedings, or quashing the decision when the Constitutional Tribunal judged about the non-conformity of the act to the Constitution, an international agreement or statute, of a normative act on the basis of which a legally effective judgment of a court, a final administrative decision or settlement of other matters was issued. Above mentioned legal regulations put the courts into hard situation, because the judgment of the court, which has been pronounced according to the legal act, which has been declared by the Constitutional Tribunal as unconstitutional, could, after the end of the validity, be resumed by reopen proceeding. There are contrary opinions how to solve the presented problem. Both the judicial decisions and the legal doctrine present two different positions: • the court must apply the legal provisions, which have been declared by the Constitutional Tribunal as unconstitutional, because they remain a part of the legal system, till the moment they are removed from the legal order after the period of postponement, • the court is able to refuse to apply the unconstitutional legal provisions. The text discusses different points of view on that topic as well as legal consequences of deferment of the date by the Constitutional Court on which a normative act loses its validity.

3

Ppłk Bolesław Wieniawa-Długoszowski przed sądem polowym w 1921 r. (przyczynek do biografii)

88%

Kania L.

|

nr 110

167-183

PL

Artykuł przedstawia nieznany epizod z kariery zawodowej gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego. W 1921 r. oficer ten, będący najbliższym współpracownikiem Naczelnego Wodza,marszałka Jozefa Piłsudskiego, został oskarżony przez polityków prawicowych o obrazę ich uczućreligijnych i stanął za to przed sądem wojskowym, który go uniewinnił.

4

Zakaz zawarcia małżeństwa w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. i instrukcji procesowej Dignitas connubii

63%

Kołbuc M.

|

nr 1(14)

179-194

EN

It is necessary to meet the several prerequisites for legally binding prohibition of entering a marriage. The first prerequisite is prohibition issued by a competent church authority – the tribunal of first instance or the tribunal of appeal, the second one is prohibition addressed to certain person – which causes the nullity of the marriage concerned, or people – if this cause concerned each parties. Reasonable causes for the grounds of imposing a prohibition determine the third significant element. Legislator mentions judgment of nullity by reason of a permanent incapacity and absolutely impotent. In these circumstances a vetitum is obligatory, however there is also vetitum possibility by declaration of nullity by reason of simulation or deception. It is necessary to give rational arguments by a Tribunal while adding a vetitum to the sentence. In the case at issue tribunal should consider all the circumstances significant for the case, so that moralis certitudo was achieved.

5

Program komputerowy w orzecznictwie organów ochrony prawnej

51%

Zimończyk Ł.

|

nr 18

PL

Gwałtowny rozwój komputeryzacji przypada na drugą połowę XX w. Również w ostatnich dziesięcioleciach ubiegłego wieku pojawiły się w ustawodawstwach wielu państw szczegółowe przepisy dotyczące programów komputerowych. Tendencja ta wymusza również coraz częstsze interwencje judykatury w zakresie interpretacji regulacji programów komputerowych. Także w Polsce orzeczenia dotyczące tej materii zaczęły się pojawiać od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. W prezentowanym artykule autor dokonuje krótkiej analizy rozstrzygnięć dotyczących programów komputerowych, zwłaszcza w zakresie ich charakteru i elementów składowych.

EN

The rapid development of computing has come at the second half of 20th century. Back in the last century, we can see specific rules about computer programs. From this is born the need of a balanced position of jurisprudence about computer programs. Also in Poland in the 90’s we can see the regulations about computer program. This article describes regulations in the area of computer programs.

6

SAFETY SPEED RULE IN THEORY AND PRACTICE

51%

Żołna M. M.

|

nr 2(2)

41-71

PL

Niniejszy artykuł dotyczy istotnego zagadnienia, niezwykle często pojawiającego się w orzecznictwie i doktrynie, a mianowicie zasady prędkości bezpiecznej, w myśl której kierujący pojazdem jest obowiązany poruszać się z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków w jakich ruch się odbywa oraz nieutrudniającą jazdy innym kierującym. Zarówno przekroczenie dozwolonej na danym terenie prędkości, jak i prowadzenie pojazdu z prędkością wyraźnie utrudniającą ruch innym uczestnikom ruchu wiąże się z nałożeniem na kierującego pojazdem mandatu karnego i otrzymaniem punktów karnych. Niniejsza publikacja dotyczy analizy przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, uzasadnienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, jak i wypadku, w którym kierujący w sposób znaczny przekroczył dozwoloną prędkość, przez co doprowadził do zaistnienia wypadku drogowego, w którym śmierć na miejscu poniosła druga kierująca.

EN

This article considers an important issue, very often appearing in the case law (judicial decisions) and doctrine, namely the principle of safety speed rule, according to which the driver is obliged to drive at a speed ensuring control over the vehicle, take into account the driving conditions and to drive in an non-intrusive way for other drivers. Both exceeding the speed allowed in a given area, as well as driving a vehicle at a speed clearly hindering the movement of other road users is connected with imposing a penalty ticket and penalty points on the driver of the vehicle. The article provides an analysis of the provisions of the Road Traffic Law, justification of the Provincial Administrative Court in Szczecin, as well as the accident in which the driver significantly exceeded the allowed speed, which led to the road accident where the second driver died on the spot.

7

Les marqueurs de l’énoncé définitoire dans les arrêts de la Cour de justice de l’Union européenne (CJUE) : une étude contrastive en français et en italien

51%

Preite C.

|

nr 8

109-128

PL

W niniejszym artykule autorka proponuje, z jednej strony, skoncentrować się na identyfikacji i analizie preferowanych przez sędziów wyznaczników przeformułowania w korpusie orzeczeń wydanych przez TSUE w latach 2020 i 2021, uznanych za bardzo istotny element spójności konstrukcji tego gatunku sądowego. Z drugiej strony na ich przekładzie na język włoski w celu oceny zarówno wpływu, jaki język procesowy wywiera na drugą stronę, jak i ewentualnego kształtowania się nawyków w zakresie ekwiwalentów tłumaczeniowych.

EN

In this article the author focuses, on the one hand, on the identification and analysis of the markers of reformulation favoured by judges in the corpus of judgements rendered by the CJEU in 2020 and 2021, considered to be a very important element for the coherent and cohesive construction of this judicial genre, and, on the other, on their translation into Italian in order to assess both the influence that the procedural language exerts on the other, and the possible formation of habits in terms of translation equivalents.

FR

Dans cet article l’auteur propose, d’une part, de se concentrer sur le repérage et l’analyse des marqueurs de reformulation privilégiés par les juges dans un corpus d’arrêts rendus par la CJUE en 2020 et 2021, considérés comme un élément très important pour la construction cohérente et cohésive de ce genre judiciaire. Et, d’autre part, sur leur traduction en italien afin d’évaluer à la fois l’influence que la langue de procédure exerce sur l’autre et la formation éventuelle d’habitudes en termes d’équivalents de la traduction.

8

Wybrane aspekty życia codziennego mieszkańców barokowego Zamościa w świetle dokumentów i pamiętników

51%

Kondraciuk P.

|

tom T. 43

101--111

PL

Życie codzienne mieszkańców miast, miasteczek i wsi budzi niesłabnące zainteresowanie nie tylko środowisk naukowych, ale także szeroko rozumianych społeczności lokalnych. Siedemnastowieczny Zamość, jako ważne centrum handlowe i naukowe wielokulturowej i wielowyznaniowej Rzeczypospolitej stanowi także interesujący przedmiot badań w różnych aspektach związanych z życiem codziennym. Zagadnienie to podejmowało już w swoich opracowaniach wielu badaczy, jednakże ciągle jeszcze dalekie jest ono od wyczerpania. Podejmując próbę odtworzenia fragmentów barwnego życia codziennego mieszkańców Zamościa w tym okresie autor koncentruje się na wybranych aspektach, takich jak uroczystości cechowe czy udział w uroczystościach religijnych. Analizuje także codzienne swary i kłótnie, próby ich łagodzenia, drobne i poważne przestępstwa, wyroki sądowe i sposoby wymierzania kar. Ważnym elementem życia codziennego są także plotki, wskazujące na sposób rozpowszechniania się informacji kształtujących opinie społeczne. W życiu codziennym szczególne miejsce zajmuje rozrywka, towarzysząca mieszkańcom na różnych etapach aktywności zawodowej i społecznej, jako stały element zamykający wszystkie sprawy. Artykuł oparty jest na pamiętniku zamojskiego mieszczanina i profesora Akademii Zamojskiej Bazylego Rudomicza z lat 1656-1672, oraz innym materiałach źródłowych.

EN

The everyday life of residents of the big and small towns and villages is still in the centre of the permanent interests not only of scientific circles but also of local communities understood in the broadest sense. Being an important trade and academic centre of the Polish Republic of several cultures and confessions, the 17th-century town of Zamość is also an interesting subject of researches of various aspects of everyday life. In spite of the existence of many early elaborations, the problem in question still needs to be studied. Undertaking an attempt of making a reconstruction of fragments of the baroque Zamość ’residents’ colourful everyday life, the author concentrates particularly on such aspects as ceremonies of the guilds or residents’ participation in religious ceremonies. He also analyzes daily squabbles and quarrels, attemps of their mitigations, minor and serious offenses, court judgments as well as ways of punishments. Since rumours indicating how information shaping a public opinion is spread, they seem to be an important element of everyday life too. A special place is also reserved for an entertainment; for it not only accompanies residents at different stages of their professional and social activities but also brings all of their affairs to an end. The article is based on a diary written in 1656-72 by Bazyli Rudomicz, a Zamość townsman and Professor of the Zamość Academy, and on other sources.

9

Rozpoznanie sprawy przez sąd administracyjny bez nieuzasadnionej zwłoki

51%

Piątek W.

|

nr 2

47-57

EN

One of the elements of the right to a court is the exercise of this right within a reasonable time. The aim of the study is the analysis of this condition in the judicial activity of Polish administrative courts. This activity has been analysed both from the point of view of available statistics which show a gradually increasing influence of complaints and cassation appeals and the regulations of the Law on Proceedings before Administrative Courts. A moderately positive assessment of the efficiency of administrative litigation has been formulated. It has been found that although proceedings before regional administrative courts are conducted relatively quickly, efforts should now be focused on ensuring a similar level of turn-over in proceeding before the Supreme Administrative Court.

PL

Jednym z elementów prawa do sądu jest jego realizacja w rozsądnym terminie. Przedmiotem opracowania jest analiza tego warunku w działalności orzeczniczej polskich sądów administracyjnych. Działalność ta została poddana analizie zarówno z punktu widzenia dostępnych materiałów statystycznych, z których wynika stopniowo rosnący wpływ skarg i skarg kasacyjnych, jak i regulacji ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W pracy sformułowana została umiarkowanie pozytywna ocena sprawności postępowania sądowoadministracyjnego. O ile przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi postępowanie toczy się stosunkowo szybko, o tyle aktualnie wysiłki powinny zostać skupione na zapewnieniu zbliżonego poziomu szybkości działania NSA.

10

Standardy należytego uzasadnienia w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

45%

Florjanowicz-Błachut P.

|

nr 4 (200)

33-48

EN

The core function of the judiciary is the administration of justice through delivering judgments and other decisions. The crucial role for its acceptance and legitimization by not only lawyers, but also individulas (parties) and the hole society plays judicial reasoning. It should reflect on judge’s independence within the exercise of his office and show also judicial self-restraint or activism. The axiology and the standards of proper judicial reasoning are anchored both in constitutional and supranational law and case-law. Polish Constitutional Tribunal derives a duty to give reasoning from the right to a fair trial – right to be heard and bring own submissions before the court (Article 45 § 1 of the Constitution), the right to appeal against judgments and decisions made at first stage (Article 78), the rule of two stages of the court proceedings (Article 176) and rule of law clause (Article 2), that comprises inter alia right to due process of law and the rule of legitimate expactation / the protection of trust (Vertrauensschutz). European Court of Human Rights derives this duty to give reasons from the guarantees of the right to a fair trial enshrined in Article 6 § 1 of European Convention of Human Rights. In its case-law the ECtHR, taking into account the margin of appreciation concept, formulated a number of positive and negative requirements, that should be met in case of proper reasoning. The obligation for courts to give sufficient reasons for their decisions is also anchored in European Union law. European Court of Justice derives this duty from the right to fair trial enshrined in Articles 6 and 13 of the ECHR and Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. Standards of the courts reasoning developed by Polish constitutional court an the European courts (ECJ and ECtHR) are in fact convergent and coherent. National judges should take them into consideration in every case, to legitimize its outcome and enhance justice delivery.

11

Funkcje uzasadnienia wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego – glosa do wyroku NSA z dnia 25 czerwca 2021 r., II GSK 1273/18

38%

Krasuski A.

|

nr 1

141-157

UK

Метою коментаря до рішення Верховного aдміністративного cуду від 25 червня 2021 року, II GSK 1273/18, є правова рефлексія щодо способу тлумачення ч. 4 ст. 141 Закону „Про провадження в адміністративних судах” з урахуванням формально-догматичного методу та з точки зору функцій обґрунтування судового рішення адміністративного суду. В ухвалі, що розглядається, Вищий адміністративний суд визнав самостійними касаційними підставами для задоволення касаційної скарги на порушення ч. 4 ст. 141 Закону „Про провадження в адміністративних судах”, оскільки вони можуть мати істотний вплив на результат справи. Касаційні звинувачення були висунуті щодо судового рішення, в якому розглядалися скарги на рішення про відмову у скасуванні конкурсу на частоти в діапазоні 1800 МГц, що мають істотне значення для стану конкуренції на ринку надання телекомунікаційних послуг у мережах рухомого (мобільного) зв’язку. Догматичний аналіз також стосується оцінки застосування судом першої інстанції норм права, зокрема ч. 4 ст. 141 Закону „Про провадження в адміністративних судах”, в контексті тез, викладених в оскаржуваному судовому рішенні. Представлений аналіз дозволив сформулювати коментарі до цих тез у контексті тлумачення ч. 4 ст. 141 зазначеного Закону та з урахуванням обов’язковості такого тлумачення судом першої інстанції відповідно до ст. 190 Закону „Про провадження в адміністративних судах”.

RU

Целью данного правового комментария к решению Высшего административного суда от 25 июня 2021 г., II GSK 1273/18, является юридическое осмысление способа толкования статьи 141 § 4 Закона о судопроизводстве в административных судах с учетом формально-догматического метода и с точки зрения функций обоснования решения административного суда. В рассматриваемом решении Верховный административный суд принял кассационные жалобы, основанные на нарушении статьи 141 § 4 Закона о судопроизводстве в административных судах, в той мере, в какой они могли существенно повлиять на исход дела, в качестве самостоятельных кассационных оснований, ведущих к принятию кассационных жалоб. Кассационные возражения были выдвинуты в отношении решения, в котором рассматривались жалобы на решения об отказе в отмене конкурсов на частоты в диапазоне 1800 МГц, имеющие существенное значение для состояния конкуренции на рынке оказания телекоммуникационных услуг в сетях мобильной связи. Догматический анализ также касается оценки применения судом первой инстанции норм права, в том числе статьи 141 § 4 Закона о судопроизводстве в административных судах, в контексте тезисов, содержащихся в рассматриваемом решении. Представленный анализ позволил сформулировать комментарии к этим тезисам в контексте толкования статьи 141 § 4 указанного закона и с учетом обязательного применения этого толкования судом первой инстанции на основании статьи 190 Закона о судопроизводстве в административных судах.

EN

The purpose of the comment to the judgment of the Supreme Administrative Court of 25 June 2021, II GSK 1273/18, is to present a legal reflection on the manner of interpreting Article 141 (4) of the Law on Proceedings before Administrative Courts, in the light of the formal-dogmatic method and from the perspective of the function performed by the justification of administrative court judgment. In the judgment commented upon, the Supreme Administrative Court recognised an objection against a cassation decision based on a violation of Article 141 (4) of the Law on Proceedings before Administrative Courts, to the extent that it could have a significant impact on the outcome of the case, as independent cassation grounds leading to the admission of appeals in cassation. Objections were brought against a cassation judgment, which dealt with appeals against decisions to refuse to cancel the tender for frequencies in the 1800 MHz band, which were of significant importance for the situation of competition in the market for telecommunications service provision in mobile networks. The dogmatic analysis also concerns the assessment of the application of the law by the court of first instance, including Article 141 (4) of the Law on Proceedings before Administrative Courts, in the context of the theses contained in the judgment commented upon. The analysis presented led to the formulation of remarks on these theses in the context of the interpretation of Article 141 (4) of the said Act and taking into account the fact that the court of first instance is bound by this interpretation pursuant to Article 190 of the Law on Proceedings before Administrative Courts.

PL

Celem glosy do wyroku NSA z dnia 25 czerwca 2021 r., II GSK 1273/18, jest przedstawienie refleksji prawniczej nad sposobem wykładni art. 141 § 4 Prawa postępowania przed sądami administracyjnymi przy uwzględnieniu metody formalno-dogmatycznej i z perspektywy funkcji uzasadnienia wyroku sądu administracyjnego. Glosowanym wyrokiem NSA uznał zarzuty kasacyjne, oparte na naruszeniu art. 141 § 4 Prawa postępowania przed sądami administracyjnymi, w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, jako samodzielne podstawy kasacyjne prowadzące do uwzględnienia skarg kasacyjnych. Zarzuty kasacyjne stawiane były w stosunku do wyroku, który rozpatrywał skargi na decyzje w sprawie odmowy unieważnienia przetargu na częstotliwości z pasma 1800 MHz, o istotnym znaczeniu dla stanu konkurencji na rynku świadczenia usług telekomunikacyjnych w sieciach ruchomych. Analiza dogmatyczna dotyczy również oceny stosowania prawa przez sąd I instancji, w tym art. 141 § 4 Prawa postępowania przed sądami administracyjnymi, w kontekście tez zawartych w glosowanym wyroku. Przedstawiona analiza prowadziła do sformułowania uwag do tych tez w kontekście wykładni art. 141 § 4 rzeczonej ustawy oraz przy uwzględnieniu związania tą wykładnią sądu I instancji na podstawie art. 190 Prawa postępowania przed sądami administracyjnymi.

12

Rola uzasadnienia sądowego w realizacji prawa do rzetelnego procesu sądowoadministracyjnego– standard strasburski

36%

Grzelak-Bach K.

|

nr 4 (200)

13-31

EN

Following a brief introduction of article 6 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, the author begins by analyzing case law from the European Court of Human Rights regarding the legal reasoning in judicial proceedings. The main premise of this paper is to present a formula for preparing legal reasoning in administrative court proceedings. The author draws attention to the role of judges who, in the process of adjudication, should apply creative interpretation of the rules of law, when they see errors or omissions in legislative provisions, or blatant violations of the European legal order. The conclusion of those deliberations finds, that the process of tailoring the approach to meet Strasbourg’s requirements should, on a basic level, be at the discretion of judges rather than the legislators.