Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Od banalnego do nachalnego nacjonalizmu - rozważania wokół koncepcji wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego

100%

Zielka S.

|

nr 2

51-63

PL

Artykuł podejmuje istotny wątek w twórczości Kazimierza Sośnickiego: koncepcję państwa i wychowania państwowego. Autor, wychodząc od nakreślenia podstawowych założeń koncepcji Sośnickiego, skupia uwagę na niebezpieczeństwie, jakie dla funkcjonowania państwa i roli edukacji w nim niesie ze sobą podporządkowanie go siłom i ugrupowaniom nacjonalistycznym. Nacjonalizm jest tu rozumiany jako instynkt grupowy odmienny od etosu państwowego, który może prowadzić do autorytarnej formuły istnienia państwa.

2

Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej

100%

Król J.

|

nr 1

139-154

PL

Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego wspierała się na czterech głównych filarach: prymat państwa, idea solidaryzmu społecznego, idea elity społecznej i kult wodza oraz filozofia czynu. Jednym z ideologów obozu piłsudczykowskiego był Adam Skwarczyński. Szczególną wartość upatrywał w młodzieży, jako tej grupie, która ma uzdrowić życie publiczne w Rzeczypospolitej. Ta intencja posłużyła Skwarczyńskiemu w stworzeniu w 1932 roku Organizacji Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia”. Organizacja ta, poprzez różnorodne formy aktywności, miała realizować główne idee ideologii sanacji. Działania młodzieży były przeprowadzane zarówno w szkole, jak i w środowisku pozaszkolnym. Przedwczesna śmierć Skwarczyńskiego, stosunkowo mała liczebność grupy i perturbacje wewnątrz niej nie pozwoliły jednak, aby Straż Przednia zrealizowała w pełni wszystkie swoje zadania. Niezależnie od tego stanowiła ona istotny element w dziejach organizacji młodzieżowych Drugiej Rzeczypospolitej, a wartości przez nią głoszone mogą być inspiracją dla współczesnej teorii i praktyki edukacyjnej.

3

Teoria wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego

88%

Kamiński K.

|

nr 1

131-140

PL

Teoria wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego (1883-1975) zajmuje się ciągle aktualnym problemem relacji między wychowaniem a polityką. Podejście obiektywizujące Sośnickiego wyraża się w tworzeniu ponadideologicznej teorii. Tutaj centralnym zagadnieniem pozostaje kategoria „etosu państwowego”, który stanowiąc zbiór zasad postępowania, staje się, jak powtarzał Sośnicki, życiową siłą każdego zespołu ludzkiego. Doniosła rola etosu w życiu jednostek oraz zespołów ludzkich ma wpływ na wyznaczanie zadań wychowawczych. Odpowiednie zaś ukształtowanie właściwości psychicznych człowieka miałoby na celu przezwyciężanie kolizji społecznych. Projektowana w perspektywie roli społecznej teoria pedagogiczna Sośnickiego bez wątpienia wzbogacała i inspirowała sobie współczesną pedagogikę, ale i współcześnie wydatnie może przysłużyć się rzeczywistości edukacyjnej.

4

Teoretyczne podstawy wychowania państwowego w Polsce okresu międzywojennego (zarys problematyki)

75%

Magiera E.

|

nr 1

125-137

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie teoretycznych podstaw wychowania państwowego w Drugiej Rzeczypospolitej. Przedstawia zarys koncepcji wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego, Zygmunta Mysłakowskiego i Jana Stanisława Bystronia. Zagadnienie wychowania państwowego K. Sośnicki charakteryzował ze stanowiska pedagogiki socjologicznej oraz filozofii państwa i prawa. Tworząc ponadideologiczną teorię wychowania państwowego, uporządkował podstawowe pojęcia, wyeksponował specyficzne właściwości wychowania państwowego. Centralnym zagadnieniem swojej teorii uczynił kategorię etosu państwowego. Znaczny wkład w tworzenie teoretycznych podstaw wychowania państwowego stanowiły prace Zygmunta Mysłakowskiego. Rozumiejąc państwo jako formację socjologiczną i kulturową, punktem wyjścia do rozważań nad wychowaniem państwowym i narodowym uczynił pojęcie „mitu”. Dążył do ukształtowania pozytywnego stosunku społeczeństwa wobec państwa. Teoretyczną podstawę wychowania państwowego stanowiły również prace Jana Stanisława Bystronia, który prezentował stanowisko socjologiczne. Wychowanie państwowe łączył z wychowaniem społecznym, pogłębieniem kultury społecznej, rozszerzeniem treści i zakresu stosunków społecznych, rozwijaniem współdziałania.

5

Wychowanie narodowe i państwowe w szkołach miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego w okresie II Rzeczypospolitej

63%

Juśko E.

|

nr 1(18)

47-57

PL

W okresie II Rzeczypospolitej w pracy szkół duży nacisk kładziono na kwestię wychowania. Oprócz stworzenia systemu szkolnego i likwidacji zjawiska analfabetyzmu postanowiono budować w społeczeństwie poczucie tożsamości narodowej, w dużej mierze zdeprecjonowanej przez zaborców, oraz kształtować świadomość obywatelską. Służyć temu miało wychowanie narodowe i państwowe. Jego idee wdrażały szkoły wszystkich typów w Polsce. Wychowanie narodowe i państwowe widoczne było także w pracy szkół Tarnowa i powiatu tarnowskiego. Zarówno formy realizacji, jak i treści merytoryczne koncentrowały się wokół chlubnych wydarzeń z historii Polski oraz osób biorących w nich udział. W trakcie realizacji podejmowano działania uczące dzieci i młodzież samorządności, kształtujące postawy patriotyzmu, szacunku dla dorobku polskiej kultury, poszanowania własnego kraju i polskiej państwowości.

EN

During the period of Second Republic of Poland, there was a high emphasis on the matter of education. Except creating the scholar system, elimination of the phenomena of illiteracy, the essential element was building the sense of national identity depreciated in a large measure by occupants and formation of the civic awareness. The national and state education was to serve these purposes. Its ideas were introduced in schools of all types in Poland. The national education was also noticeable in the work of both schools of Tarnów and Tarnow District. The forms of implementation as well as the substantive content focused on the most important and glorious events in the history of Poland and people who participated in them. During the implementation, the actions concerning teaching children and young people of self-management, shaping the basics of patriotism, respect for the achievements of Polish culture, respect for their country and the Polish state were taken.

6

„Wychowanie państwowe” w prywatnych niemieckich szkołach powszechnych południowo-zachodniej Wielkopolski w latach trzydziestych XX wieku

63%

Gendera A.

|

tom 56

27-42

EN

The article deals with the implementation of Józef Piłsudski’s Sanation model of ‘state education’ in private primary schools with German as a medium of instruction, which in the Second Polish Republic in the 1930s functioned in south-western Greater Poland. It was a border area, critical for national security, culturally and historically bound by Polish–German relations. The schools belonged to individual lay people, United Evangelical Church communities or associations of the German national minority. The students, with few exceptions, belonged to the Lutheran Church. Audit reports filed by Polish school inspectorates prove that teaching, ie performance of teachers’ duties, was mainly influenced by current politics and Polish–German relations. Increased political tension in the second half of the 1930s resulted in a decline, though not universal, of ‘state education’, neglect of teaching the Polish language, history and geography, absence of Poland’s White Eagle emblem, separatist tendencies among the minority and a rise in ethnic hostility. Poor training of German teachers for teaching the Polish language was also revealed. Evangelical schools displayed worse results than others, which confirms the point advanced in historiography about the United Evangelical Church’s aversion to Poland.

7

„Ateneum Kapłańskie” (1925-1939) jako forum obrony katolickiego charakteru szkoły w Drugiej Rzeczypospolitej

51%

Beczek P.

|

nr 35

161-181

PL

W okresie międzywojennym „Ateneum Kapłańskie” opowiadało się za głoszoną przez Kościół koncepcją szkoły wyznaniowej. Laicyzacyjne tendencje wśród znacznej części polskiego nauczycielstwa, zrzeszonego głównie we wpływowym Związku Nauczycielstwa Polskiego, uzasadniały z kolei szczególną czujność, by decyzje władz państwowych w sprawach oświaty odpowiadały założeniom kościelnym. Ta deklarowana na łamach czasopisma „walka o katolickie oblicze polskiej szkoły” ujawniała się w krytyce niektórych posunięć sanacyjnego rządu, próbującego przeforsować własne idee pedagogiczne - na czele z koncepcją tzw. wychowania państwowego.

EN

: In the interwar period, edited by the Seminary in Włocławek “Ateneum Kapłańskie” played a serious role in debate on secularization of polish educational system. According to the Church teaching, the periodical advocated a denominational type of school, that was characterized by obligatory teaching of catechesis, confessional identity between students and teachers, using devotional means in upbringing process or compatibility of school curriculum with the teaching of the Church. Secular trends among significant part of polish educators, mainly associated in the leftist and influential Związek Nauczycielstwa Polskiego [Union of Polish Teachers], made “Atenenum…” rather vigilant towards the authorities. Declared by the periodical “struggle for a Catholic character of polish school” manifested itself in moderate criticizing of some decisions of the “Sanacja” government trying to press its own educational ideas (so-called “state education”, for instance) , that seemed to be not coherent with Catholic assumptions.