Tematyka związana z powstawaniem i funkcjonowaniem wspólnot gruntowych bazuje na prawie stworzonym przez ustawodawcę pól wieku temu. Archaiczne przepisy ustawy z roku 1963 nie rozwiązują wszystkich zagadnień wspólnot związanych z obecnym funkcjonowaniem ewidencji gruntów i budynków. W artykule poruszone zostały kwestie związane z funkcjonowaniem wspólnot gruntowych, nadzorem nad mieniem wspólnoty i wprowadzania zmian geodezyjno-prawnych w zakresie działań wspólnoty. Wiele trudności pod względem formalnym przysparza brak wskazania procedury przekazania i posiadania udziałów we wspólnocie gruntowej. Kolejną kwestią pozostaje droga dochodzenia praw do udziału we wspólnocie, co wynika z braku istnienia ksiąg wieczystych dla nieruchomości wspólnoty. Sprawą nie mniej istotną jest forma związana ze zbywaniem udziałów we wspólnocie. Autorzy podjęli próbę rozwiązania wyżej wymienionych kwestii w oparciu o doświadczenia zebrane przy funkcjonowaniu wybranych wspólnot gruntowych.
EN
Topics related to creation and operation of land communities are based on acts which was born more than fifty years ago. By archaic provisions of the Act from 1963 did not solve the problematic issues associated with the current land community functioning with present cadastral processes.In this article topics related to functioning of land community, supervision of community property and legal and geodetic activities of the community are described. Many problems in formal causes no indication of the referral and holding shares in the community land. Another problematic issue is the way to claim rights to participate in the community, due to the absence of land registry to the real estate community. No less important topic is the form associated with the transfer of shares in the community. The Authors have attempted to solve these issues based on the experience gained with the functioning of selected community land.
Wspólnoty gruntowe są jedną z form grupowego gospodarowania gruntami rolnymi, leśnymi oraz wodnymi. Ich istotą jest uprawnienie do korzystania ze wspólnego gruntu, służące mieszkańcom danego regionu tylko dlatego, że są jego mieszkańcami. Obowiązujące zasady funkcjonowania wspólnot gruntowych, które zostały uregulowane w latach 60ych, do tej pory nie zostały zmienione. Celem artykułu jest określenie sytuacji i zasadności istnienia wspólnot gruntowych we współczesnych warunkach gospodarczych. W szczególności chodzi o to, czy taka właśnie forma władania gruntami nadal ma z jednej strony zasadność istnienia, natomiast z drugiej czy wpisuje się we współczesne realia ekonomiczno-prawne. W pracy została zastosowana metoda dogmatycznej analizy aktów prawnych. Wykorzystano także literaturę przedmiotu oraz orzecznictwo. Ponadto materiał badawczy stanowiły opracowania i raporty pochodzące z MRiRW. Badania wykazały, że m.in. istnienie wspólnot gruntowych jest sprzeczne z założeniami gospodarki wolnorynkowej oraz z założeniem racjonalnego działania rolników oraz podmiotów gospodarczych.
EN
The land communities are one of the forms of group farming. They include agricultural, forest and water lands. Their nature lets the farmers make use of common land just because they live in a certain area. The current rules of their organization were established in the 60ies and since then have not been changed. The aim of this article is to determine the situation and the legitimacy of land communities in the present economic environment. Particularly, it conducts to an answer to the question if such forms should exist and if they respond to the present economic and legal real circumstances. The dogmatic analysis of legal acts methods were used, as well as the study of literature and jurisdiction. Besides, the reports of Ministry of Agriculture and Rural Development were examined. The research has proved that existence of land communities is against the free market and efficient farmers’ and the other parties’ activities.