Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

SAINT MARTIN IN POLISH LOCAL SELF-GOVERNMENT HERALDRY

100%

Piechocka-Kłos M.

Forum Teologiczne

|

2022

|

tom 23

37-49

PL

W tradycji chrześcijańskiej św. Marcin jest popularną postacią. Jego życie i działalność wywarły znaczny wpływ na kolejne pokolenia chrześcijan począwszy od średniowiecza. Współcześnie nadal jest obecny w świadomości wiernych. Popularność Świętego w Polsce i Europie znajduje odzwierciedlenie w licznych wezwaniach kościołów, parafii, kaplic, ołtarzy oraz w sztuce, imiennictwie i heraldyce. W artykule scharakteryzowano i omówiono wybrane polskie herby samorządowe, które na swoich tarczach herbowych ukazują postać św. Marcina lub atrybuty z nim utożsamiane. W polskiej heraldyce samorządowej pełna postać św. Marcina widnieje m.in. na pięciu herbach gmin wiejskich (gminy: Biskupice, Drużbice, Granowo, Mochowo, Wiśniowa), dwóch herbach gmin miejskich (gmina Jawor, miasto i gmina Pacanów) oraz jednym herbie dzielnicy (Słocina – obecna dzielnica Rzeszowa, do 1954 r. gmina). Tylko jeden z omówionych, tj. herb gminy Poświętne, odwołuje się do św. Marcina poprzez utożsamiane z nim przedmioty. Herbowe wyobrażenie św. Marcina z Tours spotykamy m.in. w Niemczech, zwłaszcza w Hesji, Bawarii, Nadrenii-Palatynacie, Moguncji, ale również w Czechach, Austrii, Słowacji, Finlandii i na Ukrainie.

EN

Saint. Martin is a very popular character in the Christian tradition. His life and deeds have had a considerable impact on successive generations of Christians, beginning with the Middle Ages and he is still present in the minds of believers. The popularity of this saint in Poland and Europe is reflected in many names of churches, parishes, chapels, altars as well as in art, names and heraldry. This paper presents selected local self-government coats of arms displaying an image of St. Martin or attributes associated with him. The full figure of St. Martin in Polish local self-government heraldry can be found on the coats of arms of five rural communes (the communes of Biskupice, Drużbice, Granowo, Mochowo and Wiśniowa), the coats of arms of two urban communes (the commune of Jawor, the town and commune of Pacanów) and the coat of arms of an urban quarter (Słocina – currently a quarter of Rzeszów, earlier – until 1954 – a commune). Only one of these, i.e. the coat of arms of the commune of Poświętne, refers to St. Martin by objects associated with him. Heraldic representations of Martin of Tours can be found, for example, in Germany, especially in Hesse, Bavaria, Rhineland-Palatinate, Mainz, but also in Czechia, Austria, Slovakia, Finland and Ukraine.

2

Znaczenie pielgrzymek dla chrześcijan epoki późnego antyku w relacji św. Paulina z Noli (354/355-431)

67%

Wojcieszak M.

Studia Pelplińskie

|

2020

|

tom 54

329-344

EN

In this article we engaged in the issue of importance of pilgrimages for christian from late-antiquity period in the eyes of christian erduite, Paulinus of Nola. Paulinus of Nola was a poet and senator. He held the office of suffect consul in 377 AD and governor of Campanina in 381 AD. Then, after emperor Gratian’s death and many private causes, like the death of his brother and death of his child, Paulinus converted to a Christian faith and started an ascetic life in Nola. The rich source collection of his writings has not survived, but we tried to present a picture slice of life of a christian society in the IVth and Vth century. We discussed the importance of pilgrimages in a christian life, incentives for them, ways of treating pilgrims in holy places and the most popular directions of pilgrimages. Unfortunately, many issues are not mentioned by Paulinus, such as the dangers of travel or he was writing about some issues briefly, such as the relics and cult of it, which was related to the pilgrimages (relics were often some kind of souvenir from pilgrimage). The subject itself requires further researches, especially in analysis of other christian authors from the late-antiquity period.

PL

W artykule zajęliśmy się kwestią znaczenia pielgrzymek dla chrześcijanina z epoki późnego antyku widzianych oczyma chrześcijańskiego erudyty Paulina z Noli (zm. 431r.). Poruszone zostały zagadnienia ważności pielgrzymki w życiu chrześcijańskim, zachęty do nich, sposoby podejmowania pielgrzymów w miejscach świętych oraz najpopularniejsze kierunki peregrinatio i przywożone z nich relikwie lub pamiątki. Kolekcja źródeł Paulina z Noli nie jest bogata, jednak spróbowaliśmy zaprezentować wycinek obrazu z życia chrześcijańskiego społeczeństwa w IV i Vw. Wielu kwestii Paulin niestety nie porusza, jak np. niebezpieczeństwa podróży lub czyni to pobieżnie jak w kwestii relikwii. Sam temat wymaga dalszych badań, zwłaszcza w analizie innych późnoantycznych chrześcijańskich autorów.

3

Les dénominations polonaises et françaises des outils d’artisanat en tant qu’attributs des Saints et des Bienheureux dans l’iconographie

67%

Bar W.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

tom 67

|

nr 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka

81-103

EN

The article contains an analysis of the attributes in iconographies of Saints, in particular tools, and their Polish and French names. In the first part the dictionary definitions of the word “attribute” are given, and then the indicated term “attribute” that designates essential elements of the form, is analyzed in relation to other terms and to the reality as designating elements in various fields over the centuries and now in informatics. In the following chapters – in historical perspective – attributes are described as identifiers of the presented figure in Christian culture and their classification according to form and subject. The criteria for their specification have been determined on the basis of the definition of “craft” included in the Polish Crafts Act and the organizational structure of the Polish Craft Association. The characterized groups of tools appearing as the attributes were illustrated with selected images of saints and blesseds from the 5th to the 13th century. For today’s man, the man of the digital era and robotics, more and more of these tools remain unknown, and their names become archaisms or are the subject of semantic evolution. The article finishes with the reflection on the contemporary iconographic composition of saints, sometimes secondary to other techniques of perpetuating official images accompanying the beatification and canonization. In these icons written according to the iconographic pattern of the East, the decreasing role of individual attributes (including tools) and the meaning of the spiritual element symbolically expressed by universal and common attributes are observed.

PL

Artykuł zawiera analizę atrybutów w ikonografiach świętych, w szczególności narzędzi, oraz ich nazwy w języku polskim i francuskim. W pierwszej części podane są definicje słownikowe wyrazu atrybut, a następnie wskazany termin atrybut desygnujący istotne elementy postaci analizowany jest w relacjach znaczeniowych do innych terminów oraz w relacji do rzeczywistości jako desygnujący elementy w różnych dziedzinach na przestrzeni wieków a współcześnie w informatyce. W kolejnych rozdziałach omówione są w perspektywie historycznej atrybuty jako identyfikatory przedstawianej postaci w kulturze chrześcijańskiej oraz podana ich klasyfikacja według formy i według tematu. Kryteria do ich wyodrębnienia zostały ustalone na podstawie definicji rzemiosła zawartej w polskiej ustawy o rzemiośle oraz struktury organizacyjnej Związku Rzemiosła Polskiego. Opracowane grupy narzędzi występujące w funkcji atrybutów zostały ilustrowane wybranymi wizerunkami świętych i błogosławionych z okresu od V do XIII wieku. Dla dzisiejszego człowieka, ery cyfrowej i robotyzacji, coraz więcej z wymienionych narzędzi pozostaje nieznanych, a ich nazwy stają się archaizmami lub poddane są ewolucji znaczeniowej. Artykuł zamyka refleksja nad współczesną kompozycją ikonograficzną świętych, nieraz wtórną do innych technik utrwalania oficjalnych wizerunków towarzyszących uroczystościom beatyfikacji i kanonizacji. W ikonach tych pisanych według wzoru ikonograficznego Wschodu obserwuje się malejącą rolę atrybutów (w tym narzędzi) indywidualnych a zaznaczanie elementu duchowego wyrażanego symbolicznie przez atrybuty uniwersalne i wspólne.

FR

L’article présente une analyse des attributs des saints dans l’iconographie et, en particulier, leurs outils d’artisans ainsi que leurs dénominations en polonais et en français. Dans la première partie, nous empruntons la définition du lexème attribut aux dictionnaires. Ensuite, le terme attribut, représentant les éléments importants des figures des saints, est analysé par rapport à d’autres termes, leurs significations ainsi que par rapport à la réalité. Dans les chapitres suivants, les attributs sont décrits d’un point de vue historique comme l’élément identifiant le personnange présenté dans la culture chrétienne. Ils sont également classés selon leur forme et leur thème. Les critères utilisés pour les distinguer ont été empruntés aux définitions des métiers fournies par la loi polonaise relative à l’artisanat ainsi que sur la base des statuts de l’Association Polonaise de l’Artisanat (Związek Rzemiosła Polskiego). Les groupes d’outils étudiés qui apparaissent comme attributs sont illustrés par les figures choisies des Saints et des Bienheureux de la période du Ve au XIIIe siècles. Pour l’homme d’aujourd’hui, de l’époque du numérique et de la robotique, un nombre de plus en plus important de ces outils est inconnu, et leurs noms semblent archaïques ou leur sens évolue. L’article se termine par une réflexion sur la représentation iconographique des saints aujourd’hui, bien différente des représentations officielles des saints et des bienheureux affichées pendant les cérémonies de canonisation et de béatification. Dans ces représentations, inspirées par les modèles iconographiques de l’Orient, nous pouvons observer un rôle de moins en moins important des attributs individuels, dont les outils font partie. En revanche, d’autres attributs symboliques, à caractère universel, permettent de mieux exprimer les éléments spirituels.