Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Impact of coronavirus COVID-19 on the food system

100%

Skawinska E. , Zalewski R.

Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia

|

2020

|

tom 19

|

nr 4

2

Światowy handel skroplonym gazem ziemnym (LNG) - stan obecny i kierunki rozwoju

88%

Filin S. , Zakrzewski B.

Energetyka

|

2006

|

tom nr 11

846-854

PL

W artykule o charakterze przeglądowo-analitycznym opisano podstawowe właściwości gazu ziemnego jako paliwa, technologie jego skraplania, przedstawiono współczesną infrastrukturę terminali produkcyjnych LNG z wyszczególnieniem krajów europejskich - sąsiadów Polski, opisano współczesną flotę statków do transportu gazów skroplonych i perspektywy jej rozwoju w kontekście zamierzeń budowy terminalu gazowego w jednym z bałtyckich portów Polski.

EN

In the paper with review-analytic character there are described essential properties of liquefied natural gas (LNG) as a fuel, technologies of it liquefying; presented is also contemporary infrastructure of LNG production terminals with specification of European countries - neighbours of Poland; described is contemporary vessel fleet for LNG transport and prospects of it development in context of intention to build the gas terminal in one of Polish Baltic harbours.

3

Międzynarodowy transport morski oraz handel światowy, trendy i prognozy

75%

Pliszczyński P.

Zeszyty Studenckie Wydziału Ekonomicznego „Nasze Studia”

|

2023

|

nr 13

40-49

EN

The article is an up‐to‐date collection of information on international maritime transport and world trade. The selected topic is an expansion of UNCTADʹs study of the World Trade Summary for 2022. The topic is an up‐to‐date compilation of the current economic situation, incorporating economic and social information from several global events and phenomena occurring recently. The article cites numerous data that also illustrate the current macroeconomic situation of the world, such as inflation rates or GDP. The collected data made it possible to combine the information and equate it with the current situation in maritime transport and trade. The study is intended to draw the readerʹs attention to aspects of the impact of transport on the economy and the economy on transport, on a feedback basis. The data contained in the article have been truncated and consider only the threads that are relevant from the point of view of transport and logistics, in order to analyze the current situation more reliably and in depth, it would be necessary to consider many other important factors that have been omitted. This study also contains forecasting data, which allows estimating future trends and the prevailing situation in the cited aspects.

PL

Artykuł jest aktualnym zbiorem informacji na temat międzynarodowego transportu morskiego oraz handlu światowego. Wybrany temat jest rozwinięciem opracowania UNCTAD dotyczącego podsumowania w handlu światowym za rok 2022. Temat jest aktualnym zestawieniem bieżącej sytuacji gospodarczej, zawiera w sobie informacje ekonomiczno‐społeczne, które wynikają z wielu wydarzeń i zjawisk ogólnoświatowych występujących w ostatnim czasie. W artykule przytoczono liczne dane obrazujące również obecną sytuację makroekonomiczną świata, takie jak wskaźniki inflacji czy też PKB. Zebrane dane pozwoliły na połączenie informacji i zrównanie ich z obecną sytuacją panującą w transporcie morskim oraz w handlu. Opracowanie ma za zadanie zwrócić uwagę czytelnika na aspekty związane z oddziaływaniem transportu na gospodarkę oraz gospodarki na transport, na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Dane zawarte w artykule zostały okrojone i rozpatrują tylko te wątki, które są istotne z punktu widzenia transportu i logistyki, aby rzetelniej i dogłębniej przeanalizować panującą obecnie sytuację należałoby uwzględnić wiele innych istotnych czynników, które zostały pominięte. Owe opracowanie zawiera również dane prognostyczne, które pozwalają oszacować przyszłe trendy i sytuację panującą w przytaczanych aspektach.

4

Economic Centrism Of Business Entities In Modern Financial Development

75%

Yasynska N. , Tarasenko O. , Tanchyk O.

MIND Journal

|

2019

|

nr 8

1-11

EN

The aim of the article is to identify the characteristics and specifics of economic centrism of economic entities in modern financial development. The hypothesis of research that central planning is not possible for market development, and on the other hand, the diversity and adaptability of human behaviour in the economic sphere is the most significant circumstance of computational complexity that exceeds human or machine properties in search of an optimal solution. The research analyses the problem development through the time with highlighting main ideas, pros and cons, threats and opportunities. The paper states that the current financial and economic development of modern local economies of the world. It is impossible to expect that increasing the capacity of international markets in the near future will allow loading them at the expense of own demand for productive forces. This requires that the productive forces and demand of the population has to reach the level that is capable of restoring working capital in the volumes of full loading of fixed capital with a unified distribution and redistribution of the by-product. The main conclusions focus on statement that further economic development, the finances of economic entities, as generators and recipients of an additional product, take a leading position in initiating and introducing new principles of socio-economic coexistence within the state and the financial system.

5

Assistance to agriculture in countries of a different development level and trends in world trade with agricultural products

75%

Poczta-Wajda A.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2014

|

tom 16

|

nr 6

EN

The main aim of this paper is to overview the trends in assistance to agriculture both in developed and developing countries and to compare them with trends in food products trade to verify the hypothesis assuming that although the level of price distorting assistance to agriculture in high-income countries in last three decades has been decreasing, agricultural markets in these economies are not becoming more open for the food products from the developing countries. The empirical analysis is based on the World Bank database on estimates of distortions to agricultural incentives and on the World Integrated Trade Solution (WITS) software. Research results suggest that despite numerous policy reforms both in developed and developing countries, there is still a high rate of assistance to agriculture, especially in high-income economies. Although most of them lowered the price support for food products, it has been partly replaced by assistance decoupled from production. At the same time, some developing countries continue their anti-agricultural bias, but most of them ceased taxing the agricultural sector. What is more, share of developing economies in global food trade is increasing, this trend, however, results mainly from increasing intra-trade between developing economies and not from the liberalization of food markets in developed countries.

PL

Celem pracy było przedstawienie trendów w poziomie wsparcia dla rolnictwa w krajach rozwiniętych i rozwijających się oraz porównanie ich z trendami w światowym handlu artykułami żywnościowymi. Postawiono hipotezę, że pomimo spadku wsparcia zniekształcającego ceny dla rolnictwa w krajach rozwiniętych w ostatnich trzech dekadach, rynki rolne w tych krajach nie stały się bardziej otwarte na produkty rolne z krajów rozwijających się. W badaniach wykorzystano wskaźniki wsparcia rolnictwa pochodzące z bazy danych Banku Światowego oraz dane handlowe pochodzące z bazy WITS. Z przeprowadzonej analizy wynika, że pomimo zmniejszenia ograniczeń handlowych, z jakimi spotykają kraje rozwijające się poziom wsparcia rolnictwa w krajach rozwiniętych był nadal wysoki. Dlatego wzrost udziału krajów rozwijających się w handlu światowym był wynikiem intensywniejszej wymiany pomiędzy tymi krajami, a nie efektem liberalizacji rynków produktów rolnych w krajach rozwiniętych.

6

Światowy rynek wieprzowiny

63%

Rycombel D.

Przemysł Spożywczy

|

2012

|

tom T. 66, nr 12

2-5

PL

W latach 1995-2010 tendencje rozwoju produkcji wieprzowiny były zróżnicowane regionalnie i zależały od cen surowców paszowych oraz od produkcji pasz przemysłowych. Najwolniej rosła produkcja w UE, a najszybciej - w Ameryce Płd. Wzrost spożycia w Azji przyczynił się do 2,5-krotnego zwiększenia światowego importu i eksportu wieprzowiny. Natomiast u głównych eksporterów wieprzowiny nastąpił spadek spożycia (USA, Kanada), a w Brazylii wzrost był mniejszy niż u importerów wieprzowiny. Jedynie w UE spożycie wieprzowiny było relatywnie wysokie, przy utrzymującej się samowystarczalności tego regionu. Wzrost eksportu z UE na rynek światowy był mniejszy niż Ameryki Płd. i Płn., bo po akcesji nowych członków do UE wzrosły obroty wewnętrzne tym gatunkiem mięsa.

EN

There were various tendencies in pork production over the period of 1995-2000 depending upon the prices of feed components and the volume of industrial feed-mixtures' production. The fastest growth was observed in the EU and the slowest one in the South America. The increase in consumption in Asia triggered a rise in the world trade in pork by 2.5 times. At the same time the main pork exporters (USA, Canada) showed a decline in consumption. The increase of consumption in Brazil lagged behind that one observed in importing countries. Pork consumption kept a high level only in the EU with persisting self-sufficiency of the region. The increase in exports from the EU to the world market was lower than it was in the case of both Americas because after the accession of the new Member States, intra-EU trade was increased.

7

Perspektywy działalności Światowej Organizacji Handlu w obliczu nowych tendencji w handlu światowym – efekty XI Konferencji Ministerialnej WT

63%

Majchrowska E.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2018

|

nr 4

241-262

EN

Since 2016 the World Trade Organization (WTO) consists of 164 members representing over 98% of the world trade. Under its aegis, the multilateral trade-negotiation round has been in progress since its commencement at the Ministerial Conference in the Qatari city of Doha, in 2001. It has been the ninth negotiation round, taking into account the entire GATT/WTO system, and the first within the organization. This round is referred to as the Development Round owing to the great emphasis put on the improvement of the situation of the poorest countries. However, the ongoing Doha Round negotiations cannot keep abreast of dynamic changes occurring in the economic system and global trade, which translates into the WTO negotiation impasse lasting over a decade. The Ministerial Conferences of WTO member states, held every two years, are seen as a chance for breaking the deadlock. Such hope was also entertained in the case of the XI MC, which took place in Buenos Aires, in 2017, particularly since four years earlier all WTO members managed to sign the first trade facilitation agreement, which is expected to bring tangible benefits to participants of the multilateral system as well as confirm meeting expectations of the international community with regard to the effectiveness of implementation of the process of world trade liberalization. However, due to the arrangements failure or, rather, lack thereof, XI MC reaffirmed the general conviction of the crisis of multilateral talks. This raises the question of the future of the organization and its role as the overarching negotiation forum for the world trade, particularly in the context of proliferation of RTAs, which also undermines its position. Therefore, we are confronted with the dilemma of the present and future role of the WTO, speciﬁ cally in the context of the WTO’s contribution in the development of the world economy and its fight against protectionism, which, in the face of the current situation in the global trade (American protectionism and a threat of the outbreak of a trade war, among others) may become an issue of paramount importance

PL

Od 2016 r. Światowa Organizacja Handlu (WTO) liczy już 164 członków, reprezentujących ponad 98% handlu światowego. Na jej forum, od 2001 r., trwa runda wielostronnych negocjacji handlowych, której rozpoczęcie uzgodniono na Konferencji Ministerialnej w katarskim Doha. Jest to dziewiąta runda negocjacyjna, biorąc pod uwagę cały system GATT/WTO, natomiast pierwsza na forum Organizacji. Została ona nazwana Rundą Rozwoju, ze względu na duży nacisk położony na poprawę sytuacji państw najbiedniejszych. Jednak negocjacje toczące się w ramach Rundy z Doha nie nadążają za dynamicznymi zmianami zachodzącymi w systemie gospodarki i handlu globalnego, co przekłada się na trwający już od ponad dekady impas negocjacyjny na forum WTO. Szans na jego przełamanie upatruje się w Konferencjach Ministerialnych państw członkowskich WTO, które zbierają się co dwa lata. Nadzieje takie pokładano też w XI KM, która odbyła się w grudniu 2017 r. w Buenos Aires, szczególnie dlatego, że 4 lata wcześniej wszystkim członkom WTO udało się podpisać pierwszą umowę dotyczącą ułatwień w handlu, która ma dać odczuwalne korzyści uczestnikom systemu wielostronnego i być potwierdzeniem spełnienia oczekiwań społeczności międzynarodowej o skutecznie realizowanym procesie liberalizacji handlu światowego. Jednak ﬁ asko uzgodnień XI KM, a właściwie ich braku, utwierdziło w przekonaniu o kryzysie na forum wielostronnym. Nasuwa to pytanie o dalsze losy Organizacji pełniącej rolę nadrzędnego forum negocjacyjnego w handlu światowym, zwłaszcza w kontekście proliferacji RTAs, co również przyczynia się do osłabiania jej pozycji. Pojawia się zatem dylemat dotyczący roli, jaką WTO odgrywa i odgrywać będzie w przyszłości, szczególnie w kontekście wniesionego przez WTO wkładu w rozwój gospodarki światowej i walki z protekcjonizmem, co w obliczu bieżącej sytuacji w handlu globalnym (m.in. amerykańskiego protekcjonizmu i niebezpieczeństwa wybuchu wojny handlowej) może być kwestią o znaczeniu priorytetowym

8

Internacjonalizacja polskiego sektora rolno-spożywczego

63%

Wierzejski T. , Gornowicz M.

Przemysł Spożywczy

|

2008

|

tom R. 62, nr 12

14-19

PL

Sektor rolno-spożywczy ma bardzo duże znaczenie w umiędzynarodowieniu polskiej gospodarki. W latach 2004-2007 żywność stanowiła średnio 9,6%eksportu oraz 6,5% importu Polski. Na rynki zagraniczne najwięcej sprzedają producenci głównych branż polskiego sektora rolno-spożywczego, tj.: mięsnej, mleczarskiej oraz przetworów owocowych i owoców. Jednak według wskaźnika internacjonalizacji, wyznaczonego jako udział eksportu w produkcji całkowitej branży, najbardziej umiędzynarodowione są branże wyspecjalizowane w eksporcie, tj. rybna i piekarsko-ciastkarska. Do głównych przyczyn zróżnicowania branżowego internacjonalizacji sektora rolno-spożywczego w Polsce zalicza się wielkość konsumpcji na rynku wewnętrznym, pozycję na rynku światowym, wielkość popytu zagranicznego oraz warunki ekonomiczne transakcji z partnerami zagranicznymi. with foreign partners (e.g. exchange rates).

EN

The agricultural and food processing sector plays a key role in the internationalization of Polish economy. During the years 2004-2007, food and food products accounted on average for 9.6% of total exports and 6.5% of total imports in Poland. The highest sales volume in foreign markets has been reported for the major branches of the Polish agricultural and food sector, i.e. meat production, dairy industry and fruit and vegetable processing. However, the internationalization indicator determined as a share of exports in the total production of a given sector shows that export-oriented branches, i.e. fish processing and confectionary, have been internationalized to the highest degree. The main reasons for branch diversification of the Polish agricultural and food processing sector undergoing internationalization include the level of consumption on the domestic market, strengthening of the position on the global market, foreign demand level and the economic terms of transactions.

9

Assessment of the comparative advantage in Polish foreign trade in food and non-food products on the world and European Union market

63%

Szczepaniak I.

Annals of the Polish Association of Agricultural and Agrobusiness Economists

|

2019

|

tom 21

|

nr 1

EN

The progressive processes of globalisation, integration and liberalisation of economies are the reason for which the competitiveness of economic entities is increasingly analysed in the context of their links with the international market. One of the ways to assess competitiveness is to analyse the comparative (relative) advantage in trade in products of a given economic sector. The objective of the article is to assess the comparative advantage in Polish foreign trade in food and non-food products, both in total Polish trade and with European Union Member States. The studies used the RTA relative trade advantage index. The data source was the WITS-Comtrade commercial database. The studies show that, in the years 2004-2017, there was a rapid development of Polish foreign trade in food products, in particular with the EU, resulting in a high trade surplus. Trade in non-food products grew more slowly, and the trade balance was negative. It is shown that Poland had a comparative advantage and was competitive on the world market (also on the EU market) in trade in these products, but did not have such an advantage in total trade in non-food products. The results obtained indicate international competitiveness of the Polish food sector and its large importance for national trade and payment balance.

PL

Postępujące procesy globalizacji, integracji i liberalizacji gospodarek sprawiają, że konkurencyjność podmiotów gospodarczych coraz częściej analizowana jest w kontekście ich powiązań z rynkiem międzynarodowym. Jednym ze sposobów oceny konkurencyjności podmiotów jest analiza przewag komparatywnych (względnych) w handlu produktami danego sektora gospodarki. Celem artykułu jest ocena przewag komparatywnych w polskim handlu zagranicznym produktami żywnościowymi i nieżywnościowymi, zarówno w wymianie handlowej Polski ogółem, jak i z samymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej. W badaniach wykorzystano wskaźnik relatywnej przewagi handlowej RTA. Źródłem danych była baza danych handlowych WITS-Comtrade. Z badań wynika, że w latach 2004-2017 nastąpił dynamiczny rozwój polskiego handlu zagranicznego produktami żywnościowymi, w tym zwłaszcza wymiany z UE, skutkujący wysoką nadwyżką handlową. Wymiana handlowa produktami nieżywnościowymi rozwijała się wolniej, a saldo obrotów było ujemne. Jak wykazano, Polska posiadała przewagi komparatywne i była konkurencyjna na rynku światowym (również na rynku UE) w handlu tymi produktami, ale nie miała takich przewag w łącznym handlu produktami nieżywnościowymi. Otrzymane wyniki wskazują na międzynarodową konkurencyjność polskiego sektora żywnościowego i duże jego znaczenie dla krajowego bilansu handlowego i płatniczego.

10

20 Years of WTO – Eﬀects of Its Activity and Perspectives of Its Functioning in the Context of Proliferation of Regional Agreements in the World Trade

63%

Majchrowska E.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2016

|

nr 3

53-77

EN

The 20th anniversary of the World Trade Organization (WTO) activity celebrated in 2015 has provoked to the analysis and summary of eﬀ ects of its activity within this period, especially as far as the consequences of the world economic crisis 2008+ are concerned. It is also important in the context of the WTO’s role as the main negotiation forum in the world trade. We may come across opinions that the WTO does not live up to the expectations of the international community, and that the eﬀ ectively carried out process of trade liberalization has not been a match to the current situation in the world market. Beyond a shadow of a doubt, the last decade has not been the most successful period for the WTO and its position is currently much weaker than at the end of the last century. Still, it seems that a gradual creation of an open system of the global trade, based on common rules, having over 160 countries as its members, is a great achievement. Therefore, the contribution to the development of the world economy made by the organization cannot be belittled. The impasse in negotiations lasting for a long time has led to an increase of concluded bilateral and regional agreements, which has weakened the organization’s position. Regional trade agreements may well become the future foundation for bigger associations; there is evidence to suggest that the future trade will be divided into separate, regional blocs. The potential problem may be a shift of priorities and interests of some countries to regional agreements exclusively, since it can prolong the negotiations process and strike at the multilateral trading system. The authentic danger is that RTAs may discredit and weaken the WTO’s central position in the world trade.

PL

Obchodzona w ubiegłym roku 20. rocznica funkcjonowania Światowej Organizacji Handlu (WTO) skłania do reﬂeksji na temat efektów jej działalności, szczególnie w aspekcie następstw światowego kryzysu gospodarczego 2008+, jak również nasuwa pytanie o dalsze losy organizacji pełniącej funkcję nadrzędnego forum negocjacyjnego w handlu światowym. Można spotkać się z opiniami, że Światowa Organizacja Handlu nie spełniła oczekiwań społeczności międzynarodowej, a skutecznie realizowany proces liberalizacji handlu nie sprostał bieżącej sytuacji na rynku światowym. Bez wątpienia ostatnie lata nie były najlepszym okresem funkcjonowania WTO, a jej pozycja jest dziś zdecydowanie słabsza niż jeszcze w końcu ubiegłego stulecia. Mimo to wydaje się, że sukcesywne tworzenie otwartego systemu światowego handlu, opartego na wspólnych zasadach, które swoim członkostwem potwierdza już ponad 160 krajów reprezentujących 98% handlu światowego, jest jednak ogromnym osiągnięciem. Nie można zatem umniejszać wkładu, jaki został wniesiony przez organizację w rozwój gospodarki światowej, szczególnie w kwestii walki z protekcjonizmem oraz napędzania wzrostu gospodarczego. Jednak trwający od długiego czasu impas w negocjacjach wielostronnych doprowadził do wzrostu liczby zawieranych umów regionalnych, co osłabiło istotnie pozycję organizacji. Regionalne porozumienia handlowe stają się fundamentem szerszych układów i wiele wskazuje na to, że handel światowy będzie podzielony na odrębne, regionalne bloki. Problemem może jednak okazać się przesuniecie punktu ciężkości i zainteresowanie niektórych krajów wyłącznie porozumieniami regionalnymi, gdyż może to istotnie opóźnić proces negocjacji i uderzyć w wielostronny system handlowy.

11

Propriety of economy in terms of globalization

63%

Savianok E.

Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis. Oeconomica

|

2008

|

tom 52

12

Nowy globalny przemysł motoryzacyjny

51%

Kierzkowski H.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2009

|

nr 4(10)

39-51

PL

W ciągu najbliższych dziesięcioleci w globalnym sektorze motoryzacyjnym nastąpią przełomowe zmiany. Ogromnie wzrośnie liczba użytkowników samochodów, najwięcej w krajach rozwijających się, przede wszystkim w Chinach i w Indiach. Powstają tam także nowe fabryki i przenosi się produkcję z Europy i Stanów Zjednoczonych. Prawdopodobnie przewagę na rynku uzyskają samochody zasilane prądem elektrycznym. Przyczyni się do tego rosnące zaniepokojenie zanieczyszczeniem środowiska i kurczeniem się zasobów ropy naftowej oraz skonstruowanie znacznie lepszych akumulatorów. Znaczna część spodziewanych zmian technologicznych zajdzie poza tradycyjnym sektorem motoryzacyjnym wraz z wejściem na rynek produktów takich jak superwydajne baterie, kondensatory i akumulatory nowej generacji. Koszty eksploatacji samochodów elektrycznych będą znacznie niższe niż tradycyjnych. Przemiany na rynku motoryzacyjnym powinny uzyskać wsparcie władz chińskich i indyjskich. W artykule przedstawiono propozycje takich działań.

EN

The global automotive sector will experience groundbreaking changes over the coming decades. The number of carowners will increase significantly, especially in developing countries such as China and India, where new factories are established or moved from Europe and the US. Electric cars will probably have an important share of the market because of the growing public concern for climate change, the diminishing supply of oil and better car batteries. Much of the anticipated radical change in automotive technologies will occur outside the traditional automotive sector, with products such as new potent batteries and capacitators. The cost of maintenance of the new cars will be much lower than of traditional vehicles. The changes in the automotive sector will likely be supported by the governments of China and India. The article proposes some of the actions that should be undertaken.

13

The potential effects of the liberalization of world agricultural trade for the agri-food sector in MERCOSUR

51%

Kita K. , Pawlak K.

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu

|

2013

|

tom 15

|

nr 4

EN

Some possible scenarios of development of trade, production, demand and prices in the agri-food sector of the Common Market of the South (MERCOSUR) are presented in the paper. A mathematical model of general equilibrium Global Trade Analysis Project (GTAP) was used to make trade forecasts. The results of the analysis showed that the escalation of global agri-food trade liberalization may lead to a growth in the export and import of animal products and sugar and, consequently, may result in an increase in prices and a drop in demand for these goods.

PL

Przedstawiono możliwe scenariusze rozwoju wymiany handlowej, produkcji, popytu i cen w sektorze rolno-spożywczym Wspólnego Rynku Południa (MERCOSUR). W badaniach wykorzystano matematyczny model równowagi ogólnej Global Trade Analysis Project (GTAP). Wyniki analizy wskazują, że nasilenie tendencji liberalizacyjnych w światowym handlu rolnym może spowodować w państwach zrzeszonych w MERCOSUR wzrost wartości eksportu i importu produktów pochodzenia zwierzęcego oraz cukru, a w konsekwencji wzrost cen i spadek popytu na te towary.

14

Wpływ wielkiego kryzysu i zagranicy na polski handel zagraniczny w latach 1929-35 (część I)

38%

Klimiuk Z.

Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne

|

2017

|

tom 1(25)

27-48

PL

Przenoszenie zmian w koniunkturze zewnętrznej (światowej) do polskiej gospodarki w okresie międzywojennym dokonywało się zarówno poprzez mechanizm międzynarodowego rozprzestrzeniania się zmian cen, jak i mechanizm międzynarodowego rozprzestrzeniania się zmian dochodu, przy czym znacznie istotniejsze było działanie tego pierwszego. Zmiany cen zewnętrznych pociągały za sobą zmiany poziomu zysków i płac w dziedzinach realizujących część produkcji na rynkach zewnętrznych, a poprzez to zmiany popytu globalnego na rynku wewnętrznym. Zmiany wielkości zatrudnienia i produkcji za granicą wywierały na gospodarkę Polski wpływ generalnie słabszy niż zmiany cen. Reakcje poszczególnych elementów struktury gospodarczej Polski na cykliczne zmiany popytu i cen zewnętrznych były niejednakowe. W przypadku Polski mieliśmy do czynienia zarówno z reakcjami przystosowawczymi typu cenowego i mnożnikowego (dochodowego) to jednak reakcje te nie występowały w czystej postaci. Czynnikiem komplikującym był przede wszystkim sektor na wpół naturalnej gospodarki rolnej. Zmiany koniunktury zewnętrznej nie prowadziły w tym przypadku do zmian poziomu produkcji i zatrudnienia. Z drugiej jednak strony przenoszenie koniunktury poprzez cykliczne zmiany cen zewnętrznych i zmian ich relacji do cen wewnętrznych nie przebiegało w Polsce w sposób całkowicie zgodny z wyjaśnieniem cenowym. Spadek cen zewnętrznych nie pociągnął za sobą w sposób automatyczny i bezpośredni obniżenia się poziomu cen wewnętrznych (krajowych i importowanych). Czynnikiem to powodującym był przede wszystkim wysoki stopień zmonopolizowania kluczowych gałęzi polskiej gospodarki.

EN

In the interwar period the fluctuations in the external (global) business cycle were being transmitted to the Polish economy via both the mechanism of international propagation of price changes and the mechanism of international propagation of income changes, with the former mechanism playing a much more important role. Changes in external prices were leading to changes in the level of profits and wages in the branches placing part of their output on external markets, and consequently to changes in global demand on the internal market. The impact of changes in the size of foreign employment and production on the Polish economy was generally weaker than that of the price developments. The reactions of individual elements of Poland’s economic structure to the cyclical changes in demand and in external prices were uneven. In the case of Poland both prices’ adjustments and adjustments via multiplier (income) effect were observed; however the said adjustments did not occur in their pure form. The agriculture, a sector which possessed the characteristics of semi-natural economy, constituted the main factor complicating the adjustment mechanisms. In the case of the said sector business cycle changes abroad did not translate into changes in output and employment. On the other hand, in case of Poland the transmission of business cycle fluctuation through changes in foreign prices and changes in their relation to internal prices did progress in complete accordance with the price based transmission mechanism. The decline in external prices did not automatically and directly translate into reduction internal prices (on both domestic and imported goods). The reason behind such an outcome was mostly high degree of monopolization of the key branches of the Polish economy.

15

Wpływ wielkiego kryzysu i zagranicy na polski handel zagraniczny w latach 1929-35 (część II)

38%

Klimiuk Z.

Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne

|

2017

|

tom 2(26)

25-41

PL

Przenoszenie zmian w koniunkturze zewnętrznej (światowej) do polskiej gospodarki w okresie międzywojennym dokonywało się zarówno poprzez mechanizm międzynarodowego rozprzestrzeniania się zmian cen, jak i mechanizm międzynarodowego rozprzestrzeniania się zmian dochodu, przy czym znacznie istotniejsze było działanie tego pierwszego. Zmiany cen zewnętrznych pociągały za sobą zmiany poziomu zysków i płac w dziedzinach realizujących część produkcji na rynkach zewnętrznych, a poprzez to zmiany popytu globalnego na rynku wewnętrznym. Zmiany wielkości zatrudnienia i produkcji za granicą wywierały na gospodarkę Polski wpływ generalnie słabszy niż zmiany cen. Reakcje poszczególnych elementów struktury gospodarczej Polski na cykliczne zmiany popytu i cen zewnętrznych były niejednakowe. W przypadku Polski mieliśmy do czynienia zarówno z reakcjami przystosowawczymi typu cenowego i mnożnikowego (dochodowego) to jednak reakcje te nie występowały w czystej postaci. Czynnikiem komplikującym był przede wszystkim sektor na wpół naturalnej gospodarki rolnej. Zmiany koniunktury zewnętrznej nie prowadziły w tym przypadku do zmian poziomu produkcji i zatrudnienia. Z drugiej jednak strony przenoszenie koniunktury poprzez cykliczne zmiany cen zewnętrznych i zmian ich relacji do cen wewnętrznych nie przebiegało w Polsce w sposób całkowicie zgodny z wyjaśnieniem cenowym. Spadek cen zewnętrznych nie pociągnął za sobą w sposób automatyczny i bezpośredni obniżenia się poziomu cen wewnętrznych (krajowych i importowanych). Czynnikiem to powodującym był przede wszystkim wysoki stopień zmonopolizowania kluczowych gałęzi polskiej gospodarki.

EN

In the interwar period the fluctuations in the external (global) business cycle were being transmitted to the Polish economy via both the mechanism of international propagation of price changes and the mechanism of international propagation of income changes, with the former mechanism playing a much more important role. Changes in external prices were leading to changes in the level of profits and wages in the branches placing part of their output on external markets, and consequently to changes in global demand on the internal market. The impact of changes in the size of foreign employment and production on the Polish economy was generally weaker than that of the price developments. The reactions of individual elements of Poland’s economic structure to the cyclical changes in demand and in external prices were uneven. In the case of Poland both prices’ adjustments and adjustments via multiplier (income) effect were observed; however the said adjustments did not occur in their pure form. The agriculture, a sector which possessed the characteristics of semi-natural economy, constituted the main factor complicating the adjustment mechanisms. In the case of the said sector business cycle changes abroad did not translate into changes in output and employment. On the other hand, in case of Poland the transmission of business cycle fluctuation through changes in foreign prices and changes in their relation to internal prices did progress in complete accordance with the price based transmission mechanism. The decline in external prices did not automatically and directly translate into reduction internal prices (on both domestic and imported goods). The reason behind such an outcome was mostly high degree of monopolization of the key branches of the Polish economy.