Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 54

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  wojna rosyjsko-ukraińska
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
EN
The Battle of Konotop took place in early July 1659 and was a very important episode in the history of fighting for the independence of Ukraine in seventeenth-century. It became an important part of The Union of Hadiach [Гадяч] history, since this wasted victory contributed to the collapse of Hetman Ivan Vyhovsky [Іван Виговський] as well as the idea of union, and as a result “pushed” Cossacs toward Moscow. There are numerous doubts around this battle of Cossack troops supported by the Tatars against the army of Moscow and faithful to Tsar Zaporozhian Cossacks; beginning with the number of troops taking part in the battle, ending with its course. This is because of the contradictory information contained in the sources used by historians. Documents presented in this article are of great importance for understanding the course of battle of Konotop. They are preserved in the Central Archive of Historical Records (AGAD) and the Jagiellonian Library in Kraków. Three of the four presented documents emerged just days after the battle, and were written by Ivan Vyhovsky, Cossack hetman. This in turn makes them very valuable source of information.
PL
Stoczona na początku lipca 1659 r. bitwa konotopska stanowi bardzo ważny epizod w historii XVII-wiecznej, walczącej o niezależność, Ukrainy. Jest istotną częścią dziejów unii hadziackiej, gdyż to niewykorzystane zwycięstwo przyczyniło się do upadku hetmana Iwana Wyhowskiego i idei unii, popychając Kozaczyznę w stronę Moskwy. Wokół tego starcia wojsk kozackich, wspieranych przez Tatarów, z armią moskiewską i wiernymi carowi Koza-kami zaporoskimi narosło wiele sprzeczności, począwszy od ilości wojsk biorących w nich udział, aż po jego przebieg. Wynikało to z faktu rozbieżności informacji zawartych w wykorzystywanych przez historyków źródłach. Dokumenty prezentowane w artykule mają wielkie znaczenie dla poznania przebiegu walk pod Konotopem. Przechowywane są w AGAD i w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Trzy spośród czterech prezentowanych powstały zaledwie kilka dni po bitwie, a ich autorem jest sam hetman kozacki, Iwan Wyhowski. To zaś czyni z nich bardzo cenne źródła informacji.
EN
Energy security is one of the key sectors of security of modern states, the basis for their efficient functioning, development and economic capacity building. Before the invasion of Ukraine in 2022, the Russian Federation was one of the main suppliers of energy resources to Europe. The outbreak of war forced European states to redefine their energy policies and to diversify their sources and suppliers. The article analyses, based on academic studies, legal acts, international reports and internet sources, the impact of the war in Ukraine and the sanctions imposed on the Russian Federation on energy security in Europe.
PL
Bezpieczeństwo energetyczne jest jednym z najważniejszych sektorów bezpieczeństwa współczesnych państw, podstawą ich sprawnego funkcjonowania, rozwoju i budowania potencjału gospodarczego. Przed inwazją na Ukrainę w 2022 r. Federacja Rosyjska była jednym z głównych dostawców surowców energetycznych do Europy. Wybuch wojny zmusił państwa europejskie do przedefiniowania swoich polityk energetycznych oraz dywersyfikacji źródeł i dostaw ców. W artykule przeanalizowano, na podstawie opracowań naukowych, aktów prawnych, międzynarodowych raportów oraz źródeł internetowych, wpływ wojny w Ukrainie i sankcji nałożonych na Federację Rosyjską na bezpieczeństwo energetyczne w Europie. Informacja Artykuł powstał na podstawie pracy magisterskiej pt. Bezpieczeństwo energetyczne Europy w świetle wojny na Ukrainie, obronionej na Wydziale Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania Wojskowej Akademii Technicznej. Autorka wykorzystała fragmenty rozdziału 1. Bezpieczeństwo energetyczne oraz rozdziału 4. Wpływ wojny na Ukrainie na bezpieczeństwo energetyczne Europy. Praca została nagrodzona w XIII edycji konkursu Szefa ABW na najlepszą pracę doktorską, magisterską lub licencjacką dotyczącą bezpieczeństwa państwa w kontekście zagrożeń wywiadowczych, terrorystycznych, ekonomicznych.
EN
The paper aims to evaluate the implications of the Russian-Ukrainian conflict for the strength and nature of the integration of Ukrainian grain markets with world markets. The empirical research is based on the theoretical foundations of spatial market integration and the spatial market equilibrium model. According to them, changes in the integration of Ukrainian and world wheat, corn, and barley markets are evaluated via fluctuations in trade flow volumes, changes in trade costs and price co-movement. To analyze trade implications, monthly trade flow volumes, trade shares, and trade concentration measures during the conflict were compared with expected values assuming no war. To evaluate the implications of the conflict for trade costs, the authors analyzed differences between Ukrainian and world grain prices. Relying on the weekly price series, the price co-movement was assessed using the autoregressive distributed lag model (ARDL) and Granger instantaneous causality test. The results show that the strength of the integration of Ukrainian grain markets with world markets has deteriorated due to the conflict. It is confirmed by the decrease in the grain export volumes from Ukraine, the increase in price differences, and the lack of significant price transmission between Ukrainian and global grain markets since the war outbreak in February 2022. Moreover, the nature of the market integration has changed. One can observe a growing role of the European Union countries in the Ukrainian grain export share and changes in the Ukrainian grain export concentration. Such behaviour is in line with the theoretical foundation of the spatial market equilibrium model and theory of international integration.
PL
Celem artykułu jest ocena wpływu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego na siłę i charakter integracji ukraińskich rynków zbożowych z rynkami światowymi. Badania empiryczne odwołują się do teoretycznych podstaw przestrzennej integracji rynków i modelu równowagi przestrzennej. Zgodnie z nimi zmiany w integracji ukraińskich i światowych rynków pszenicy, kukurydzy i jęczmienia są oceniane za pomocą przepływów towarowych, kosztów wymiany handlowej i badania współzmienności cen. W celu oceny implikacji handlowych miesięczne przepływy towarowe, udziały w handlu i miary koncentracji handlu podczas konfliktu porównano z wartościami oczekiwanymi zakładającymi brak wojny. Aby ocenić wpływ konfliktu na koszty wymiany handlowej, przeanalizowano różnice między cenami zbóż w Ukrainie i na świecie. Opierając się na tygodniowych szeregach czasowych, współzmienność cen została oceniona za pomocą modelu ARDL i testu natychmiastowej przyczynowości Grangera. Wyniki pokazują, że siła integracji ukraińskich rynków zbożowych z rynkami światowymi osłabła w wyniku konfliktu. Potwierdza to spadek wolumenu eksportu zbóż z Ukrainy, wzrost różnic cenowych oraz brak istotnej transmisji cen między ukraińskimi i światowymi rynkami zbóż od momentu wybuchu wojny. Dodatkowo zmienił się charakter integracji rynków. Obserwujemy rosnącą rolę krajów Unii Europejskiej (UE) w udziale eksportu zbóż z Ukrainy oraz zmiany w koncentracji eksportu. Takie zachowanie jest zgodne z teoretycznymi podstawami modelu równowagi przestrzennej oraz teorią integracji międzynarodowej.
PL
Wojskowa inwazja Rosji na Ukrainę stała się impulsem, który radykalnie przyczynił się do konsolidacji społeczeństwa ukraińskiego i ukształtowania nowych wartościowych struktur tożsamości obywateli. Wciąż trwają ogromne przemiany w świadomości społecznej ukraińskiego społeczeństwa, spowodowane agresją wojskową. Wyniki badań socjologicznych wskazują, że w świadomości społecznej odnotowano istotne przemiany wartości, których treść daje podstawy do stwierdzenia, że zachodzi proces kształtowania się nowych struktur tożsamości społeczno-kulturowej. Istnieje zatem potrzeba zbadania dynamiki zmian politycznych i wartościowych postaw świadomości społecznej w warunkach oporu wobec agresji wojskowej Federacji Rosyjskiej. Zadaniem badawczym jest określenie kierunku kształtowania się nowych komponentów tożsamości w warunkach agresji wojskowej. Również istnieje pilna potrzeba zbadania koncepcyjnych podstaw kształtowania się odnowionej tożsamości w okresie powojennym, która będzie miała na celu przywrócenie ekonomicznych i społecznych podstaw społeczeństwa. Dlatego należy zwrócić uwagę na określenie strategicznych kierunków polityki tożsamościowej w okresie powojennym. Uzyskane wnioski będą przydatne w kształtowaniu państwowej polityki tożsamościowej, która jest istotna dla społeczeństwa ukraińskiego w kontekście realizacji państwowego kursu integracyjnego z UE.
EN
Russia’s military invasion of Ukraine provided the impetus that radically contributed to the consolidation of Ukrainian society and the formation of new valuable identity structures for citizens. The massive transformation in the social consciousness of Ukrainian society caused by the military aggression is still ongoing. The results of sociological research indicate that significant value transformations have been recorded in the social consciousness, the content of which gives grounds to conclude that a process of formation of new socio-cultural identity structures is taking place. Therefore, there is a need to study the dynamics of political changes and value attitudes of social consciousness under the conditions of resistance to the military aggression of the Russian Federation. The research task is to determine the direction of the formation of new identity components under conditions of military aggression. Also, there is an urgent need to investigate the conceptual basis for the formation of a renewed identity in the post-war period, which will aim to restore the economic and social foundations of society. Therefore, attention should be paid to identifying the strategic directions of identity politics in the post-war period. The conclusions obtained will be useful in the formation of state identity policy, which is relevant for Ukrainian society in the context of the implementation of the state’s integration with the EU.
5
100%
PL
Wybuch wojny między Rosją a Ukrainą postawił Turcję w trudnej sytuacji. Rząd turecki, który przyjął strategię niejednoznaczności wobec tego konfliktu, starał się utrzymać dobre stosunki gospodarcze z Rosją, jednocześnie udzielając Ukrainie wsparcia militarnego. Polityka Turcji wobec wojny rosyjsko-ukraińskiej odnosi się do szerszego kontekstu rywalizacji międzynarodowej, w którą zaangażowane są Stany Zjednoczone i Chiny. W tej sytuacji Turcja musi brać pod uwagę wszystkie okoliczności rywalizacji międzynarodowej. Hipoteza naukowa odnosi się do wymiernych korzyści, jakie Turcja czerpie ze stosowania takiej strategii wobec konfliktu rosyjsko-ukraińskiego.
EN
The outbreak of the war between Russia and Ukraine has put Turkey in a difficult situation. The Turkish government, which adopted a strategy of ambiguity towards this conflict, tried to maintain good economic relations with Russia while providing military support to Ukraine. Turkey’s policy towards the Russia-Ukraine war refers to the broader context of international rivalry that involves the United States and China. In this situation, Turkey must take into account all circumstances of international competition. The scientific hypothesis refers to the measurable benefits that Turkey derives from applying such a strategy towards the Russian-Ukrainian conflict.
EN
This work is an attempt to determine the scale of threats to the mineral security of Poland in the area of non-energy raw materials resulting from Russia’s invasion of Ukraine. In particular, it aims to identify those industries whose proper functioning may be threatened in the face of the limited supply of raw materials from three directions – Russia, Belarus and Ukraine. An element of the analysis was also the indication of possible alternative sources of the supply of these raw materials. For this purpose, the directions of imports to Poland of about 140 non-energy raw materials in 2011–2020 were analyzed. As a result, about thirty raw materials were selected, the supplies of which came from, among others, at least one of the three mentioned countries. To determine the raw materials for which the disruption of supplies may have the most serious impact on the functioning of the Polish economy, the following criteria were adopted: a minimum 20% share of these countries in covering the domestic demand in 2020, and a minimum value of these imports in 2020 of 20 million PLN. These threshold conditions were met by eight raw materials: iron ores and concentrates, carbon black, potash, aluminum, ferroalloys, nickel, ball clays and refractory clays, and synthetic corundum. Among these, the need to change the directions of supplies applies to the greatest extent to iron ores and concentrates, aluminum and nickel, while in the case of non-metallic raw materials, it applies most to ball clays and refractory clays and potassium salts. These are among the most important raw materials necessary for the proper functioning of the national economy, but their shortage or disruptions in the continuity of their supplies pose a real threat to the mineral security of Poland.
PL
Niniejsza praca jest próbą określenia skali zagrożeń, wynikających z inwazji Rosji na Ukrainę w zakresie bezpieczeństwa surowcowego Polski w obszarze surowców nieenergetycznych. W szczególności ma ona na celu wskazanie tych branż przemysłu, których właściwe funkcjonowanie może być zagrożone wobec ograniczenia dostaw surowców z trzech kierunków, tj. Rosji, Białorusi i Ukrainy. Elementem analizy było również wskazanie możliwych alternatywnych źródeł zaopatrzenia w te surowce. W tym celu przeanalizowano kierunki importu do Polski około 140 surowców nieenergetycznych w latach 2011–2020. Wyłoniono około 30 surowców, których dostawy pochodziły m.in. z co najmniej jednego z trzech krajów objętych konfliktem. Do wyznaczenia surowców, dla których zakłócenie dostaw może mieć najpoważniejszy wpływ na funkcjonowanie polskiej gospodarki przyjęto następujące kryteria: minimum 20-procentowy udział wymienionych krajów w pokryciu krajowego zapotrzebowania w 2020 r. oraz minimalna wartość importu z tych krajów w 2020 r. – 20 mln zł. Warunki te spełniało 8 surowców: rudy i koncentraty żelaza, sadza, sole potasowe, aluminium, żelazostopy, nikiel, iły biało wypalające się i ogniotrwałe oraz korund syntetyczny. Wśród tych surowców konieczność zmiany kierunków dostaw dotyczy w największym stopniu rud i koncentratów żelaza oraz aluminium i niklu, a w przypadku surowców niemetalicznych – iłów biało wypalających się i ogniotrwałych oraz soli potasowych. Należą one do najważniejszych surowców niezbędnych do właściwego funkcjonowania krajowej gospodarki, natomiast niedobór bądź zakłócenia ciągłości ich dostaw oznaczają realne zagrożenie dla bezpieczeństwa surowcowego Polski.
PL
Prezentowany artykuł analizuje, w jaki sposób kultura strategiczna kształtuje politykę zagraniczną i bezpieczeństwa. Przykładem empirycznym wykorzystanym w badaniach jest polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Polski oraz analiza wpływu położenia geopolitycznego, tożsamości narodowej, doświadczenia historycznego i pamięci na zachowania państwa. Studium przypadku rozpatrywane w niniejszej pracy to wpływ pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę na politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Polski. Celem artykułu jest zrozumienie, które determinanty są najważniejsze we współczesnej polskiej polityce zagranicznej oraz jak cele polityki zagranicznej i bezpieczeństwa są ze sobą powiązane. Celami badania są decyzje polityczne i inicjatywy podejmowane przez Polskę w ostatnich latach oraz podejście strategiczne prezentowane w narodowych dokumentach strategicznych. W pracy zastosowano kulturę strategiczną jako przykład krytycznego podejścia teoretycznego w celu wyjaśnienia, jak historycznie uwarunkowany kontekst wpływa na podejmowanie decyzji. W opracowaniu wykorzystano systemowy przegląd literatury pokrewnej i przekazów medialnych dotyczących najnowszych wydarzeń w wojnie rosyjsko-ukraińskiej, a także metody analizy dedukcyjnej. Głównym założeniem jest to, że wojna rosyjsko-ukraińska wzmacnia międzynarodową markę Polski jako wytrwałego i niezawodnego sojusznika na forach bilateralnych i euroatlantyckich. Głównym wnioskiem płynącym z artykułu jest to, że odpowiedź Polski na inwazję Rosji na Ukrainę jest kontynuacją długoletniej polityki prowadzonej przez Polskę w zakresie eliminacji militarnych i hybrydowych zagrożeń ze strony Rosji, ograniczania wpływów rosyjskich w Europie, rozwoju regionu Europy Wschodniej oraz wzmacniania relacji ze swoim zaufanym sojusznikiem – USA.
EN
This research analyses the key components of the Polish strategic culture, mainly the national historical memory of previous relations with Russia, the role of NATO in Poland’s security and defence, the country’s objective to become a leading power in the Central and Eastern European, and the concept of strategic culture can become an additional explanatory determinant of Poland’s response to the Russian full-scale aggression against Ukraine. The case study considered Poland’s immediate firm and sweeping support of Ukraine in the first year of the Russian full-scale aggression. This article aims to understand essential determinants in modern Polish foreign and security policy and how they played out during the Russian war against Ukraine. The paper applies the strategic culture as an example of the critical theoretical approach to explain how historically-based context and specific national identical features influence decision-making in present times. The study used a systemic review of related literature, media coverage of the latest Russian war against Ukraine developments, and deductive analysis methods. The central assumption is that the concept of strategic culture becomes a crucial explanatory factor in understanding policy- and decision-making processes in the field of foreign and security policy. The main conclusions of the paper are that Poland’s response and reaction to Russia’s invasion of Ukraine is a continuation of the long-lasting policy maintained by Poland regarding the elimination of military and hybrid threats posed by Russia, reduction of Russian influence in Europe, development of the Eastern European region and strengthening relations with its staunch ally – the US.
EN
The article examine show the Svoboda newspaper (the first Ukrainian newspaper in the USA and at the same time one of the oldest in the diaspora) covers the war in Ukraine. The research took place over the period of the first 100 days of Russia's full-scale war against Ukraine. Latent content analysis was chosenast he main research method. The study revealed that the Russian-Ukrainian war was mentioned in 86% of the publications (in the analysed period) which proves the topic’s extreme relevance. The following three main thematic blocks concerning the war were identified and highlighted: support of Ukraine in the fight against the enemy; the unity and brave struggle of the Ukrainian people; and the faithin victory. The studied publications can be considered a call to the world community to stop Russia's terrible war against Ukraine. They are filled with support for Ukraine and are full of great faithin the victory of the Ukrainian People. In the study, attention was also paid to the titles of the publications which usually perform the dominant function in relation to the texts them selves (in particular: «Let's stop the Russian invasion of Ukraine!», «The rushof the horde heralds its demise», «Ukraine was, is and always will be», «Ukraine will rise!», «We victors over death!»). In about 24% of the titles of the analysed publications the word «Ukraine» was present, the aim of which was to draw the attention of readers to the extremely important problem of war in Ukraine.
PL
W artykule poddano analizie sposób, w jaki gazeta «Svoboda» (pierwsza ukraińska gazeta w USA, jedna z najstarszych gazet w diasporze) opisuje wojnę na Ukrainie. Granice chronologiczne badania to pierwsze trudne 100 dni wojny Rosji z Ukrainą. Jako metodę badawczą wybrano analizę treści z wykorzystaniem kodowania ukrytego. Stwierdzono, że wojna rosyjsko-ukraińska pojawia się w 86% publikacji z badanego okresu, co świadczy o jej ogromnej aktualności. Wyróżniono trzy główne bloki tematyczne publikacji dotyczących wojny rosyjsko-ukraińskiej: wsparcie Ukrainy w walce z wrogiem; jedność i odważna walka narodu ukraińskiego; wiara w zwycięstwo. Publikacje te są wezwaniem społeczności światowej do wywarcia nacisków na zaprzestanie straszliwej wojny Rosji z Ukrainą, równocześnie są przepełnione poparciem dla Ukrainy i wielką wiarą w zwycięstwo narodu ukraińskiego. Dużą uwagę zwrócono na tytuły publikacji, które pełnią dominującą funkcję tekstów (w szczególności: «Powstrzymajmy rosyjską inwazję na Ukrainę!», «Napór hordy zwiastuje jej upadek», «Ukraina była, jest i zawsze będzie», «Ukraina powstanie!», «Zwyciężyliśmy śmierć!»). W około 24% tytułów publikacji dotyczących wojny rosyjsko-ukraińskiej pojawia się słowo «Ukraina», zwracając uwagę czytelników na ważny problem konfliktu zbrojnego na Ukrainie.
PL
Artykuł porównuje główne aspekty Duginowskiego neoeurazjatyzmu z treścią dwóch ważnych tekstów opublikowanych w 2021 roku: artykułu Putina O historycznej jedności Rosjan i Ukraińców oraz nowej Strategii bezpieczeństwa narodowego FR. Teksty te można rozumieć jako część ideologicznego przygotowania do wojny przeciwko Ukrainie w 2022 roku. Obecność w nich elementów rosyjskiej ideologii nacjonalistycznej umożliwi odpowiedź na pytanie, czy neoeurazjatycka ideologia jest rzeczywistą podstawą rosyjskiej polityki neoimperialistycznej, czy też jest ona tylko użyteczną fasadą propagandową.
EN
This article compares the main aspects of Dugin’s neo-Eurasianism with the content of two important texts published in 2021: Putin’s article ‘On the historical unity of Russians and Ukrainians’ and the new National Security Strategy. These texts can be understood as part of ideological preparations for the war against Ukraine in 2022. The presence of elements of Russian nationalist ideology in these texts will make it possible to answer the question of whether the neo-Eurasian ideology is the authentic basis of Russian neo-imperialist policy or whether it is merely a useful propaganda façade.
10
84%
|
|
tom 10
|
nr 3
63-80
EN
The topic of the article are the media reports from the Russo-Ukrainian war, focused on the issue of the violence. Violence could be the act of communication, used to dominate the victims, as a ritual integrating community and the act of self-presentation of the aggressor. Rhetoric of violence refers to a certain way to describe the acts of violence, to utterances accompanying violence or being violence, instigating to it or legitimizing it. After discussing the concept, the war rhetoric of violence in the Russo-Ukrainian war is described in the article, in its linguistic dimension and content (analysis cover headlines of the publications, terms used to name the aggressors and their actions, elements stressing their brutality, mass character of violence, its systemic nature and support given by some citizens of the Russian Federation). Following the idea of rhetoric of violence’s legitimization, the author proposes the term rhetoric of violence’s de-legitimization, including 1. the rhetoric of brutality, 2. the rhetoric of breaking the civilizational rules, 3. the rhetoric of mass and systemic nature and common support, 4. the rhetoric of senseless violence. The conclusion of the article is that this rhetoric might affect the image of the Russian Federation, its soldiers and citizens, and lead to excluding them from the community of civilized countries and societies, at the same time empowering the support for Ukrainian victims and their struggle, being the effective defensive weapon in Russo-Ukrainian war.
PL
Tematem artykułu są relacje medialne z wojny rosyjsko-ukraińskiej opisujące akty przemocy. Przemoc może być komunikatem traktowanym jako środek dominowania ofiar, rytuał integrujący wspólnotę a także jako akt autoprezentacji sprawcy przemocy. Pojęcie retoryki przemocy może się odnosić do opisów przemocy, wypowiedzi towarzyszących przemocy lub będących przemocą językową, wreszcie do wypowiedzi nakłaniających do przemocy lub uzasadniających ją. Artykuł przedstawia cechy charakterystyczne wojennej retoryki przemocy w wojnie rosyjsko-ukraińskiej w wymiarze treści i języka (analizie są poddane tytuły publikacji, określenia opisujące sprawców i ich działania, elementy akcentujące ich brutalność, masowy i systemowy charakter przemocy a także poparcie dla niej ze strony obywateli Federacji Rosyjskiej). Odwołując się do pojęcia retoryki legitymizacji przemocy, autor proponuje mówić w tym przypadku o retoryce delegitymizacji przemocy, na którą składają się: 1. Retoryka drastyczności, brutalności i zwyrodnienia, 2. Retoryka złamania reguł cywilizacyjnych, 3. Retoryka powszechności, systemowości i masowego poparcia dla przemocy, 4. Retoryka bezsensowności przemocy. Konkluzją artykułu jest, iż retoryki te mogą wpływać na wizerunek Rosyjskiej Federacji, jej żołnierzy i obywateli, prowadzić do wykluczenia ich ze wspólnoty cywilizowanych państw i społeczeństw, wzmacniając tym samym wsparcie dla ofiar i walki Ukrainy z najeźdźcami, a więc stając się skuteczną bronią defensywną w wojnie rosyjsko-ukraińskiej.
11
Content available remote Naddniestrze wobec konfliktu rosyjsko-ukraińskiego w 2022 roku
84%
PL
Wojna totalna, największa w Europie od zakończeniu drugiej wojny światowej, sprowokowana przez Rosję atakiem na Ukrainę 24 lutego 2022 roku, zapoczątkowała znaczące zmiany geopolityczne w centralnej i wschodniej Europie. Narażone są zwłaszcza tereny uzależnione pod względem materialnym i wojskowym od Rosji: okupowana część Mołdawii, tj. Naddniestrze, oraz część Ukrainy, tzw. republiki ludowe - Doniecka i Ługańska. W artykule przeanalizowano sytuację militarną i polityczną w Naddniestrzu od 24 lutego do 1 czerwca 2022 roku, szczególnie zaś wydarzenia z pierwszej fazy konfliktu zbrojnego między Rosją a Ukrainą. Na podstawie analizy źródeł, głównie doniesień prasowych, podjęto próbę wskazania roli Naddniestrza w tym konflikcie.
EN
A full-scale war, the largest in Europe after the end of World War II, which was launched by Russia with its attack on Ukraine on February 24, 2022, has probably initiated significant future geopolitical changes in Central and Eastern Europe. The areas existing as a result of Russian material and military influence are particularly vulnerable, such as the occupied part of Moldova - Transnistria and parts of Ukraine, the so-called Donetsk and Lugansk People's Republics. The article analyses a military and political situation in Transnistria from February 24 to June 1, 2022, in particular the events of the first phase of the military conflict between Russia and Ukraine. Based on the analysis of mainly press reports, an attempt was made to indicate the role of Transnistria in this conflict.
12
84%
PL
W lutym 2022 roku konflikt zbrojny Federacji Rosyjskiej z Ukrainą przekształcił się w pełnoskalową wojnę. Jej ostateczne rozstrzygnięcie, mimo ponad dwóch lat intensywnych walk, nadal jest niepewne. Dla dalszego przebiegu wojny istotne znaczenie ma zdolność Federacji Rosyjskiej do zabezpieczenia potrzeb jej sił zbrojnych, szczególnie zaś tempo dostarczania sprzętu wojskowego oraz amunicji. W artykule przeanalizowano, w jaki sposób rosyjska agresja na Ukrainę wpłynęła na rosyjski kompleks przemysłowo-obronny. Na podstawie analizy źródeł podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy mimo międzynarodowych sankcji gospodarczych rosyjski przemysł obronny utrzymuje zdolność do zaspokojenia zwiększonych potrzeb sił zbrojnych w sposób zapewniający kontynuację wysiłku zbrojnego.
EN
In February 2022, the armed conflict between the Russian Federation and Ukraine escalated into a full-scale war. Despite more than two years of intense fighting, the final resolution of the conflict remains uncertain. The timely supply of military equipment and ammunition is crucial for the Russian Federation’s ability to sustain its armed forces and continue the war effort. The article examines the effects of Russian aggression against Ukraine on the Russian military-industrial complex. Based on the sources analysis, the author aims to determine whether the Russian defense industry can satisfy, despite the imposition of international economic sanctions, growing demands of Russian armed forces, and thus ensure the continuity of the military campaign.
PL
Zarządzanie przymusowymi deportacjami i przesiedleniami ukraińskich dzieci to oskarżenia Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze wobec Władimira Putina oraz Marii Lwowej-Biełowej. W świetle zebranych dowodów są oni odpowiedzialni za zarządzanie i koordynowanie deportacjami ukraińskich dzieci, z terenów okupowanych w głąb Rosji. Wielkość tych zbrodni może obejmować nawet 744 tys. dzieci, które stały się ofiarami trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej. Skala deportacji jest bezprecedensowa od czasów zakończenia II wojny światowej, a sam proces ma charakter systemowy, w który zaangażowane jest całe państwo.
14
Content available remote Aplikacje mobilne na froncie wojny rosyjsko-ukraińskiej
84%
PL
Współczesne wojny, tak jak inne obszary życia społecznego, ulegają coraz większej cyfryzacji. Oprogramowanie i urządzenia mobilne są powszechnie wykorzystywane także na potrzeby wojskowe. Konflikt rosyjsko-ukraiński od samego początku w 2014 r. spowodował wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań wykorzystujących nowe technologie. Problemem badawczym jest rola aplikacji mobilnych we współczesnym konflikcie zbrojnym, a celem badań było dokonanie przeglądu aplikacji mobilnych w ramach wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz przedstawienie wpływu wykorzystania tego typu narzędzi na zdolności wojskowe i szerzej na bezpieczeństwo narodowe. Przeprowadzona analiza potwierdza hipotezę, że wykorzystanie aplikacji mobilnych w nowoczesnym konflikcie zbrojnym nie jest krytyczne dla osiągnięcia sukcesu militarnego, ale stanowi ważny czynnik, multiplikator „twardych” zdolności, w szczególności w zakresie świadomości sytuacyjnej i łączności, oraz bezpieczeństwa obywateli i ich wsparcia na rzecz sił zbrojnych. Przedmiotem badań są zarówno typowo wojskowe aplikacje (z zakresu C4ISR, np. systemy BMS), półamatorskie oprogramowanie wykorzystywane przez wojsko oraz narzędzia dla cywili. Po stronie ukraińskiej często są dziełem wolontariuszy, start-upów, samego wojska, powstają także w ramach specjalnie powołanego w tym celu klastra technologii obronnych Brave1. Aplikacje mobilne rozumiane są jako oprogramowanie na urządzenia mobilne (przede wszystkim smartfony i tablety). Ponadto same urządzenia mogą być wojskowe lub ogólnodostępne. Autor formułuje wnioski z wykorzystania aplikacji mobilnych w warunkach wojennych, jak również pochyla się nad kwestią tego rodzaju aplikacji na gruncie polskim. Autor opiera się o analizę ogólnodostępnych źródeł (głównie ukraińskich i rosyjskich), których większość pojawiła się po 2022 r. Liczba publikacji naukowych dotycząca tej tematyki jest ograniczona. W ocenie autora problematyka ta zasługuje na dalsze badania, gdyż w przyszłych konfliktach wykorzystanie aplikacji mobilnych będzie powszechne i o co raz większym wpływie na prowadzenie działań zbrojnych oraz ochronę ludności cywilnej.
EN
Modern warfare, like other areas of social life, is becoming increasingly digitalised. Software and mobile devices are also widely used for military purposes. From its very beginning in 2014, the Russian-Ukrainian conflict was linked with the introduction of innovative solutions based on new technologies The research problem is the role of mobile applications in modern armed conflict, and the objective of the research was to overview mobile applications in the Russian-Ukrainian War and outlines the impact of the use of this type of tools on military capabilities, and in general on national security. The analysis confirms the hypothesis that the usage of mobile applications in modern armed conflict is not critical to military success, but is an important factor, a multiplier of “hard” capabilities, particularly in terms of situational awareness and communications, and the security of citizens and their support for the armed forces. The subjects of research are both typically military applications (in particular in the C4ISR field, e.g. BMS systems), semi-amateur software used by the military and tools for civilians. On the Ukrainian side, they are often effect of work of volunteers, start-ups, the military itself, and are also developed under the Brave1 defence technology cluster specially established for this purpose. Mobile applications are understood as a software for mobile devices (mainly smartphones and tablets). In addition, the devices themselves can be military or publicly accessible. The author draws conclusions from the use of mobile applications in wartime conditions, as well as leans into the issue of such applications on Polish soil. The author relies on the analysis of publicly available sources (mainly Ukrainian and Russian), most of which appeared after 2022. The number of scientific publications on this topic is limited. In the author's opinion, this issue deserves furtherresearch, as in future conflicts the use of mobile applications will be widespread and with an ever-increasing impact on military operations and the protection of civilians.
PL
Artykuł dotyczy problematyki religijnego folkloru internetowego, jaki upowszechniany był w związku z inwazją Rosji na Ukrainę na popularnym portalu społecznościowym Facebook (wersja ukraińska), od kwietnia do czerwca 2022 roku. Celem prezentowanej w tekście analizy zebranego materiału jest ukazanie podstawowych form i funkcji folkloru religijnego w kontekście wojny rosyjsko-ukraińskiej, ich związku z innymi przekazami o treści religijnej (modlitwy, apele i prośby błagalne) oraz specyfiką komunikacji internetowej. Autorki starają się pokazać powiązania badanych przekazów z myśleniem człowieka religijnego i tradycją chrześcijańską na poziomie werbalnym i wizualnym oraz tożsamością narodu ukraińskiego. Wskazują również na istotne znaczenie komunikacji internetowej w sytuacji bezradności i doświadczenia głębokiego kryzysu.
EN
The article focuses on the issue of religious online folklore disseminated in connection with the Russian invasion of Ukraine on the popular social media platform Facebook (Ukrainian version), between April and June 2022. The aim of the analysis of the collected material presented in the text is to show the basic forms and functions of religious folklore in the context of the Russo-Ukrainian war, their relationship with other messages of religious content (prayers, appeals and supplications) and the specificity of Internet communication. The authors undertake to show the connections the studied messages exhibit with religious thinking and the Christian tradition on a verbal and visual level, as well as the identity of the Ukrainian people. They also point to the importance of Internet communication in times of helplessness and deep crisis.
EN
The aim of this article is to provide an overview of other alternative directions of coal supply to Poland following the February 2022 embargo on coal imports from Russia. Due to the dominant role of steam coal in imports to Poland, the authors focused on this type of coal. Analysis of the share of Russian steam coal imported into Poland in domestic consumption and production suggests that this commodity has played a relatively important role in the Polish market. In 2010–2021, between 4.8 and 12.9 million tonnes were imported annually from Russia to Poland, accounting for 8–25% of domestic steam-coal consumption. In 2018–2021, steam coal imported into Poland accounted for 22–29% of the volume of coal shipped by Russia to all EU -27 countries. In order to fill the gap left by Russian coal, this article considers alternative routes of coal supply to Poland, namely from Australia, Indonesia, Colombia, South Africa and the US , and presents the qualitative characteristics of the coal offered by these alternative routes of coal supply and traded on the international market. Between 2010 and 2021, steam-coal-price offers from these countries followed a consistent trend, with the difference between the minimum and maximum offer ranging from USD 5–32/tonne. As the steam coal supply of each of the analyzed routes of supply is fraught with some risk, the authors have also identified in the article those directions that may present some difficulties. It was found that coal offerings from Australia, South Africa, Indonesia and Colombia have low sulphur content (less than 1%), while coals from Australia and South Africa have relatively high ash content (from 12% to nearly 25%). Towards the end, the article also addresses issues related to the transport of coal to Poland and its dispatching within the country. As the analyzed alternative directions of coal imports involve importing this commodity by sea, the authors also analyzed the reloading capacity of Polish seaports and the rail transport fleet.
PL
Celem artykułu było przybliżenie innych, alternatywnych kierunków dostaw węgla do Polski, spowodowanych wprowadzeniem w lutym 2022 r. embarga na import węgla z Rosji. Ze względu na dominującą rolę węgla energetycznego w imporcie do Polski, autorzy skupili się na tym rodzaju węgla. Analizując udziały sprowadzonego do Polski rosyjskiego węgla energetycznego w krajowym zużyciu i produkcji można wysnuć wniosek, że surowiec ten odgrywał relatywnie istotną rolę na polskim rynku. W latach 2010–2021 rocznie z Rosji sprowadzano do Polski od 4,8 do 12,9 mln ton, co stanowiło 8–25% krajowego zużycia węgla energetycznego. W latach 2018–2021 sprowadzany do Polski węgiel energetyczny stanowił 22–29% wolumenu wysłanego węgla przez Rosję do wszystkich krajów UE 27. W celu wypełnienia luki po węglu rosyjskim, w niniejszym artykule rozważono alternatywne kierunki dostaw tego surowca do Polski, a mianowicie: Australię, Indonezję, Kolumbię, RPA i USA. Przedstawiono charakterystykę jakościową węgla (oferowanego przez te alternatywne kierunki dostaw) oraz będącego przedmiotem handlu na rynku międzynarodowym. W latach 2010–2021 oferty cenowe węgla energetycznego z tych państw utrzymywały się w zgodnym trendzie, a różnica między ofertą minimalną a maksymalną zawierała się w granicach 5–32 USD/tonę. W związku z tym, że dostawy węgla energetycznego każdego z analizowanych kierunków obarczone są pewnym ryzykiem, w artykule autorzy wskazali również te, które mogą stanowić pewne utrudnienie. Stwierdzono, że oferty węgli z Australii, RPA, Indonezji i Kolumbii charakteryzują się niską zawartością siarki (poniżej 1%), a węgle z Australii i RPA posiadają relatywnie wysoką zawartość popiołu (od kilkunastu do blisko 25%). Pod koniec w artykule poruszono także kwestie związane z transportem węgla do Polski oraz jego ekspedycją wewnątrz kraju. W związku z tym, że analizowane alternatywne kierunki importu węgla wiążą się ze sprowadzeniem tego surowca drogą morską, autorzy również przeanalizowali zdolności przeładunkowe polskich portów morskich oraz park wagonowy w transporcie kolejowym.
PL
Niniejszy artykuł opisuje bitwę o port lotniczy Hostomel w czasie wojny rosyjsko – ukraińskiej 2022 roku. W pracy przedstawiona została rosyjska strategia zdobycia portu lotniczego i stolicy państwa Kijowa, miejsce prowadzenia walk, ukraińskie i rosyjskie jednostki wojskowe oraz przyczyny rosyjskiej porażki. W czasie badań właściwych korzystano z opracowań i artykułów, jakie ukazały się na łamach Defence24, PISM, Daily Mail, Wall Street Journal, Georgian Foundation for Strategic and International Studies, dokumentach U.S. Army War College, U.S. Army Command and General Staff College, Congressional Research Service, Center for Strategic & International Studies. Szczególnie użytecznym źródłem wiedzy były portale zajmujące się białym wywiadem, monitorujące przebieg wojny rosyjsko – ukraińskiej – Oryx, Aberfoyle Internetional Security, czy The Fivecoat Consulting Group oraz strony internetowe i portale społecznościowe ukraińskich instytucji wojskowych – Sztabu Generalnego oraz Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Narodowej. Zdaniem autora bitwa o port lotniczy Hostomel była jednym z najistotniejszych momentów pierwszej fazy wojny rosyjsko – ukraińskiej. Fazy, w której zasadniczym celem Rosji była anihilacja sił zbrojnych Ukrainy, odsunięcie od władzy rządu oraz prezydenta, jak również zajęcie południowej i wschodniej części kraju aż po rzekę Dniepr. Zniszczenie rosyjskich oddziałów kawalerii powietrznej szturmujących port lotniczy uniemożliwiło wykorzystanie go, jako bazy logistycznej i zaopatrywanie wojsk zmechanizowanych rozwijających następnie natarcie na Kijów. Ponadto zwycięstwo pod Hostomelem otwierało pasmo ukraińskich zwycięstwo, do jakich doszło później w bitwie o Buczę, Irpień, czy w bitwie pod Browarami.
EN
This article describes the Battle of Hostomel Airport during the Russo-Ukrainian War in 2022. The work presents the Russian strategy of capturing the airport and the capital city of Kyiv, the place of fighting, Ukrainian and Russian military units, and the reasons for the Russian defeat. During the actual research, reference was made to studies and articles published in Defence24, PISM, Daily Mail, and Wall Street Journal, as well as by the Georgian Foundation for Strategic and International Studies, the U.S. Army War College, the U.S. Army Command and General Staff College, the Congressional Research Service, and the Center for Strategic & International Studies. Portals dealing with open-source intelligence, monitoring the course of the Russo-Ukrainian War, including Oryx, Aberfoyle Internetional Security or The Fivecoat Consulting Group, as well as websites and social networking sites of Ukrainian military institutions ‒ the General Staff and the Main Intelligence Directorate of the Ministry of National Defense, constituted particularly useful sources of knowledge. According to the author, the Battle of Hostomel Airport was one of the most important moments of the first phase of the Russo-Ukrainian War, during which Russia’s main goals included the annihilation of Ukraine’s Armed Forces, the removal of the government and the President from power, as well as the occupation of the southern and eastern parts of the country as far as the Dnieper River. The destruction of the Russian air-assault troops storming the airport made it impossible to use it as a logistic base and to supply the mechanized troops that then developed the attack on Kyiv. In addition, the victory at Hostomel opened the series of Ukrainian victories that took place later in the battles of Bucha, Irpin and Brovary.
PL
Głównym celem niniejszego artykułu jest przedstawienie mocarstwowych zapędów Federacji Rosyjskiej pod przywództwem prezydenta Vladimira Putina, których apogeum stanowi militarna inwazja na Ukrainę w lutym 2022 r. Przeprowadzona tutaj analiza ukazuje szereg fundamentalnych czynników odpowiedzialnych za zagrożenia, jakie wielkomocarstwowa polityka Kremla stwarza dla współczesnych systemów bezpieczeństwa międzynarodowego, a przede wszystkim dla ładu politycznego Europy Środkowo-Wschodniej. Postawione pytania badawcze dotyczą fundamentalnych zagadnień odpowiedzialnych za podstawowe formy antagonizmów destabilizujących sytuację wzajemnych relacji pomiędzy Rosją a Ukrainą, wpisanych w kontekst wielowymiarowej dynamiki współczesnych uwarunkowań geopolitycznych. Prezentowany przez władze na Kremlu dyskurs wskazuje na wyraźną niejednoznaczność, ambiwalencję znaczeniową, wieloaspektowość, a nawet niespójność rosyjskiej narracji na temat bezpieczeństwa międzynarodowego, zwłaszcza w kontekście wojny z Ukrainą. To właśnie dlatego powyższe kwestie uważane są za sferę najbardziej zawikłanych problemów współczesnych zagadnień dotykających zarówno Rosję, jak i Ukrainę. Zdiagnozowanie wpływu omawianych czynników może zatem pomóc w zrozumieniu, a z czasem także w kształtowaniu bardziej efektywnych strategii bezpieczeństwa międzynarodowego, jak też w tworzeniu lepszych programów wsparcia umożliwiających efektywne rozwiązywanie problemów bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej. Ponadto, znalezienie odpowiedzi na tak postawione pytania badawcze jest niezwykle istotne w kontekście współczesnych globalnych przemian politycznych, które – w połączeniu z kwestią „poprawności politycznej” – stają się poważnym wyzwaniem dla całej globalnej koncepcji bezpieczeństwa międzynarodowego.
EN
This paper studies the Russian Federation’s superpower aspirations under President Vladimir Putin’s leadership, culminating in Ukraine’s military invasion in February 2022. The analysis here displays several fundamental factors responsible for the threats that the Kremlin’s great-power policy poses to modern international security systems and, above all, to the political order of Central and Eastern Europe. The research questions concerned the fundamental issues responsible for the primary forms of antagonism destabilizing the mutual relations between Russia and Ukraine, inscribed in the context of the multidimensional dynamics of contemporary geopolitical conditions. The discourse presented by the authorities in the Kremlin points to ambiguity, ambivalence of meaning, multifacetedness, and even inconsistency of the Russian narrative on international security, especially in the context of the war with Ukraine. That is why the above issues are considered the sphere of the most complicated problems of contemporary issues affecting Russia and Ukraine. Diagnosing the impact of the discussed factors can help understand and, over time, shape more effective international security strategies, as well as create better support programs that effectively solve Central and Eastern European security problems. In addition, finding answers to such research questions is significant in the context of contemporary global political changes, which – in conjunction with the “political correctness” issue – become a severe challenge for the entire global concept of international security.
EN
In 2021, we were faced with a combination of several factors influencing the increase in the prices of energy raw materials and, consequently, with a number of unfavorable economic phenomena, from a significant increase in the prices of electricity and heat, through increasing costs of running a business, to inflationary pressure. The failure to fill gas storage facilities in the EU differed from the actions of the Russian authorities observed in previous years. The lack of sales of additional volumes of gas deviates from the standard behavior of business entities aimed at maximizing profits during booms in their goods/services. Russia's actions on the European gas market in the second half of 2021 are part of the pattern of using energy resources as a pressure tool to achieve political goals.The article tries to answer the question: what pressure tools did Russia have at its disposal in 2021 to stimulate the energy crisis in the EU? What actions or omissions led to Russia gaining a dominant position on the EU gas market? The basic research method adopted in the article is a critical analysis of the collected materials, supplemented with forecasting, comparative and systemic analysis methods.
PL
W 2021 r. mieliśmy do czynienia ze splotem kilku czynników wpływających na wzrost cen surowców energetycznych, a co za tym idzie – z szeregiem niekorzystnych zjawisk gospodarczych, od znacznego wzrostu cen energii elektrycznej i cieplnej przez podniesienie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej po presję inflacyjną. Niezapełnianie magazynów gazu w UE różniło się od działań władz rosyjskich obserwowanych w poprzednich latach. Brak sprzedaży dodatkowych ilości paliwa odbiega od standardowych zachowań podmiotów gospodarczych zmierzających do maksymalizacji zysków w okresie koniunktury na ich towary/usługi. Działania Rosji na europejskim rynku gazu w drugiej połowie 2021 r. wpisują się w schemat wykorzystywania surowców energetycznych jako narzędzia presji do osiągania celów politycznych.Autor artykułu próbuje odpowiedzieć na następujące pytania: Jakimi narzędziami nacisku dysponował Kreml w 2021 r., aby stymulować kryzys energetyczny w UE? Jakie działania, ewentualnie zaniechania, doprowadziły do uzyskania przez Rosję dominującej pozycji na unijnym rynku gazu? Podstawową metodą badawczą przyjętą w artykule jest krytyczna analiza źródeł, uzupełniona metodą prognozowania i metodą porównawczą.
EN
Central and Eastern Europe has a special place in the logistics service of international trade, not only due to the strategic geographic location determining the transit position in the Trans- Eurasian supply chains. Also due to the significant share of services provided by enterprises located in the countries of the region. The outbreak of the armed conflict on February 24, 2022, initiated by the attack of Russian troops on the territory of Ukraine, should be considered a key determinant of changes in the economic ties that have existed so far. As a result of the so far made and expected subsequent decisions in the field of international political and economic relations, the region’s logistic connections will undergo reconfiguration. Importantly, their effects will be visible not only in the countries of Central and Eastern Europe, but also on a supra-regional scale. The paper addresses the issue of the short and long-term effects of economic disturbances resulting from the Russian-Ukrainian war and their implications for the logistic service system. It is based on the perspective of geopolitical dependencies and changes in the strategic order, which is reflected in the ongoing crisis. The paper uses statistical data determining the hitherto involvement of individual countries in international flows and indicates the potential consequences of restrictions on international trade in goods. Ongoing conflict limitations in access to resources and the possibilities of their effective delivery in supply chains will cause far-reaching changes of global importance. Sanctions and retaliatory sanctions in Russia’s relations with the West, preventing the implementation of the current supplies from Ukraine covered by military operations, will shape the market selected goods and logistics services to a large extent. At this stage, it is important to be aware of the consequences of the conflict that has begun.
PL
Europa Środkowo-Wschodnia zajmuje szczególne miejsce w obsłudze logistycznej handlu międzynarodowego. Wynika to nie tylko ze strategicznego położenia geograficznego, determinującego pozycję tranzytową w transeurazjatyckich łańcuchach dostaw, ale także ze znacznego udziału usług logistycznych świadczonych przez przedsiębiorstwa zlokalizowane w krajach regionu. Wybuch konfliktu zbrojnego 24 lutego 2022 r., zainicjowany atakiem wojsk rosyjskich na terytorium Ukrainy, należy uznać za kluczowy wyznacznik zmian w dotychczasowych powiązaniach gospodarczych. W wyniku podjętych i oczekiwanych kolejnych decyzji w zakresie międzynarodowych stosunków politycznych i gospodarczych powiązania logistyczne ulegają rekonfiguracji. Co ważne, ich efekty będą widoczne nie tylko w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, ale także w skali ponadregionalnej. W artykule poruszono kwestię krótko- i długofalowych skutków zaburzeń gospodarczych, wywołanych wojną rosyjsko- -ukraińską oraz ich implikacji dla systemu obsługi logistycznej. Opiera się on na perspektywie zależności geopolitycznych i zmian w porządku strategicznym, co znajduje odzwierciedlenie w trwającym kryzysie. W artykule wykorzystano dane statystyczne określające dotychczasowe zaangażowanie wybranych krajów w przepływy międzynarodowe oraz wskazano potencjalne konsekwencje ograniczeń w międzynarodowym handlu towarami. Wymuszone trwającym konfliktem ograniczenia w dostępie do zasobów i możliwości ich efektywnego dostarczania w łańcuchach dostaw spowodują daleko idące zmiany o znaczeniu globalnym, zaś sankcje i działania odwetowe w znacznym stopniu ukształtują rynek wybranych towarów i usług logistycznych.
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.