Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wydarzenia i rocznice historyczne w obecnym województwie śląskim

100%

Węgrzynek K. , Białokur M. , Chwalba A. , Greiner P. , Kopiec J. , Krzyk J. , Krzyżanowski L. M. , Kuzio-Podrucki A. , Linek B. , Madej G. , Malina A. , Myszor J. , Parys P. , Przerwa T. , Rokita Z. , Rott D. , Skworc W. , Sławek T. , Szczepański M. S. , Szewczyk G. B. , Tkacz-Janik M. , Zalega D. , Żmudzińska-Nowak M.

Zaranie Śląskie. Seria druga

|

2022

|

tom 8

PL

Redakcja Zarania Śląskiego zwróciła się do 50 badaczy wywodzących się z różnych środowisk i pochodzących z różnych części naszego województwa z prośbą o odpowiedź na pytanie: „Jakie wydarzenia historyczne z perspektywy obecnego województwa śląskiego uznaje Pani/Pan za najważniejsze”? Prosiliśmy o wytypowanie pięciu najważniejszych wydarzeń oraz krótkie wyjaśnienie wyboru, pozostawiając autorom całkowitą swobodę w konstrukcji tekstu uzasadnienia. Sugerowaliśmy jedynie, by ograniczając się do terytorium obecnego województwa śląskiego, nie zawężać poszukiwań do ram czasowych, w których zostało ono stworzone. Respondenci wybrali wydarzenia tak różne, że trudno pokusić się o podsumowanie. Wyrażamy nadzieję, iż wnioski nasuwające się czytelnikowi przyczynią się do refleksji – a może wręcz wywołają dyskusję – nad skomplikowanymi dziejami regionu. Respondenci byli proszeni o sformułowanie krótkiej wypowiedzi. W tym miejscu publikujemy wersje skrócone tych tekstów, które przekraczały sugerowaną objętość. W Suplemencie znaleźć można wersje autorskie.

2

Konserwatorska ochrona przyrody województwie śląskim

80%

Lach J. , Ociepa A. , Gałczyński Ł.

Proceedings of ECOpole

|

2007

|

tom Vol. 1, No. 1/2

175--180

PL

Obecne województwo śląskie obejmuje swym zasięgiem większość byłych województw: katowickiego, częstochowskiego i bielsko-bialskiego. Szczególnie obszar byłego woj. katowickiego jest silnie przekształcony w wyniku antropopresji. Jednak nawet na tym terenie istnieją cenne z punktu ochrony środowiska obszary, elementy fauny lub flory lub ich pojedyncze obiekty. Na terenie byłego województwa katowickiego znajduje się 13 rezerwatów przyrody, 4 parki krajobrazowe, 9 obszarów chronionego krajobrazu, 1 obszar specjalnej ochrony ptaków „Natura 2000", 4 specjalne obszary ochrony siedlisk „Natura 2000", 3 stanowiska dokumentacyjne, 24 użytki ekologiczne, 9 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych oraz wiele pomników przyrody. Na tym w dużym stopniu zdegradowanym obszarze występuje też wiele gatunków objętych ochroną ścisłą i częściową fauny, flory i grzybów.

EN

Nowadays the Silesia province includes most former voivodships: Katowice, Częstochowa and Biesko Biała. Especially the area of the former Katowice Voivodship has been transformed anthropogenically in a significant way. However, on this area, there are still some precious elements, from the nature protection point of view, of fauna and flora or a single objects. In the area of the former Katowice Voivodship there are 13 nature reserves, 4 landscapes parks, 9 areas of the protected landscape, 1 area of the special protection of birds called "Nature 2000", 4 special areas of habitats "Nature 2000", 3 documentation sites, 24 ecological arable lands, 9 teams of nature and landscape and a lot of nature monuments. In this in a degree degenerated area there arc many species of fauna, flora and fungi protected by means of exact and partly protection.

3

Sytuacja aerosanitarna w województwie śląskim w roku 2001

80%

Radomski J.

Problemy Ekologii

|

2003

|

tom R. 7, nr 2

75-78

PL

Śląska Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach prowadzi corocznie we współpracy ze stacjami miejskimi i powiatowymi badania zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Regionalny monitoring pozwala na ocenę istniejącego poziomu poszczególnych zanieczyszczeń w czasie.

EN

Every year, the Silesian Sanitary-Epidemiological Station in Katowice in cooperation with local and district stations performs investigations of atmospheric air pollution. Regional air monitoring allows assessing the level of individual air contaminants in the function of time.

4

Perspektywa budowy nowoczesnych instalacji w gospodarce odpadami komunalnymi w województwie śląskim

80%

Sieja L.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2006

|

tom Vol. 40, nr 6

212-219

PL

W województwie śląskim wytwarza się rocznie około 1,5 mln Mg odpadów komunalnych. Zaledwie 6% z tej ilości jest odzyskiwanych w wyniku selektywnego zbierania bądź kompostowania. Brak postępów w rozwoju nowoczesnych technologii jest niepokojący, zwłaszcza w sytuacji konieczności wypełnienia zobowiązań wobec Unii Europejskiej. Wymóg zdecydowanego ograniczenia składowania odpadów oznacza, że muszą zostać wdrożone technologie przerobu biologicznego i termicznego - tworzące kompleksowe regionalne systemy rozwiązań. Przyspieszenie działań, zaktywizowanie samorządów w tym zakresie jest koniecznością a warunkiem powodzenia jest prowadzenie szerokich kampanii informacyjno-edukacyjnych wśród społeczeństwa. W artykule przedstawiono stan gospodarki odpadami komunalnymi w województwie śląskim oraz koncepcję działań w aglomeracji śląskiej, które pozwolą wypełnić założenia wojewódzkiego planu gospodarki odpadami.

EN

Annually, 1.5 million Mg of municipal wastes are produced in the Silesian Voivodeship. Only 6% of this amount is recovered by selective collection or composting. Lack of advancement in the development of new technologies seems alarming, particularly in the context of the obligation to fulfill the EU requirements. The requirement of a definite reduction of waste disposal indicates the need to implement biological and thermal treatment technologies which would build complex regional solution systems. More intensive actions and activation of local governments in this field are required while the final success is preconditioned by launching effective information and educational campaigns. The main focus of this article is to present the municipal waste management system in the Silesian Voivodeship alongside with a plan of tasks to be undertaken in the Silesian agglomeration to meet the requirements of the voivodeship waste management plan.

5

Śląsk pełen RIPOK-ów

80%

Kozubek J.

Przegląd Komunalny

|

2016

|

tom nr 9

47--48

PL

Według stanu na koniec I kwartału 2016 r., na terenie województwa śląskiego funkcjonowało 17 RIPOK-ów MBP o wydajności wystarczającej dla przetworzenia powstającego tutaj strumienia zmieszanych odpadów komunalnych. Przed regionem nie brakuje jednak jeszcze wyzwań m.in. w obszarze gospodarki odpadami zielonymi czy bioodpadami.

6

Wskaźnikowa ocena działalności inwestycyjnej gmin województwa śląskiego w latach 2008–2014

80%

Patrycja K.-S. , Patrycja K.

Zarządzanie i Finanse

|

2016

|

tom 3

|

nr 1

139-155

PL

W artykule na podstawie wybranych wskaźników finansowych dokonano oceny działalności inwestycyjnej gmin ośmiu podregionów województwa śląskiego w latach 2008–2014. W szczególności zbadano skalę ich aktywności inwestycyjnej oraz przeanalizowano udział wydatków o charakterze inwestycyjnym w wydatkach ogółem. Poddając analizie poziom nadwyżki operacyjnej, określając jej udział w dochodach ogółem oraz w oparciu o wskaźnik samofinansowania, oceniono finansowe uwarunkowania rozwoju samorządów gminnych w województwie śląskim w przyjętym okresie badawczym.

7

Kierunki rozwoju systemu transportowego województwa śląskiego i ich wpływ na środowisko naturalne Cz. II. Zrównoważony rozwój i funkcjonowanie transportu

80%

Janecki R.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2001

|

tom Vol. 35 nr 2

47-51

EN

Courses of the development in province Silesian and their influence of the natural environment. Part.II. Sustainable development and transportation issues.

8

System zarządzania jakością w jednostkach samorządu terytorialnego na przykładzie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego

80%

Bieńkowska W. , Golasa P. , Wysokiński M.

Logistyka

|

2012

|

tom nr 6

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące zarządzania jakością w jednostkach administracji publicznej. W tym celu posłużono się przykładem wdrażania Systemu Zarządzania Jakością w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego. Przeanalizowano m.in. procesy i zadania związane z SZJ badanego Urzędu. Zaprezentowano także model mapy procesów. Opracowanie zwraca uwagę, na możliwość wykorzystania nowoczesnych koncepcji i metod doskonalenia jakości w jednostkach pożytku publicznego.

EN

The article presents the issues of quality management in public administration units. For this purpose the example of the Quality Management System in Silesian Voivodeship Marshal's Office have been used. Examined the processes and tasks associated with the QMS study Office. Also presented model of process map. Article points out the possibility of using modern concepts and methods for improving quality in public utility units.

9

Kierunki rozwoju systemu transportowego województwa śląskiego i ich wpływ na środowisko naturalne. Cz.I. Wariant kontynuacji stanu istniejącego

80%

Janecki R.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2000

|

tom Vol. 34, nr 4

153-156

EN

Courses of the development system transpot in province Silesian and their influence of the natural environment. Part.I. Variant of the continuation existing state.

10

Kompostowanie odpadów - propozycja dla gmin śląskich

80%

Przywarska R.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2000

|

tom Vol. 34, nr 4

147-152

PL

Omówiono problemy związane z propozycjami dla gmin śląaskich w zakresie kompostowania - z kompostowaniem odpadów organicznych. Przedstawiono stosowane metody i opisano wybrane technologie. Uzasadniono w oparciu o ilości i skład morfologiczny odpadów potrzebą stosowania metody kompostowania jako istotnego elementu w kompleksowej gospodarce odpadami woj. śląskiego oraz potrzebę dalszej współpracy gmin w zakresie optymalnego wykorzystania istniejących obiektów i wdrożenia nowych (związki celowe gmin).

EN

Waste composting - some proposals for Silesian boroughs. The issues associated with the proposals for Silesian boroughs, concerning waste composting have been discussed, including organic waste composting. The applicable methods and selected techniques were presented. Taking as a reference the quantity and morphological composition of waste a justification was given to the need for the use of composting method as an important element of regional waste management in Silesia Province. A need for further development of the boroughs' co-operation in optimal utilization of existing and future facilities (common goal unions of boroughs) has been pointed out.

11

Tworzenie systemu gospodarki odpadami w oparciu o regionalne składowiska odpadów

80%

Sieja L.

Przegląd Komunalny

|

2003

|

tom nr 12

48-50

PL

Tworzenie planów gospodarki odpadami na kolejnych szczeblach zarządzania jest procesem, który winien spowodować nową jakość tej gospodarki. Należy oczekiwać, że plany staną się narzędziem do wdrożenia nowoczesnych i kompleksowych rozwiązań systemowych. Poniżej na przykładzie województwa śląskiego przedstawiono założenia tworzenia nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Strategia przyjęta dla województwa śląskiego odzwierciedla wymogi postawione w planie krajowym. Wytyczone na poziomie wojewódzkim zadania są "przenoszone" na poziom powiatów. Przykładem rozwiązania powiatowego może być plan dla gmin żywieckich.

12

Endemie o długotrwale największych i najmniejszych częstościach zgonów na raka płuca na terenie województwa śląskiego

80%

Zemła B. , Banasik T. R. , Kołosza Z. , Rumińska-Krawczyk R.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2013

|

tom 16

|

nr 2

31-37

EN

Background: The registration of deaths by causes (here: a lung cancer, C33–C34, by ISCD&HRP, X revision) in Silesia voivodeship (and in general for Poland) can be characterised by a high degree of completeness giving objective and reliable evaluations on mortality. Everywhere however the distribution of cancer mortality rates is very unequal (by the population groups, administrative units, etc.), what conducting go on to looking for risk areas (endemic areas with a long-lasting occurrence of the biggest and/or smallest mortality rates). It is a base of more rationally fight with cancers. Materials and methods: A lung cancer deaths data for Silesia voivodeship has been obtained from the G.U.S. (Main Statistical Office). A special “death certificate” guarantees to produce an objective picture of macro-, and micropopulation cancer mortality. Basing on the neoplasms and demographic data (from G.U.S. as well), the following mortality rates were calculated to be average for 11-year period (1999–2009) and two externally periods: 1999–2002 and 2006–2009: a) age-specific rates (for 5-year age groups, i.e. 0–4, 5–9, etc., up to the age of 85+), b) crude rates per 100 thousands and c) age-adjusted rates with the use of direct method by M. Spiegelman’s, with the use of the age structure of “world population” (by R. Doll’s). To evaluate of the statistically significant between standardized mortality rates (coun-ties : whole voivodeship) were used O.S. Miettinen’s and P. Katz’s procedures. Results: In 1999– 2009 (i.e. during 11-years), within Silesia voivodeship, 21826 (i.e. 77.3%) men died because of the lung cancer and 6397 (i.e. 22.7%) women; it is combined for both sexes – 28223 cases of death were registered. Age-adjusted mortality rate for males is 61.9/100 thousands and was distinctly bigger then among females – 13.7/100 thousands. However, in comparison two extreme periods (i.e. 1999– 2002 : 2006–2009), age-adjusted mortality rates because of the lung cancer in men decreased about 11.7%, and among women increased about 16.7%. The highest frequency of death cases caused by the lung cancer among men is concentrated in central and eastern part of Silesia voivodeship, urbanized and industrial. Similarly as for women (tab. II). The lung cancer in the borders (mainly for villages) of Silesia voivodeship is rarely diagnosed, as the result smaller mortality. Conclusions: 1. There is a partly chorologic correlation between endemic areas with a long-time the biggest and smallest lung cancer mortality, taking into account males and females population within Silesia voivodeship. 2. To highest risk endemic areas of the deaths for lung cancer is need putting into the public life more “aggressive” activities, especially concerning the primary preventive (for example in the overcoming nicotinizm).

PL

Wstęp: Rejestracja zgonów wg przyczyn (tutaj: nowotworów złośliwych płuca, C33–C34, wg MSKChiPZ, X rewizja) w woj. śląskim (i w ogóle w Polsce) charakteryzuje się wysokim stopniem kompletności dając miarodajne i obiektywne oceny w zakresie umieralności. Wszędzie jednak rozkład współczynników umieralności jest bardzo nierównomierny (wg grup populacyjnych, jednostek administracyjnych itd.), co prowadzi dalej do poszukiwań rejonów ryzyka (endemii) o długotrwałym występowaniu największych i/lub najmniejszych współczynników umieralności. To podstawa bardziej racjonalnej walki z nowotworami. Materiały i metody: Informacje o zgonach na nowotwory złośliwe płuca dla woj. śląskiego uzyskano w GUS. Specjalna „karta zgonu” daje rękojmię wykreowania obiektywnego obrazu makro-, czy mikropopulacyjnego umieralności na nowotwory. W oparciu o dane o nowotworach i dane demograficzne obliczono następujące rodzaje współczynników umieralności dla 11-letniego okresu (1999–2009) i dwóch okresów skrajnych: 1999–2002:2006–2009 – a) współczynniki cząstkowe (dla 5-letnich grup wieku, tj. 0–4, 5–9 aż do 85+), b) współczynniki surowe i c) współczynniki standaryzowane metodą bezpośrednią wg M. Spiegelmana, przy użyciu struktury wieku „populacji świata” (zmodyfikowanej wg R. Dolla). Do oceny istotności statystycznej pomiędzy współczynnikami standaryzowanymi (powiaty : całego województwa) użyto procedur O.S. Miettinena i P. Katza. Wyniki:W okresie 1999–2009 (tj. w ciągu 11 lat) z powodu raka płuca zmarło na terenie woj. śląskiego 21826 (tj. 77,3%) mężczyzn oraz 6397 (tj. 22,7%) kobiet; łącznie dla obu płci zarejestrowano 28223 zgony. Standaryzowany współczynnik umieralności dla mężczyzn wyniósł 61,9/100 tys. i był wyraźnie większy niż współczynnik dla kobiet – 13,7/100 tys. Jednakże w porównaniu 2 skrajnych okresów (tj. 1999–2002:2006–2009) standaryzowany współczynnik umieralności na raka płuca u mężczyzn obniżył się o 11,7%, a u kobiet wzrósł o 16,7%. Największa częstość zgonów z powodu raka płuca u mężczyzn koncentruje się w centralnej i wschodniej części woj. śląskiego, zurbanizowanej i uprzemysłowionej (ryc. 1). Podobnie jest u kobiet (ryc. 2). Na obrzeżach (głównie na wsiach) województwa zgony na raka płuca występują rzadziej. Wnioski: 1. Istnieje częściowa korelacja chorologiczna pomiędzy endemiami o długotrwale największych i najmniejszych współczynnikach umieralności na raka płuca wg płci w obrębie woj. śląskiego. 2. Do endemii o największym ryzyku zgonów na raka płuca należy wprowadzić bardziej „agresywne” działania zwłaszcza w zakresie profilaktyki pierwotnej (np. w zwalczaniu nikotynizmu).

13

Zróżnicowanie przeciętnego dalszego trwania życia w wybranych podregionach województwa śląskiego a jakość powietrza atmosferycznego w latach 2008–2012

80%

Korczyńska A. , Kowalska M.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2014

|

tom 17

|

nr 4

47-53

EN

Background. The studies of life expectancy diversity of subregions in Silesia voivodeship are complemented with an important information on health inequalities. Air quality impact can not be excluded from the potential determinants of this diversity. The aim of the study is to provide an answer whether diversity of life expectancy (LE) in selected subregions in Silesia voivodeship at the time of birth (LE0+) and over 65 years of age (LE65+) corresponds with the data on air pollution recorded for the years between 2008 and 2012. Material and methods. Data was collected on life expectancy 0+ (LE0+) and life expectancy 65+ (LE65+) for 2012 for the population in three subregions (Central Statistical Office – CSO). The analysis included three subregions: the best (bielski subregion), average (katowicki), and the worst (rybnicki) of air quality defined by annual average concentrations of gaseous and particulate pollutants (Regional Inspectorate of Environmental Protection – RIEP, between 2008 and 2012). Then the LE was correlated with the average area pollution levels between 2008 and 2012. Results. Results of the study show diversity of LE in subregions. The lowest values LE0+ and LE65+ in 2012 were for males (70.1 and 14.8 years) and for females (78.7 and 18.6 years) in katowicki subregion. The highest LE0+ and LE65+ was observed for males (73.2 and 15.4 years) and females (80.9 and 19.5 years) in bielski subregion. Annual average area concentrations of air pollutants in subregions bielski, rybnicki and katowicki were: for PM10 42.1, 64.1 and 51 μg/m3 respectively; for PM2.5 36.8, 39 and 32.3 μg/m3 respectively; for benzo(a)pyrene 7.4, 13.4 and 7.6 ng/m3respectively. Conclusions. The relationship between life expectancy and air quality doesn’t provide an unambiguous answer whether LE is structured by various factors, such as a level of income available medical infrastructure and lifestyle.

PL

Wstęp. Badanie zróżnicowania przeciętnego dalszego trwania życia (PDTŻ) mieszkańców poszczególnych podregionów województwa śląskiego może stanowić istotne uzupełnienie informacji na temat występujących nierówności w zdrowiu. Wśród potencjalnych uwarunkowań tego zróżnicowania, nie można wykluczyć wpływu jakości powietrza atmosferycznego. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie czy zróżnicowanie PDTŻ w wybranych podregionach województwa śląskiego w momencie urodzenia (PDTŻ0+) oraz powyżej 65. roku życia (PDTŻ65+) koresponduje z danymi o zanieczyszczeniu powietrza w latach 2008–2012. Materiał i metody. Zgromadzono dane dla 2012 roku o PDTŻ0+ oraz PDTŻ65+ dla mieszkańców trzech podregionów (GUS). Wanalizie uwzględniono trzy podregiony: o najlepszej (podregion bielski), o umiarkowanej (katowicki) oraz o najgorszej (rybnicki) jakości powietrza określone na podstawie średniorocznego stężenia zanieczyszczeń gazowych i pyłowych (WIOŚ, lata 2008– 2012). Następnie PDTŻ korelowano ze średnioobszarowymi poziomami zanieczyszczeń dla lat 2008–2012. Wyniki. Wyniki badania ujawniają zróżnicowanie PDTŻ w podregionach. Najniższe wartości PDTŻ0+ i PDTŻ65+ w 2012 roku dotyczyły mężczyzn (odpowiednio 70,1 i 14,8 lat) oraz kobiet (odpowiednio 78,7 i 18,6 lat) w podregionie katowickim. Najdłuższe PDTŻ0+ i PDTŻ65+ odnotowano u mężczyzn (odpowiednio 73,2 i 15,4 lat) i kobiet (odpowiednio 80,9 i 19,5 lat) podregionu bielskiego. Średnioroczne obszarowe stężenia zanieczyszczeń powietrza w podregionach bielskim, rybnickim i katowickim wyniosły dla PM10 odpowiednio 42,1, 61,4 i 51 μg/m3; dla PM2,5 odpowiednio 36,8, 39 i 32,3 μg/m3; dla benzo(a)piranu odpowiednio 7,4, 13,4 i 7,6 ng/m3. Wnioski: Próba powiązania długości trwania życia z jakością powietrza atmosferycznego nie dała jednoznacznej odpowiedzi, co może tłumaczyć fakt, że PDTŻ kształtowane jest przez różne czynniki, w tym m.in. wysokość dochodów, dostępną infrastrukturę medyczną, styl życia.

14

Endemie o największych i najmniejszych współczynnikach umieralności na nowotwory złośliwe ogółem w obrębie województwa śląskiego

80%

Zemła B. , Banasik T. R. , Kołosza Z.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2012

|

tom 15

|

nr 4

95-103

EN

Background: An amount of the cancer deaths within Silesia Voivodeship is constantly increasing, although unequally in a separate districts. Therefore an attempt looking for endemic areas with long-lasting appear the biggest and smallest mortality rates. Materials and methods: On the basis of the „death cards” and the demographic data the main Bureau of statistics, the partial (for the 5-year age group: 0–4, 5–9, up till 85+) crude and standardized according to the age structure of the „world population”– cancer mortality rates were calculated. The calculations of the above mentioned rates were based on the 125,162 persons who died as the result of cancer in the years 1999– 2009 within Silesia Voivodeship. Results: It is assumed that in Silesia Voivodeship the registration of deaths by causes can be characterized by a high degree of completeness, what give objective and reliable statistics values. In the years 1999–2009 in Silesia Voivodeship 125,162 person died as the result of all cancers (70,544 males, i.e. 56,4% and 54,618 females i.e. 43,6%). Age-adjusted average mortality rates varied from minimum of 182.0/100 thousand to maximum 247.3/100 thousand among males and from 89.9/100 thousand to 135.4/100 thousand among females. The distribution of age-standardized cancer mortality rates for all sites among males and females within Silesia Voivodeship (by 36 counties) is very unequal. On the maps (fig. 1D and 2D) described the endemic areas with the biggest and smallest statistically significant mortality rates in the years 1999–2009. Conclusion: These results it is a base to organize of diverse prevention activities (anti-cancer education, secondary prevention – screenings, etc.).

PL

Wstęp: Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych w obrębie woj. śląskiego stale wzrasta, chociaż nierównomiernie w poszczególnych powiatach. Stąd próba poszukiwania endemii z długotrwale występującymi największymi i najmniejszymi współczynnikami umieralności. Materiał i metody: Na podstawie „kart zgonu” i danych demograficznych z GUS zostały obliczone cząstkowe (wg grup 5-letnich: 0–4, 5–9 itd. aż do 85+), surowe i standaryzowane wg struktury wieku „populacji świata”– współczynniki umieralności. Obliczenia ww. współczynników oparto o 125.162 przypadki zgonów na nowotwory złośliwe w latach 1999–2009 w obrębie woj. śląskiego. Wyniki: Przyjmuje się, że rejestracja zgonów wg przyczyn w woj. śląskim charakteryzuje się wysokim stopniem kompletności, co daje obiektywne i miarodajne wartości statystyczne. W latach 1999–2009 w obrębie woj. śląskiego z powodu nowotworów złośliwych ogółem zmarły 125.162 osoby (70.544 mężczyzn, tj. 56,4% i 54.618 kobiet tj. 43,6%). Standaryzowane, średnie współczynniki umieralności wahały się od minimum 182,0/100 tys. do 247,3/100 tys. wśród mężczyzn i od 89,9/100 tys. do 135,4/100 tys. wśród kobiet. Rozkład standaryzowanych współczynników umieralności na nowotwory złośliwe ogółem jest wśród mężczyzn i kobiet w obrębie woj. śląskiego (wg 36 powiatów) bardzo nierównomierny. Na mapach (ryc. 1D i 2D) przedstawiono obszary (endemie) o statystycznie istotnie wysokich i niskich współczynnikach umieralności. Wniosek: Te wyniki to podstawa do organizacji różnorodnych działań przede wszystkim prewencyjnych (oświata antynowotworowa, prewencja wtórna – skryningi itp.).

15

Rozwój przez upadek? Województwo ślaskie: społeczne problemy regionu i jego metamorfozy

80%

Szczepański M.

Problemy Ekologii

|

2004

|

tom R. 8, nr 4

167-173

PL

Artykuł jest poświęcony dylematom rozwojowym najbardziej uprzemysłowionej części województwa śląskiego. Wskazuje strategiczne cele rozwoju regionu oraz kierunki koniecznych przemian regionów tradycyjnego przemysłu.

EN

The article addresses development dilemmas of the most heavily industrialised portion of the Silesian Voievodeship. The strategic goals of the development and the policies for necessary transformations of regions with traditional industry have been presented.

16

Zanieczyszczenie powietrza a stan zdrowia mieszkańców dużych miast województwa śląskiego

80%

Zofia M.-K. , Andrzej W.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2020

|

tom 65

|

nr 6

39-51

PL

Duże miasta woj. śląskiego, przede wszystkim na obszarze byłego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, charakteryzują się m.in. wysokim stopniem uprzemysłowienia, wyższym niż średni w kraju poziomem życia, a także bardzo wysokim stopniem zanieczyszczenia środowiska. Celem badania omawianego w artykule jest ocena poziomu wybranych rodzajów zanieczyszczeń powietrza w dużych miastach woj. śląskiego oraz ich porównanie z niektórymi charakterystykami stanu zdrowia ludności tego województwa w latach 2014–2016. W badaniu wykorzystano dane Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Głównego Urzędu Statystycznego. Zestawienie wartości wybranych mierników zdrowia ludności badanych miast z poziomem ich zanieczyszczenia pozwoliło stwierdzić, że w miastach o najwyższym poziomie zanieczyszczenia powietrza wartości mierników umieralności również były najwyższe, a wartości przeciętnego dalszego trwania życia noworodka – najniższe. Najgorszą sytuację pod względem obydwu czynników zaobserwowano w Chorzowie, Dąbrowie Górniczej i Rybniku, natomiast najlepszą – w Bielsku-Białej i Tychach.

17

Cudzoziemcy na rynku pracy w województwie śląskim

80%

Grażyna T.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2020

|

tom 65

|

nr 4

9-18

PL

Celem artykułu jest przedstawienie zmian dotyczących obecności cudzoziemców na rynku pracy w woj. śląskim w latach 2014–2017. Na podstawie danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o liczbie oświadczeń o zamiarze powierzenia zatrudnienia cudzoziemcowi oraz wydanych zezwoleń na pracę, a także informacji na temat rynku pracy uzyskanych z Urzędu Statystycznego w Katowicach omówiono skalę napływu siły roboczej z zagranicy w woj. śląskim. Przeanalizowano również sytuację cudzoziemców bezrobotnych oraz cudzoziemców pracujących, z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy oraz statusu prawnego na rynku pracy. Wykorzystano do tego informacje wynikowe z badań rynku pracy prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny. W opracowaniu zastosowano metody badania szeregów czasowych, takie jak indeksy statystyczne oraz wyznaczanie trendu metodami mechaniczną (średnie ruchome) i analityczną (klasyczna metoda najmniejszych kwadratów). Uzyskane wyniki wskazują na duże zmiany w sytuacji cudzoziemców na rynku pracy w woj. śląskim oraz zwiększone zapotrzebowanie na pracowników z zagranicy, a tym samym wzrost znaczenia cudzoziemców na rynku pracy.

18

Tendencje dotyczące rewitalizacji terenów miejskich oraz wybrane aspekty działań w Województwie Śląskim

80%

Kluczny E. , Zadworny M.

Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym

|

2008

|

tom nr (5)

157--160

EN

This paper presents problems and processes of housing revitalization in Poland. The paper shortly shows the scale of the problem in historical context and presents the latest news in the area. The paper presents especially an example of revitalization project in Silesia region of Poland.

19

Strategia - weryfikator dla sprawowanej władzy?

80%

Piontek B.

Przegląd Komunalny

|

2010

|

tom nr 5

28-30

PL

Bez planu (programu) nie ma działania gospodarczego, społecznego, ekologicznego i nie można mówić o rozwoju. Odpowiadając na te wyzwania, władza publiczna, w tym samorządy lokalne i wojewódzkie, podejmuje aktywność mającą na celu opracowywanie różnego rodzaju polityk, strategii i programów.

20

Gospodarka odpadami po śląsku

80%

Leśniewski B.

Przegląd Komunalny

|

2023

|

tom nr 9

50--51

PL

Mówi się, że na Śląsku wszystko funkcjonuje nieco inaczej niż w innych regionach kraju. Podobnie jest z tutejszą gospodarką odpadami. Na czym polega śląska specyfika?