When the Tarnów collegiate church was established (1400), a reference library necessary for pastoral work was amassed. The collection contained the Bible, commentaries on biblical texts, philosophical and theological treatises, and books helpful in preaching, including treaties in the field of polemic theology. It grew steadily in size, especially thanks to gifts and bequests made by the Tarnów canons. Among the books of the Tarnów canons are two significant and valuable collections (due to their interesting bindings), which belonged to Szymon Starowolski and Erazm Marcinowski. These are works in the fields of history, preaching, law, biblical literature, and above all, liturgy. They are printed in Latin and come chiefly from foreign publishing houses: Paris, Antwerp, Basel, Venice, Rome and Verona. In addition to the chapter library, there was also the library amassed by the college of curates, an institution established on 10 July 1458 and assigned to the collegiate church in Tarnów. The books collected by the college of curates were useful aids in parish pastoral work, as evidenced by the large number of sermons, homilies, all kinds of thesauruses, and above all, the Bible. This library was used primarily for preaching sermons on Sundays and throughout the liturgical year. Over time, the books of the college of curates were incorporated into the library of the collegiate chapter, and then into the library of Tarnów cathedral. In the nineteenth century, when the library of the Tarnów seminary was established, the books of the collegiate curates were given to the seminary book collection, where they are still today.
PL
Od czasu powstania kolegiaty tarnowskiej (1400) gromadzony był podręczny księgozbiór, niezbędny w pracy duszpasterskiej, zawierający Biblię i jej komentarze, traktaty filozoficzne i teologiczne, a także księgi pomocne w kaznodziejstwie, w tym traktaty z zakresu teologii polemicznej. Systematycznie powiększał się, zwłaszcza dzięki darom i legatom testamentowym tarnowskich kanoników. Wśród ksiąg po kanonikach tarnowskich dają się wyróżnić dwie znaczące i cenne pod względem zawartości kolekcje: kanoników Szymona Starowolskiego i Erazma Marcinowskiego z charakterystycznymi oprawami ksiąg dla obu kolekcji. Są to dzieła z zakresu historii, kaznodziejstwa, prawa, biblistyki, a nade wszystko liturgiki. Drukowane są w języku łacińskim i pochodzą w zdecydowanej większości z zagranicznych oficyn wydawniczych: Paryża, Antwerpii, Bazylei, Wenecji, Rzymu i Werony. Oprócz zgromadzonego księgozbioru kapitulnego księgi posiadało również kolegium wikariuszów utworzone przy kolegiacie tarnowskiej 10 lipca 1458 roku. Zgromadzone przez nich księgi pełniły funkcję praktyczną, służąc pomocą w duszpasterstwie parafialnym, na co wskazuje duża liczba sermones, homiliariów, wszelkiego rodzaju thesarusy i nade wszystko Biblia. Był to rodzaj księgozbioru podręcznego, służącego przede wszystkim do głoszenia kazań niedzielnych i w okresach roku liturgicznego. Księgi kolegium wikariuszów z czasem zasiliły księgozbiór kapituły kolegiackiej, a następnie katedralnej tarnowskiej. W XIX wieku, gdy tworzono bibliotekę seminarium tarnowskiego, księgi po wikariuszach kolegiackich zostały przekazane do księgozbioru seminaryjnego, gdzie znajdują się do dzisiaj.
There are already several detailed studies of historical books of the collegiate of Wiślica, the authors of which, if possible, tried to reconstruct its history and the fonds, beginning with the foundation of canon group equipped with handheld liturgical books and ending with the analysis of inventories from the fifteenth to the eighteenth centuries. In this context, the library of the Chapter of Wiślica appears to be an exception in comparison with the poorly processed and identified collegiate collections. The inventory and analysis of the historical remains of the library resulted in new discoveries, allowing to complement the knowledge of the library at the collegiate of Wiślica functioning in the Old Polish period. What is especially valuable is the discovery of two incunabula, not recorded in previous studies on the library of Wiślica. Another important thing is the survival of at least 18 manuscripts of the sixteenth and seventeenth centuries. One more valuable source located in the parish archive is the inventory of the chapter library of 1682. Also in this case, we can identify some of the existing manuscripts which were included in the previously unknown inventory. It thus turns out that, despite the plundering of the collegiate church in 1656 and later (during which the most valuable books were regularly plundered), the remains of the former chapter and vicars’ libraries remained in their place.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Niniejszy artykuł poświęcony jest współpracownikom proboszcza w parafii w świetle przepisów prawnych. Zagadnienie dotyczące proboszcza łączy się w sposób naturalny z instytucją parafii, której wspomniany duchowny jest pasterzem. Proboszcz jest pasterzem własnym powierzonej sobie cząstki diecezji. Mimo iż proboszcz jest „pasterzem własnym” parafii, to prawodawca poleca, aby wykonywał zadania nauczania, uświęcania i kierowania, przy współpracy także innych prezbiterów i diakonów, osób zakonnych oraz niosących pomoc wiernych świeckich, zgodnie z przepisami prawa. Wymóg współpracy proboszcza z innymi wynika przede wszystkim z fizycznej niemożliwości dotarcia przez niego do wszystkich parafian, ale również z potrzeby uznania przez proboszcza uprawnień innych osób w realizacji misji Kościoła Współpracownikami proboszcza w parafii są: wikariusz parafialny i inni prezbiterzy, diakoni, osoby życia konsekrowanego oraz wierni świeccy. Wierni ci, mogą także być kooperatorami proboszcza, będą członkami parafialnych gremiów doradczych.
EN
This article is dedicated to the collaborators of the parish priest in the light of the regulations of law. The issue concerning the parish priest combines naturally with the institution of the parish, where the priest is a shepherd. The parish priest is the shepherd of his own over a part of the diocese entrusted to him. Although the parish priest is a "shepherd of his own" at the parish, the legislator recommends that he perform the tasks of preaching, sanctifying and managing in collaboration with other presbyters and deacons, the religious and lay faithful helpers in accordance with the law. The requirement for the parish priest to cooperate with others primarily results from the physical impossibility to reach all the parishioners, and from the need for the parish priest to recognize the powers of other people in the performance of the mission of the Church. Parish priest's collaborators within the parish are: parish vicar and the other priests, deacons, persons of consecrated life and the lay faithful. These faithful, who may also be the collaborators of the parish priest, will be members of the parish advisory bodies.
RU
Эта статья посвящена сотрудникам священослужителя парафии в свете законодательства. Вопросы, касающиеся священослужителей естественно связываются с парафией, в которой упомянутый священник является пастырем. Священослужитель есть пастырем вверенной частицы своей епархии. Хотя священослужитель есть пастырем в своей парафии, но законодатель рекомендует выполнять задачу преподавания, освещения и руководства, в сотрудничестве с другими священослужителями и диаконами, служителями закона и мирян помощников в соответствии с законом. Требование к сотрудничеству священослужителя с другими связано прежде всего с физической невозможностью достижения через него ко всем прихожанам, но и необходимость признания священика полномочия других людей в реализации миссии Церкви. Помощники священослужителя парафии являются парафыальный викарий и другие священники, дьяконы, служители закона и миряне. Эти верующие также могут быть сотрудниками священика, будут членами консультативных органов парафии.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.