W artykule przedstawiono przegląd historii białoruskiego wiersza wolnego XX – początku XXI w.: od Maksyma Bahdanowicza i Wacława Łastowskiego – inicjatorów tego eksperymentu w poezji narodowej – do współczesnych młodych poetów. Szczególnie dużo miejsca wiersz wolny zajmuje w twórczości M. Tanka. To właśnie M. Tank w białoruskim wierszu wolnym położył nacisk na obrazowanie z konotacjami narodowo-kulturowymi. Taka cecha jego poezji stała się jedną z wiodących cech jego liryki. Stwierdza się, że w utworach A. Razanowa i U. Arłowa białoruski wiersz wolny tę tradycję Tanka jeszcze bardziej utrwala.
EN
In the article there is a review of the history of the Belarusian verslibre in the 20th and the beginning of the 21st centuries: from Maxim Bogdanovich and Vatslav Lastovski – the initiators of verslibre experiment in the native poetry – to modern young poets. It is worth mentioning that it was M. Tank who put an emphasis in the Belarusian verslibre on images with national-cultural connotations. Such a feature of the writer’s style has become one of the leading characteristics in his poetry – the tradition of Tank. It is established that the Belarusian verslibre in the 20th and the beginning of 21st centuries fixes this tradition in works by A. Ryasanov and V. Orlov. National connotations are more obvious in other cultures: they can be seen in German poems by A. Ryazanov and works by M. Tank in Russian translations.
The author embarks upon the problem of a criterion of poetic quality upon the basis of his experience – reading Zbigniew Herbert’s Pan Cogito in the mid-1970s. The background consists of selected phenomena of poetry from their archaic melic beginning to new conceptions, diverging from the “musicality” of poetry, such as those of Khlebnikov and Przyboś. We are presented with a little-known phenomenology of poetry based on the parallelism of elements, vivid from the Bible to Byzantine liturgy and Orthodox-Slavonic praxis. Pan Cogito faces the duality of the way in which poetry acts – the beyond-rational (“musical”) path or that of the “message” of the contents (intended for the intellect). M. Klinger indicates poetry by Brodsky and Milosz’ proposes the thesis that Mister Cogito ultimately finds himself on the side of the melic “beginning” of poetry.
PL
Podjęty jest problem kryterium poetyckości w oparciu o doświadczenie autorskiej lektury Pana Cogito przez Zbigniewa Herberta w połowie lat 70. Tłem są wybrane fenomeny poezji od ich archaicznego początku melicznego po nowe, odchodzące od „muzyczności” poezji, koncepcje, np. Chlebnikowa i Przybosia. Podana zostanie, mało u nas znana, fenomenologia poezji opartej o paralelizm członów, żywa od Biblii po liturgię bizantyjską i praktykę cerkiewno-słowiańską. „Pan Cogito” staje wobec dwoistości działania poezji – drogą poza-racjonalną („muzyczną”), lub drogą „przesłania” treści (dla rozumu). Wskazane są pozycje Brodskiego i Miłosza. Postawiona zostaje teza, iż Pan Cogito ostatecznie odnajduje się po stronie melicznego „początku” poezji.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.