Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wdowy w universum wczesnych chrześcijan – trzy perspektywy badawcze

100%

Nakonieczny R.

Vox Patrum

|

2022

|

tom 83

7-20

EN

This article presents the findings of a metascientific analysis of the topic of the widow's situation in the early Christian community. This topic is studied today from at least three perspectives. It is still interesting for historians studying the development of early Christian communities. Secondly, the situation of women (including widows) is a very interesting field of research for authors of the critical school (not always definitely feminist) wondering about the possibility of an alternative reconstruction of social relations. The assumption of these studies is often that the originally high position of women in the Christian community was gradually diminished. A special emphasis in this study however is placed on the third research aspect, which is the presentation of the widows' situation in the ancient world (biblical, Hellenistic, early Christian) as an impulse for a deep reflection on our attitude to the weakest individuals. These include – as in the past – lonely and elderly women (often widowed). Numerous contemporary studies postulate that efforts should be made to prevent their marginalization and loneliness. This is demanded by Christian anthropology and the properly understood virtue of solidarity - without excluding anyone. One possibility for the realization of such an objective may be the reactivation of the orders of widows in contemporary Christian communities.

PL

W niniejszym tekście przedstawione zostały wnioski z analizy metabadawczej tematu sytuacji wdowy w społeczności wczesnych chrześcijan. Temat ten badany jest współcześnie co najmniej w trzech perspektywach. Jest on bowiem nadal interesujący dla historyków badających rozwój gmin wczesnochrześcijańskich. Po drugie sytuacja kobiet (w tym wdów) stanowi bardzo interesujące pole badawcze dla autorów nurtu krytycznego (nie zawsze zdecydowanie feministycznego), którzy zastanawiają się nad możliwością alternatywnej rekonstrukcji stosunków społecznych. Założeniem tych badań bywa przyjęcie, iż wysoka pierwotnie pozycja kobiet w gminie chrześcijańskiej stopniowo ulegała umniejszeniu. Szczególny akcent postawiono jednak w tym studium na trzeci aspekt badawczy, jakim jest ukazanie sytuacji wdowy w świecie starożytnym (biblijnym, hellenistycznym, wczesnochrześcijańskim) jako impulsu do głębokiego namysłu nad naszym stosunkiem do jednostek ex definitione najsłabszych. Zaliczają się do nich – podobnie jak w przeszłości – samotne starsze kobiety (często owdowiałe). Liczne prace współczesne postulują podjęcie wysiłku, by nie dopuścić do ich marginalizacji i osamotnienia. Domaga się tego antropologia chrześcijańska i właściwie rozumiana cnota solidarności – bez wykluczania kogokolwiek. Jedną z możliwości realizacji takiego celu może być reaktywacja stanu wdów we współczesnych wspólnotach chrześcijańskich.

2

Duchowe piękno wdowieństwa ślubowanego Bogu na podstawie De bono viduitatis i Epistula 130 św. Augustyna

84%

Jaśkiewicz S.

Vox Patrum

|

2022

|

tom 83

47-66

EN

The original contribution of the Bishop of Hippo to the formation of widows is the study of spiritual, internal beauty (pulchritudo spiritalis). It was perfectly harmonized with other indications addressed to them, especially in De bono viduitatis and Epistula 130, and is part of a much wider concept of the spiritual man (homo spirituals), which after 411 the Hipponese develops in an anti-Pelagian context. Although the widow's abstinence is a gift from God and prompts her to be grateful, it does not absolve her from the trouble of pleasing her Bridegroom. Since the great shepherd of the Church of Hippo was well aware that he should teach continence so that widows themselves would love it, he speaks of it and of all God-consecrated widowhood in terms of beauty and spiritual bliss. Yes, step by step, with unparalleled eloquence and skill, it traces the smallest elements of the spiritual beauty of violas viduarum.

PL

Oryginalnym wkładem biskupa Hippony w formację wdów jest nauka o pięknie duchowym, wewnętrznym (pulchritudo spiritalis). Została ona doskonale zharmonizowana z innymi wskazaniami adresowanymi do nich zwłaszcza w De bono viduitatis oraz Epistula 130 i jest częścią o wiele szerszej koncepcji człowieka duchowego (homo spirituals), którą po 411 roku Hippończyk rozwija w kontekście antypelagiańskim. Choć wstrzemięźliwość wdowia jest darem Bożym i skłania do wdzięczności, to jednak nie zwalnia z trudu podobania się Oblubieńcowi. Ponieważ wielki pasterz Kościoła w Hipponie zdawał sobie doskonale sprawę, że o wstrzemięźliwości powinien uczyć tak, aby pokochały ją same wdowy, dlatego też mówi o niej i o całym poświęconym Bogu wdowieństwie w kategoriach piękna i rozkoszy duchowych. Tak, krok po kroku z niezrównaną swadą i znawstwem kreśli najdrobniejsze elementy duchowego piękna violas viduarum.

3

Wdowy-dysponentki gospodarstw chłopskich w późnośredniowiecznej Polsce w świetle ksiąg sądów szlacheckich i kościelnych (na przykładzie ziemi lubelskiej)

67%

Jawor G. , Kołacz-Chmiel M.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2020

|

tom 81

EN

The aim of the present article is to answer the general question of the circumstances in which women, in the reality of typically patriarchal peasant communities existing in late medieval Poland, were taking over the management of the farms left behind by their late husbands. The authors of the paper focus on a number of issues connected to this subject matter, in particular: the frequency with which such instances occurred, forms of managing the property by a widow, coniuncta manu ownership including women, and the duration of female management of properties. As neither judicial record books of the countryside areas from the Lublin region nor detailed inventories or their descriptions have been preserved, the abovementioned issues will be analysed on the basis of the only available sources, i.e. record books from noble or ecclesiastical courts. So far they have not been appreciated in the research of peasant communities, but it seems that a detailed analysis of the records included in the books may unveil new opportunities for studying social aspects of the operation of peasant communities.

PL

Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na generalne pytanie o okoliczności, w jakich kobiety – w realiach typowo patriarchalnych społeczności chłopskich egzystujących w późnośredniowiecznej Polsce – po śmierci małżonka przejmowały zarząd nad pozostawionym przez niego gospodarstwem. Autorów interesować będzie wiele kwestii łączących się z tym zagadnieniem, a zwłaszcza: częstotliwość występowania takiej sytuacji, formy sprawowania przez wdowę władzy nad tym majątkiem, niedziały rodzinne z udziałem kobiety, czas trwania tych kobiecych rządów. Powyższe zagadnienia, wobec niezachowania się z terenów Lubelskiego wiejskich ksiąg sądowych, szczegółowych inwentarzy dóbr czy ich opisów, rozpatrzono na podstawie jedynych dostępnych źródeł – ksiąg sądów kościelnych i szlacheckich. Do tej pory w badaniach społeczności chłopskich nie były one doceniane, jednak, jak się wydaje, szczegółowa analiza zawartych w nich zapisów wskazuje na nowe możliwości badawcze społecznych aspektów funkcjonowania wspólnot chłopskich.

4

Ewolucja diakonatu kobiet w ustawodawstwie synodów galijskich u schyłku chrześcijańskiej starożytności

67%

Bider M.

|

nr 2

97-128

PL

Zrekonstruowanie kanonicznej struktury instytucji żeńskiego diakonatu w Galii od IV do VI w., ze względu na szczątkowo zachowane źródła prawne, napotka na poważne trudności. Do naszych czasów zachowało się ustawodawstwo sześciu synodów galijskich, które zajęły się szeroko rozumianą problematyką diakonis. Agenda synodalnych obrad obejmowała również problematykę związaną z ustaleniem statusu kanonicznego wdów i dziewic konsekrowanych, z których rekrutowały się kandydatki na galijskie diakonise. Proces krystalizowania się norm prawnych, regulujących żeński diakonat, dokonał się w kontekście toczonych sporów pryscyliańskich i rodzącego się ruchu monastycznego. Pomimo ponawianych przez kolejne synody sprzeciwów wobec zjawiska ordynowania diakonis, istniały one z całą pewnością jeszcze w Galii w VI w., o czym świadczą zachowane świadectwa literackie i epigraficzne. W wyniku ewolucji terminowi „diacona” w VI w. nadano jeszcze jedno znaczenie, a mianowicie żony diakona.

EN

The reconstruction of the canonical structure of the female diaconate institution in Gaul from the 4th to the 6th century, due to scarse preserved legal sources, encounters serious difficulties. The laws of the six Gauls's synods have been preserved to our times, which studied the widely understood issues of deaconesses. The synodal agenda also included questions related to determining the canonical status of widows and consecrated virgins, from which candidates for the Gaul’s deaconesses were recruited. The process of crystallization of the legal norms, regulating the female diaconate, came about in the context of the ongoing priscillian disputes and the emerging of the monastic movement. Despite the subsequent synods’ reiteration of their opposition to the phenomenon of ordination of deaconesses, they were certainly still present in Gaul in the 6th century, as evidenced by the preserved literary and epigraphic testimonies. As a result of the evolution of the term „diaconal” in the 6th century, one more meaning was added, namely, the wife of a deacon.