Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Stiban : metoda oznaczania

100%

Matczak W.

|

2000

|

tom Nr 3 (25)

139--143

PL

Stiban (antymonowodór, styban, stybina) jest gazem bezbarwnym, o nieprzyjemnym zapachu, palnym, nieznacznie rozpuszczalnym w wodzie, lepiej rozpuszcza się w alkoholu etylowym i disiarczku węgla. Podczas ogrzewania rozkłada się wybuchowo na antymon i wodór. Otrzymywany jest przez działanie kwasów na antymonki metali, które znajdują zastosowanie w produkcji półprzewodników. Stiban jest związkiem toksycznym, ma silne działanie hemolityczne oraz porażające układ nerwowy, stężenie 1-procentowe w powietrzu powoduje zgon. Międzyresortowa Komisja ds. NDS i NDN ustaliła wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) stibanu w powietrzu środowiska pracy na poziomie 0,5 mg/m3 i najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie 1,5 mg/m3.

EN

The method is based on the adsorption of stibine on silicagel impregnated with mercury chloride, extraction of antimony with concentrated hydrochloric acid and determination in the resulting solution by atomic absorption spectrophotometry.

2

Kwas octowy. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

84%

Knapek R.

|

tom Nr 2 (44)

117--129

PL

Stężony kwas octowy jest otrzymywany syntetycznie, natomiast jego wodny 10-procentowy roztwór – w procesie fermentacyjnym. Kwas octowy ma wielorakie zastosowanie w przemyśle, między innymi: tworzyw sztucznych, barwników, leków i tekstylnym, a także w przemyśle spożywczym i w gospodarstwach domowych. Produkcja i zużycie kwasu octowego w kraju wynosi ponad 20 000 t rocznie. Narażonych na jego działanie w przemyśle jest ponad 6000 osób oraz znacząca liczba osób w laboratoriach. Kwas octowy wykazuje słabą toksyczność ostrą dla zwierząt po narażeniu dożołądkowym, skórnym i inhalacyjnym. W zależności od wielkości stężenia ma właściwości drażniące – od umiarkowanych do bardzo silnych i uszkadzających skórę, błony śluzowe i oko. Po przewlekłym narażeniu kwas octowy może powodować chroniczne zapalenie układu oddechowego, skóry i spojówek oraz nadżerki szkliwa zębów. Uznano, że kwas octowy o stężeniu 25 mg/m3 nie powoduje drażnienia oczu i dróg oddechowych. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji o toksyczności przewlekłej, działaniu rakotwórczym ani działaniu mutagennym kwasu octowego. Kwas octowy wstrzyknięty do zarodków jaj kurzych powodował skutki embriotoksyczne i teratogenne. Podstawą zaproponowanej wartości NDS kwasu octowego, która wynosi 15 mg/m3, są jego właściwości drażniące. Kwas octowy o stężeniu 65 mg/m3 powoduje podrażnienie oczu i błon śluzowych nosa.

EN

Acetic acid (AA) is a colorless combustible liquid with an acrid odor. AA is used in organic synthesis, in the food industry and in the household. AA is of low toxicity for animals by oral, dermal and inhalative exposure. Depending on the concentration AA can irritate or damage the skin, mucosa and eyes. Chronic exposure to AA can cause chronic inflammation of the respiratory tract, the skin and conjunctiva, and also erosion of tooth enamel. AA concentration up to 25 mg/m3 does not irritate the eyes and the respiratory tract. No chronic, carcinogenic or mutagenic effects have been found. The proposed maximum exposure limit MAC (TWA) of 15 mg/m3 is based on the irritating property of AA. AA in a concentration of 65 mg/m3 does not irritate the eyes or nose mucosa.

3

Azotan 2-etyloheksylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

84%

Gołofit-Szymczak M.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2005

|

tom Nr 4 (46)

29--40

PL

Azotan 2-etyloheksylu (2-EHN) jest przejrzystą, jasnożółtą cieczą o charakterystycznym zapachu, podobnym do węglowodorów. Jest stosowany w przemyśle petrochemicznym jako dodatek podwyższający liczbę cetanową oleju napędowego oraz do podwyższania liczby heksadekanowej oleju napędowego do silników Diesla. Narażenie zawodowe na 2-EHN dotyczy osób zatrudnionych przy jego produkcji i stosowaniu, szczególnie w przemyśle petrochemicznym. W warunkach pracy zawodowej podstawowymi drogami narażenia na 2-EHN są układ oddechowy i skóra. Skutkami powtarzanego lub przewlekłego narażenia ludzi na 2-EHN są: bóle i zawroty głowy, ból w klatce piersiowej, kołatanie serca oraz nudności. W piśmiennictwie nie znaleziono opisu klinicznego zatrucia ostrego lub przewlekłego 2-EHN. Mechanizm działania azotanu 2-etyloheksylu jest prawdopodobnie podobny do mechanizmu działania nitrogliceryny i nitroglikolu. Związki te powodują zaburzenia w układzie krążenia objawiające się spadkiem ciśnienia tętniczego skurczowego krwi i ciśnienia tętna oraz bólami głowy. Wartości LD50 po podaniu per os szczurom wynoszą 2000 ÷ 9640 mg/kg m.c., a po naniesieniu na skórę szczura – 4820 mg/kg m.c., natomiast wartość LC50 wyznaczona po 4-godzinnym narażeniu inhalacyjnym szczurów wynosiła 14 000 mg/m3. Na podstawie wyznaczonych wartości LD50 i LC50 związek nie podlega klasyfikacji jako szkodliwy w warunkach jednorazowego narażenia ostrego. Azotan 2-etyloheksylu nie wykazywał także działania drażniącego na skórę królika, a na podstawie wyników badań prowadzonych na świnkach morskich wykazano, że nie ma on również działania uczulającego na skórę. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań działania mutagennego 2-EHN wykazano, że związek ten nie ma zdolności wywoływania uszkodzeń genetycznych w organizmach in vitro. Nie znaleziono w dostępnym piśmiennictwie danych dotyczących działania rakotwórczego i teratogennego 2-EHN oraz jego wpływu na rozrodczość. W Polsce i na świecie nie ustalono dotychczas wartości normatywów higienicznych dla 2-EHN. Ze względu na brak wyraźnie określonego progu działania związku na układ krążenia, a także pojawiających się niepewności co do skutków zdrowotnych związanych z narażeniem przewlekłym, proponuje się przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) azotanu 2-etyloheksylu wynoszącej 3,5 mg/m3 oraz wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) – ustalonej na podstawie praktycznej obserwacji w zakładzie pracy (Associated Octel Company w Wielkiej Brytanii), wynoszącej 7 mg/m3. Nie ma podstaw do ustalania wartości dopuszczalnego stężenia biologicznego (DSB) azotanu 2-etyloheksylu.

EN

2-Ethylhexyl nitrate (2-EHN) is a clear, pale yellow liquid with a characteristic hydrocarbon odour. 2-EHN is mainly used in the petrochemical industry to increase the cetane number and the hexadecane value of diesel oil. The major routes for occupational exposure to 2-EHN are dermal and inhalation. The effects of 2-EHN on human, after repeated or chronic exposure, are headache or dizziness, chest discomfort or palpitations or nausea. The DL50 value, following oral administration in a rat, is 2000 mg/kg for 9640 mg/kg body weight and 4820 mg/kg after dermal treatment. The value of CL50 for a rat exposed for 4 hours is 14000 mg/m3. No mutagenic effects have been found in relevant experimental studies. There are no scientific data indicating carcinogenic and teratogenic toxicity of 2-EHN. The Expert Group has established a TLV value for 2-ethylhexyl nitrate of 3.5 mg/m3 and a STEL value of 7 mg/m3.

4

10-Hydrat heptaoksotetra-boranu sodu – pyły : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

84%

Miranowicz-Dzierżawska K. , Puchalska H.

|

2000

|

tom Nr 1 (23)

135--161

PL

lO Hydrat heptaoksotetraboranu sodu (sodowy czteroboran dziesięciowodny - boraks) występuje w postaci twardych, bczwonnych, pryzmatycznych kryształów oraz ziarnistego lub krystalicznego proszku. Stosowany jest przy lutowaniu metali, produkcji szkła borokrzemianowego, polew i emalii ceramicznych. W lecznictwie znalazł zastosowanie jako środek do pędzlowania jamy ustnej, zwłaszcza w przypadku pleśniawek u dzieci. Jest składnikiem farb ognioodpornych, impregnatów drewna, detergentów i środków owadobójczych. W warunkach pracy zawodowej główną drogą narażenia na pyły boraksu jest układ oddechowy. Boraks może sią wchłaniać się do organizmu również przez skórą (zwłaszcza uszkodzoną). W ostrych zatruciach doustnych, a także po wchłonięciu się boraksu przez skórą obserwuje si wymioty, biegunką, zaczerwienienie skóry, jej łuszczenie i tworzenie pęcherzy, żółtaczkę, skąpomocz lub bezmocz, sinicą i śpiączką poprzedzającą zgon. W obrazie klinicznym przewlekłego narażenia ludzi na działanie pyłu boraksu dominują objawy zaburzeń w obrębie układu oddechowego wynikające z jego działania drażniącego oraz objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego. DL50 dla szczurów przy podaniu doustnym wynosi 2660 + 6080 mg/kg. U zwierząt następstwem przewlekłego zatrucia boraksem drogą doustną są zmiany w układzie oddechowym, układzie rozrodczym oraz zmiany skórne Boraks działa cytotoksyczne. Zarówno w postaci oczyszczonej, jak i surowej rudy wykazywał cytotoksyczność dla komórek chomika chińskiego V79, C3H l OT 1/2 komórek myszy i diploidalnych fibroblastów napletka ludzkiego. Proponowana wartość NDS na poziomie 0,5 mg/m3 została wyprowadzona z wartości l mg/m3 ustalonej jako NOAEL dla pyłu boraksu u ludzi w warunkach ekspozycji przewlekłej. Wartość NDSCh ustalono na poziomie 2 mg/m3.

EN

The decahydrate form is white, odourless, and crystalline, slowly soluble in water. Borax is used in the manufacture of glazes and enamels, in cleaning compounds, for artificial ageing of wood, and for soldenng metals. It is also used as a preservative, both alone or with other anti-septics, against wood fungi; for fireproof fabrics and woods; and for preserving leather. A significant toxic property of borax is its acute irritative effect when in contact with the skin and mucous membranes of the eyes, nose, and other sites within the respiratory tract as well as CNS (central ncrvous syslem) dcpression. Taking account of ils irritativc properties, the Expert Group has recommended the value of 0.5 mg/m3, derived from the LOAEL of I mg/m3 (irritant to mucous membranę), as the MAC value, and 2 mg/m3 as MAC-STEL.