Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Śpiewy kalwaryjskie funkcjonujące w tradycji pisanej i ustnej w Kalwarii Zebrzydowskiej i w Kalwarii Pacławskiej w kontekście ich percepcji w wybranych parafiach południowo-wschodniej Polski

100%

Strycharz-Bogacz K.

|

2022

|

tom 70

|

nr 12

53-67

EN

The aim of this article is to characterise the Calvarian singing in the written and oral tradition in Kalwaria Zebrzydowska and Kalwaria Pacławska in the context of their perception in selected parishes of south-eastern Poland. Pilgrimages to these Calvaries fostered the development of local singing. A comparative analysis has shown that, by coming into contact with the distinctiveness of pilgrimage performances, local singing became susceptible to their influence, and thanks to the perception of those believers visiting the Calvaries, such local singing spread to other regions of the country. The repertoire practised by pilgrims in their parishes was combined with local religious songs, becoming known as “Calvarian singing,” with rich melodies and content (we can also find contrafacta among them). The audio collection of the Music Archive of Religious Folklore of KUL contains recordings of 47 incipits of Calvarian singing from south-eastern Poland. Research has proved that, as a documented oral tradition, they show a variability (i.e. various types of transformations of their songbook notations) which is often regionally determined. Calvarian songbooks confirm the coexistence of written and oral traditions. It has been shown that songbook notation is identical to the oral tradition and it is merely a printed source functioning in parallel with the practice of this repertoire.

PL

Celem artykułu jest charakterystyka śpiewów kalwaryjskich funkcjonujących w tradycji pisanej i ustnej w Kalwarii Zebrzydowskiej i Kalwarii Pacławskiej w kontekście ich percepcji w wybranych parafiach południowo-wschodniej Polski. Pielgrzymowanie na te Kalwarie sprzyjało rozwojowi lokalnych śpiewów. Ich analiza porównawcza wykazała, że stykając się z odmiennością pątniczych wykonań ulegały ich wpływowi, a dzięki percepcji przez wiernych nawiedzających Kalwarie tutejsze śpiewy rozprzestrzeniały się w innych regionach kraju. Repertuar wykonywany przez pielgrzymów w ich parafiach łącząc się z lokalnymi pieśniami zyskał określenie „śpiewy kalwaryjskie”. Bogactwo ich melodii i treści jest olbrzymie, wśród nich spotykamy też kontrafaktury. Zbiory foniczne Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego KUL zawierają nagrania 47 incipitów śpiewów kalwaryjskich z południowo-wschodniej Polski. Badania dowiodły, że jako udokumentowana tradycja ustna ulegają wariabilności czyli różnego typu przekształceniom ich zapisów śpiewnikowych, często uwarunkowanym regionalnie. Śpiewniki kalwaryjskie potwierdzają współistnienie tradycji pisanej i ustnej. Wykazano, że zapis śpiewnikowy jest zarówno identyczny w stosunku do tradycji ustnej, jak i stanowi jedynie wydane drukiem źródło funkcjonujące równolegle do praktyki wykonawczej tego repertuaru.

2

Do badań nad wariabilnością ludowych pieśni religijnych w Polsce

100%

Kusto A.

|

2022

|

tom 70

|

nr 12

9-23

EN

This article discusses the variability in religious folk songs in Poland. The author examines concepts related to variability in folklorism, linguistics and ethnomusicology and gives an overview of pioneering ethnomusicological works, referring to such researchers as Adolf Chybiński, Julian Pulikowski and Jan Stęszewski. They recognised the need to juxtapose variants and noted many determinants, e.g. the regional factor. This variability in religious folk songs is described on the basis of the findings by Fr. Bolesław Bartkowski, Antoni Zoła and the works of the Musicology Institute at the Catholic University of Lublin. As a result, many areas of research have been identified, taking into account the presence of the religious repertoire in both the living tradition and printed sources. Researchers agree that there are limited opportunities for musical variability but have suggested looking for its causes and regularities. Nowadays, it is necessary to analyse the transformations in the religious repertoire due to the dynamic changes in its functioning.

PL

Artykuł ukazuje badania nad wariabilnością religijnych pieśni ludowych w Polsce. Autorka ustala funkcjonowanie pojęć związanych z wariabilnością na gruncie folklorystyki, językoznawstwa i etnomuzykologii oraz dokonuje przeglądu pionierskich prac etnomuzykologicznych w zakresie wariabilności, powołując się na takich badaczy, jak Adolf Chybiński, Julian Pulikowski czy Jan Stęszewski. Polscy etnomuzykolodzy zauważają potrzebę zestawiania wariantów, dostrzegają szereg uwarunkowań, z których na czoło wysuwa się czynnik regionalny. Wariabilność ludowych pieśni religijnych w Polsce jest opisywana na podstawie ustaleń ks. Bolesława Bartkowskiego i Antoniego Zoły oraz innych autorów, opracowujących pieśni w ramach prac Instytutu Muzykologii KUL. W efekcie określono szereg aspektów badawczych, uwzględniając obecność repertuaru religijnego nie tylko w żywej tradycji, ale także w źródłach drukowanych. Badacze są zgodni co do ograniczonych możliwości wariabilności muzycznej, jednocześnie wnoszą o poszukiwanie jej przyczyn i prawidłowości przy uwzględnieniu wszystkich elementów składowych pieśni. Dzisiaj potrzeba analizowania transformacji repertuaru religijnego jest podyktowana dynamicznymi zmianami w jego funkcjonowaniu.

3

The Phenomenon of Variability of the Given Religious Folk Songs in the District of Postavy in Belarus

100%

Harelau D.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

tom 62

|

nr 13. Muzykologia

47-68

EN

This article is dedicated to research on the religious folk songs of the district of Postavy. The territory chosen for this research has the same borders as the district of Postavy, defined by the Catholic Church authorities. The main sources of the research are primarily catholic communities. The main aim of the given research was to preserve and to document the oral versions of catholic folk religious songs. This article is an empirical observation based on conducting interviews with the local people of these areas. The information received in this way together with the recorded phonic material constitutes the source of material for analysis, the material mentioned in this article is taken from some of the parishes. Most interesting examples of songs have been chosen to analyze. It was also interesting to find songs that can be called contrafactum or disambiguation. Differences have been noticed between the records made during the interviews in the district of Postavy and the hymn book versions by means of comparing melody, metro-rhythmics and form. The research on the religious folk songs of the district of Postavy helps to get the idea of the present state of the catholic music culture in the given region and contributes to the study of one of the features of folk music in the Catholic Church tradition which is called variability.

PL

Niniejszy artykuł jest poświęcony badaniom nad ludowym śpiewem religijnym na Postawszczyźnie. Badany obszar pokrywa się z granicami samodzielnej jednostki administracyjno-terytorialnego podziału Kościoła katolickiego – dekanatem postawskim. Główny nurt badań obejmuje przede wszystkim społeczności katolickie. Celem tych badań było utrwalenie i udokumentowanie ludowych przekazów katolickich śpiewów religijnych, które przetrwały w tradycji ustnej. Niniejsze opracowanie ma głównie charakter empiryczny. Uzyskane w trakcie badań terenowych informacje wraz z zarejestrowanym materiałem muzycznym stanowią źródłowy materiał badawczy, a przedstawione w artykule informacje dotyczą jedynie wybranych parafii. Z ogółu zebranego materiału do analizy zostały wybrane najbardziej interesujące przykłady, które można zweryfikować z istniejącą już wersją. Za interesujące uznano również śpiewy będące kontrafakturami lub kontaminacjami. Zwrócono uwagę na różnice między wariantami śpiewów nagranych podczas badań terenowych na Postawszczyźnie a ich wersjami śpiewnikowymi – poprzez wyodrębnienie melodyki, metrorytmiki oraz formy. Uzyskane w taki sposób dane pozwalają uchwycić ogólny stan katolickiej kultury muzycznej badanego regionu oraz przyczyniają się do zgłębienia wiedzy na temat jednej z cech muzyki ludowej w tradycji kościelnej, jaką jest wariabilność.